روزنامه آفتاب یزد
1398/08/11
سازمان امور مالیاتی پیشنهادش را پس گرفت؟
آفتاب یزد – گروه اقتصادی: این روزها خبری با استناد به پیش نویس لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم مبنی بر دریافت مالیات از سود سپرده‌های بانکی منتشر شده است. هر چند که وزیر اقتصاد در دستور کار بودن هر طرحی برای دریافت مالیات از سپرده‌های بانکی و سود سپرده‌ها را تکذیب کرده است، اما در بند 54 پیش نویس این لایحه به صراحت از این مسئله نام برده شده است که باید دید از آنجایی که پیش نویس مذکور هنوز نهایی نشده آیا موضوع مالیات از سپرده‌های بانکی با توجه به تکذیب فرهاد دژپسند از آن حذف شده است؟چندی پیش خبرگزاریهای رسمی کشور اعم از مهر، تسنیم و فارس اعلام کردند که سازمان امور مالیاتی کشور در پیش نویس اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم بدنبال اخذ مالیات از سود سپرده بانکی و سود سهام است. قانون مالیات‌های مستقیم که سال 94 اصلاح شده بود مجددا برای اصلاح در دستور کار اصلاح وزارت اقتصاد و سازمان امور مالیاتی قرار گرفت.
> بند54 پیش نویس لایحه اصلاح قانون
مالیات‌های مستقیم چه می‌گوید؟
تسنیم در این مورد نوشت که براساس پیش نویسی که از لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم، با سربرگ سازمان امور مالیاتی و به امضای معاونت پژوهش و امور بین‌المللی این سازمان منتشر شده بود، سازمان امور مالیاتی، پیشنهاد دریافت مالیات از انواع دارایی‌ها و معاملات دارایی مثل طلا، مسکن و خودرو و همچنین دریافت مالیات از بخشی از سود سپرده‌های بانکی را مطرح کرده بود.
به اذعان خبرگزاریها در بند 54 این پیش نویس که قرار است به ماده 104 قانون فعلی الحاق شود آمده است: درآمد (سود دریافت) اشخاص حقیقی و حقوق حاصل از موارد زیر (اعم از اینکه درآمد مذکور در منبع مشمول مالیات، معافیت و یا مشمول نرخ صفر باشد) به استثنای درآمدهایی که مشمول مقررات سایر فصول شناخته شده است، به شرح زیر مشمول مالیات می‌باشد:
۱- ۵۰ درصد سود سهام و سهم الشرکه از اشخاص حقوقی
۲-سود سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت و انواع اوراق بهادار
۳- سود متعلق به حساب‌های پس انداز، سپرده‌های مختلف و گواهی‌های سپرده نزد بانک‌ها، موسسات مالی و اعتباری، صندوق‌ها و نظایر آن به شرح زیر:
الف- سود متعلق به سرمایه‌گذاری کوتاه مدت کمتر از شش ماه، ۶۰ درصد سود حاصله
ب- سود متعلق به سرمایه گذاری‌های میان مدت شش ماه تا یک سال، ۴۰ درصد سود حاصله
ج- سود متعلق به سرمایه گذاری‌های بلند مدت بیشتر از یک سال، ۲۰ درصد سود حاصله
۴- سود سرمایه‌گذاری نزد سایر اشخاص
۵- سود حاصل از انواع عقود اسلامی
به گزارش فارس و مهر، در متن این پیش نویس پیش‌بینی شده که بتوان ۲۰ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان مالیات دریافت کرد.
> تکذیب وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی
به دنبال انتشار این خبر و ذکر دریافت مالیات از سود سپرده‌های بانکی در پیش نویس لایحه موردنظر واکنشهای زیادی از سوی اذهان عمومی مردم مطرح شد که آیا قرار است از سپرده‌های بانکی‌مان مالیات اخذ شود؟ حتی خیلی‌ها توجه نکردند که این مسئله در پیش نویس لایحه مذکور آمده و ممکن است این پیش نویس قبل از نهایی شدن اصلاح شود، از این رو وزیر اقتصاد موضوع را تکذیب کرده است.
