کشور تحریم است پروژه های دولت متوقف نیست




مرتضی گل پور


خبرنگار حوزه دولت
سفرهای استانی رئیس جمهوری با وجود کمبود منابع حاصل از اعمال فشارهای خارجی ادامه دارد. علی اصغر احمدی، مسئول هماهنگی سفرهای استانی در دولت برنامه‌ریزی‌‌ها برای انجام این سفرها را تشریح کرده و توضیح داده که اولویت‌‌های رئیس جمهوری در پروژه‌‌های عمرانی و توسعه‌ای چیست. او در این گفت‌وگو تأکید دارد که اعمال فشارهای خارجی و تبعات آن قابل انکار نیست اما مجموعه دولت دست روی دست نگذاشته که نظاره‌گر این تحریم‌‌ها باشد.
 براساس آماری که ما استخراج کردیم، فقط در سفرهای استانی رئیس جمهوری از سال 97 تا آبان امسال، حدود 96 هزار میلیارد تومان پروژه عمرانی و توسعه‌ای در کشور افتتاح شده است. البته این غیر از طرح‌‌هایی است که از سوی دیگر اعضای دولت یا حتی بدون حضور آنها در شهرستان‌‌های مختلف  به بهره‌برداری رسیده است. این آمار را تأیید می‌کنید؟
درحال حاضر که با هم صحبت می‌کنیم، آمار تجمیع شده‌ای از پروژه‌‌های افتتاح شده در سفرهای استانی رئیس جمهوری در دستم نیست که بتوانم به صورت دقیق این را تأیید یا رد کنم، اما با توجه به آنچه در ذهن دارم، بعید می‌دانم این عدد دور از واقعیت باشد. به این دلیل که حتی اگر آخرین سفر استانی رئیس جمهوری  را که به آذربایجان شرقی بوده است درنظر بگیریم، می‌توانم به شما بگویم که هم توجه دولت به طرح‌‌های استانی و توسعه‌ای بخش‌‌های مختلف کشور گسترده بوده و هم دولت به صورت عملی نشان داده است که توجه ویژه‌ای به طرح‌‌ها و پروژه‌‌های خود دارد.
اما با وجود این سفرها و افتتاح‌‌ها، برخی همچنان ادعا می‌کنند که دولت تعطیل است.
به طور کلی، در دولت دوازدهم در ادامه برنامه‌‌های دولت یازدهم، سفر به استان‌‌ها در قالب کاروان تدبیر و امید و با حضور رئیس جمهوری همواره در دستور کار بوده است. به عنوان متولی تنظیم برنامه‌‌های سفر آقای رئیس جمهوری، می‌توانم بگویم که دست‌کم با تکیه بر سفرهای استانی و دستاوردهای آن‌‌ها، وضعیت در این سفرها، حتی در سخت‌ترین شرایط هم هیچ تفاوتی نداشته و همان راه همچنان ادامه دارد، حتی می‌توان گفت که با اهتمام و جدیت بیشتری هم دنبال می‌شود.
با توجه به اینکه در سال‌‌های پایانی فعالیت دولت دوازدهم قرار داریم، سازوکار تنظیم این سفرها چگونه است؟ بویژه اینکه ما سابقه سفرهای تبلیغی دولت گذشته را هم در خاطر داریم.
