دیپلماسی رسانه‌ای دکتر ظریف

سفر وزیرخارجه ایران به نیویورک برای روز بین‌المللی چندجانبه‌گرایی و دیپلماسی برای صلح فرصتی برای تبیین بهتر یکجانبه‌گرایی ایالات متحده در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ است. به ویژه در شرایطی که برنامه تحریمی ایالات متحده ضد ایران گسترده شده است و بالاجبار برخی از کشورهای شریک آمریکا همچون کره جنوبی و ژاپن همراه رویکرد جدید ترامپ در کاهش واردات نفت از ایران شده‌اند. ظریف با هدف برملاسازی رویکرد ترامپ گفت‌وگوهای مفصلی با رسانه‌های آمریکا به خصوص فاکس نیوز داشت. وزیر خارجه ایران در سخنرانی خود اذعان داشت ایران همواره تعهد خود به چندجانبه‌گرایی را به عنوان رکن یک سیاست خارجی قوی نشان داده و فقط نگاهی گذرا به مراودات دیپلماتیک ما در چند هفته گذشته این امر را کاملا روشن می‌کند. در حالی که دولت ایالات متحده خلاف این رویه را در جهان حتی نسبت به متحدین خود در پیش گرفته است. وزیر خارجه ایران ابراز کرد که برای دفاع از چندجانبه گرایی، لازم است مانع دستیابی آمریکا به منافع مورد تصورش از اقدامات غیرقانونی آن کشور شد و با قوت تمام هرگونه فشاری را که به دیگران وارد می‌آورد تا حقوق بین‌الملل و قطعنامه‌های شورای امنیت را نقض کنند، رد کرد. این مواضع در حالی از سوی ظریف در آمریکا مطرح شد که حتی اعتراض بسیاری از کشورهای متحد و دوست آمریکا نسبت به سیاست‌های ترامپ برآمده است. موضع اصلی ظریف در این سفر نسبت به آمریکا این بود که دولت آمریکا از سوی گروهی محدود، تیم بدنام B (بولتون، بنیامین نتانیاهو، بن‌سلمان و بن‌زاید)، برای توسعه منازعات در جهان و به ویژه غرب آسیا در فشار است و اگر حتی نخبگان سیاسی آمریکا خواهان جنگ نباشند، اذناب خارجی این کشور مایل به وقوع آن هستند. از این رو بستر جهانی برای فهم بهتر دیدگاه‌های ظریف آماده بود. به ویژه مصاحبه اخیر وزیرخارجه ایران با فاکس نیوز در فضای داخلی آمریکا بازخوردهای متعددی داشت. جان بولتون مشاور جنگ‌طلب کاخ سفید برای تطهیر مواضع خود، اظهارات ظریف را فرافکنی و دروغ‌گویی نزد افکار عمومی آمریکا ترسیم کرد و سعی کرد داعیه نزاع با ایران را به قبل از ورود خود به کاخ سفید اندازد. ظریف در این مصاحبه توانست سیاست‌های مخرب ترامپ را برای جامعه آمریکا و افکار عمومی تبیین کند. سفر وزیر خارجه ایران سبب شد تا القائات ترامپ و بولتون که ایران را حامی تروریسم معرفی کرده‌اند، زایل شود و دست آن‌ها و سایر حامیان مواضع آن‌ها به عنوان دوستداران جنگ را رو کند. حتی مجری فاکس نیوز نیز این سوال را نزد افکار عمومی جهان مطرح کرد که چرا در حالی که ایران رفتار مناسبی با اقلیت‌های خود دارد، عربستان با حمایت و در سکوت ایالات متحده دست به اعدام اقلیت‌های خود می‌زند و کسی هم اعتراضی ندارد؟ صحبت‌های ظریف مبنی بر مبادله زندانیان بین دو کشور نشان داد، چه کشور‌هایی حامی افزایش تنش در منطقه هستند و نفوذ خود را در تداوم اختلافات و افزایش فشارهای آمریکا علیه ایران می‌جویند. در واقع سخنگوی وزارت‌خارجه آمریکا و بولتون پس از اظهارات ظریف بارها در عرصه رسانه‌ای آمریکا و فضای مجازی تلاش کردند با اتهام‌زنی حمایت از تروریسم توسط ایران، از دولت آمریکا در افزایش فشارها علیه ایران رفع اتهام کنند.
* تحلیلگر مسائل سیاسی