روزنامه ابتکار
1397/12/09
مردم دربرابر هزینه‌های گران نوروزی چه می‌کنند؟ جیب‌های خالی در بازار شب عید
کیمیا نجفیاین روزها و در آستانه عید نوروز برخلاف گذشته دیگر مردم در تب و تاب خرید نیستند و تنها با حسرت به اجناس پشت ویترین مغازه‌ها نگاه می‌کنند. این یک ادعا نیست و کافی است سری به مراکز خرید بزنیم، آنگاه به وضوح کاهش قدرت خرید افراد را در آستانه عید نوروز خواهیم دید. به نظر می‌رسد در این آشفته بازار به گوش رسیدن پای بهار دیگر برای افراد آنچنان خوشایند نیست.
خبر افزایش قیمت در بازارهای مختلف در ماه‌های اخیر اتفاق تازه‌ای نیست و به کرات شاهد آن بودیم که سفره‌های مردم روزبه‌روز کوچک‌تر میشود، گویی که مردم به گرانی عادت کرده‌اند. اما وقتی که پای بهار و تعطیلات نوروزی به میان می‌آید ماجرا کمی تغییر می‌کند و رنگ تازه‌ای به خود می‌گیرد، البته که در این میان هم مردم از وضع پیش آمده گلایه دارند. هر چند که وعده‌هایی از سوی برخی از مسئولان درخصوص نبود مشکل کمبود کالا در شب عید داده شده است اما مردم به آسانی سایه سنگین گرانی را بر سر کالاها احساس می‌کنند و به سراغ هر چیزی که می‌روند با قیمت سرسام آورش روبهرو می‌شوند. از قیمت‌های نجومی آجیل و میوه گرفته تا هزینه‌های سنگین یک سفر کوتاه چند روزه! کافی است که هر خانوار یک دو دوتا چهارتای ساده کند تا ببیند که درآمد و پس‌اندازشان برای گذراندن تعطیلات نوروز کافی نیست و دخل و خرجشان با هم جور در نمی‌آید. شاید گرانی شب عید اتفاق تازه‌ای نباشد اما یقینا در گذشته به شدت امروز نبوده است. این روزها قیمت‌های سرسام‌آور، عید را برای خانوارها به یک دغدغه تبدیل کرده، دغدغه‌ای که جنب و جوش در ماه پایانی سال را به شکل یک خاطره در آورده است. بخش عظیمی از خانواده‌های طبقه متوسط و ضعیف جامعه امروز دیگر رمقی برای گذراندن نوروز ندارند و تنها به قدم زدن در بازارها بسنده کرده‌اند.
علی مزیکی، اقتصاددان از ایجاد بار روانی منفی ایجاد شده در ماه پایانی سال و شرایط اقتصادی موجود به «ابتکار» می‌گوید: از گذشته تا به امروز در آستانه نوروز جو روانی در بازار حاکم میشود و این اتفاق تازه‌ای نیست، اما من معتقدم که این جو روانی بیشتر از اینکه از سمت مردم به وجود بیاید از سوی تولیدکنندگان است. طبیعی است که در ماه پایانی سال میزان تقاضای افراد بالا می‌رود و این ماجرا تنها مختص به ایران نیست، در تمامی کشورها در سال نو مردم به دنبال رفع کردن نیازهای‌شان هستند و در ماه پایانی جنب و جوش دارند.
