خطر انتقال داعشی‌ها به افغانستان

گروه سیاسی/ دومین نشست گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای با حضور دبیران و مشاوران امنیت ملی و مقامات عالی امنیتی ایران، روسیه، چین، هند، افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان صبح دیروز در تهران برگزار شد. این نشست یک روزه که با ابتکار و میزبانی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد، بر موضوع افغانستان و مبارزه همه جانبه با اشکال مختلف تروریسم در این کشور تمرکز داشت. اولین نشست گفت‌و‌گوی امنیت منطقه‌ای در مهرماه سال گذشته و با حضور کشورهای ایران، روسیه، چین، هند و افغانستان با موضوع افزایش هماهنگی میان کشورهای منطقه در برابر تروریسم تکفیری برگزار شد.
دریابان علی شمخانی، نماینده رهبر معظم انقلاب و دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در سخنانی با بیان اهداف برگزاری نشست گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای، مواضع کشورمان در قبال تروریسم و افراطی گری را تشریح کرد.
به گزارش ایسنا، شمخانی گفت: امیدوارم این تعاملات و تداوم آنها برای منطقه و ملت‌های ما، امنیت و رفاه را به ارمغان آورد. در فاصله یک سالی که از نشست قبلی تاکنون گذشته است، منطقه ما شاهد اتفاقات و تحولات زیادی بوده که برخی از آنها در جهت اهداف و منافع کشورهای منطقه قرار داشته و برخی متأسفانه بر غم و اندوه و رنج‌های مردم این منطقه افزوده است. در منطقه ما، تروریسم و افراط‌ گرایی بلایی است که هنوز ادامه دارد و صلح، امنیت و رفاه همه ما را در کنار عوامل دیگر، تحت تأثیر قرار داده و ما نیز چاره‌ای نداریم که با همکاری و همراهی و شناخت درست از ریشه‌های پیدایش و ترویج این تهدید، در مقابل آن بایستیم. در کنار تروریسم، شاهد تداوم حضور زیانبار برخی طرف‌های فرامنطقه‌ای هستیم که هم بخشی مهم از دلایل ایجاد تروریسم و افراطی گری در این منطقه است و هم بر شدت آن افزوده است.
وی افزود: اجلاس امسال ما، روی موضوع افغانستان تمرکز دارد. بیش از 40 سال است که افغانستان درگیر اشغال خارجی، جنگ داخلی و جنگ با تروریسم است. بعد از شکست داعش در عراق و افغانستان، یکی از دغدغه‌های امنیتی، انتقال عناصر شکست خورده داعش از عراق و سوریه به افغانستان است تا از این سرزمین، برای طراحی، سازماندهی و اجرای اقدامات تروریستی خود در داخل افغانستان و همسایگان این کشور استفاده نماید. غلبه بر این چالش‌های مهم امنیتی، وظیفه اصلی ماست . شمخانی تأکید کرد: ما تلاش می‌کنیم در این نشست ضمن تبادل نظر و تبیین و تحلیل ابعاد مختلف بحران در افغانستان، به راهکارهای عملی برای تقویت همکاری‌های امنیتی دسته جمعی و مقابله با این چالش‌ها که تأثیر مستقیمی بر تقویت ثبات و امنیت در داخل افغانستان و همچنین امنیت تمامی همسایگان آن و کشورهای منطقه دارد، برسیم.


طالبان همه افغانستان نیست
دبیر شورای عالی امنیت ملی تصریح کرد: ما با مذاکرات امریکا با گروه طالبان به دو دلیل مخالفیم؛ اول اینکه در هر راهبردی هر نوع تصمیمی بدون مشارکت دولت افغانستان غلط و فاقد کامیابی است. دوم ما تجربه بُن را درباره مشارکت امریکا در بحث افغانستان داریم که بعد از اقدام تحسین شده و مثبت و خیرخواهانه ایران، ما را در محور شرارت قرار دادند و به دلیل عدم اعتماد به امریکایی‌ها در چنین فرمتی شرکت نکردیم. اصولاً در اجلاس امروز هم تأکید کردیم که باید محور هر نوع تصمیم‌گیری مردم و دولت افغانستان باشند و راه حل‌ها در جهت تولید دردسر و مدیریت ناامنی نباشد. امریکایی‌ها بیشتر در افغانستان به دنبال مدیریت ناامنی برای استفاده از کناره افغانستان برای ناامن‌سازی مرزهای چین، روسیه، ایران و دیگر کشورها هستند. شمخانی درباره مذاکرات ایران و طالبان هم خاطرنشان کرد: ایران خواهان مذاکرات بین‌ افغان است. ما در این رابطه برنامه‌ای داریم و آن را هم به دولت افغانستان گفته‌ایم و امروز هم در نشست مورد تأکید ما قرار گرفت. وی در پاسخ سؤالی دیگر مبنی بر اینکه مذاکره با طالبان به معنای آن است که به این گروه مشروعیت داده شده است؟ گفت: طالبان بخشی از مردم افغانستان است ولی همه مردم افغانستان نیست. یکی از تفاوت‌های مذاکرات ایران و طالبان با امریکا هم در همین مسأله است که طالبان همه افغانستان نیست.
