روزنامه ابتکار
1398/10/02
تبعات خروج احتمالی ایران از توافق هسته‌ای بر اقتصاد ایران چیست؟ اقتصاد فدای برجام!
کیمیا نجفیاخیرا رئیسجمهوری مسئله احتمال خروج از برجام را مطرح کرده است. با مطرح شدن این موضوع، پرسش‌های بی‌شماری به وجود می‌آید که مهم‌ترین آن، این است که خروج از برجام چه تبعاتی را برای اقتصاد کشور به دنبال خواهد داشت؟
برجام این توافق هسته‌ای از آن دسته مسائلی است که دائما مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد و پستی و بلندی‌های بسیاری را پشت سر گذاشته است. حالا صحبت از امکان خروج ایران از برجام به میان آمده و در همین راستا برخی از تحللیگران معتقدند که این اقدام به ضرر ایران خواهد بود؛ چراکه آمریکا به دنبال این است تا تقصیر خروج از برجام را به گردن ایران بیندازد و به دنبال آن فشارهای خود را چند برابر کند. در مقابل رئیسجمهوری معتقد است که اگر از توافق هسته‌ای چیزی عایدمان نشود ممکن است تصمیم بعدی ما ادامه تعهدات نباشد. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، اخیرا حسن روحانی گفته است: «مدت زیادی صبر کردیم و بعد از این صبر، اگر ببینیم که از این توافق هیچ نتیجه‌ای عاید ما نمی‌شود و صرفاً ناچاریم بعضی از تعهدات‌مان را اجرا کنیم، به طور طبیعی تصمیم بعدی ما ممکن است ادامه این تعهد نباشد. معتقدیم، صلح، امنیت، ثبات و رفتار انسانی متقابل و همزیستی مسالمت‌آمیز به نفع همه کشورهای دنیا خواهد بود».
رئیسجمهوری در بخش دیگری از صحبت‌هایش به دو دستاورد توافق هسته‌ای اشاره کرد: «دستاورد اول این بود که به دنیا ثابت کردیم دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم و حاضریم همه گونه نظارت‌های بین‌المللی را بپذیریم در صورتی که رفتار کشورهای بزرگ با ما رفتار عادی باشد. دستاورد دوم این بود که به دنیا ثابت کردیم که پای تعهدات خودمان می‌ایستیم و علی‌رغم اینکه طرفِ تعهد به بخشی از تعهداتش عمل نکرده و یا یکی از آنها به طور کامل خارج شده ما همچنان در تعهدمان خودمان باقی هستیم». متعهد بودن ایران به این توافق مسئله‌ای است که عده‌ای از صاحبنظران بر آن تاکید دارند. ابراهیم نکو، دبیر دوره نهم کمیسیون اقتصادی مجلس و کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به یک‌طرفه پایبند بودن ایران به برجام به «ابتکار» گفت: حقیقتی وجود دارد و متاسفانه باید این حقیقت را بپذیریم که کشورهای غربی عملا از برجام خارج شده‌اند و به نوعی می‌خواهند که این توافق‌نامه بین‌المللی به‌صورت یک‌طرفه از سوی ایران ادامه پیدا کند. به بیانی دیگر این یک حقیقتی است که طرف‌های مقابل این انتظار را دارند که تنها ایران پایبند به شروط گذاشته شده باشد و هنگامی‌که به ماهیت عملکرد آنها در قبال برجام نگاه کنیم می‌بینیم که طرف‌های مقابل به برنامه و بندهای برجام عمل نمی‌کنند.
وی در ادامه افزود: مسئله‌ای که بسیار روشن است نوع تعامل برخی از کشورها با ایران است. اگر برخی از کشورها با ما مراوداتی دارند در قالب تحریم‌ها و پیششرطهای آمریکا بوده و به نوعی محدود است.
نکو اظهار کرد: عملا برجام را باید یک مسئله ابطال‌شده تلقی کرد، چراکه نمی‌توان طرفی را پایبند به قراردادی دانست اما طرف‌های دیگر هیچ نوع مسئولتی در این جریان نداشته باشند، این مسئله مهمی است که همگان آن را می‌دانند.
دبیر دوره نهم کمیسیون اقتصادی مجلس در بخش دیگری از صحبت‌هایش از به وجود آمدن بهانه‌ای برای کشورهای غربی گفت: ما باید توجه داشته باشیم که آنها نیز به دنبال بهانه‌ای هستند تا علاوه‌بر اینکه ایران را متهم به خروج برجام کنند از سوی دیگر بهانه‌ای به وجود آورند تا به فشارهای اقتصادی و تحریم‌های ظالمانه بیشتری روی بیاورند و ایران را بیش از پیش محدود کنند. من معتقدم در این شرایط سیاست ما باید به گونه‌ای باشد تا بتوانیم جامعه بین‌المللی را قانع کنیم. ما باید بگوییم که نمی‌توان یک‌طرفه به یک قرارداد پایبند بود.