فرهاد دژپسند عصر چهارشنبه گذشته در گفت‌وگو با ایرنا، درباره ادعای مطرح شده در برخی رسانه‌ها مبنی بر برنامه وزارت اقتصاد برای اخذ مالیات از سپرده‌های بانکی و سود آنها افزود:
در طرح قانون مالیات‌های مستقیم نیز تاکنون چنین موضوعی مطرح و بررسی نشده است.
پس از اعلام موضع وزیر امور اقتصادی و دارایی درخصوص نبود برنامه مشخص برای دریافت مالیات
از سود سپرده‌های بانکی، رئیس کل بانک مرکزی نیز در اظهاراتی تاکید کرد دولت چنین برنامه‌ای در دستور کار ندارد. وی اعلام کرد: اخذ مالیات از سود سپرده‌های بانکی به هیچ‌وجه صحت ندارد.
عبدالناصر همتی درباره مطرح شدن اخذ مالیات از سود سپرده‌های بانکی گفت: این موضوع را من هم در برخی سایت‌ها دیده‌ام اما هیچ‌گونه بحثی در دولت و سایر مراجع مهم تصمیم‌گیری اقتصادی در این زمینه مطرح نشده است.طبق اعلام بانک مرکزی، همتی تاکید کرد که برنامه‌ای برای اخذ مالیات از سود سپرده‌های بانکی نداریم.
> پیشنهاد سازمان امور مالیاتی پذیرفته نشد؟
بنابراین مسئولین باید به صورت صریح شفاف‌سازی کنند که آیا پیشنهاد سازمان امور مالیاتی در بند 54 پیش نویس لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم که قرار است به ماده 104 قانون فعلی الحاق شود،یعنی پیش نویسی که از لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم، با سربرگ سازمان امور مالیاتی و به امضای معاونت پژوهش و امور بین‌المللی این سازمان منتشر شده، از سوی متولیان سازمان امور مالیاتی اصلاح یا حذف
شده است؟
البته بحث دریافت مالیات از سود سپرده‌های بانکی بحث تازه‌ای نیست، بحثی است قدیمی که هر از چندی از سوی سیاستگذاران اقتصادی، کارشناسان و مسئولان مطرح میشود اما هنوز وضعیت پرداخت مالیات در ایران به گونه‌ای است که بیش از ۴۰ درصد تولید ناخالص داخلی ایران مالیات پرداخت نمی‌کند و شمار فراریان مالیاتی همواره دغدغه‌ای برای مجریان و قانونگذاران تلقی میشود.حال باید دید موضوع اخذ مالیات در پیش نویس مذکور کاملا منتفی شده است یا نه چه آن که وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی این نوع مالیات‌گیری را به طور کلی تکذیب کرده‌اند.
مسئله دریافت مالیات از سود سپرده‌های بانکی در حالی مطرح میشود که اقتصاد ایران هنوز طی چهار دهه گذشته حریف غول تورم نشده و هر از چندی قدرت نمایی غول تورم مناسبات رفتاری مرم را تحت تاثیر قرار داده و بنیان‌های اقتصادی را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.
> نرخ سود بانکی ایران تابع تورم نیست
بر اساس نظریه اقتصاددانان نرخ سود بانکی در تمام دنیا تابعی از نرخ تورم است.به عبارت دیگر اگر نرخ تورم در کشور ما 40 درصد باشد، نرخ سود بانکی نیز باید 40 درصد شود، منتها به گفته کارشناسان نرخ سود بانکی در ایران متناسب با نرخ رشد تورم رشد نکرده و بیشترین آن حدود 18 درصد است. یعنی مردمی که سپرده بانکی برای دریافت نرخ سود بانکی می‌گذارند، در نهایت 18 درصد سود می‌گیرند.حالا اگر قرار باشد بر نرخ سود اندک سپرده شان نیز مالیات تعلق گیرد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ طبیعی است که سپرده‌های بانکی مردم به خاطر عدم صرفه اقتصادی از نظام بانکی خارج میشود که علاوه بر زیان شدید نظام بانکی، این نقدینگی سرگردان سمت سایر بازارهای مالی از جمله بازار مسکن، ارز و سکه و طلا، خودرو و... سرازیر خواهد شد.
