کمال الملک سینمای ایران رفت

آرمان: در سیزدهمین روز بهار، خبری تلخ و تاسفبار موجی از غم و اندوه را در خانواده سینمای ایران به راه انداخت؛ جمشید مشایخی بازیگر باسابقه سینما، تئاتر و تلویزیون در سن ۸۴ سالگی بر اثر ایست قلبی درگذشت. جمشید مشایخی، ششم آذر ۱۳۱۳ در تهران به دنیا آمد. او سال ۱۳۳۶ به استخدام اداره هنرهای دراماتیک درآمد و بازی روی صحنه را هم از همان دوره آغاز کرد. از اواخر دهه ۳۰ خورشیدی و با آمدن تلویزیون به ایران، مقابل دوربین تله‌تئاترها قرار گرفت و نخستین کارهای تصویری‌اش را به ثبت رساند.«خشت و آیینه» کار ابراهیم گلستان، نخستین نقش سینمایی جمشید مشایخی بود که با فیلم‌هایی چون «گاو» به کارگردانی داریوش مهرجویی، «قیصر» کار مسعود کیمیایی، «شازده احتجاب» ساخته بهمن فرمان‌آرا و «سوته‌دلان» به کارگردانی علی حاتمی‌در پیش از انقلاب ادامه یافت.او در دهه‌های ۶۰ تا ۹۰ خورشیدی، در ده‌ها فیلم سینمایی دیگر بازی کرد که از آن میان می‌توان به «کمال‌الملک» به کارگردانی علی حاتمی، «گمشده» کار مهدی صباغ‌زاده، «سرب» به کارگردانی مسعود کیمیایی، «روز واقعه» از شهرام اسدی، «خانه‌ای روی آب» و «یک بوس کوچولو» ساخته‌های بهمن فرمان‌آرا اشاره کرد. «داستان‌های مولوی» و «سلطان صاحبقران» به کارگردانی علی حاتمی، دو سریال شاخص تلویزیونی این بازیگر در دهه ۵۰ خورشیدی هستند. «پاییز صحرا» کار اسدا... نیک‌نژاد، «هزار دستان» از علی حاتمی، «امام علی» به کارگردانی داوود میرباقری و «تبریز در مه» ساخته محمدرضا ورزی هم از سریال‌هایی بودند که جمشید مشایخی پس از انقلاب در آنها نقش‌آفرینی کرد. مراسم تشییع این هنرمند پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون، صبح روز شنبه ۱۷ فروردین 98 از مقابل تالار وحدت برگزار خواهد شد.
پیام تسلیت رئیس‌جمهور
رئیس‌جمهور در پیامی‌با تسلیت درگذشت مرحوم جمشید مشایخی هنرمند پیشکسوت و چهره ماندگار عرصه فرهنگ و هنر کشورمان، از درگاه خداوند متعال برای ایشان رحمت واسعه الهی و برای عموم بازماندگان صبر و اجر مسالت کرد. متن پیام تسلیت حجت‌الاسلام و المسلمین حسن روحانی به این شرح است:
« بسم‌ا... الرحمن الرحیم


انا لله و انا الیه راجعون درگذشت هنرمند پیشکسوت و چهره ماندگار عرصه فرهنگ و هنر کشورمان، مرحوم جمشید مشایخی موجب اندوه و تاثر فراوان گردید.این هنرمند صاحب سبک سینما، تئاتر و تلویزیون، با ایفای نقش‌های متفاوت و ارزشمند و نیز مشارکت خلاقانه و اخلاقی در فعالیت‌های اجتماعی، کارنامه‌ای درخشان و نامی‌نیک از خود به یادگار گذاشت؛ محبت او در دل مردم نشست و الگویی شایسته برای هنرمندان کشورمان به‌ویژه جوانان، به صحنه آورد.اینجانب با تجلیل از یک عمر خدمات فرهنگی و هنری استاد مشایخی، ضایعه فقدان ایشان را به مردم هنردوست ایران، اصحاب فرهنگ و هنر، دوستداران و به‌ویژه خانواده محترم آن مرحوم تسلیت می‌گویم و از درگاه خداوند متعال برای ایشان رحمت واسعه الهی و برای عموم بازماندگان صبر و اجر مسالت دارم.
