یا خمیر و بی‌نمک یا شور و سوخته

 

هرهفته به شهر می‌آییم
تا دغدغه‌های فرهنگی اجتماعی و اقتصادی تان را بشنویــم و منعکس کنیم

محتوای صفحه حرف‌مردم روزنامه خراسان‌رضوی، به طور معمول، بر مبنای تماس‌ها و پیام‌های مخاطبان و شهروندان درباره مسائل گوناگونِ حوزه شهری، اجتماعی و سبک‌زندگی شکل می‌گیرد. به این معنا که مردم، از طریق راه‌های ارتباطی مثل آی‌دی تلگرام، تلفن، سامانه پیامک و حتی به‌شکل حضوری، حرف و دغدغه و خواسته و گلایه‌های خود را با خبرنگاران این صفحه در میان می‌گذارند و ما، علاوه بر انعکاس در روزنامه، در قالب پرسشگری از مسئولان، پیگیرِ حل آن مسئله خواهیم بود. منتها به تازگی، تصمیم گرفتیم این ارتباط با مخاطبان را به‌شکل عمیق‌‌تر و چهره به چهره ادامه دهیـم و راه‌اندازی آیتم‌هایی مثل «سرزده» که سه شنبه‌ها در همین صفحه چاپ می‌شود و به انعکاس درددل‌های مُراجعان به ادارات مختلف مشهد اختصاص دارد و «تریبون‌محله» که هر پنج‌شنبه‌ به بررسی گلایه‌های مردم یکی از محله‌های مشهد می‌پردازد، قدم‌هایی در همین مسیر است. در ادامه این راه، تصمیم گرفتیم هرهفته به شهر بیاییم و با شهروندان برای شنیدن دغدغه‌ها و گلایه‌هایشان در حوزه‌های مختلف و با تمرکز بر معیشت، گپ و گفتی ترتیب دهیــم.
 


«چند روز قبل بس‌کـه نان نانواییِ محله‌مان شور بود، مجبور شدیم برای ایجـاد تعادل در طعمش، تا یکی، دو روز با هر غذای نانی، گوجه فرنگی بخوریم که از گلویـمان پایین برود.» «دور نان سنگک نانوایی محله ما، خمیر و وسطش خشک و سوخته و غیرقابل خوردن است.» «نان نانوایی سرراهِ من، به قدری حالتِ ارتجاعی دارد که از جویدن آن خسته می‌شوی.» «در خانه ما، باید دایــم نان تازه وجود داشته باشد، چون نان‌های این روزهــا به‌قدری سریع بیات می‌شود که تصور می‌کنی یک ماه از پخت آن گذشته.» این‌ها، برش‌هایی از گلایه‌های تلفنی و پیامکی شهرونــدان درباره کیفیتِ پایین نان پخته شده در برخی نانوایی‌های شهر است. اواسط آبان ماه امسال بود که اتحادیه صنف نانوایان مشهد و حومه، بر اساس مصوبه کارگروه آرد و نان استان، قیمت نان دولتی را 25 تا 42 درصد افزایش داد. اقدامی که هرچند یک دلیل مهم آن تورم اقتصادی به وجود آمده در کشور بود، اما طبیعی بود که این مطالبه را هم ایجاد کند که در کنار افزایش قیمت، کیفیت نان ارتقا یابد. اگرچه این افزایش قیمت فقط مربوط به نانوایی‌هایی که با آرد دولتی و یارانه‌ای نان می‌پزند بود و آزادپزها موظف شدند برخلاف گذشته، نرخنامه داشته باشند و قیمت‌های شان را کاهش دهند، اما در مجموع نتوانست تاثیری در بهبود کیفیت نان داشته باشد و تنها در حوزه قیمت گذاری اثرگذار بود. حالا مردم مانده‌اند با نان‌هایی که نسبت به گذشته گران‌تر شده اما کیفیت آن بهتر از قبل نشده است. این گلایه‌ها، جرقه شکل‌گیری دوازدهمیــن گزارش «در شهر» خراسان‌رضوی شد تا طی گشت و گذاری در شهر، درددل‌های مردم درباره کیفیت را بشنویــم.
 