از آنجایی که طی چندماه اخیر سیاست بانک مرکزی کاهش نرخ ارز و به تبع کاهش قیمتهای بازارهای مالی از جمله کاهش نرخ مسکن و خودرو و طلا وسکه و... بوده که سبب شده قیمت در این بازارها کاهش چشم نوازی پیدا کند، هجوم نقدینگی سرگردان بانکی به این بازارها، مجددا باعث صعود قیمتها و رشته شدن تمام پنبه‌های بانک مرکزی خواهد شد. به عبارتی تمام سیاست‌های دولت برای مهار قیمتهای این بازارهای مالی با شکست مواجه شده و قیمتها رشد صعودی خواهند یافت.
> آرامش بازارهای مالی را برهم نزنیم
آلبرت بغزیان، اقتصاددان و استاد دانشگاه تهران در این خصوص گفت: کسانی که سود سپرده بانکی را به تورم گره زده اند، در برابر این ناکارآمدی مسئولیتی خطیر را عهده دار هستند و باید پاسخ دهند در دوره‌های رشد تورم که زمینه برای عقب‌ماندن سود سپرده‌های بانکی از موج تورمی فراهم میشود چه باید کرد.
وی گفت: در شرایط کنونی نیز سود سپرده‌های بانکی با دریافت سود حداکثر ۱۸ درصد خود عقب‌ماندگی آشکاری را نسبت به تورم دارا هستند و در این شرایط طبیعی است که دریافت مالیات نمی‌تواند ساختاری کارآمد را ایجاد نماید.
وی افزود: دریافت مالیات از سود سپرده در بسیاری از کشورها سابقه دارد اما ساختار بانکی در این کشورها تفاوتی ماهوی با ایران دارد و مشکل تورم نیز در این کشورها طی این سال‌ها رفع شده است.
به اعتقاد وی هر چند افزایش پایه‌های مالیاتی یکی از مهمترین خواسته اهداف پیش‌بینی شده به منظور کاهش وابستگی به نفت و اداره اقتصاد بر پایه درآمدهای مالیاتی است اما به نظر می‌رسد اقتصاد ایران هنوز مهیای اجرای این موضوع نیست. وزیر امور اقتصادی و دارایی و رئیس کل بانک مرکزی هر دو موضوع دریافت مالیات از سود سپرده را تکذیب کرده‌اند.
همچنین مهدی تقوی استاد دانشگاه علامه طباطبایی در پاسخ به این سئوال که آیا دریافت مالیات از سود سپرده‌های بانکی اقدامی مثبت است یا خیر، می‌گوید: من معتقدم در شرایط فعلی این اقدام می‌تواند سبب سرازیر شدن سرمایه‌ها به بازارهای موازی نظیر مسکن، ارز و خودرو شود و شرایطی ناگوار برای کشور ایجاد کند.
وی با اشاره به اینکه پیش از دریافت سود از سپرده بانکی باید زمینه‌های دلالی مهار شود، گفت: وقتی شما بدون نام و نشان نتوانید دست به خرید و فروش بزنید و یک روز سکه بخرید و روز دیگر بازار ارز را به هم بریزید، آن وقت می‌توان حلقه مالیاتی را تنگ کرد اما اگر همچنان خرید و فروش‌های پنهانی رونق داشته باشد و دلالان بتوانند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند این طرح مضرات بیشتری نسبت به مزایایش خواهد داشت.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: مطمئن باشید اگر قرار باشد سود سپرده بانکی مشمول مالیات شود، لازم است ابتدا دولت و قانونگذار اصلاحات ساختاری در سیستم بانکی را مد نظر قرار دهند و سپس با مهار تورم، افزایش امید به آینده و همچنین ممانعت از کسب سود واهی در بازارها وارد عمل شوند و در نهایت سرفصل دریافت سود از سپرده و حتی سهام را به سرفصل‌های مالیاتی اضافه کنند.
> شرایط خاص برای دریافت سود از سپرده‌ها
در عین حال وحید شقاقی شهری، نظر دیگری در این خصوص دارد. وی می‌گوید می‌توان سقف خاصی را برای دریافت سود از سپرده‌های بانکی تعیین کرد و به عنوان مثال اعلام کرد دارندگان سپرده‌هایی با مبلغ بالاتر از یک میلیارد یا... مشمول پرداخت مالیات بر سود می‌شوند.
