روزنامه همدلی
1398/03/12
زمان زیادی تا بازگشت کارت سوخت باقی نمانده است دود بی‌تدبیری بنزین در چشم مردم
همدلی| گروه اقتصادی، فاطمه آقایی‌فرد: چند روز پیش بود که شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که عرضه بنزین به خودروها از 20 مرداد امسال فقط با ارائه کارت هوشمند سوخت انجام میشود. بعد از ماه‌ها خبر و تحلیل درباره سرنوشت بنزین، به‌نظر می‌رسد حالا دولت تصمیم گرفته تا به گذشته برگردد و دوباره بنزین را دو نرخی کند. نگاهی به گذشته نشان می‌دهد که طرح سهمیه‌بندی سوخت در خرداد ماه سال 94 با روی کار آمدن مجلس دهم و سکانداران اقتصادی در زمان فعالیت دولت یازدهم، لغو شده بود و نکته قابل توجه این است که حالا دوباره پرونده اجرای سهمیه‌بندی روی میز مسئولان باز شده است. سال‌های گذشته وقتی این طرح هنوز جریان داشت، بسیاری از منتقدان این طرح، بر این باور بودند که استفاده از کارت سوخت هزینه‌های زیادی را بر دولت تحمیل می‌کند. از سوی دیگر گزارشها نشان می‌داد که با دو نرخی شدن سوخت؛ یعنی خرید بنزین 700 تومانی با کارت سوخت و بنزین هزار تومانی آزاد، بسیاری از این فرصت استفاده کردند و رانت ناشی از این دو نرخی شدن هزینه‌های فراوانی را بر اقتصاد تحمیل کرده است. این در حالی بود که بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این باور بودند که سامانه هوشمند سوخت، مصرف بنزین را در کشور با حساب و کتاب کرده و جلوی قاچاق را گرفته است. با این همه پرونده کارت‌های سوخت در بهار سال 94 بسته شد و آن‌روزها وزیر نفت در پاسخ به چرایی این موضوع به رسانه‌ها گفت: « بهتر است یک چیز به شما بگویم، کاری که هیچ کس در دنیا انجام نمی‌دهد و تنها ما انجام می‌دهیم را باید به آن شک کنیم و بر عکس کاری که در همه جای دنیا انجام میشود، اگر انجام ندادیم نیز باید به آن نیز شک کنیم. هیچ کس در دنیا از سامانه هوشمند سوخت استفاده نکرده است.»دور باطل در اجرای سیاست‌های بنزینی
با این داستان‌ها بود که پرونده سهمیه‌بندی سوخت در سال‌های گذشته بسته شد. روزها گذشت و دوباره آمارهای نگران کننده‌ای درباره میزان مصرف قاچاق بنزین به کشورهای همسایه به گوش رسید. این موضوع با بالا رفتن نرخ ارز زمینه را برای قاچاق بنزین در شهرهای مرزی فراهم کرد تا جایی که وزارت اطلاعات در بهمن ماه سال گذشته از کشف 17 میلیون لیتر سوخت قاچاق در استان فارس خبر داد. این در حالی بود که بر اساس گزارش‌های مختلف، روزانه تا 20 میلیون لیتر سوخت به کشورهای همسایه قاچاق میشود و مسئولان بر این باور هستند که اگر این روند ادامه یابد، ایران باید در سال 99 بنزین وارد کشور کند. حالا چند سالی میشود که بنزین تنها با یک نرخ وارد باک خودروهای پرمصرف داخلی میشود، اما نکته قابل توجه این است که اگر سهمیه‌بندی طرح خوبی بوده است، چرا دولت روحانی در سال‌های گذشته این طرح را ادامه نداد تا سرنوشت بنزین به این جاها ختم نشود؟ برخی از آگاهان اقتصادی بر این باور هستند که در سال‌های گذشته به دلیل نیاز به واردات بنزین و مدیریت مصرف سوخت دولت تصمیم گرفت تا بنزین را سهمیه‌بندی کند و با گذشت سال‌ها به دلیل تولید بیشتر بنزین در کشور و عدم نیاز به واردات، محدودیت مصرف سوخت نیز از میان رفت و حالا به دلیل افزایش قاچاق باید دوباره دولت بنزین را دو نرخی کند.