اقدام علیه فرآیند انتقال داعش به افغانستان
شمخانی درباره برنامه همکاری ایران و روسیه در افغانستان خاطرنشان کرد: یکی از پایه‌های اصلی اجلاس گفت‌وگوی منطقه‌ای، روسیه است. ما از یک سو با روسیه همکاری سیاسی داریم و از سوی دیگر هم با تروریسم مقابله می‌کنیم. همچنین در توانمندسازی دولت افغانستان در مبارزه با تروریسم هم کمک می‌کنیم و در ارتباطیم. علاوه بر این دغدغه مشترکی در رابطه با ناامن سازی مرزهای مشترک در منطقه از سوی امریکا داریم. وی فرآیند انتقال داعش به افغانستان را فرآیندی پیچیده خواند و گفت: قرار شد اقدامات جدی‌تری در مسیرهای این انتقال انجام دهیم. علاوه بر این، برخی از موارد این انتقال از طریق پروازهای مستقل انجام می‌شود که قرار شد در این چارچوب همکاری‌های اطلاعاتی و امنیتی داشته باشیم. شمخانی درباره کمک به دولت افغانستان و توانمندسازی این دولت در مقابله با هسته‌های انتقال داعش گفت: برآورد ما از انتقال داعش به افغانستان این است که آنها می‌خواهند مرزهای فعال ناامنی حوالی ایران، روسیه و چین ایجاد کنند. دبیر شورای عالی امنیت ملی درباره توافقات این نشست در مبارزه با داعش در افغانستان اظهار کرد: ناتو برای مبارزه با تروریسم 140 هزار نیرو به افغانستان اعزام کرد ولی غرب و ناتو در این مأموریت توفیقی نداشتند و از طرفی کشت مواد مخدر به عنوان منبع اصلی تأمین مالی تروریسم هم افزایش یافت. نیروهای داعش در افغانستان حدود 5 هزار نفر تخمین زده می‌شوند که ناشی از بی‌ثباتی در این کشور است. وی ادامه داد: ما همکاری امنیتی و تجهیزاتی با دولت افغانستان و روس‌ها داریم. در این چارچوب مقرر شد یک توافقنامه همکاری‌های امنیتی جامع با دولت افغانستان داشته باشیم تا از توانمندی‌های نظامی و امنیتی ایران مانند پهپادها استفاده شود. شمخانی در عین حال درباره پیشبرد پیشنهادات مطرح در این نشست در بحث افغانستان گفت که باید نتایج انتخابات ریاست جمهوری افغانستان مشخص شود تا این پیشنهادات به صورت شفاف‌تر مطرح و دنبال شود. وی درباره همکاری ایران و روسیه در شمال سوریه هم اظهار کرد: دو کشور تنها ائتلاف موفق دارای آمار کمی در مقابله با تروریسم هستند نه ائتلاف منطقه‌ای و نه ائتلاف غربی و نه ائتلاف عبری، عربی و غربی که اعلام نشده اما عملیاتی است، آمار مشخصی در مبارزه با تروریسم ندارند. کسی که داعش را از عراق و سوریه بیرون انداخت، مردم و دولت سوریه و عراق با همکاری ایران و روسیه بودند. دبیر شورای عالی امنیت ملی با اشاره به مذاکرات دوجانبه‌ای که با همتایان خود در حاشیه این نشست داشته است، گفت: همه کشورها از امریکا به عنوان کشور قلدر، زورگو و پیمان‌شکن در برجام یاد کردند و اقدامات ایران در کاهش تعهدات برجامی را قابل درک دانستند.