در این سفرها، به تناسب دور نخست سفرها در دولت یازدهم، استان‌‌ها با همان رویکرد، اما با تقدم و تأخر خاص خود، در برنامه قرار می‌گیرند. نخستین اقدام، ارزیابی میزان عملکرد استان‌‌ها یا میزان تحقق مصوبات سفر قبل است. امروز می‌توانیم اعلام کنیم که در زمینه تخصیص اعتبار، به طور میانگین بیش از 100 درصد اعتباراتی که در دولت یازدهم وعده داده شده بود، به پروژه‌‌های استان‌‌ها پرداخت شده است. به باور من، این نقطه قوتی در دولت است. به عنوان مثال سفر به آذربایجان شرقی در اردیبهشت 97 انجام شده بود که به تناسب هر سفر، پروژه‌‌هایی افتتاح می‌شود یا کار اجرایی پروژه‌‌های دیگری آغاز می‌شود. اما قریب به 15 ماه بعد از این سفر که در سال 97 انجام شد، یعنی در مرداد 98، ناچار شدیم برای بهره‌برداری از پروژه‌‌هایی که کار اجرایی و عملیاتی آن‌‌ها به پایان رسیده و به مرحله افتتاح رسیده بودند، سفر فوق‌العاده دیگری را به این استان برنامه‌ریزی کنیم. فوق‌العاده از این جهت که معمولاً سفر استانی رئیس جمهوری به یک  استان، در هر دولت، معمولاً یک بار اتفاق می‌افتد، اما چون حجم کار بالا بود و پروژه‌‌های بیشتری در این مدت اتفاق افتاده بود، با وجود سفر مردادماه 97، سفر سوم رئیس جمهوری به تبریز در همین دولت برنامه‌ریزی و انجام شد.
چه میزان پروژه در این سفر به بهره‌برداری رسید؟
محور اصلی سفر آخر رئیس جمهوری، افتتاح راه آهن میانه به بستان‌آباد بود. اما به طور کلی، از سفر مردادماه سال 98 تا سفری که یک ماه قبل آقای رئیس جمهوری به این استان کردند، 4 هزار و 923 میلیارد تومان پروژه افتتاح شد و کار اجرایی 4 هزار و 552 میلیارد تومان پروژه نیز آغاز شد. همچنین برای این پروژه‌‌ها 859 میلیون یورو ارز صرف شده که ارزش ریالی آن بالغ بر 13 هزار میلیارد تومان می‌شود.
راه آهن بستان آباد به میانه، طرح مهمی هم برای کشور و هم برای مردم استان بوده است.
باید از نزدیک دید که برای ساخت این مسیر چه راه‌‌هایی طی شده و مهندسان و کارگران و سازندگان ایرانی این طرح، چه دشواری‌‌هایی را پشت سر گذاشته‌اند. اکنون قرار است این خط آهن به تبریز هم برسد که وزارت راه عنوان می‌کند حدود 90 درصد پیشرفت فیزیکی دارد. به نظر می‌رسد سال آینده این مسیر به تبریز برسد. تا پیش از این قطاری که از تبریز حرکت می‌کرد، باید به سمت غرب می‌رفت و یک مسیر طولانی را دور می‌زد و با دور زدن دریاچه ارومیه، به سمت مناطق مرکزی کشور حرکت می‌کرد، اما با احداث خطوط جدید، مسافت  قطار راه آهن تبریز 5 تا 6 ساعت کوتاه می‌شود.
این اتفاقات و اقدامات در حالی انجام می‌شود که دولت هم زیر فشار‌‌های سخت خارجی است. یعنی اعمال فشارها برنامه‌‌های شما را دچار تغییراتی نکرده است؟
نه فقط پروژه‌‌هایی که اشاره کردم در سفرها افتتاح شده است، بلکه درحال بررسی هستیم تا در همین روزها رئیس جمهوری سفری به استان البرز داشته باشند. در  این سفر متروی کرج تا هشتگرد افتتاح خواهد شد و این پروژه‌ای است که سال‌‌ها مردم منتظر افتتاح آن بودند که در این دولت به سرانجام می‌رسد. همچنین به احتمال زیاد در دی ماه، سفر دیگری به استان اردبیل خواهیم داشت که در این سفر هم نزدیک به 5 هزار و 292 میلیارد تومان پروژه افتتاح خواهد شد و درعین حال عملیات اجرایی دو هزار و 737 میلیارد تومان پروژه نیز آغاز می‌شود. بنابراین می‌توان گفت با وجود همه مشکلاتی که دشمنان سعی کردند برای ما ایجاد کنند، زندگی جریان دارد و ساخت و ساز و توسعه در کشور ادامه خواهد داشت. به عبارت دیگر، ممکن است در کشور با حادثه‌ای مواجه شویم یا شرایط سختی داشته باشیم که متأسفانه مشکلاتی که پس از اصلاح قیمت بنزین در کشور داشتیم از جمله آن‌‌ها است، اما این مسائل باعث توقف کارهای عمرانی و توسعه‌ای دولت نخواهد شد. دولت و آقای رئیس جمهوری در برنامه‌‌های خود بویژه برای حضور در استان‌‌ها برای ادامه پروژه‌‌ها و تداوم روند توسعه از هیچ کار و تلاشی دریغ نخواهند کرد. علاوه بر آنچه برشمردم، سفر کاروان تدبیر و امید به 6 استان دیگر درحال بررسی است. برنامه این استان‌‌ها به همراه فهرست پروژه‌‌های آن‌‌ها به رئیس جمهوری تقدیم شد تا این سفرها در فرصت‌‌های مناسب انجام شود.
