روزنامه ابتکار
1398/10/01
«ابتکار» ادعای اروپا در‌مورد مکانیسم ماشه در توافق هسته‌ای را بررسی می‌کند بازی جدید اروپایی‌ها با برجام
محمدرضا ستاریهمزمان با چالش‌های ایجاد شده در مسیر اجرای توافق هسته‌ای و در حالی که حسن روحانی در توکیو به منظور رایزنی جهت گشایش‌ها در برجام به سر می‌برد، خبرگزاری رویترز به نقل از شش دیپلمات اروپایی مدعی شد که آلمان، انگلیس و فرانسه قصد دارند در ماه ژانویه مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال کنند.
مکانیسم ماشه جزئی از سازوکار توافق هسته‌ای است که در‌صورت اجرایی نشدن تعهدات یک طرف، طرف مقابل می‌تواند بخش یا تمامی تعهدات برجامی خود را متوقف کند. بر این اساس طبق بندهای توافق هسته‌ای در‌صورت عملی نشدن تعهدات هر یک از طرفین برجام، مشکلات از طریق رایزنی‌ها در کمیسیون مشترک برطرف خواهد شد. در‌صورت این‌که این مشکلات ظرف مدت 15 روز برطرف نشد یا طرفین تصمیم به تمدید کمیسیون مشترک خواهند گرفت، یا این‌که پرونده به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع خواهد شد.
در‌صورت ارجاع پرونده به شورای امنیت، از آنجا که آمریکا به واسطه ریاست دوره‌ای خود در این شورا بازیگر مسلط میدان خواهد بود، به احتمال فراوان شرایط برای بازگشت مجدد تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران فراهم خواهد شد؛ امری که به منزله پایان رسمی و قطعی توافق هسته‌ای است.
با این حال این دیپلمات‌های اروپایی در حالی مدعی شدهاند که در ماه ژانویه قصد دارند از سازوکار ماشه استفاده کنند که همزمان اعلام کرده‌اند این کار برای جلوگیری از فروپاشی برجام است و آنها عجله‌ای برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران ندارند. آنها همچنین مدعی شدهاند که با فعال کردن مکانیسم ماشه، تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران به صورت خودکار فعال نخواهد شد و تا زمانی که ایران از مرز غیر قابل قبولی برای آنها در برجام عدول نکرده باشد، آنها ترجیح می‌دهند به جای بازگرداندن تحریم‌ها، تلاش‌های خود را بر روی مذاکره با ایران متمرکز کنند.
لزوم جلوگیری از فروپاشی برجام
سه کشور اروپایی به خصوص پس از ورود ایران به گام چهارم هسته‌ای آن را صریحاً نقض برجام از سوی ایران تلقی کرده‌اند. این در حالی است که ایران از اردیبهشت ماه سال جاری که اولین گام هسته‌ای خود را برداشت، اعلام کرد که این گام‌ها بر مبنای بندهای 26 و 36 برجام و با هدف حفظ توافق هسته‌ای صورت گرفته و قابل بازگشت نیز هست.
این در حالی است که همزمان با تعلل طرف‌های اروپایی در عمل به تعهدات برجامی خود در قبال ایران، حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران که به ژاپن سفر کرده است، در آستانه پنجمین گام ایران در راستای کاستن از تعهدات هسته‌ای، صراحتاً گفته که ایران پس از خروج آمریکا از برجام صبر پیشه کرده و در‌صورت این‌که شرایط به همین منوال باقی بماند ممکن است تصمیم بعدی ایران ادامه تعهدات خود نباشد.
ایران بارها تاکید کرده که اروپایی‌ها 11 تعهد پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای در قبال ایران دارند که تاکنون هیچ یک از آنها عملی نشده است. در این میان سازوکار اینستکس هم که اکنون یک سال از زمان ثبت آن می‌گذرد با وجود آنکه شش کشور دیگر اروپایی نیز خواستار پیوستن به آن هستند، هنوز راهگشای مراودات تجاری و اقتصادی میان ایران و سایر طرفین برجام نبوده است.
در چنین شرایطی و در حالی که تکلیف آمریکا با خروج یکجانبه خود از برجام مشخص است و تمامی طرفین برجام خواستار حفظ و تداوم آن هستند، برای ایران و اروپا یک تصمیم و مسیر دشوار جهت نجات توافق هسته‌ای باقی مانده است. اروپایی‌ها برجام را میراث دیپلماتیک و چندجانبه‌گرایی خود دانسته و آن را برای تامین امنیت جهانی ضروری می‌دانند. آنها همچنین با شروع گام‌های هسته‌ای ایران در شرایطی قرار گرفته‌اند که ناچار به پرداخته هزینه هستند. از این مهم‌تر اروپایی‌ها واقف هستند که در‌صورت شکست کامل برجام، تحولات پس از آن ممکن است مسیرهایی را بپیماید که ابتکار‌عمل را از دستان طرفین توافق خارج کند.
در این سو ایران نیز هر‌چند اعلام کرده که گام‌های هسته‌ای قابل بازگشت است، اما ممکن است مسیر انتخاب شده بنا به شرایط آتی در جاده غیر قابل بازگشتی قرار بگیرد. در این صورت مقدمات اجماع جهانی مجدد علیه ایران و نیز بازگشت تحریم‌های بین‌المللی فراهم خواهد شد. کما این‌که در‌صورت فروپاشی برجام سایر دستاوردها نظیر حق غنی‌سازی، خروج از فصل هفتم منشور و پرونده PMD نیز ممکن است تحت‌الشعاع قرار بگیرد.
در چنین شرایطی، وضعیت مطلوب برای تمامی طرفین برجام باز نگه داشتن پنجره دیپلماسی و تلاش برای خروج از بن‌بست کنونی است زیرا ادامه شرایط تنش‌زای کنونی و احتمال فروپاشی کامل برجام منجر به متضرر شدن و باخت تمامی شرکای توافق هسته‌ای خواهد بود؛ امری که راهبرد مطلوب ایالات متحده جهت اجماع جهانی مجدد علیه ایران و نیز افزایش فشارها بر اروپا، روسیه و چین خواهد بود.
سایر اخبار این روزنامه
لو رفتن اطلاعات شخصی بیش از 267 میلیون کاربر فیسبوک
علیرضا صدقی
خواب آشفته اصولگرایان برای حذف رقیب
کیانوش غریب‌پور از دلایل نازیبایی گرافیک کلان‌شهرها می‌گوید
رنگ ناکارآمدی مدیران بر قامت شهر
«ابتکار» تاثیر اصناف در توسعه اقتصادی را بررسی کرد
عدم شغل‌های پایدار در اقتصاد ناامن
وسع مالی دریافت‌کنندگان یارانه معیشتی ۶ ماه یکبار پایش میشود
واریز هر دو نوبت یارانه معیشتی به حساب مشمولان
در آستانه انتخابات حملات جریان اصولگرایی به رقبای اصلاح‌طلب بی‌وقفه ادامه دارد
از حمله گازانبری تا اتهام سکولاریسم
«ابتکار» ادعای اروپا در‌مورد مکانیسم ماشه در توافق هسته‌ای را بررسی می‌کند
بازی جدید اروپایی‌ها با برجام
رئیس قوه قضائیه:
بازداشت افراد به منظور جمع‌آوری ادله ممنوع است
سخنگوی شورای نگهبان:
ملاک ما در بررسی صلاحیت‌ها فقط قانون است
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور:
دشمنان ما مشتریان اطلاعات مهندسی زیرساختی کشور هستند
رهاورد صلح از خاور دور در شب یلدا
