روزنامه مردم سالاری
1398/10/03
سیگنال‌های مثبت سرزمین آفتاب در شب یلدا
سفر «حسن روحانی» رئیس‌جمهوری کشورمان به شرق آسیا به ویژه ژاپن به دلایلی چون تنش موجود میان ایران و ایالات‌متحده مورد توجه بسیاری از تحلیلگران و رسانه‌های جهان قرار گرفت.این سفر به دعوت نخست وزیر ژاپن و پس از حضور دکتر روحانی در کنفرانس سران کشورهای مسلمان در کوالامپور صورت گرفت؛ سفری با اهداف مهم اقتصادی که البته بسیاری آن را مرتبط با مسائل برجامی و اختلافات تهران و واشنگتن دانستند.
سران دو کشور ایران و ژاپن تصمیم داشتند که اگر امکانش باشد امسال یعنی نودمین سال برقراری روابط سیاسی دو کشور، این سفر انجام شود که با سفر آبه به تهران در خرداد ۹۸ و سفر اخیر روحانی به توکیو این اتفاق افتاد. این سفر و دیدارها در خصوص مناسبات دوجانبه و روابط سیاسی و اقتصادی و فرهنگی بین دو کشور صورت گرفت.ژاپن به عنوان یک کشور دوست، نود سال است که با ایران رابطه سیاسی نزدیک دارد. در دوران دولت دکتر محمد مصدق که انگلیسی‌ها نفت ایران را تحریم کردند، ژاپن اولین کشوری بود که این تحریم را شکست و به نوعی سابقه تحریم‌شکنی هم در تاریخ ایران دارد.
نکته جالب اینجاست که در شبی که روحانی میهمان آبه بود به مناسبت شب یلدا در جلسه‌ای که ایرانی‌ها با عده‌ای از ژاپنی‌ها داشتند میزبان در این مراسم با احترام به رسومات ایرانی سفره را با همان میوه‌هایی که در شب یلدا مرسوم است تزیین کرده بود. از طرفی اشتراکات فرهنگی میان ایران و ژاپن و فرهنگ شرقی و باستانی دو کشور می‌تواند زمینه‌ساز ارتباطات بهتری میان دو کشور شود.
ایران در این مدت تلاش کرده درباره کنار زدن تحریم‌های آمریکا با همه کشورها رایزنی کند که این رایزنی‌ها با برخی از کشورهای اروپایی و ژاپن بیشتر بوده است. در این سفر هم روز ۲۹ آذر میان روحانی و آبه تقریبا یک ساعت و نیم جلسه خصوصی و یک ساعت جلسه عمومی برگزار شد و در شام کاری هم بیش از یک ساعت بحث مفصلی میان مقامات ایرانی و ژاپنی انجام شد که در مجموع بیشتر از سه و نیم تا چهار ساعت مذاکرات ایران و ژاپن و به خصوص تماس ۷۵ دقیقه‌ای آبه با ترامپ پس از این مذاکرات باعث ایجاد امیدواری‌هایی برای میانجی‌گری ژاپن در زمینه برجام و تحریم‌های آمریکا علیه ایران شده است.
درخواست توکیو از تهران و واشنگتن
تارنمای روزنامه «ژاپن تایمز» در گزارشی نوشته که گفت وگوی تلفنی اخیر میان آبه و «دونالد ترامپ» به تبادل نتایج مذاکرات نخست وزیر ژاپن با رئیس‌جمهوری ایران اختصاص داشته است. در این تماس نخست وزیر ژاپن اعلام کرده که کشورش از طریق همکاری نزدیک با ایالات‌متحده به تلاش‌های دیپلماتیک جهت کاهش تنش در خاورمیانه ادامه می‌دهد.
آبه اعلام کرد که این گفت وگوی تلفنی به درخواست ترامپ انجام شد و حدود ۷۵ دقیقه به طول انجامید. رئیس‌جمهوری آمریکا علاوه بر حساسیت بر موضوعاتی همچون ایران و کره شمالی، برای سفر به ژاپن و کره جنوبی و دیدار سران سه کشور اشتیاق فراوانی نشان می‌دهد. این روزنامه ژاپنی نوشته آبه از روحانی خواسته تا ایران به توافق متعهد باقی بماند و گام‌های بیشتری را برندارد.
تارنمای شبکه خبری «ان‌اچ‌کی» ژاپن هم در گزارشی در مورد سفر روحانی به توکیو عنوان داشت دولت ایران امیدوار است تا روابط تجاری تهران و توکیو را گسترش دهد. گزارش با بیان این که تهران اقدامات متقابلی را در حوزه غنی سازی اورانیوم در مقابل رویکرد فشار دولت ترامپ اتخاذ کرده‌است افزود: این تحولات حتی با انتقاد کشورهای اروپایی از آمریکا هم روبرو شد به گونه‌ای که نشان از درک این کشورها از شرایط و موقعیت ایران دارد.
شبکه خبری «بلومبرگ» هم اینگونه تحلیل کرد که رئیس جمهوری ایران همزمان با تشدید تحریم‌های آمریکا پس از ۱۹ سال به ژاپن رفت. این گزارش خط مشی توکیو در این فرایند را به حرکت روی طنابی تشبیه کرد که در یک سوی آن ایران، دوست سنتی ژاپن قرار دارد و در طرف دیگر ایالات متحده به عنوان متحد نظامی نقش آفرین است. ژاپن همزمان از بزرگ‌ترین خریداران نفت تهران است که بر اثر فشار کاخ سفید از ماه مي‌گذشته نفتی را از ایران تحویل نگرفته است.