این ارقام برای هر استان، آن هم در شرایط تحریم سنگین امریکا علیه ایران، اتفاق بسیار مهمی است. با وجود این از داخل کشور برخی ادعا می‌کنند که دولت تعطیل است یا کارها را رها کرده است. پیامد این حرف‌‌ها و  اهداف آن چیست؟
از دشمنان انقلاب و نظام که بیرون نشسته‌اند، غیر از این توقعی نیست. هرچه هم زحمت کشیده شود یا خدمات به کشور ارائه شود، آنان تلاش می‌کنند این کارها را ناچیز جلوه دهند. درحالی که سدها، جاده‌‌ها و فرودگاه‌‌ها، بیمارستان‌‌ها، مجموعه ساخت و ساز مدارس و توسعه اشتغال در روستاها، گسترش ابعاد کشاورزی و تغییر روش کشت و آبیاری، کارهایی که در همه حوزه‌‌ها انجام می‌شود، درهمه دولت‌‌ها و حالا در این دولت، همه این‌‌ها نشان می‌دهد که دولت مشغول کار است و تلاش می‌کند. دیگرانی که بیرون از کشور هستند، عناد و کینه دارند و شنیدن این حرف‌‌ها از آنان طبیعی است. اما متأسفانه  برخی افراد در داخل که طرفدار شخصیت‌‌های دیگری  هستند، ممکن است منافع حزبی را به منافع ملی ترجیح بدهند که این اشتباه محض است. متأسفانه این افراد در کشور بر طبل تعطیلی یا بر ناکارآمدی دولت می‌زنند. درحالی که به زعم من با همین شرایط اقتصادی که دشمنان برای ما درست کردند، دولت بسیار دولت فعالی بوده است. ادعا نمی‌کنیم که نمره دولت در همه جا 20 بوده است، زیرا ممکن است در مواردی ضعف داشته باشیم یا تدبیر دولت درست نبوده باشد، اما باید تلاش و کاری کرد تا مسیرهای نادرست اصلاح شود. حتماً معاندان و شبکه‌‌های ضدانقلاب به صحبت‌‌های برخی افراد در داخل استناد می‌کنند و این باعث می‌شود برای آنان خوراک تبلیغاتی تولید شود. ما نباید آب به آسیاب دشمن بریزیم. البته این به این معنی نیست که نقد نکنیم یا در فکر اصلاح نباشیم، اما این طور نباشد که به دشمنان نشان دهیم سیاست‌‌هایشان موفق بوده است.
با وجود تأکید شما بر برنامه‌ریزی و مدون بودن این سفرها، برخی‌‌ها به این استناد می‌کنند که چرا دولت یا رئیس جمهوری باید هر سال به استانی سفر کند که قبلاً رفته است و چرا به جای این کار وعده‌‌های خود را محقق نمی‌کند؟
با توضیحی این مسأله روشن می‌شود. نخستین سفر استانی دولت تدبیر و امید، در مرداد 93 و به استان اردبیل بود. در آن زمان با توجه به وضعیت مالی دولت و کشور، چیزی نزدیک به 340 میلیارد تومان اعتبار برای طرح‌‌های این استان تصویب شد. اما اکنون دولت هزار و 742 میلیارد تومان برای همان پروژه‌‌ها پول اختصاص داده است که این امر یا به دلیل تغییر نرخ ارز بوده یا نرخ تورم. دلیل این رویکرد دولت  هم این بود که معتقد است این پروژه‌‌ها باید به پایان برسند. دولت نمی‌تواند بگوید من در سال 93 این میزان را تصویب و پرداخت کردم و دیگر کاری به بقیه ندارم، بلکه تحقق وعده‌‌ها و اجرای طرح‌‌ها را مد نظر دارد. از مهر و آبان 96 که دور دوم سفرها آغاز شد، تا کنون این سفرها به ترتیب به استان‌‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، آذربایجان شرقی، خراسان رضوی، کرمانشاه، سمنان، گلستان، فارس و آذربایجان غربی انجام شده است تا هم روند پروژه‌‌ها بررسی شده و هم پروژه‌‌های تکمیل شده افتتاح شوند. بنابراین در این دولت، به طور متوسط به همه استان‌‌ها بار دیگر سفر خواهد شد و این به این معنی است که  روند توسعه کشور ادامه دارد.
