درگذشت فقیه نگهبان



آیت‌الله مؤمن، عضو مجلس خبرگان رهبری و از فقهای شورای نگهبان شامگاه پنجشنبه در سن 81 سالگی دار فانی را وداع گفت.
آیت‎الله مؤمن که به ‌دلیل مشکلات مغزی و تنفسی از روز جمعه 30 آذرماه در بخش آی‌سی‌یو یکی از بیمارستان‌های قم بستری شده بود، از روز 8 دی ماه برای پیگیری روند درمان به بیمارستانی در تهران انتقال یافت. وضعیت آیت‌الله مؤمن از چهارشنبه گذشته به دلیل عارضه و خونریزی مجدد بحرانی شد که با تلاش تیم پزشکی تثبیت شده بود. اما او پس از دو ماه دست و پنجه نرم کردن با بیماری شامگاه پنج‌شنبه دعوت حق را لبیک گفت. به گزارش خبرگزاری رسا، پیکر مطهر آیت‎الله مؤمن عضو فقید شورای نگهبان، ساعت 10 صبح امروز (شنبه) از مسجد امام حسن عسگری قم به طرف حرم حضرت معصومه(س) تشییع می‎شود. حضرت آیت‎الله شبیری زنجانی از مراجع تقلید بر پیکر مرحوم آیت‏الله مؤمن اقامه نماز خواهد کرد و پس از آن پیکر این عالم مجاهد در جوار حرم مطهر بانوی کرامت به خاک سپرده خواهد شد. بنابراین گزارش مراسم ختم آن فقیه وارسته نیز از سوی رهبری انقلاب امشب بعد از نماز مغرب و عشا در مسجد اعظم قم برگزار خواهد شد. نماینده ولی فقیه و استاندار قم نیز با صدور پیامی مشترک در پی ارتحال عالم وارسته آیت‎الله مؤمن، شنبه را در قم عزای عمومی اعلام کردند.


 
زندگینامه آیت‎الله مؤمن
مرحوم آیت‎الله محمد دانش‌زاده قمی مشهور به آیت‎الله مؤمن متولد ۲۳ دی ۱۳۱۶ در قم بود. او تحصیلات خود را در هفت سالگی آغاز کرد و در سال ۱۳۳۲ به تحصیل علوم‌ دینی‌ روی‌ آورد و طی‌ دو سال‌، ادبیات‌ عرب‌، بخش‌ بسیاری‌ از «مطوّل‌» و همه‌ «معالم‌ الاصول‌» را فرا گرفت‌. در اواخر سال ۱۳۴۲ برای تحصیل عازم نجف‌ اشرف‌ شد و به‌ مدت‌ شش‌ ماه‌ از محضر استادان‌ حوزه‌ علمیه‌ بهره‌های‌ فراوان‌ برد و سپس‌ به‌ ایران‌ بازگشت‌ و تا سال‌ ۱۳۵۳ به‌ تحصیل‌ خود ادامه‌ داد. آیت‎الله مؤمن با بهره‌گیری از اساتیدی چون امام (ره)، علامه طباطبایی، آیت‌الله مشکینی، آیت‌الله حائری یزدی و آیت‌الله گلپایگانی به درجه اجتهاد رسید.

فعالیت‎های سیاسی
آیت‎الله مؤمن قبل از پیروزی انقلاب با عضویت در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در مبارزات علیه رژیم پهلوی نقش داشت. از فعالیت‌های آن مرحوم می‎توان به رساندن‌ مفاد نامه تعدادی‌ از اعضای‌ جامعة‌ مدرسین‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌، مبنی‌ بر اعلام‌ مرجعیت‌ امام‌ خمینی‌ (ره‌) به‌ دست‌ امام‌ خمینی‌ (ره‌) اشاره کرد. امام‌ خمینی‌ (ره‌) که‌ همیشه‌ از قبول‌ مرجعیت‌ و عناوینی‌ این‌ گونه‌ سرباز می‌زد، ابتدا بدان‌ اعتراض‌ می‌کند. آیت‌الله مؤمن با بیان وضعیت‌ حساس‌ آن‌ دوره‌، جنبه‌های‌ سیاسی‌ و مبارزاتی‌ این‌ تصمیم‌ را خدمت‌ امام‌ (ره‌) عرض‌ می‎کند و می‎گوید علت‌ تصمیم‌ اعضای جامعه‌ مدرسین‌ مبنی‌ بر اعلام‌ مرجعیت‌ این‌ است‌ که‌ آنها تنها حضرتعالی‌ را برای‌ مقابله‌ با رژیم‌ فاسد شاه‌ صالح‌ می‌دانند از این‌ رو وظیفه‌ خود دانستند تا حضرتعالی‌ را به‌ عنوان‌ مرجع‌ تقلید معرفی‌ کنند. حضور او در جلسات جامعه مدرسین‌، در پیش از انقلاب‌ و پی‌گیری‌ مصوبات‌ و بیانیه‌های‌ آن‌ از فعالیت‌های‌ درخشان‌ آیت‎الله مؤمن است‌ که‌ سرانجام‌ به‌ دستگیری‌ و تبعید او‌ در سال‌ ۱۳۵۳ منجر شد. آیت‏ الله مؤمن‌ به‌ سه‌ سال‌ اقامت‌ اجباری‌ در شهداد کرمان‌ محکوم‌ شد که‌ پس‌ از گذراندن‌ هفت‌ یا هشت‌ ماه‌ اقامت‌ در این شهر بقیه‌ مدت‌ را در تویسرکان‌ به‌ تبعید گذراند.
 