ایران مقررات سختگیرانه‌تری نسبت به CFT و پالرمو اجرا می‌کند
وی ادامه داد: من در مذاکرات دوجانبه با چین و روسیه هم توضیح دادم که در بحث مقابله با تروریسم مالی، پولشویی و تأمین مالی تروریسم، ایران مقررات سختگیرانه‌تری نسبت به CFT و پالرمو اجرا می‌کند و علت تحفظ نسبت به این دو کنوانسیون ناشی از تحریم‌های فراسرزمینی و یکجانبه امریکاست. نمی‌توانیم هم تحریم شویم و هم روش‌های دور زدن تحریم را به شکل شفاف در CFT و پالرمو به نمایش بگذاریم اما ما اقدامات جدی برای مقابله با تأمین مالی تروریسم و پولشویی انجام می‌دهیم. همچنین از چین و روسیه دعوت کردیم تا بیایند و در این مورد اقدامات ما را از نزدیک ملاحظه کنند.
پیشنهاد ایران برای کیفیت خروج ناتو از افغانستان
دبیر شورای عالی امنیت ملی درباره تعیین تکلیف نیروهای نظامی فرامنطقه‌ای در افغانستان خاطرنشان کرد: هیچ آثار کمی مثبتی از حضور گسترده و طولانی مدت غرب و ناتو در افغانستان وجود ندارد. آنها در اهداف‌شان ناکام بودند اما خروج‌شان از افغانستان باید با هماهنگی دولت افغانستان باشد. پیشنهاد ما به آنها باقی گذاشتن تسلیحات در افغانستان برای توانمندسازی ارتش این کشور و خروج نیروهایشان است. شمخانی در ادامه تأکید کرد: داعش در افغانستان فقط از مردم این کشور نیست بلکه داعشی که در افغانستان است از آسیای مرکزی هم هست. جغرافیای مقابله با تروریسم جغرافیای محدودی نیست و نباید فقط با داعش افغانی مقابله کرد بلکه باید با داعش از هر لهجه و زبانی مقابله کرد.
امریکا دست‌ اندرکار انتقال و پشتیبانی نیروهای داعش به افغانستان است
دبیر شورای امنیت ملی فدراسیون روسیه هم در سخنانی گفت: «شواهد زیادی وجود دارد که ایالات متحده امریکا دست‌اندرکار انتقال و پشتیبانی نیروهای داعش به افغانستان است.» نیکلای پاتروشف افزود: بر اساس آخرین برآوردهای انجام شده بین ۲۵۰۰ تا ۴۰۰۰ نیروی داعشی در افغانستان حضور دارند. سالانه حدود ۶۰۰ میلیون دلار از محل تولید و فروش مواد مخدر در اختیار جریان تروریسم در منطقه قرار می‌گیرد.
یک‌جانبه‌گرایی به چالشی برای امنیت جهانی تبدیل شده است
وزیر امنیت ملی جمهوری خلق چین هم گفت: یک‌جانبه‌گرایی، قلدری و زورگویی یکی از مهم‌ترین چالش‌های امروز در محیط امنیت بین‌المللی است.
«چین ونگ چین»، با بیان اینکه استقلال، امنیت و توسعه، اصلی‌ترین نیازهای امروز افغانستان است، گفت: کشور افغانستان قلب آسیا و محل تقاطع تمدن اروپایی و آسیایی بوده و برای ایجاد امنیت پایدار در این کشور باید به توسعه همه‌جانبه در افغانستان توجه جدی شود. معاون مشاور امنیت ملی هند هم در سخنانی تأکید کرد: سرمایه‌گذاری مشترک ایران و هند در توسعه بندر چابهار، فرصتی استثنایی برای توسعه اقتصادی افغانستان است. «راجیندر کانا» با اشاره به حضور گسترده و نگران‌کننده گروه‌های نیابتی تروریستی در افغانستان افزود: برای پیشبرد فرآیند صلح باید از نقش آفرینی طرف‌هایی که هدفی به غیر ازثبات و امنیت در افغانستان دارند جلوگیری شود. همچنین «بابر شاه یعقوب اف»، معاون دبیر شورای امنیت ملی ازبکستان ثبات در افغانستان را موجب افزایش امنیت در آسیای مرکزی، غرب آسیا و آسیای دور دانست. وی افراط‌گرایی بین‌المللی را خطری جدی برای صلح و ثبات جهانی عنوان کرد و افزود: برخی کشورها در مقابله با تروریسم قائل به استاندارد دو گانه هستند که این رویکرد خطری جدی در مقابله واقعی با تروریسم  و محکوم است. باید از توسعه تروریسم در افغانستان جلوگیری کنیم.