برای تشریح وضعیت مثالی بزنم. در استان یزد که به تازگی رئیس جمهوری به آن سفر کرده است، منهای اعتبارات دولت که حدود هزار میلیارد تومان برای این استان تصمیم‌گیری شد، از محل تسهیلاتی که بانک‌‌ها تعهد کردند نیز، برای سه سال، حدود 60 هزار میلیارد تومان برای این استان ظرفیت‌سازی شده است. این یعنی بانک‌‌ها از محل اعتبارات و تسهیلات خود، هر سال حدود 20 هزار میلیارد تومان به پروژه‌‌های استان کمک می‌کنند. هرچند به عنوان یک شهروند ایرانی معتقدم باز ملت ایران بالاتر از این‌‌ها است و ای کاش می‌شد بهتر از این‌‌ها به مردم خدمت کرد، اما به همه دوستان می‌گویم حرف خلاف نگوییم و اگر هم حرفی می‌زنیم، به صورتی نباشد که دشمن از آن سوء استفاده کند.
اولویت‌بندی دولت برای پروژه‌‌های استان چگونه است؟
رئیس جمهوری از همان ابتدا یک سیاست کلی ترسیم کردند. نخست اینکه پروژه‌‌هایی که بیش از 50 درصد پیشرفت دارد، مربوط به دولت است، حالا هر دولتی بوده باشد، اما در نهایت این پروژه‌‌ها برای مردم و بیت‌المال است. بنابراین رئیس جمهوری تأکید کردند که طرح‌‌های نیمه کاره باید در اولویت باشد. اما گذشته از این، تعیین اولویت برای سفر به استان‌‌ها یا پیگیری پروژه‌‌ها در استان‌‌ها، نخست از سوی استان‌‌ها و از سوی دیگر از سوی وزارتخانه‌‌ها صورت می‌گیرد، دیدگاه‌‌های این بخش‌‌ها کنار هم قرار می‌گیرد و با حضور سازمان برنامه بررسی می‌شود که چه راه قانونی وجود دارد تا این پروژه‌‌ها را به نتیجه برسانیم، کما اینکه درباره طرح‌‌های استان اردبیل، در سال 93 میزان اعتبار مورد نیاز این طرح‌‌ها 730 میلیارد تومان بود، اما امروز بیش از هزار میلیارد تومان برای آن اختصاص یافته است.
بنابراین می‌توان گفت اولویت پروژه‌‌ها با تکیه بر نظام کارشناسی، هم به صورت استانی و هم کارشناسان وزارتخانه‌‌ها مشخص می‌شود.
همین طور است. ضمن اینکه در این دولت کارهای بزرگی در زمینه زیرساخت‌‌ها انجام شد. به عنوان مثال مراکز استان‌‌هایی که به راه آهن وصل شد بسیار قابل توجه است که شامل کرمانشاه، همدان، ارومیه و رشت می‌شود. اخیراً هم که بستان آباد به راه آهن سراسری متصل شد و امیدوارم سال آینده مردم تبریز هم از ایستگاه خودشان سوار قطار شوند. برخی پروژه‌‌ها به هزینه زیادی نیاز دارند که فرودگاه، راه آهن و سد از زمره این‌‌ها است. مردم هم از شرایط کشور آگاهی دارند، اما دولت با وجود همه این تنگناها، براساس نظام کارشناسی و با تعیین اولویت طرح‌‌ها و با نظر کارشناسان استانی و وزارتخانه‌ای این پروژه‌‌ها را در مسیر توسعه‌ای هدایت می‌کند.