حسن روحانی
رئیس‌جمهوری اسلامی‌ایران»
پیام تسلیت رئیس مجلس
رئیس مجلس شورای اسلامی‌در پیامی‌درگذشت «جمشید مشایخی» چهره ماندگار و پیشکسوت تئاتر و سینما، را تسلیت گفت. در پیام علی لاریجانی آمده است: درگذشت چهره ماندگار و پیشکسوت بازیگری سینما، تئاتر و تلویزیون آقای جمشید مشایخی را به ملت هنر دوست ایران و خانواده محترم ایشان تسلیت گفته و برای آن مرحوم رحمت و غفران و برای بازماندگان صبر از درگاه خداوند متعال مسالت می‌کنم .
همواره در کنار مردم و برای مردم
همچنین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی‌ساعتی پس از درگذشت بازیگر نامدار سینمای کشورمان، او را «همواره در کنار مردم و برای مردم» خوانده بود.وزیر امور خارجه نیز در پیامی‌تاکید کرد مشایخی زندگی خود را وقف هنر مردمی‌کرده بود.
پیام اسحاق جهانگیری
معاون اول رئیس‌جمهوری در پیامی‌درگذشت بازیگر نامدار و پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون مرحوم جمشید مشایخی را به خانواده وی و اصحاب فرهنگ و هنر تسلیت گفت.در پیام اسحاق جهانگیری آمده است: درگذشت تاسف‌انگیز بازیگر نامدار و پیشکسوت عرصه تئاتر، سینما و تلویزیون مرحوم جمشید مشایخی ضایعه ای سنگین برای جامعه هنری ایران است.در این پیام تصریح شده است: خدمات ارزشمند این استاد و هنرمند بزرگ به عرصه فرهنگ و هنر این سرزمین که دردمندانه دغدغه مردم و جامعه خود را داشت، همیشه در خاطره‌ها باقی خواهد ماند.جهانگیری در پیام خود آورده است: این مصیبت را به خانواده محترم ایشان، اصحاب فرهنگ و هنر و عموم ملت ایران تسلیت می‌گویم و از خداوند بزرگ برای آن مرحوم غفران و رحمت واسعه الهی و برای بستگان عزادار صبر و اجر مسالت دارم.
زینت‌بخش عرصه هنر
معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور نوشت: خبر درگذشت هنرمند گرانقدر و محبوب، استاد جمشید مشایخی، دل تمامی‌هنردوستان ایرانی را به درد آورد.محمد باقر نوبخت ادامه داد: به شهادت جامعه هنری کشور، استاد مشایخی رکنی مهم از تاریخ هنر تئاتر و سینمای ایران عزیز بوده و نقش‌های ماندگار وی همواره زینت بخش عرصه هنر این سرزمین باقی خواهد ماند.وی تاکید کرد «جایگاه ارزشمند ایشان به‌عنوان معلم بزرگ اخلاق و ادب، بیش از هر مولفه دیگری در یادها و خاطره‌ها ماندگار خواهد بود».
هنرمند محبوب و زیبایی آفرین
معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی‌ایران نیز نوشت: با دریغ و افسوس بسیار، اطلاع یافتم که هنرمند محبوب و زیبایی آفرین عرصه بازیگری این سرزمین، استاد فقید جمشید مشایخی، جامه از این خاکدان برگرفته و به سرای باقی شتافته است.علی اکبر صالحی افزود: این هنرمند وارسته با نفسی پاک و منزه و به واسطه اشراف عمیق بر میراث والای فرهنگ و هنر، نقشی ماندگار از خود به یادگار نهاد و در اوج معرفت و خلاقیت هنری در مسیر تحقق اهداف و ارتقای جایگاه فرهنگ و هنر اصیل ایرانی اسلامی‌وظایف خود را به نیکوترین وجه ممکن به انجام رسانید.وی ادامه داد: بدون تردید خاطرات این هنرمند مردمی‌و خستگی ناپذیر در ذهن ملت قدرشناس ایران اسلامی‌جاودانه می‌ماند و تلاش‌ و دغدغه‌های بیدریغ ایشان در حوزه فرهنگ و ادب به کمال و تعالی می‌رسد و در کارنامه حسنات ایشان ثبت و ضبط می‌شود.