همیشه بعد از افزایش قیمت نان  تا مدتی کیفیت خوب است اما دوباره...
آقای «فتوت» یکی از کاسبان پر سن و سالِ خیابان کلاهدوز مشهد، در گفت‌وگو با «در شهر» درباره کیفیتِ پایین نان نانوایی‌های اطراف محل کار و زندگی‌اش درددل می‌کنـد: «به تازگی افزایش قیمت نان تا حدودی باعث بهبود کیفیت نان شده اما این روند خیــلی دوام نخواهد داشت و دوباره آش همان آش است و کاسه همان کاسه و نان بی کیفیت دستِ مردم خواهند داد. این را به واسطه تجربه سالیان دراز زندگی می‌گویم. هرچندسال یک‌بار بعد از افزایش نرخ نان، چند وقتی شاهد پخت نان باکیفیت از سوی نانوایی‌ها هستیم، اما بعد از گذشت یکی، دوماه دوباره نانوایان به شیوه قبلی پخت نان رو می‌آورنــد و رونــد پخت نان بی‌کیفیت تکرار می‌شود.»
 
به‌رغم خرید به‌اندازه و نگهداریِ خوب، باز هم دورریز نان زیاد است
خانم «بدیع»، زن جوانی است که به گفته خودش، مادر یک دانش‌آموز کلاس سومی است و گله می‌کند: «با توجه به این که همیشه دوست دارم فرزنــدم به عنوان تغذیه، ساندویچ خانگی با نان لواش ببرد مدرسه، خرید نان باکیفیتی که نه خمیر باشد و نه خشک و سوخته، برایـــم یک چالش است. متاسفانه نان‌های این روزهــا به‌رغم این که تلاش زیادی برای نگهداری‌شان می‌کنم، خیلی زود بیات می‌شود. وقت خرید، به‌اندازه خرید می‌کنم. نان را خنک می‌کنم و درون سفره پارچه‌ای می‌پیچــم. توی خانه نان‌ها را برش می‌زنم و در فریـزر قرار می‌دهم... ولی بازهم متاسفانه دورریز نان‌مان چشمگیر است و در نهایت هم بچه ساندویچش را نمی‌خورد.»
 
نان نانوایی محله شور است و نانوا تقصیر را گردن آرد می‌اندازد
مرد سالمندی که با همسن و سالانش، هرکدام یکی، دونان به دست دارند و از نانوایی برمی‌گردنــد، وقتی سوژه گپ و گفتِ ما را می‌شنود، گله می‌کنـد: «نان محــله ما شور است. بارها از نانوای محــله، دلیل شور بودن نان را سوال کرده‌ام و جواب شنیده‌ام که دلیلش آرد نامناسب و بی‌کیفیت است. این در حالی است که من نباید نمک زیادی مصرف کنم و از طرف دیگر، هم قوت غالبم نان است و هم برایـم امکان ندارد غیر از این نانوایی، از نانوایی دیگری خریــد کنم. نانوایی‌های دیگر هم، اگر کمی کیفیت نان را بالا ببرنــد و نان خوشرنگ و خوشمزه و کنجدی دستِ مردم بدهند، قیمت را بالا می‌برنــد.»
 
کارگر نانوایی باید مهارت داشته باشد
بعد از شنیدن حرف‌های مردم، به سراغ تعدادی از نانواها می‌روم. «غلامی» یک نانوای باتجربه که 20 سال سابقه پخت نان برای مردم شهر را دارد، درباره کیفیت نان می‌گویــد: «زمانی می‌توانیم نان با کیفیت دست مشتری بدهیم که کارگر ماهر داشته باشیم. متاسفانه برخی کارگران مهارت کافی برای پخت نان ندارند و نداشتن مهارت سبب شده نان خوب پخت نشود. مهم است کسی که قرار است مهم‌ترین عنصر سفره‌های مردم را تامین کنــد، کارش را بلد باشد تا مشتری و اهالی محله، راضی باشند اما گذشت دوره‌ای که نانوایی، یک حرفه به‌حساب می‌آمد. این روزها افراد به دلیل نیاز مالی و تامین هزینه‌های زندگی، ممکن است در کنار مسافرکشی و پیک‌موتوری، به کار در نانوایی هم فکر کنند و متوجه حساسیت‌هایش نباشند. همین، یکی از دلایل پخت نان بی‌کیفیت است.»
 