تاکنون اتفاق افتاده است که طرح یا پروژه‌ای به دلیل تحریم‌‌ها متوقف شده باشد؟
نمی‌توانم به طور دقیق در این باره اظهار نظر کنم. اما می‌توانم بگویم در شرایطی که تحریم‌‌ها برداشته شد، روند پیشرفت برخی پروژه‌‌ها مانند پتروشیمی‌‌ها یا ستاره خلیج فارس و فولاد، سرعت پیدا کرد. با وجود این، امروز اگر دوباره تحریم‌‌های ظالمانه‌ای را علیه ما وضع کردند، نتوانستند ما را متوقف کنند. مثالی بزنم. در یکی از کارخانه‌‌های فولاد که بخش نرم افزازی و سخت افزاری آن را باید یک شرکت اروپایی انجام می‌داد، طرف اروپایی اعلام کرد که حتی ما نمی‌توانیم کاغذ آن را به شما بدهیم، اما بچه‌‌های این سرزمین نشستند و کار را خودشان پیش بردند و به سرانجام رساندند. حالا نیز مشابه داخلی آن با همین کیفیت دارد کار خود را انجام می‌دهد. بنابراین، این طور نیست که نه دولت و نه ملت به دلیل تحریم‌‌ها دست روی دست گذاشته باشند.

گـزارش

96 هزار میلیارد تومان پروژه در سفرهای استانی سال 97 و 98 روحانی افتتاح شده است
دولت تعطیل نیست

رضوانه رضایی پور / سرخط تمرکز مخالفان دولت این روزها و در آستانه انتخابات مجلس برجسته‌سازی این ادعاست که «دولت تعطیل» است. آنها در اظهار نظرها و رسانه‌های خود درصدد القای این گزاره هستند که دولت در برابر مشکلات موجود بی تفاوت است و از توانمندی مواجهه با شرایط موجود برخوردار نیست. خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها و سایت‌های این جریان سیاسی پر است از سیاه‌نمایی‌های یکطرفه. چنان که اعتراضات آبان ماه در پی اجرای طرح مدیریت مصرف سوخت و افزایش قیمت بنزین که مصوبه سران سه قوه بود را نیز به پای دولت می‌نویسند و کابینه را متهم می‌کنند که وضع معیشتی مردم را بدتر کرده است. آنها در همین مسیر انتخاباتی- جناحی اساساً به روی خود نمی‌آورند که دولت در یک آوردگاه سخت با اعمال فشارهای خارجی روبه‌روست و در این میدان به جای همکاری و هم‌افزایی برای غلبه بر این جنگ اقتصادی تنها به بهره‌برداری‌های سیاسی می‌اندیشند به قیمت بی اعتبار کردن دولت مستقر. توجهی هم به این مهم ندارند که  تالی ناکارآمد جلوه دادن دولت، ناکارآمدی نظام هم خواهد بود. این هجمه‌ها بخصوص در شرایطی که برخی گمانه‌زنی‌ها از احتمال گره‌گشایی‌های جدید در حوزه سیاست خارجی حکایت دارد، دوچندان شده و مشخصاً سفر رئیس جمهوری به ژاپن با تحلیل‌های منفی جریان مخالف دولت روبه‌رو شده بود. بعید نیست در صورت جدی شدن محتوای این رفت و آمدهای دیپلماتیک، حملات تندروها به دولت افزایش هم یابد.