هنرمندی باشرافت
مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در پیامی‌نوشت: استاد جمشید مشایخی با هنرمندی و نقش‌آفرینشی خود، راه قاف را به سیمرغیان اشارت کرد و ولوله‌ای سترگ در پهنای سینمای‌نجیب این مرز و بوم برانگیخت، نقش‌های او در تئاتر، سینما و تلویزیون، جزیی از میراث تصویری روزگار ماست. سال‌ها، مساعیِ زلال وی را در اعتلای قاب‌های ماندگاری که به ودیعه بر قلوبِ تک تک ایرانیان حک و ثبت کرد، ارج می‌نهیم و قدر می‌شماریم.». علیرضا تابش ادامه داد: صفای نفس، خلوص، تواضع و فروتنیِ استاد جمشید مشایخی، میراث مانایی است از هنرمندی که با شرافتش، در گنجینه هنری این سرزمین، تا نسل‌های متوالی، چون درّی کمیاب، جلوه‌گر و تابنده خواهد ماند.
پیام تسلیت مدیر کل هنرهای نمایشی
مدیرکل هنرهای نمایشی در پیام تسلیتی برای درگذشت جمشید مشایخی از جوانانی گفت که این پیشکسوت دنیای هنر، حمایت از نمایش‌های روی صحنه‌شان را با حضور در مراسم افتتاحیه آن‌ها به سادگی می‌پذیرفت. درگذشت جمشید مشایخی پیشکسوت عرصه هنر؛ تئاتر، سینما و تلویزیون اندوهی عمیق در جان دوستداران و علاقه‌مندانش و همه کسانی نشاند که با تک‌تک نقش‌هایی که این هنرمند بر صحنه تئاتر، پرده سینما و قاب تلویزیون به آن‌ها جان بخشیده بود، زیسته بودند.او که تئاتر حرفه‌ای را ۶۲ سال پیش با نمایش «وظیفه پزشک» آغاز و پس از آن در نمایش‌های بسیاری از جمله «آی باکلاه، آی بی‌کلاه»، «چوب به دست‌های وَرَزیل»، «لونه شغال و افعی»، «مرده‌های بی‌کفن و دفن»، «شب روی سنگفرش خیس» و... بازی کرد و در تئاتر، همواره حمید سمندریان را معلم خود می‌دانست، در طول عمر خود که لحظه لحظه‌اش پرثمر بود به نقش‌هایی جان بخشید که گذر زمان هیچ‌گاه در ذهن انسان هنردوست ایرانی، کمرنگ‌شان نخواهد کرد.
هنرمندان در سوگ جمشید مشایخی
پرویز پرستویی، حسن فتحی، رامبد جوان، رضا گلزار، مهناز افشار و محسن تنابنده از جمله هنرمندانی بودند که به درگذشت جمشید مشایخی واکنش نشان دادند و این اتفاق تلخ را تسلیت گفتند.پرویز پرستویی در پی درگذشت جمشید مشایخی، با انتشار تصویری از او نوشت: «جمشیدخان مشایخی عزیز، روحت شاد و یادت گرامی. تسلیت به گیتی خانم عزیز و سام و نادر خان نازنین ودختر مهربانش. تاسف برای سینمای ایران، نیازی به معرفی‌ نیست، برای کوچک و بزرگ‌ ملت ایران شناخته شده است. از خان دایی قیصر، تا کمال‌الملک و...» حسن فتحی، کارگردان سینما و تلویزیون هم در واکنش به درگذشت مشایخی نوشت: «ارغوان این‌چه رازی است که هر بار بهار با عزای دل ما میاید، پدر مهربان و نازنین سینمای ایران استاد جمشید مشایخی در گذشت. وفات این هنرمند بزرگ و محبوب را به خانواده عزیز ایشان و خانواده بزرگ سینمای ایران تسلیت عرض می‌کنیم. یادش همواره گرامی‌باد.» رامبد جوان هم با انتشار تصویری از خود و مشایخی نوشت: «جمشید خان هم رفت. تسلیت به همتون به‌خصوص گیتی خانم و فرزندان عزیزش و خانواده‌ محترم سینما و تئاتر و تلویزیون.» شهاب حسینی نیز به این اتفاق غم‌انگیز، این‌چنین واکنش نشان داد: «حجاب چهره جان می‌شود غبار تنم، خوشا دمی‌ که از آن چهره پرده بر فکنم. او هم پر کشید.» بهرام رادان هم در پی درگذشت مشایخی، این‌طور نوشت: «آقای مشایخی عزیز، افسوس سایه‌تان از سر ما برداشته شد، اما سایه نقش‌های ماندگارتان تا همیشه بر صحنه هنر این سرزمین خواهد ماند، بدرود کمال الملک سینمای ایران.» نیکی کریمی، رضا گلزار، نوید محمدزاده، مهناز افشار و محسن تنابنده نیز از دیگر هنرمندانی بودند که درگذشت مشایخی را تسلیت گفتند.