از آرد بی‌کیفیت نانِ بی‌کیفیت تولید می‌شود
«علی زاده» نانوای دیگری است که مغازه‌اش در منطقه سرافرازان واقــع شده و توضیح می‌دهد: «از 15 سال قبل با آرد دولتی، نان می‌پختم اما دو سالی می‌شود که به صورت آزادپز فعالیت دارم. تا وقتی آرد یارانه‌ای می‌گرفتم، آرد خوبی دستمان نمی‌دادند و مشتری هایم روز به روز کمتر می‌شد. روی همین حساب تصمیم گرفتم به آزادپزی روی آورم. آردهای قبلی سبوس دار و بی کیفیت بود و نان بعد از پخت، طعم و ظاهر خوبی نداشت.» «شب آذر» هم نانوای دیگری است که در منطقه آزادگان نانوایی دارد و توضیح می‌دهد: «باور کنید کیفیت آرد روی کیفیت نان، تاثیر مستقیم دارد و هم اکنون، هر 10 تا 15 روز کیفیت آرد فرق می‌کند و روی همین حساب، کیفیت نانی که ما به مردم ارائه می‌دهیم هم، نوسان دارد.»
 
اتحادیه نانوایان:
نوسان کیفیت آرد و ماهر نبودن کارگران 2دلیل نان بی‌کیفیت

کشتگر، رئیس اتحادیه صنف نانوایان مشهد در پاسخ به گلایه مردم درباره بی‌کیفیت بودن نان می‌گوید: «از سال 93 تاکنون نرخ نان تغییر نکرده بود، در نتیجه کارفرما هم توانایی افزایش حقوق کارگران شاغل در نانوایی را طی پنج سال اخیر نداشت. در چنین شرایطی کارگران ماهر از نانوایی‌ها خارج شدند و به سمت کار در مشاغلی مثل پیک موتوری یا رستوران‌ها رفتند. این موضوع یکی از عواملی است که می‌تواند بر کیفیت نان تاثیرگذار باشد. با نرخ جدید، کارگران ماهر دوباره به این عرصه باز می‌گردند و طی چند ماه آینده شاهد افزایش کیفیت نان خواهیم بود. کیفیت آرد هم در پخت نان تاثیر دارد؛ گاهی آرد خوب است گاهی نه. اما الان کیفیت آرد نسبت به سال‌های گذشته بهتر شده و ثبات بیشتری پیدا کرده است. منتها هنوز هم، گاهی آرد ضعیف به نانوا می‌دهند و گاهی آرد خوب. باید این رونــد متعادل سازی شود و آرد استاندارد در اختیار نانوایان قرار بگیرد تا شاهد نانِ باکیفیت باشیــــم.»

سازمان صمت:
 3400 گزارش مردمی از کیفیت پایین نان از اول سال تاکنون

رضا شجاعی، معاون نظارت و بازرسی سازمان صمت خراسان رضوی هم در توضیح نارضایتی مردم از کیفیت نان نانوایی‌های مشهد، می‌گوید: «از ابتدای سال تاکنون 2850 بازرسی از نانوایی‌های شهر انجام شده که به دنبالش 1880 پرونده تخلف تشکیل شده و بیشترین تخلفات مربوط به گران فروشی، کم فروشی و تقلب است. همچنین در این مدت حدود 3400 گزارش مردمی در خصوص نارضایتی از کیفیت نان نانوایی‌ها به دستمان رسیده که همکارانــم ظرف 24ساعت از زمان دریافت شکایت، پیگیر موضوع بودنــد. از شهروندان می‌خواهم چنان چه با گران فروشی، تقلب و کم فروشی یا کیفیت پایین نان برخــورد داشتند، با شماره 124 تماس بگیرند یا شکایت خود را به شماره 8000124 پیامک کنند تا بررسی و رسیدگی کنیم.»

سازمان صمت:
نانوایی‌ها اگر فرمول صحیح پخت را رعایت کنند تشویــق می‌شوند

«علی غفوری‌مقدم» معاون امور بازرگانی و تجارت سازمان صمت خراسان رضوی هم در این‌باره توضیح می‌دهد: «همواره تاکید ما بر افزایش کیفیت نان است. یکی از مولفه‌هایی که ما برای پخت بهتر نان روی آن کار می‌کنیم، رعایت فرمول صحیح پخت است. نانوایی‌هایی که فرمول پختِ موردتایید را رعایت می‌کنند، مورد تشویق قرار می‌گیرند. ضمن این که اتحادیه صنف نانوایان طی یکی، دو سال اخیر اقدام به برگزاری مسابقاتی بین نانوایان در زمینه پخت باکیفیت نان کرده و هدف آن تشویق و فرهنگ سازی برای پخت نان برتر است. در این مسابقه توسط استادان اهل فن، آموزش‌های لازم و اصولی و حرفه‌ای به نانوایان ارائه می‌شود و در ادامه، براساس آموزش‌ها، مسابقه پخت نان برگزار و نان برتــر انتخاب می‌شود.»