گزارش «ابتکار» از تخصیص هزارمیلیارد تومانی دولت به‌منظور استمهال بدهی پدیده شاندیز

مردم به‌جای دولت تاوان می‌دهند
کیمیا نجفی
«رئیس جمهوری به معاون اقتصادی خود دستور تخصیص یک هزار میلیارد تومان برای پرداخت به سهام‌داران شرکت پدیده شاندیز را صادر کرد»؛ این خبر در فضای مجازی توسط نصرالله پژمانفر، نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی‌ منتشر شد. با انتشار این خبر از سوی نماینده مردم مشهد، سیل عظیم نظرات روانه شد و عده زیادی از کاربران فضای مجازی این اقدام را حاصل نداشتن تدبیر دانستند. البته این در حالی است که عده‌ای دیگر تخصیص یک هزار میلیارد تومان را خبری خوش برای سهام‌داران پدیده شاندیز می‌دانند.
اقتصاد ایران هنوز از شوک پرداخت ٣۵ هزار میلیارد تومان از محل دارایی‌های عمومی به مالباختگان موسسات مالی بیرون نیامده بود که خبر تخصیص یک هزار میلیارد تومان برای پرداخت به سهام‌داران شرکت پدیده شاندیز به میان آمد. باتوجه به اخبار منتشر شده، بسیاری از افراد بر این باورند که اقتصاد ایران به اندازه کافی درگیر تشنج است و چنین اقداماتی نتیجه‌ای جز تخریب بیشتر اقتصاد و معیشت شهروندان نخواهد داشت.


رضا یکی از کاربران توئیتر در صفحه خود نوشت: سی هزار میلیارد تومان تاوان موسسه‌های غیرمجاز از جیب ملت پرداخت شد، نتیجه شد بحران بهار ٩٧ و تورم کنونی. حال میلیاردها تومان باید تاوان سرمایه‌گذاران پدیده شاندیز از جیب ملت پرداخت شود. نتیجه؟!
سپهر از دیگر کاربران توئیتر گفت: درست مثل قضیه موسسات مالی اعتباری و ثبت ‌نام‌کننده‌‌های خودرو، عملا مردم زجر می‌کشند تا یک عده با رانت و ریسک پولدار شوند.
علی کاربر دیگری در صفحه خود نوشت: این پرداخت‌ها چیزی جز برداشت از جیب فقرا به نفع سرمایه‌داران منفعت‌طلب نیست.
جبران خسارت از بودجه عمومی
قابل قبول نیست
اجرای چنین اقدامی از سوی دولت با سوالات و اما و اگرهای بی‌شماری روبه‌رو است، به‌خصوص در شرایط کنونی که اقتصاد کشور و معیشت مردم با خطر دست‌وپنجه نرم می‌کند و رفع نیازهای روزمره به دغدغه افراد تبدیل شده است. با‌توجه به این شرایط، اجرایی شدن چنین اقدامی می‌تواند اقتصاد را همانند تجربه‌‌ تلخ پرداخت ٣۵ هزار میلیارد تومان به مالباختگان موسسات مالی‌ ملتهب کند. ابراهیم نکو، دبیر کمیسیون اقتصادی مجلس نهم و کارشناس مسائل اقتصادی، اقدام دولت برای جبران خسارت برخی از سرمایه‌داران را غیر‌قابل قبول می‌داند و در‌‌این‌باره به «ابتکار» می‌گوید: «تخصیص مبالغ کلان برای جبران خسارت عده‌ محدودی از سهام‌داران در هیچ اقتصادی قابل قبول نیست و معمولا برای انجام این کار از بودجه عمومی استفاده نمی‌شود. به عبارتی دیگر زمانی که موسسه‌ای دچار خسارت‌های کلان می‌شود و به مشکلات مالی برخورد می‌کنند، دولت نباید عهده‌دار خسارات و جبران آن باشد. این اقدامات می‌تواند بابی برای اقدامات خراب‌کارانه مجموعه‌های دیگر و همچنین فعالان اقتصادی بیشتر باشد. اگر دولت می‌خواهد که عهده‌دار خسارات مالی برخی از موسسات شود باید با احتیاط عمل کند تا مشکلات بیشتری به وجود نیاید».
وی می‌افزاید: «اینکه دولت در مسائلی از این قبیل ورود پیدا کند و خسارات به‌وجود آمده را جبران کند، مسلما در جایی دیگر آسیب این اقدام را با شدت بیشتر و ابعاد گسترده‌تر خواهد دید. البته ممکن است در موارد معدودی دولت با گرفتن تعهداتی فعالیت فعالان عرصه اقتصادی را محدود کند و در زمان دیگری مبالغ پرداختی را بازپس بگیرد».