وی می‌افزاید: بالا رفتن تقاضا در نزدیک شدن به سال نو و تامین آن مسئله پیچیده و یا بدی نیست و حتی می‌تواند برای رونق اقتصاد هم مفید باشد. آن چیزی که در این میان جنبه بدی پیدا می‌کند این است که با توجه به شرایط پیچیده و خاصی که در یک اقتصاد به وجود می‌آید، تولیدکننده توانایی پاسخگویی به تامین نیاز مصرف‌کننده را نداشته باشد. این عدم پاسخگویی به این دلیل است که تولیدکنندگان افق بلندمدتی را در مقابل خود نمی‌بینند و به همین دلیل نمی‌توانند برای بازار شب عید برنامه‌ریزی داشته باشند. با توجه به این مسئله این تصور به وجود می‌آید که قیمت‌ها افزایش یافته و مردم توان تامین نیازهای‌شان را ندارند. این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به کاهش قدرت خرید افراد ادامه می‌دهد: ما باید توجه داشته باشیم که اقشار مختلف درآمد متفاوتی دارند و به نسبت درآمدشان می‌توانند برای نوروز و دیگر روزهای زندگی‌شان برنامه‌ریزی کنند. گروهی هستند که حقوق‌بگیر هستند و این افراد افزایش درآمد نداشته‌اند، خود این گروه هم تقسیم می‌شوند. افرادی که حقوق‌های بالاتری می‌گیرند، درآمدهای‌شان را صرف هزینه‌های زندگی‌شان می‌کنند و در مواردی هم می‌توانند قسمتی از درآمدشان را پس‌انداز کنند. در مقابل گروهی که حقوق کمتری دریافت می‌کنند به ناچار هزینه‌های خود را کاهش می‌دهند و دیگر درآمدشان به پس‌انداز نمی‌رسد. اما در این میان افرادی هم هستند که در این شرایط و گرانی‌های موجود درآمد و سرمایه‌های‌شان افزایش پیدا کرده و عملا این افراد کاهش قدرت خریدشان را جبران کرده‌اند و به راحتی می‌توانند از پس هزینه‌های شب عیدشان برآیند. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که با تغییر شرایط اقتصادی افرادی هستند که شغل و درآمد مشخصی ندارند و در این شرایط با مشکل مواجه می‌شوند. مسلما وضعیت کنونی نابسامان است و قدرت خرید افراد به شدت کاهش پیدا کرده است و نمی‌توان منکر این مسئله شد. من معتقدم که باید هر چه زودتر اقداماتی صورت بگیرد که دلخوشی‌های شب عید مردم از بین نرود.
مزیکی در پایان از راهکاری برای تنظیم بازار و جبران قدرت خرید افراد می‌گوید: در این شرایط یکی از راه‌های تنظیم بازار و آسان کردن شرایط تامین نیاز افراد این است که دولت با اقداماتی به تولیدکنندگان انگیزه افزایش سطح تولید بدهد. شاید با این اقدام تاثیری در کنترل قیمت‌ها داشته باشد و شرایط بد اقتصادی را اندکی بهبود بخشد.
سایر اخبار این روزنامه
رئیس‌جمهوری با استعفای وزیر امور خارجه مخالفت کرد،ظریف به سر کار خود برگشت
استعفای ظریفانه ، بازگشت حکیمانه
فاطمه ذوالقدر
ماه‌های اخیر روزگار اقتصادی و معیشتی
مردم دربرابر هزینه‌های گران نوروزی چه می‌کنند؟
جیب‌های خالی در بازار شب عید
رشد ناگهانی فروش یک حراج هنری، چه پیامدهایی برای بازار هنر خواهد داشت؟
هنر، بازار مطمئن در شرایط مبهم
آیا مهاجرت بهایی است که مردم شهر بادگیرها آن را پرداخت خواهند کرد؟
یزد در جدال با بحران خاموش خشکسالی
جنگ هوایی میان هند و پاکستان شدیدترین درگیری 50 سال گذشته را در کشمیر رقم زد
شبه‌قاره در التهاب جنگ
دونالد ترامپ و کیم جونگ اون برای دومین بار با یکدیگر دیدار کردند
رویای یک صلح اتمی
رهبر انقلاب اسلامی در دیدار نخست وزیر ارمنستان:
بر خلاف میل آمریکا باید روابط مستحکم و دوستانه داشته باشیم
عابر بانک فوتبالی متهم دادگاه اخلال در نظام اقتصادی کشور:
کارگر، بچه مسلمان و بچه جنگ هستم!
گران‌فروشی با استقبال مردم افزایش می‌یابد
رئیس‌جمهوری در نشست مشترک هیئت‌های عالی ارمنستان:
ایران همواره خواهان توسعه روابط و همکاری ها با ارمنستان است
معاون حقوقی رئیس‌جمهوری:
دادگستری بدون وکیل مستقل کارکرد درستی نخواهد داشت