وی گفت: این اقدام به عدالت نزدیک‌تر است اما مقاومتی جدی برابر این موضوع وجود دارد. به گفته وی می‌توان مالیاتی پلکانی را در این حوزه تدارک دید اما تقوی در این خصوص گفت: راه فرار در این بخش بالاست، افراد یا با افتتاح حساب‌های متعدد سعی می‌کنند از زیر بار پرداخت سود فرار کنند و هم ممکن است خروج سرمایه‌ها به مقصد بازارها رونق گیرد.
جزئیات پیش‌نویس لایحه: حذف معافیت مالیات فعالیت مطبوعاتی
سازمان امور مالیاتی کشور به تازگی پیش‌نویس لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم را منتشر نموده است. یکی از مهمترین موارد این متن، حذف و یا کاهش بسیاری از معافیت‌ها و مشوق‌هاست.
الف) درآمد کشاورزی، دامپروری، پرورش ماهی و طیور و زنبورعسل و… / طبق متن این پیش نویس معافیت اشخاص حقوقی برای درآمدهای حاصله از مشاغل یادشده حذف شده و معافیت اشخاص حقیقی تا ۱۰۰ برابر معافیت پایه در نظر گرفته شده است.
ب) درآمد فعالیت‌های تولیدی و معدنی، خدمات بیمارستان‌ها و هتل‌ها / طبق متن قانون فعلی، درآمد فعالیت‌های تولیدی و معدنی، خدمات بیمارستان‌ها و هتل‌ها تا ۵ سال از شروع فعالیت معاف از مالیات است؛ اما طبق پیش نویس جدید معافیت بیمارستان‌ها و هتل‌ها حذف شده و سرمایه‌گذاری تولیدی و معدنی به عنوان اعتبار مالیاتی لحاظ میشود.
ج) درآمد دانشگاه ها، آموزشگاه ها، مهد کودک‌ها و باشگاه‌های ورزشی / طبق متن پیش نویس لایحه، ۵۰ درصد درآمد حاصل از فعالیت دانشگاه‌ها، آموزشگاه ها، مهد کودک‌ها و باشگاه‌های ورزشی از مالیات معاف شده است.
د) معافیت‌های مالیاتی مربوط به فعالیت‌های انتشاراتی، مطبوعاتی، قرآنی، فرهنگی و هنری بر اساس پیش نویس لایحه، حذف شده است.
ه) درآمد حاصل از صادرات / بر اساس پیش نویس لایحه، معافیت صادرات محصولات غیرخام به ۵۰ درصد کاهش یافته و معافیت صادرات خام حذف شده است.
و) معافیت‌های مالیاتی کارگاه‌های فرش دستباف و صنایع دستی و معافیت درآمد فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقاتی حذف شده است.
ز) معافیت مالیاتی درآمد ۲۰ ساله در مناطق آزاد حذف شده است و به جای آن بخشودگی ۵۰ درصد مالیات بر درآمد در نظر گرفته شده است.
ح) معافیت مالیاتی درآمد ۱۵ ساله شرکت‌های دانش بنیان حذف و بخشودگی ۸۰ درصد مالیات بر درآمد لحاظ شده است.
ط) معافیت مالیاتی سود تسعیر ارز حاصل از صادرات نیز حذف شده است.
سایر اخبار این روزنامه
استعفای وزیر ژاپن به دلیل اهدای سیب‌زمینی به طرفداران
چرا خیانت به پاره تن‌تان؟
سازمان امور مالیاتی پیشنهادش را پس گرفت؟
دست‌های نامرئی در بورس به دنبال چه هستند؟
استراتژی «خودکشی» به جای «تیرباران» دموکرات‌ها
مسئله مدارس فرهنگ
شبکه برق عراق به شبکه برق ایران متصل شد
شش ضلعی انتخابات مجلس!
میراث اعظم
جاده‌ها و جان انسان‌ها
اعظم طالقانی و قدرت سیاسی
لشگر آشنا
قطعنامه ابزاری
کهکشانی‌ها
اخذ مالیات از نهادهای غیر دولتی