نکو با اشاره به شرایط حساس اقتصادی کشور ادامه می‌دهد: «در شرایط کنونی اقتصاد کشور که شرایطی بسیار حساس است، نیاز به توجه ویژه احساس می‌شود و حمایت از مردم ضرورت دارد. باتوجه به این مسئله حمایت‌ از فعالیت برخی از پروژه‌ها جای سوال دارد و دولت باید از چنین اقداماتی خوداری کند».
این کارشناس مسائل اقتصادی عدم شفافیت در اقتصاد را از عوامل اصلی فساد می‌داند و می‌گوید: «هنگامی که در یک اقتصاد شفافیت وجود نداشته باشد، اقداماتی تنها با مفهوم اقتصادی توسط برخی‌ از افراد در سطح جامعه دیده می‌شود و من معتقدم که دولت به عنوان قدرت برتر نباید اجازه برای هر اقدامی با مفهوم اقتصادی را صادر کند چرا که گاهی گمان می‌کنند که با راه‌اندازی پروژه‌ها و یا برخی از کسب‌وکارها شغل ایجاد می‌شود و یا به عنوان فعالیت اقتصادی دارای سودی برای جامعه است. اما باید توجه داشته باشیم که برخی از این فعالیت‌های اقتصادی زیان‌ آتی‌شان به مراتب بیشتر از سودهای موقتی‌شان است».
نکو ادامه می‌دهد: «پروژه‌های بزرگی همانند پدیده شاندیز به آسیب‌شناسی کارشناسان نیاز دارد تا پستی و بلندی‌ها و تمام اما و اگرهای آن مشخص شود. تجربه نشان داده است که به بن‌بست خوردن چنین پروژه‌هایی نارضایتی مردم را به دنبال خواهد داشت، از سویی دیگر افرادی که در این میان آسیب دیده‌‌اند و نتوانستند اموال برباد رفته خود را به دست آورند در نهایت دولت را متهم می‌کنند، که به نظر من این اتهام در برخی از موارد صحیح است چراکه دولت مجوز فعالیت اینگونه پروژه‌ها و موسسات را صادر می‌کند پس طبیعی است که مردم دولت را مقصر اتفاق پیش ‌آمده بدانند. آسیب‌دیدگان وصول مطالبات خود را از دولت انتظار دارند».
خبر خوبی در راه است؟
هنوز چگونگی پرداخت این مبلغ به سهام‌داران پدیده شاندیز مشخص نیست اما باید منتظر ماند و دید تا این اقدام چه پیامدی را به همراه خواهد داشت. آیا همانند تجربه سابق کشور را با بحران تورم روبه‌رو می‌کند و یا می‌تواند خبر خوبی برای سهام‌داران باشد؟ اما در این میان نمی‌توان منکر آن شد که چنین اقداماتی می‌تواند نقدینگی و تورم ناشی از آن را افزایش دهد و اقتصاد کشور را بیش از پیش درگیر مشکلات کند.
سایر اخبار این روزنامه
«جشنواره موسیقی فجر» چه دستاوردی برای موسیقی نواحی ایران داشته است؟ جشنواره‌ یا «سکوی تکرار»ها! جلال‌خو ‌ش چهره مصلحت در وضع برزخی؟ «ابتکار» از حضور پرسش‌برانگیز یک «اجراخوانی» در جشنواره تئاتر فجر گزارش می‌دهد دامغانی: این شکل از میزانسن، جسارت می‌طلبد دانشمندان از نفوذ مواد موجود در زباله‌های پلاستیکی در تخم‌ پرندگان دریایی خبر می‌دهند گزارش «ابتکار» از تخصیص هزارمیلیارد تومانی دولت به‌منظور استمهال بدهی پدیده شاندیز «ابتکار» از واکنش مثبت نمایندگان به حضور ظریف در کنفرانس مونیخ گزارش می‌دهد خط و نشان‌های ظریفِ ایران در کنفرانس مونیخ «‌ابتکار» تهدید کشورهای اروپایی توسط ترامپ مبنی بر آزاد کردن زندانیان داعشی را بررسی می‌کند رهبر انقلاب اسلامی در دیدار مردم استان آذربایجان شرقی: مسئولان مراقب خدعه اروپایی‌ها باشند حسن روحانی در مراسم بهره‌برداری از مرحله سوم پالایشگاه ستاره خلیج فارس: نمی‌توانیم مایوس شویم رئیس مجلس شورای اسلامی: کارآفرینان سهم بالایی در اقتصاد دارند رئیس قوه قضائیه: تعطیلی کارخانه‌ها و بیکاری کارگران خلاف امنیت ملی و توسعه اقتصادی کشور است