روزنامه ابتکار
1397/11/07
دبیر علمی سمینار پژوهشی بررسی تئاتر پس از انقلاب اسلامی: جامعه تشنه گفت‌وگو است
سیدحسین رسولیمهدی حامد سقائیان دبیر علمی سمینار پژوهشی بررسی تئاتر پس از انقلاب اسلامی در سی‌وهفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر گفت: «برگزاری این نشست پژوهشی و تئاتری و حرف‌هایی که زده شد نشان می‌دهد جامعه تشنه پژوهش و گفت‌وگو است». سمینار پژوهشی بررسی تئاتر پس از انقلاب اسلامی شنبه ۶ بهمن‌ماه در تالار مشاهیر تئاتر شهر با استقبال مخاطبان از صبح تا ساعت ۱۸ ادامه داشت.
سید مجتبی حسینی، معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در افتتاحیه سمینار پژوهشی بررسی تئاتر پس از انقلاب اسلامی گفت: «چالش امروز ما رشد نامتوازن هنر نسبت به جمعیت و زیرساخت‌ها است و متاسفانه اکنون بر تعدد رویدادها و جشنواره‌ها تاکید میشود و بیان تعداد آنها افتخار شده است و نه کیفیت و دستاوردهای آنها.»
نادر برهانی‌مرند دبیر سی و هفتمین جشنواره تئاتر فجر به دلیل تاخیر در پرواز هواپیمایش از تبریز به مقصد تهران، در افتتاحیه این سمینار حضور نداشت ولی او خود را به این نشست رساند و در پایان جوایزی را به همراه دیگر اساتید حاضر به پژوهشگران اهدا کرد.
نگاه تحلیلی به تئاتر انقلاب اسلامی
در ابتدای مراسم شهرام کرمی مدیرکل مرکز هنرهای نمایشی با اشاره به اینکه «مقرر بود که آقای نادر برهانی‌مرند خیر مقدمی را خدمت حضار داشته باشند، اما به دلیل تاخیر در پروازشان به ابتدای مراسم نرسیدند» گفت: «برگزاری این سمینارها بابی خواهد بود برای نگاه تحلیلی به تئاتر انقلاب اسلامی؛ ما در طول سالیان گذشته شاهد برگزاری جلساتی درباره تحلیل تئاتر این سال‌ها بوده‌ایم.»
کرمی ادامه داد: «باعث افتخار است که اکنون ما میراث‌دار یک هنر مستقل به نام تئاتر انقلاب اسلامی هستیم. در طول این چهل سال، تئاتر ما با افت و خیزهای زیادی مواجه شده و باعث افتخار است که با وجود جنگ تحمیلی، نسل انقلابی ما تلاش کردند در کنار دیگر رویدادها اتفاقی به نام هنر، راهش را ادامه دهد. وقتی در سال ۱۳۶۰ جشنواره آغاز شد موضوعات تئاترها بازتاب شرایط انقلابی بودند و عمده آثار به موضوعات خیزش مردمی می‌پرداختند و با پایان جنگ هم به دوران طلایی تئاتر رسیدیم که تا سال 1371 ادامه داشت و آغاز رویدادهای تاریخی‌ای مثل جشنواره تئاتر آئینی، عروسکی و انجمن‌های نمایش و روند آموزشی حاصل تحولات فکری است. در یک دوره‌ای تئاتر رونق پیدا می‌کند و در دوره‌ای محدود میشود اما با این حال تئاتر هنری پویا، زنده و رو به توسعه است و این افت و خیزها حاصل شرایط متغیر اجتماعی جامعه بوده است.»
