نمی‌توان پشت سر مقاومت مردم، خود را پنهان کنیم

همایش «چندجانبه گرایی در سیاست خارجی، ظرفیت‌ها و راهبردها» روز گذشته (یکشنبه) برگزار شد. «کنتستانتین زاتولین»،  عضو دومای روسیه و «مهدی سنایی»، سفیر ایران در روسیه از جمله مهمانان این مراسم بودند. «محمدجواد ظریف»، وزیر امور خارجه کشورمان نیز از سخنرانان این نشست بود.
ظریف در این همایش با اشاره به این که یکی از شعارهای اصلی انقلاب اسلامی ایران در عرصه سیاست خارجی، استقلال‌طلبی بوده است و این موضوع در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیز پیگیری شده است، اظهار کرد: استقلال به این معناست که درون‌زا باشیم نه اینکه از دنیا منفک باشیم و با دنیا و دیگر کشورها تعامل نداشته باشیم.
وی اظهار کرد: به نظر بنده انقلاب اسلامی ایران ارتباط بسیار تنگاتنگی با سیاست خارجی داشت و در واقع یکی از حوزه‌های اصلی انقلاب اسلامی ایران بحث سیاست خارجی بود.
وی با بیان اینکه با پیروزی انقلاب اسلامی شعار استقلال در کنار شعارهای آزادی و جمهوری اسلامی به مطالبه اصلی مردم ایران تبدیل شد، خاطرنشان کرد: استقلال دارای دو بعد داخلی و خارجی است که بعد خارجی آن بسیار پررنگ است.


وزیر امور خارجه گفت: در تعریف استقلال در عرصه سیاست خارجی گفت: منظور از استقلال این است که درون زا باشیم نه اینکه از دنیا منفک باشیم. منظور از استقلال این است که ما برای ادامه حیات و زندگی خود متکی به داخل باشیم. البته در کنار آن مناسبات و تعاملات بین‌المللی را نیز داشته باشیم.
ظریف خاطرنشان کرد: ما ۴۰ سال بدون حمایت آمریکا علی رغم فشارها در حال زندگی کردن هستیم. این سخن من به معنای درگیری و دعوا داشتن و یا جدا شدن از دنیا نیست. بلکه به این معناست که ما انتخاب کرده‌ایم و می‌خواهیم که برای ادامه حیات خود وابسته به دیگران نباشیم. این خواستن به معنای دعوا و یا دادن بهانه به دیگران نیست که بتواند از آن بهانه علیه ایران استفاده کند و یک چهره امنیتی از ایران در عرصه بین‌المللی ارائه کند.
وی با اشاره به پرونده هسته‌ای ایران و اینکه ایران در ذیل فصل ۷ منشور سازمان ملل متحد قرار گرفت ادامه داد: لازمه استقلال به این معنا نیست که به شورای امنیت برویم و یا درگیری پیدا کنیم. لازمه استقلال این بوده که ما می‌توانیم بدون حمایت آمریکا و غرب و حتی زیر فشار آنها روی پای خود بایستیم. 
به گفته ظریف دیگر نمی‌توانید دنیا را به عنوان قایق‌های توپ دار تصور کنید و ادعا کنید که این امکانات تنها امکانات است. البته این سخن من به این معنا نیست که امکانات نظامی و قدرت نظامی مهم نیست. چرا بسیار مهم هستند ولی در کنار آن باید به ابزارها و امکانات دیگر نیز توجه کرد. قدرت میدانی در کنار دیپلماسی باید هم افزایی داشته باشد. 
وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه سخنان خود اظهار کرد: چالش‌های دنیای کنونی راهکاری جز پاسخ‌های بین‌المللی ندارد. چالش‌ها جهانی شده بنابراین پاسخ‌ها هم باید جهانی شود. نمونه این موضوع را در تفاهم وزیران خارجه روسیه و آمریکا در رابطه با سوریه می‌بینیم.
