بانک‌ها متلاطم هم نیستند چه رسد به ورشکستگی!

آرمان- سوسن یحیی‌پور: چندی پیش بود که شایعاتی مبنی بر ورشکستگی یکی از بانک‌های خصوصی منتشر شد و بازتاب زیادی در رسانه‌های مختلف پیدا کرد. همزمان مسئولان بانکی واکنش‌هایی به این شایعات نشان دادند و ضمن تکذیب آنها از مردم خواستند که به این شایعات توجهی نشان ندهند. در همین راستا، بانک مرکزی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که این بانک به‌عنوان نهاد ناظر و متولی بازار پول از حقوق مردم صیانت کرده و اجازه هیچ‌گونه آسیب به دارایی‌های آنها را نخواهد داد. همچنین، محمدرضا جمشیدی - دبیر کانون بانک‌ها و موسسات اعتباری خصوصی با اشاره به آرامشی که با اعمال سیاست‌های بانک مرکزی در نظام بانکی کشور ایجاد شده است، در این باره اظهار کرد که «تعدادی از رسانه‌های بی‌هویت خارجی با نشر شایعه علیه یکی از بانک‌های کشور یا سهامداران آنها کوشش کرده‌اند که این آرامش را تحت‌الشعاع تهاجماتی علیه نظام بانکی کشور قرار دهند.» انتشار همین شایعات سبب شد تا کارشناسان به ارزیابی آثار تخریبی شایعات در حوزه پولی و بانکی بپردازند. عده‌ای بر این باورند که بانک‌ها با وجود اهمیت بالا در اقتصاد کشور، شکنندگی زیادی دارند. شایعات پیرامون صنایع دیگر همچون خودروسازی، فولاد و... صرفا یک بخش و افراد را مورد هدف قرار می‌دهد. اما سیستم مالی به‌مثابه رگ‌های بدن است که همه اجزا را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از‌این‌رو، اگر کسی قصد آسیب‌زدن به بدنه اقتصاد را داشته باشد، سیستم خون‌رسانی را دچار اختلال می‌کند. این سیستم شکننده به شایعات بسیار حساس است. اما این‌روزها شبکه بانکی کشور در چه وضعیتی بسر می‌برد؟ اخیرا احمد حاتمی‌یزد کارشناس ارشد بانکی در گفت‌وگویی با «آرمان» با بیان این مطلب که بانک‌ها عملا ورشکسته‌اند، پیش‌بینی کرد که سرنوشت موسسات غیرمجاز در انتظار بانک‌ها نیز خواهد بود. صاحب‌نظران اقتصادی بر این باورند که درآمدهایی که بانک‌ها در حساب‌هایشان اعلام می‌کنند،‌ درآمدهای موهوم هستند و درنتیجه باید گفت که همه بانک‌های ما از منظر سود و زیان وضعیت نامطلوب و نامساعدی دارند. افزون بر این،‌ عده‌ای می‌گویند هرچند در ماه‌های اخیر بانک مرکزی توانسته نقدینگی را مدیریت کند و با کنترل گردش پول درحوزه معاملات ارزی نتایج خوبی را به دست بیاورد، اما هنوز چالش‌هایی از قبیل ناترازی بودجه سالانه و وضعیت بغرنج بانک‌ها بر بانک مرکزی سایه افکنده که درنتیجه سال آینده را برای اقتصاد ایران سخت می‌سازد. با این حال، سعید لیلاز اقتصاددان بر این باور است که «هیچ کدام از بانک‌های کشور با خطر فروپاشی مواجه نیستند و اقتصاد ایران از خطر فروپاشی بانک‌ها عبور کرده است. به‌ویژه در شش ماه گذشته، افزایش ارزش دارایی‌های بانک‌ها موجب شده با تجدید ارزیابی دارایی‌ها، ترازنامه بانک‌ها یا متعادل شده یا حتی در مواردی مثبت نیز شود. یعنی الان دارایی شبکه بانکی به قیمت تجدید ارزیابی شده، تمام کسری‌های ایجاد شده در 15سال گذشته را پوشش داده و به یک تراز جدید رسیده است.» لیلاز همچنین با بیان این مطلب که من هرگز معتقد نیستم که خطر فروپاشی هیچ کدام از بانک‌های ایران را تهدید می‌کند، به خبرگزاری ایلنا، گفت: ممکن است که در اثر بحث‌های سیاسی و برخی خبرسازی‌های رسانه‌ای، مثل موردی که به تازگی برای یکی از بانک‌ها به وجود آمد، به صورت مقطعی فشاری به وجود بیاید اما هیچ اتفاقی نمی‌افتد زیرا بانک مرکزی در حفاظت از بانک‌ها تسلط جدیدی پیدا کرده است.
تصور خروج پول از بانک‌ها عوامانه است
این اقتصاددان ادامه داد: به لحاظ علمی اصلا مردم پول‌شان را از بانک خارج نمی‌کنند و تصور خروج پول از بانک‌ها یک تصور عوامانه است. پول از بانک‌ها خارج نمی‌شود بلکه در نظام بانکی از یک شکلی به شکل دیگر تغییر می‌کند. مثلا از سپرده بلندمدت به سپرده کوتاه‌مدت تبدیل می‌شود. یا مردم پول‌شان را از بانک می‌گیرند و خودرو می‌خرند. در این صورت هم پول را به حساب بانکی خودروسازان واریز می‌کنند.
شایعات، فقط مقداری تلاطم‌زاست


لیلاز در پاسخ به تاثیر شایعات بر نظام بانکی، گفت: این خبرها فقط مقداری تلاطم ایجاد می‌کند اما نتیجه کلی آن در نظام پولی کشور بی‌تاثیر است. بنا بر این خطری برای فروپاشی بانک‌های کشور وجود ندارد. من این حرف را با اطمینان می‌گویم. این بحث خطر فروپاشی نظام بانکی و بانک‌های کشور دو سال است که به عنوان یک چالش مطرح شده و من دو سال است که تاکید می‌کنم این امکان وجود ندارد. او تاکید کرد: بانک مرکزی حتی در مورد موسسات مالی غیر مجاز توانست این پرونده را با هزینه‌ای سنگین جمع کند و اجازه نداد تبدیل به یک بحران شود. مردم مطمئن باشند سپرده‌ها‌یشان در تمامی بانک‌ها توسط بانک مرکزی تضمین شده است. تمام بانک‌های کشور و حتی تمام موسسات مالی که از بانک مرکزی مجوز دارند.
هیچ بانکی در معرض ورشکستگی نیست
این اقتصاددان ادامه داد: نکته مهم این است که بانک مرکزی بتواند قدرت حاکمیتی نیرومند و آهنین خودش را بر شبکه بانکی اعمال کند که به تدریج این اتفاق افتاده است. آنچه الان مسلم است و من باید بر آن تاکید کنم این است که اولا در حال حاضر هیچ بانکی در کشور در معرض ورشکستگی نیست. ثانیا دولت و بانک مرکزی با تمام قوا بر بانک‌ها نظارت دارند و تمام تعهدات بانک‌ها را تضمین کرده‌اند. به نظر من کل نظام بانکی ایران و تمامی بانک‌های کشور به هیچ وجه حتی در معرض تلاطم هم نیستند چه رسد به ورشکستگی یا فروپاشی.