تئاتر پس از انقلاب جنبه مردمی پیدا کرد
مدیر مرکز هنرهای نمایشی اشاره می‌کند: «تئاتر پس از انقلاب جنبه مردمی پیدا کرد و مخاطب مردمی به یکی از سرمایه‌های تئاتر کشور تبدیل شد. نکته دیگر این است که ۱۷ هزار هنرمند فعال در تئاتر داریم که از این تعداد صد و پنجاه هزار نفر هم دانش‌آموخته هنر هستند. افزایش تعداد فضاهای آموزشی و تحصیل کرده‌های این حوزه از دیگر نکات مورد توجه تئاتر پس از انقلاب است. ما در این سال‌ها گسترش سالن‌های نمایشی را هم داشته‌ایم که البته باز هم نیاز است که افزایش پیدا کنند و در حال حاضر هزار و ۲۲۵ سالن تئاتر در کشور داریم. از دیگر سرمایه‌های تئاتر کشور، جشنواره‌های معتبر تئاتری است. سالیانه ۸۲ جشنواره تئاتری برگزار میشود که برخی از آنها ممکن است مفید نباشند اما برخی دیگر تاثیرات زیادی بر روند رو به توسعه تئاتر ما خواهند داشت.»
چیزی از تئاتر دنیا کم نداریم
شهرام کرمی ادامه می‌دهد: «ارتباطات بین‌المللی تئاتر کشور که از ابتدای دهه ۷۰ با جشنواره فجر آغاز شد نیز از دیگر نکات مورد اهمیت تئاتر پس از انقلاب است. شاید اکنون در حوزه نیروی انسانی و فنی دچار ضعف‌هایی باشیم اما به جهت سرمایه فکری چیزی از تئاتر دنیا کم نداریم. امروز هنرمندان بدون وابستگی به دولت کار می‌کنند و این منجر به استقلال و هویت به ویژه در بخش بین‌الملل شده است و نکته مورد اهمیت آخر هم تنوع در تئاتر کشور است».
امیدوارم این سمینارها ادامه پیدا کند
مهدی حامد سقائیان دبیر علمی سمینار در ادامه نشست در سخنانی تاکید کرد: «پژوهش اهمیت زیادی دارد و این محور متاسفانه همیشه مورد غفلت مسئولین ما بوده است. اما وقتی وارد سازمان‌ها می‌شویم، نه بودجه وجود دارد و نه انگیزه و نه فضایی برای اجرای آنها. ۴۰ سال از انقلاب گذشته، اما هنوز نمی‌دانیم دستاوردهای انقلاب در حوزه تئاتر چه بوده است؟ ارزش‌های زیبا شناختی باید با ارزش‌های سیاسی و اجتماعی مورد توجه قرار بگیرد و هنر و هنرمند جدای از اتفاقات روز جامعه نیست.»
او همچنین بیان کرد: «خوشبختانه اسم‌های جدیدی را در این سمینار دیدم و مقالات بسیار خوبی هم ارائه کرده‌اند و سطح بالایی دارند. امیدوارم این سمینارها ادامه پیدا کند و تداوم داشته باشد. بررسی وضعیت موجود و وضعیت مطلوب نکته‌ای است که باید مورد توجه قرار بگیرند.
در ادامه افتتاحیه این سمینار پژوهشی، سید مجتبی حسینی معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان دیگر سخنران این مراسم بیان کرد: «انقلاب اسلامی مقطع مهمی از تاریخ ایران است و توانسته هنر را به صورت فراگیری دربیاورد و رغبت مردم را به این هنر زیاد کرده و در لایه‌های مختلف جامعه وارد کرده است.»
وی همچنین گفت: «چالش امروز ما رشد نامتوازن هنر نسبت به جمعیت است. تعداد هنرمندان افزایش پیدا کرده است اما نامتوازن بودن زمانی به چشم می‌خورد که زیر ساخت‌ها و تجهیزات با هم همخوانی ندارند. این در حالی است که شهرهای ما رشد کرده‌اند اما در کنار این بناها به نسبت تقاضا و استعداد، فضا برای هنرمندان کم است و زیرساخت‌های تخصصی کافی نیست. دانشگاه‌ها و آموزشگاه‌ها برای پرورش مخاطبان کمر بسته‌اند ولی حتی نیم نگاهی به مخاطب پروری نداشته‌اند. الان بر تعدد رویدادها و جشنواره‌ها تاکید میشود و بیان تعداد آنها افتخار شده است و نه کیفیت و دستاوردهای آنها.»