مسئولیت‎های آیت ‏الله مؤمن پس از پیروزی انقلاب اسلامی
آیت‎الله مؤمن از اواسط دوره اول شورای نگهبان یعنی از سال 1362 با حکم امام (ره) به عضویت فقهای شورای نگهبان منصوب و آخرین بار نیز در 25 تیر 1392 با حکم رهبر انقلاب در این سمت ابقا شد. از دیگر مسئولیت‎های آن مرحوم می‎توان به مسئولیت انتخاب و اعزام قضات شرع‌ دادگاه‌های‌ انقلاب‌ در سراسر کشور به‌ دستور حضرت‌ امام‌ خمینی‌ (ره‌)؛ ریاست دادگاه عالی انقلاب اسلامی‌؛ عضویت شورای عالی قضایی‌؛ مدیریت‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌ و عضویت‌ در شورای‌ عالی‌ سیاستگذاری‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌ از سال‌ 1371 تا 1374 و نیز عضویت‌ در دوره‌ چهارم‌ شورای‌ عالی‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌؛ نمایندگی در دوره اول و دوم مجلس‌ خبرگان‌ رهبری‌ از طرف‌ مردم‌ سمنان‌ و در دوره‌ سوم‌ به‌ نمایندگی‌ از مردم‌ قم‌ و ریاست مجمع فقه اهل بیت‌ (ع‌) اشاره کرد.
پیام تسلیت سران سه قوه و مقامات و شخصیت‏ های سیاسی کشور
سران سه قوه در پیام‎های جداگانه‎ای رحلت این فقیه عالیقدر را تسلیت گفتند. در بخشی از پیام حجت‏ الاسلام حسن روحانی رئیس‎جمهوری آمده است: این فقیه وارسته که از پرورش یافتگان مکتب امام خمینی (ره) و از مبارزان با حکومت ستمشاهی بود، ضمن تبلیغ و ترویج مستمر معارف دینی و تدریس آموزه‎ها و سیره عملی ائمه اطهار علیهم‎‌السلام، در به‌ثمر رسیدن نهضت اسلامی نقشی مؤثر ایفا کرد. آیت‎الله آملی لاریجانی رئیس قوه قضائیه در پیام تسلیت خود آورده است: این فقیه عرصه جهاد و اجتهاد چه در دوران ستمشاهی و پس از پیروزی انقلاب اسلامی همواره یار و یاور حضرت امام راحل (ره) بودند و پس از ایشان نیز همواره در تبعیت از رهبر معظم انقلاب در سنگر‌های مختلف از جمله شورای نگهبان و مجلس خبرگان رهبری، منشأ خدمات مؤثر و شایانی به نظام مقدس جمهوری اسلامی بودند. در پیام علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی نیز آمده است: آیت‎الله مؤمن همواره منشأ ثمر بودند و در عرصه‌های مختلف از جمله عضویت شورای نگهبان و مجلس خبرگان رهبری، عضو شورای عالی سیاستگذاری و ریاست حوزه علمیه قم و عضویت در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، خدمات فراوانی عرضه داشتند.
آیت‎الله احمد جنتی دبیر شورای نگهبان، حجت‎الاسلام سیدحسن خمینی، اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‎جمهوری، محمود واعظی رئیس دفتر رئیس ‎جمهور، سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، امیر حاتمی وزیر دفاع، عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور، پیروز حناچی شهردار تهران و تعدادی دیگر از مسئولان و مقامات لشکری و کشوری و شخصیت‎های سیاسی در پی درگذشت آیت‏ الله محمد مؤمن در پیام‎های جداگانه‎ای با اشاره به ویژگی‎های اخلاقی و مبارزاتی ایشان، فقدان این عالم فقیه را تسلیت گفتند.

بـــــرش
پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی با صدور پیامی رحلت فقیه پارسا و عالِم ربانی آیت‌الله حاج شیخ محمد مؤمن را تسلیت گفتند.
متن پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب اسلامی به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
انالله و اناالیه راجعون
با تأسف فراوان خبر رحلت عالِم ربانی و فقیه پارسا و پرهیزگار آیت‌الله آقای حاج شیخ محمد مؤمن قمی اعلی‌الله مقامه را دریافت کردم. این ضایعه‌ای برای حوزه‌ علمیه است. مقام علمی و پرورش شاگردان برجسته در کنار تقوا و اخلاص این عالم بزرگوار و نیز وفاداری و تعهد انقلابی و اجتماعی، شخصیت جامعی از ایشان ساخته بود. سابقه‌ مبارزاتی ایشان به پیش از انقلاب برمی‌گردد و خدمات انقلابی ایشان در تمام دوران 40 ساله مستمراً ادامه داشته است و در دوره‌های متعدد و متوالی یکی از ارکان مهمّ شورای محترم نگهبان بوده‌اند. اینجانب درگذشت ایشان را به خاندان گرامی و فرزندان مکرّم و دیگر بازماندگان و نیز به حضرات علمای اعلام حوزه‌ مقدس قم و بخصوص شاگردان و دوستان ایشان و به عموم مردم عزیز شهر قم تسلیت عرض می‌کنم و مغفرت و رحمت الهی و علو درجات ایشان را از خداوند متعال مسألت می‌نمایم.