وی گفت: اگر کسی بخواهد امنیت خود را به قیمت ناامنی دیگران حفظ کند تلاشی بیهوده است؛ چرا که امروز امنیت یک کالای جهانی است.
ظریف اظهار کرد: ایران یک کشور امن است، اما پاکستان ناامنی‌هایی دارد و گروه‌های تروریستی از این کشور به کشور ما می‌آیند و امنیت را بر هم می‌زنند. بنابراین ناامنی مرز نمی‌شناسد.
وزیر خارجه کشورمان با اشاره به حادثه ۱۱ سپتامبر، ادامه داد: اگر بعد از این حادثه به آمریکا می‌رفتید می‌دیدید که بزرگترین قدرت نظامی دنیا چگونه از زمین و زمان می‌ترسد. این در حالی است که آمریکا بیشترین میزان بودجه نظامی در دنیا را دارد. 
ظریف تاکید کرد: آمریکا حدود ۷۰۰ میلیارد دلار سالانه صرف بودجه نظامی‌اش می‌کند اما ایران ۱۶ میلیارد دلار هزینه می‌کند و کشور چین ۲۲۰ میلیارد و عربستان ۶۷ میلیارد و روسیه کمتر از ۶۰ میلیارد. برخی‌ها می‌ترسند از اینکه ما در این موارد صحبت می‌کنیم اما ما در این موارد حرف داریم. در حالیکه اروپایی‌ها در این زمینه حرفی برای گفتن ندارند. آنها منطقه ما را به انبار باروت تبدیل کرده‌اند.
ظریف ادامه داد: بودجه تسلیحاتی آمریکا معادل بودجه تسلیحاتی همه کشورها یا لااقل ۱۰ کشور بعد از خودش است اما نمی‌تواند برای شهروندان خود در مرکز اقتصادی و سیاسی کشورش امنیت ایجاد کند. بنابراین اینکه مشکلات جهانی است باید راهکارها هم جهانی باشد و این یک واقعیت است.
وزیر خارجه کشورمان گفت: بسیاری از کارشناسان معتقدند بعد از ۲۰۲۰ سیاست‌های ترامپ بر اقتصاد آمریکا تازه تاثیرش را نشان خواهد داد و این مهم است که قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا این اتفاق بیفتد یا بعد از آن اما برخی معتقدند تا زمان انتخابات شرایط خوب اقتصادی برقرار است که البته معلوم هم نیست این فضای خوب اقتصادی تا چه اندازه دستاورد دولت ترامپ باشد اما از ۲۰۲۰ نتایج سیاست‌های یکجانبه گرایی ترامپ در درون آمریکا خود را نشان خواهد داد. 
وی ادامه داد: آمریکا در سال گذشته چهار بار تلاش کرد اجماع امنیتی علیه ایران که به قول آقایان با برجام نافرجام از بین رفته بود را احیا کند، اما نتیجه نگرفت. آنها در لهستان با برگزاری کنفرانس ورشو تلاش کردند بار دیگر موضوع ایران را مطرح کنند، در نامه‌ای که به این منظور نوشته شده بود ابتدا به مسئله ایران پرداخته شده بود، اما با واکنش بسیاری از کشورها مواجه شد و بعد اسم این کنفرانس را عوض کردند. آمریکا دارد دست و پا می‌زند که علیه ایران اقدامی انجام دهد؛ با وجود آنکه توانسته با تحریم به ما خیلی فشار بیاورد.
وزیر خارجه کشورمان خاطرنشان کرد: این نکته را باید در اینجا بگویم، اینکه ما می‌گوئیم ما به مقاومت مردم افتخار می‌کنیم به این معنا نیست که بگوییم این وظیفه مردم است. بلکه وظیفه ماست که هم مقاومت مردم را پاس بداریم و هم فشار بر مردم را کم کنیم. نه اینکه بگوییم مردم همیشه مقاومت کردند، ۴۰ سال است مقاومت می‌کنند و باز هم مقاومت خواهند کرد. خیر اینگونه نیست. پس ما اینجا چه کاره‌ایم. چرا مردم ما را انتخاب کرده‌اند. اگر قرار بود مردم مقاومت کنند و همه مشکلات حل شود پس وظیفه ما چیست؟ همانطور که نمی‌توانیم پشت پرده توطئه‌های امپریالیسم و نظام سلطه پنهان شویم و ناکارآمدی خودمان را گردن آنها بیندازیم همانطور هم نمی‌توانیم پشت سر مقاومت مردم، خود را پنهان کنیم. 