در این میان آنچه آگاهانه مورد غفلت و بی توجهی قرار گرفته، اقدامات دولت در مواجهه با جنگ اقتصادی و عملیات روانی به رهبری امریکاست که به هر حال با وجود برخی مشکلات نه پیش‌بینی‌های بدخواهان ایران محقق شده و نه بازار در حالت التهاب و بی ثباتی قرار دارد. این البته به معنای نبود نقدهایی بر عملکرد دولت نیست از جمله همان که علی ربیعی سخنگوی دولت هم اخیراً در یادداشتی برای روزنامه «ایران» اعتراف کرد که مجموعه دولت باید واقعیت‌های تحریم و مشکلات و تبعات آن را زودتر برای مردم تبیین و روشن می‌کرد. در حقیقت دولت بخش قابل توجهی از اعتبار خود را قربانی مواجهه با اعمال فشارهای خارجی علیه نظام و راهبرد نظام مبنی بر «مقاومت» کرده اما آنها که در زبان و در شعار خود را بانی و  طرفدار مقاومت می‌دانند، به جای یاری رساندن به دولت در این مصاف، چوب لای چرخ برنامه‌ها و سیاست‌های آن می‌گذارند و از هر اتفاق منفی در کارنامه دولت خرسند می‌شوند و آن را به منزله افزایش آرای خود در صندوق‌های رأی می‌دانند. بر همین اساس طبیعی هم هست که موفقیت‌های دولت در همین شرایط سخت نه در اظهار نظرها و نه در صفحات رسانه‌های آنها جایی پیدا نمی‌کند. جریان مخالف دولت در حالی بر طبل بی دولتی و ناکارآمدی آن می‌کوبند که فقط در یک مورد قابل بررسی، تعداد پروژه‌های افتتاح شده و اعتبار هزینه شده برای آنها  از ابتدای سال 97 تاکنون آن هم فقط در سفرهای استانی رئیس جمهوری، خود دلیل قاطعی است برای ابطال ادعاهای آنان. تنها در سفرهای استانی رئیس جمهوری از سال 97 تا آبان 98 نزدیک به 96 هزار میلیارد تومان پروژه در کشور افتتاح شده است. اینها البته بدون محاسبه پروژه‌هایی است که از سوی وزرا یا اساساً بدون حضور مقامات اجرایی در این مدت تخصیص اعتبار یافته یا افتتاح شده است. از جمله این پروژه‌های مهم می‌توان به راه‌اندازی فاز‌های 13، 22، 23 و 24 پارس جنوبی در اسفند 97  اشاره کرد که در پی آن تولید روزانه گاز از 280 میلیون مترمکعب در سال 92، به حدود 660 میلیون مترمکعب در روز افزایش یافته. همچنین با بهره‌برداری از این فاز‌ها ایران برای نخستین بار در برداشت گاز از این میدان مشترک از قطر پیشی گرفت.  ارزش اقتصادی  بهره‌برداری از این فازها بالغ بر ۵.۵ میلیارد دلار در سال است.
افتتاح کارخانه نوآوری آزادی اولین شعبه پارک فناوری پردیس در 14 آبان 98 هم از جمله این پروژه‌های مهم است که در مساحت ۱۸ هزار و ۵۰۰ مترمربع در غرب تهران ایجاد شده و برای حدود ۳ هزار و ۵۰۰ نفر از جوانان تحصیلکرده و دانشگاهی کشور در این مجموعه ایجاد اشتغال شده است. افتتاح قطعه یک پروژه آب‌های گرمسیری کرمانشاه در 11 اردیبهشت 98 هم از جمله پروژه‌های زیربنایی است  که با صرف اعتبار چهار هزار میلیارد تومان آب مورد نیاز 18 هزار و 500 هکتار از اراضی استان کرمانشاه را تأمین می‌کند. 15 اسفند 97 هم با حضور رئیس جمهوری، راه آهن رشت – قزوین مورد بهره‌برداری قرار گرفت و مرکز استان گیلان رسماً به شبکه ریلی سراسری کشور متصل شد. پیش‌بینی شده است 1.4 میلیون نفر مسافر و 5.1 میلیون تن بار در سال اول بهره‌برداری و همچنین 2.8 میلیون نفر مسافر و ۷ میلیون تن بار در سال بیستم بهره‌برداری از طریق این خط ریلی انجام شود.
افتتاح این پروژه‌های مهم با تخصیص اعتبارهای کلان آن هم درست در شرایط بعد از خروج امریکا از برجام و کاهش منابع درآمدی کشور  خود به تنهایی گواهی است به آنکه دولت در سخت‌ترین شرایط هم در انجام وظایف خود کوتاهی نداشته و بر خلاف ادعای طیف مخالفان  دست دولت در پیش بردن امور اجرایی کشور خالی نبوده است.