به نوشته بلومبرگ، با وجود فشارهای آمریکا، پس از خروج ترامپ از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸، تهران حاضر نشده‌است به درخواست واشنگتن برای مذاکره و امضای توافقی جامع پاسخ بدهد. آبه در سفر چند ماه قبل به تهران تلاش کرد تا از شدت تنش‌ها بکاهد.
احتمال معافیت ژاپن
درهمین حال، روزنامه الاخبار لبنان در تحلیلی در رابطه با سفر حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان به ژاپن نوشت: سفر حسن روحانی به ژاپن؛ کشوری که میانجی تهران و واشنگتن به شمار مي‌رود بسیار مبهم است، اگر چه به نظر مي‌رسد که برگزاری مذاکرات سریع در مرحله کنونی امری بعید است اما سیگنال‌هایی در رابطه با امکان ایجاد چیزی شبیه به «آتش بس» میان دو طرف وجود دارد که به موجب آن تهران از کاهش بیشتر تعهدات برجامی عقب مي‌کشد و در مقابل آمریکا توکیو را از تحریم‌ها برای خرید نفت ایران معاف مي‌کند.
به گزارش ایسنا در این تحلیل آمده است: قبل از اینکه حسن روحانی پس از شرکت در نشست کوالالامپور به سوی ژاپن سفر کند؛ سفری که در نوع خود منحصر به فرد است و یک رئیس جمهور ایرانی بعد از 20 سال به توکیو سفر مي‌کند، مسئولان ایرانی احتمال ابتکار عمل جدید از سوی ژاپن در رابطه با بحران ایران و آمریکا را بعید نمي‌دانستند اما علی‌رغم چراغ سبزی که آمریکایی‌ها در رابطه با استقبال از روحانی به ژاپنی‌ها داده بودند، همچنان در سفر روحانی و اهداف آن ابهام وجود داشت. در واقع کاخ سفید مي‌خواست ابتکار ژاپن را بار دیگر احیا کند؛ ابتکاری که با سفر آبه شینزو، نخست وزیر ژاپن به تهران و عدم قبول دریافت پیام ترامپ از سوی رهبری ایران با شکست مواجه شد.
این روزنامه لبنانی مي‌نویسد: سفر روحانی به ژاپن سیگنال‌های جدیدی در رابطه با تمایل تهران و واشنگتن برای «کاهش تنش» به دنبال داشت؛ سیگنال‌هایی که با تبادل زندانیان از طریق کانال سویس و همچنین فعال شدن وساطت عمانی‌ها در بحران یمن نمایان مي‌شود.
این روزنامه در بخش دیگری مي‌نویسد که نپیوستن ژاپن به ائتلاف آمریکایی و دوست شدن با ایران در همان زمان در وهله اول نشان مي‌دهد که سیاست جدید ژاپن در منطقه حفظ منافع خود است اما این مساله به دور از چشم واشنگتن امکان پذیر نیست زیرا هم آبه به طور دائم مي‌گوید که خطر تنش را درک مي‌کند و تمایل به وساطت دارد و هم طبیعت روابط ژاپن و آمریکا به گونه‌ای است که واشنگتن تمایل دارد از طریق توکیو روابط خود با تهران را بهبود بخشد. قبل از سفر روحانی، رسانه‌های ایرانی اطلاعاتی در رابطه با احتمال معاف شدن ژاپن از تحریم‌های آمریکا برای خرید نفت ایران منتشر کرده بودند و در حالی که یک سخنگوی دولتی ژاپنی گفت وگوی روحانی و آبه در رابطه با خرید نفت خام را تکذیب کرده بود اما موضع حسن روحانی پس از دیدار با آبه شینزو قابل توجه بود؛ وی نوشت: «از هر تلاشی که مي‌تواند باعث تقویت معاملات اقتصادی بخصوص در بخش انرژی شود و صادرات نفت را افزایش دهد استقبال مي‌کنم».
در این تحلیل آمده است: تمام طرف‌ها از نقش بی طرفانه ژاپنی‌ها استقبال مي‌کنند؛ نقشی که اروپایی‌ها نتوانستند آن را به خوبی ایفا کنند. بنابراین پیش بینی‌ها در رابطه با تمایل ترامپ به استفاده از کانال ژاپنی‌ها برای کاهش هزینه‌های ائتلاف امنتی از یک سو و دادن معافیت‌های جزئی به تهران برای ترغیب آن‌ها به مذاکره و یا حداقل عدم کاهش تعهدات برجامی بیشتر مي‌شود. از سوی دیگر حسن روحانی اعلام کرد که امیدوار است ژاپن و کشورهای دیگر برای بقای برجام تلاش کنند.
در پایان این تحلیل آمده است: از طرفی دیگر محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران اعلام کرد که به نتایج سفر روحانی خوشبین است.
سایر اخبار این روزنامه
توسعه بیمه‌های زندگی و بازار بزرگ ملی، راهبردهای اساسی بیمه دانا
ورود سالی ۲۰ هزار تن ذرات معلق به ریه تهرانی‌ها
آفتی به نام فراموشی
«عدالت آموزشی» قربانی کسری بودجه شد
رشد دو برابری شاخص بورس نسبت به ابتدای سال
وخامت حال سلطان میانجی
سیگنال‌های مثبت سرزمین آفتاب در شب یلدا
با آژانس انرژی اتمی همکاری خوبی داریم
وام بانک جهانی برای رفع مشکل فاضلاب اهواز چه شد؟
نپیوستن به FATF، اقتصاد را به فروپاشی می‌کشاند
هیات عالی نظارت مجمع هیچ شأنی در قانون اساسی ندارد