تئاتر امروز ایران، سرمایه بزرگی است
سید مجتبی حسینی، معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان صحبت‌های خود به ضرورت مطالعه و پژوهش تاکید کرد و گفت: «تئاتر امروز ایران سرمایه بزرگی است. هنرمندان برای رشد نمایش تلاش زیادی کرده‌اند و امسال سال آسانی برای کار هنری نبود. بنابر این باید قدر هنرمندان را بدانیم.» بر اساس جدولی که جشنواره تئاتر فجر ارائه کرده است این سمینار تا ساعت ۱۸ در سالن کنفرانس تئاترشهر ادامه داشت و ارائه‌هایی که در این سمینار به آنها پرداخته شد، چنین هستند: «بازتاب مفهوم انقلاب ۱۳۵۷ در نمایشنامه آهسته با گل سرخ با تکیه بر آرای میشل فوکو» نوشته بهروز محمودی بختیاری و نیلوفر زارع؛ «خصوصی سازی در تئاتر ایران پس از انقلاب اسلامی، کاهش یا افزایش بار دولت؟» به قلم محمدرضا رسولی و پریسا کیومرثی؛ «چند صدایی در ادبیات نمایشی مدرن ایرانی با تکیه بر آثار اکبر رادی» نوشته آیدا حق‌نژاد؛ «بررسی تئاتر خصوصی ایران در بازه زمانی ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۷ با تاکید بر نظریه و عمل اقتصادی مارگارت تاچر و فردریش هایک» نوشته سید حسین رسولی و حمیدرضا افشار؛ «نقد تئاتر و گفتمان انقلاب (بررسی گفتمان انقلابی و پارادایم‌های نقد تئاتر در دهه نخست انقلاب اسلامی ایران)» به قلم سید محمد مداح حسینی؛ «تحلیل جریان‌های غالب تئاتر انقلابی» نوشته مرجان پورغلامحسین و میر محمدرضا حیدری؛ «مطالعه نقش ماهنامه نمایش در شکلگیری رویکرد انتقادی در تئاتر ایران» به قلم غلامحسین دولت‌آبادی. نشست موضوعی درباره «تئاتر ایران پس از انقلاب اسلامی» با حضور نصرالله قادری، مجید سرسنگی و مهرداد رایانی‌مخصوص برگزار شد و گفت‌وگوی طولانی بین حضار و سخنرانان در میان بود.
سایر اخبار این روزنامه
معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در نشست خبری:
همه خواستار توقف ازدواج کودکان زیر ۱۳سال‌اند
جهانبخش‌محبی نیا
جوهره الهی آزادی
آیا تصویب لایحه حمایت از حقوق حیوانات به کشتار سگ‌ها خاتمه می‌دهد؟
دست بسته قانون دربرابر حیوان‌آزاری
نایب رئیس کمیسیون تلفیق مطرح کرد
تخصیص بودجه؛ ابزار تنبیهی و تشویقی در دستان نوبخت
حمایت از تولید داخل در گرو ممنوعیت ورود کالای خارجی است؟
تابلو «ایست» مقابل ورود کالاهای خارجی
منابع اروپایی از نهایی شدن توافق میان انگلیس، آلمان و فرانسه برای راه‌اندازی سازوکار مالی با ایران خبر دادند
سونوشت لوایح شفافیت مالی در دستان مجمع است
یک گام تا تصویب در مجمع
در دومین نشست خبری یازدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر مطرح شد
بازتاب مسائل اجتماعی و سیاسی روز در آثار جشنواره
دبیر علمی سمینار پژوهشی بررسی تئاتر پس از انقلاب اسلامی:
جامعه تشنه گفت‌وگو است
نایب رئیس کمیسیون تلفیق مطرح کرد
تخصیص بودجه؛ ابزار تنبیهی و تشویقی در دستان نوبخت