وزیر خارجه کشورمان ادامه داد: واقعیت این است آنچه آمریکا در برجام از دست داد و یک شکست راهبردی برایش بود از دست دادن شش قطعنامه شورای امنیت علیه ایران بود. آمریکا چهار بار تلاش کرد در شورای امنیت در طی یک سال این شکست را بازسازی کند اما باز هم شکست خورد. 
وزیر امور خارجه کشورمان با بیان اینکه چند جانبه گرایی مهم است اما جایگزین قدرت نیست اظهار کرد: ما عادت کردیم به افراط و تفریط. اهمیت چند جانبه گرایی برای این است که یک معادله‌ای بین قدرت و مشروعیت است. نه اینکه یک جایگزین باشد. بنابراین ما نیاز داریم در حوزه سیاست خارجی انقلاب اسلامی به اصل استقلال، اصل درون زایی را به عنوان لازمه استقلال نگاه کنیم نه به عنوان مشکلی که برای ما ایجاد شده است.
روسیه قصد جنگ با آمریکا ندارد
«کنستانتین زاتولین» نیز در سخنانی در همایش سالانه بین المللی انجمن ایرانی مطالعات جهان تحت عنوان اظهار کرد: تصور برای ما بود که با فروپاشی شوروی ایده یک جهانی محقق شود و تلاش شد اطلاعات برای تعامل با آمریکا گسترش داده شود، اما این اتفاق رخ نداد.
وی ادامه داد: همه ما می‌دانیم که همیشه دیدگاه ضد آمریکایی در ایران وجود دارد چون انقلاب اسلامی بدون اجازه آمریکا محقق شد. همین اتفاق در بخش سیاست خارجی روسیه در حال روی دادن است. شاهد هستیم که آمریکایی ها نمی توانند با این مساله آشتی کنند که بعد از شوروی این کشور به حیات خود مستقل از آمریکا ادامه دهد.  امروز شاهدیم ایران، روسیه و ترکیه در سوریه در حال همکاری هستند و درباره اقداماتشان اجازه ای از آمریکا نمی گیرند. بنابراین ما الان داریم به این نزدیک می شویم که چند جانبه گرایی از تئوری به عمل اتفاق افتاده است.
این مقام روس اظهار کرد: ما در روسیه این اعتقاد را نداریم که بخواهیم با کسی دعوا کنیم و تلاش داریم روابط نرمال داشته باشیم اما آمریکا نمی خواهد با این مساله کنار بیاید. 
عضو دومای روسیه تصریح کرد: رفتار ما غلط نیست بلکه استراتژی سیاسی آمریکایی‌هاست که اشتباه است.
این مقام روس با اشاره به تحولات اوکراین و مناقشه روسیه و آمریکا در این باره اظهار کرد: بعد از بحران اوکراین این اتفاق افتاده که هر جا اتفاقی بیفتد آمریکایی ها مقصر را روس‌ها مطرح می‌کند. مثل آنچه درباره ایران از بعد انقلاب اسلامی می‌گویند. اما خب، ما نمی‌خواهیم اسلحه دست بگیریم و با آنها بجنگیم در حالی که در حوزه سیاسی و نظامی در حال جنگ با آنها هستیم و این در جهان چند جانبه گرایی درک ما را از وضعیت جهان نشان می‌دهد.
وی در پایان خاطرنشان کرد که امروز روابط بین ایران و روسیه رو به جلو است و در همه سطوح کار را جلو می‌بریم.