وی افزود: پس از آن رایزنی‌هایمان با کشور دیگر باید اینگونه باشد که ما برجام را نقل شده تعریف کنیم. یعنی نشان دهیم که این برنامه از طرف آمریکا نقل شده و امروزه اروپاییان توانایی حفظ آن را ندارند و با عملکرد و عدم عملی کردن وعده‌های خودشان نتوانسته‌اند برجام را حفظ کنند.
نکو ادامه داد: از سوی دیگر باید تمامی ارکان نظام و دستگاه‌های تاثیرگذار در جریان این موضوع قرار بگیرند و با تشکیل جلسات فنی و حساب‌شده و همچنین با تحلیل‌های چندین باره، قواعد امکان خروج از برجام را در جلسات متعددی مورد بررسی قرار بدهند. باید مشخص شود که آیا خروج از برجام در مدت‌زمان کوتاهی اثرگذار خواهد بود و یا در بلند‌مدت هم می‌تواند تاثیراتی داشته باشد. به عبارتی دیگر، برنامه‌ریزی و بررسی‌های ما می‌تواند تاثیرات خروج از برجام را روشن کند.
این کارشناس مسائل اقتصادی، ادامه دادن به برجام به شکل یک‌طرفه را بی‌فایده دانست و در این‌باره گفت: مسئله مهم این است که ما باید بپذیریم خروج از برجام می‌تواند بهانه‌های بیشتری را به دست آمریکا و اروپاییان بدهد. این در حالی است که حفظ آن هم از سوی یک طرف که ایران باشد کافی نخواهد بود.
نکو در پاسخ به این پرسش که خروج از برجام می‌تواند تبعاتی را برای اقتصاد کشور به همراه داشته باشد یا خیر، گفت: هیچ شکی در این مسئله که خروج از برجام می‌تواند تبعاتی را برای ما به دنبال داشته باشد، نیست. خروج از برجام شوکی را به اقتصاد ایران وارد خواهد کرد و ابعاد مختلف اقتصاد را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد، این در حالی است که اگر ما برنامه‌ای مشخص در دستور کار نداشته باشیم این عدم برنامه‌ریزی می‌تواند به ابعاد شوک وارده به اقتصاد اضافه کند.
ولی مسئله‌ای که وجود دارد این است که در یک طرف دولت و دستگاه‌ها و در طرف دیگر مردم قرار دارند و این تبعات زندگی آنها را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.
نکو، به راهکاری برای گذر از شرایط سخت فعلی اشاره کرد و در این‌خصوص گفت: مسئله مهمی وجود دارد و آن هم این است که اعتماد مردم به دولت مخدوش شده و دیگر حرف‌ها را بیچونوچرا نمی‌پذیرند. اگر اعتماد مردم به دولت ترمیم و به سمت کاهش این فاصله ایجاد شده سوق داده شود، می‌توان کنترل امور را در دست گرفت و مردم برای مدتی می‌توانند با صبوری و همراهی با دولتمردان از یک مرحله پرپیچ‌وخم عبور کنند. اما متاسفانه یک حقیقت در این میان وجود دارد و آن هم این است که ما با این مشکل جدی روبه‌رو هستیم. به بیانی شفاف‌تر، هر گاه دولت تصمیم گرفت تا حقایق را با مردم در میان بگذارد شاهد واکنش مثبت در برخی از جاها نبوده است. به همین دلیل است که من معتقدم باید یک اعتماد همهجانبه میان مردم و دولت به وجود بیاید، در این صورت است که این اعتماد می‌تواند اثر منفی ناشی از هر تصمیم‌گیری را کم‌اثرتر کرده و راه دشوار را کمی آسان‌ت کند.
سایر اخبار این روزنامه
کمک‌های نهادهای حمایتی از قشر آسیب‌پذیر از آمارهای اقتصادی عقب مانده‌اند
سبقت فقر از فقرزدایی
ژوبین صفاری
سِرشدگی در برابر رسانهها
تبعات خروج احتمالی ایران از توافق هسته‌ای بر اقتصاد ایران چیست؟
اقتصاد فدای برجام!
بیستودومین دوره جشنواره قصه‌گویی با تجلیل از ایرج طهماسب به ایستگاه پایانی رسید
چرا اخذ مالیات از خانه‌های خالی همچنان ناکام است
پرونده باز احتکار خانه‌ها
«ابتکار» از سهم‌خواهی‌ها و انشقاق در جریان اصولگرا گزارش می‌دهد
ارکستر ناهمگون اصولگرایی
نتایج اولیه انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان از پیروزی مجدد اشرف غنی حکایت دارد
دور باطل کشمکش‌ها میان غنی و عبدالله
دادستان کل کشور:
اغتشاشات آبان ماه در ۸ استان کشور «محدود» بود
پلوسی دیوانه چاره‌ای جز استیضاح من نداشت!
با اعلام استاندار تهران
مدارس استان تهران به جز دماوند و فیروزکوه تا پایان هفته تعطیل شد
حاکمیت وحدت ملی