حواشی بازگشت کارت‌های سوخت
داستان پرماجرای بنزین، حالا دیگر با نزدیک شدن به روزهای گرم تابستان توجه بسیاری از رسانه‌ها و مردم را به خود جلب کرده است؛ حاشیه‌های بازگشت مجدد کارت سوخت را نه تنها در روزنامه‌ها و سایت‌های خبری که در شبکه‌های مجازی هم می‌توان دید. هر یک از کاربران در این‌باره نظر ویژه‌ای دارند، اما آنچه که ذهن بسیاری از مردم و حتی دست‌اندرکاران اقتصادی را مشغول کرده است، انتقاد از سیاست دولت‌های مختلف درباره بنزین است. در یک طرف داستان، ماجرای اختلاف قابل‌توجه بنزین در ایران با سایر کشورهای همسایه قرار دارد که زمینه را برای قاچاق سوخت در مرزها فراهم کرده است. در طرف دیگر داستان هم، ماجرای افزایش قیمت سوخت متناسب با نرخ تورم است که در همه سال‌های گذشته به دلیل سیاسی بودن سوخت و جلوگیری از نارضایتی مردم، رها شده است. همه این‌ها به کنار، به‌نظر می‌رسد دود هر سیاستی درباره بنزین بیشتر از همه چشم مردم را می‌سوزاند. چرا که واردات خودروهای خارجی به ایران نیازمند پرداخت تعرفه‌های بسیار بالایی است که این موضوع قیمت خودروهای خارجی را بسیار بیشتر از کشورهای همسایه کرده است. این در حالی است که میزان مصرف سوخت در این خودروها بسیار کمتر از مصرف بنزین توسط خودروهای داخلی است. از سوی دیگر پالایشگاه‌های تولید بنزین در ایران سال‌هاست که فعالیت می‌کنند و هزینه تولید بنزین در ایران بالا است. در چنین شرایطی دولت تصمیم می‌گیرد تا برای مصرف بهینه بنزین، به جای واردات خودروهای خارجی با تعرفه‌های پایین، مصرف بنزین را با سهمیه‌بندی محدودتر کند. به‌نظر می‌رسد دود این بی‌تدبیری‌ها بیشتر از همه چشم مردم را می‌سوزاند و دولت‌های مختلف برای تعیین تکلیف سرنوشت بنزین، ماجرا را با همه ابعاد بررسی نکرده‌اند تا اگر لزومی بر انجام هر سیاستی باشد، مردم را تنبیه نکند. چرا که مردم برای استفاده از خودروهای ایرانی پرمصرف یکبار هزینه می‌دهند و بار دیگر به دلیل جلوگیری از قاچاق سوخت باید قربانی افزایش قیمت بنزین یا دو نرخی شدن، شوند.
سایر اخبار این روزنامه
سلسله حوادث خشونت‌بار در جامعه نشانه چیست؟ زنگ خطری که شنیده نمی‌شود
آیا نتانیاهو به پایان کار خود رسیده است؟
«همدلی»، ضرورت بازنگری در قانون اساسی را بررسی می‌کند بازنگری پس از سال سی
سومین جلسه دادگاه محمدرضا خاتمی با حضور محدود رسانه‌ها برگزار شد دست خالی وارد دادگاه نشدم
زمان شناسی تغییر؛ زبان شناسی تغییر
بمب ساعتی به نام صندوق تامین اجتماعی
زمان زیادی تا بازگشت کارت سوخت باقی نمانده است دود بی‌تدبیری بنزین در چشم مردم