 
 
 
علی نصیریان از سال‌ها همکاری و رفاقت با جمشید مشایخی سخن گفت و اینکه با رفتن او جای ‌بازی‌های درخشانش برای همیشه خالی خواهد ماند.علی نصیریان، بازیگر پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون درباره سال‌ها همکاری و دوستی با زنده‌یاد جمشید مشایخی عنوان کرد: «من مشایخی را از ۶۰ سال پیش در اداره هنرهای دراماتیک شناختم، او یکی از هنرمندان برجسته و استعدادهای بسیار درخشان کارهای نمایشی چه در تئاتر چه در سینما و تلویزیون بود.»وی ادامه داد: «همکاری من و مشایخی هم در سینما هم در صحنه و هم در تئاترهای تلویزیونی بود.»بازیگر سریال «هزاردستان» با اشاره به دیگر دوستان جمع پنج نفره‌شان بیان کرد: «مشایخی یکی از همکاران عزیز من بود همانطور که محمدعلی کشاورز هست و همانطور که داوود رشیدی و عزت‌ا... انتظامی بودند. ما در کارهای یکدیگر بازی می‌کردیم مثلاً داوود رشیدی کارگردانی می‌کرد و دیگران بازی می‌کردند و یا به نوعی دیگر ما چند نفر با هم همکاری داشتیم. مشایخی یکی از برجسته‌ترین هنرمندانی بود که هم در تلویزیون به جامعه معرفی شد هم در تئاترهای سنگلج و هم در سینما فردی شناخته شده بود.»نصیریان با اشاره به ویژگی‌های مشایخی بیان کرد: «ویژگی اساسی او استعداد و جوهر کار بازیگری بود که در وجودش بود نه اینکه با تعلیمات آکادمیک مفصل آنها را آموخته باشد بلکه او جزو استعدادهای خودجوش بود که اگرچه اطلاعات و تعلیماتی را آموزش می‌بینند اما جزو کسانی هستند که متکی به طبیعت خلاقه خودش است و همه این جوهر و استعداد و جوشش را ندارند. او مثل پرویز فنی‌زاده بود که بیشتر درخشش خلاقه خودش بود که او را موفق کرد.»این هنرمند پیشکسوت اضافه کرد: «مهم‌ترین کار ایشان در تلویزیون سریال «هزاردستان» بود و در سینما هم یکی از بازی‌های بسیار درخشان او نقش کمال‌الملک بود که در این دو کار بسیار زیبا و باورپذیر حاضر شد. من کسی را نمی‌شناسم که توانسته باشد جای او در این کارها بازی کند و او بسیار به این نقش‌ها نزدیک بود.» وی همچنین با اشاره به دیگر همکاری‌های تلویزیونی با مشایخی گفت: «ما کار تله تئاتر را در سال ۳۹ شروع کردیم که تا چند سال بعد ادامه داشت و مشایخی یکی از استعدادهای بسیار درخشان آن سال‌ها بود. بعد از انقلاب هم در دوره‌ای آقای مودبیان برای کارهای تله تئاتر بسیار تلاش کرد.» بازیگر سریال «شهرزاد» با اظهار تاسف از درگذشت مشایخی تصریح کرد: «جای او خالی است، همانطور که جای رشیدی و انتظامی خالی است امیدوارم استعدادهای جوان که به میدان آمده‌اند جبران‌کننده صدماتی باشند که ما در فقدان این افراد تحمل می‌کنیم.»