«ابتکار» از ارجاع طرح «ساماندهی بازار خودرو» به کمیسیون صنایع گزارش می‏دهد تیغ تیز «نظارت» بر گردن خودروسازان

معصومه معظمی
مدت‏ها است که افزایش بی ضابطه قیمت خودرو و عمل نکردن به موقع خودروسازان به تعهدشان دررابطه با تحویل خودروهای پیش فروش، نابسامانی زیادی در این بازار به وجود آورده است. مسئله‏ای که هر چند وقت یک بار منجر به تجمع مردم در مقابل مجلس و وزارت صمت می‏شود و صدای اعتراض آنها گاهی از گلوی نماینده‏ای بیرون می‏آید. ولی خودروسازان بی توجه به فریادهای افراد طرف قرارداد خود، به صورت سلیقه‏ای اقدام به افزایش قیمت خودروهای با کیفیت پایین‏تر از حد استاندارد می‏کنند. موضوعی که به دلیل عدم رقابت پذیری آن، زمینه رانتی بزرگ را برای این دو شرکت خودروسازی فراهم کرده است و مردم مجبور هستند خودروهایی بی کیفیت را با قیمتی که خودروساز به آنها تحمیل می‏کند، خریداری کنند. حتی این شرکت‏ها حاضر نیستند به تعهد خود برای تحویل به موقع خودروهای پیش فروش اقدام کنند.
نکته ای که واکنش و اعتراض نمایندگان از جمله بهرام پارسایی، سخنگوی کمیسیون اصل 90 مجلس را به دنبال داشته است، افزایش قیمت خودروهای پیش فروش از طرف مدیران خودروساز و همچنین عدم اجرای به موقع تعهدشان در قبال خودروهای پیش فروش است. او تاکید دارد افرادی که در پیش فروش‌ها ثبت نام کرده‌اند، باید خودرو را با قیمت‏های قراردادی تحویل بگیرند در حالی که خودروسازان از تعهدات خود شانه خالی می‏کنند.سخنگوی کمیسیون اصل 90 معتقد است: «سوءمدیریت، شرکت‌های اقماری، به کارگیری افراد متعدد در قالب هیئت مدیره شرکت‌های خودروسازی، استفاده از تکنولوژی عقب مانده از جمله دلایل گرانی خودرو در ایران است و باید با نظارت و کنترل به این وضعیت سروسامان داده شود.» به همین دلیل طرحی یک فوریتی برای ساماندهی بازار خودرو تهیه کرد که در دستور کار مجلس قرار گرفت. ولی روز گذشته به دلیل مشکلات ماده 2 این طرح، نمایندگان به منظور اصلاح آن با ارجاع طرح مربوطه به کمیسیون صنایع و معادن مجلس جهت بررسی بیشتر با 138 رای موافق، 11 رای مخالف و بدون رای ممتنع از مجموع 194 نماینده حاضر در صحن علنی موافقت کردند.
ارجاع طرح ساماندهی بازار خودرو به کمیسیون مربوطه


علی لاریجانی، رئیس مجلس درباره ارجاع این طرح به کمیسیون اظهار کرد: « اصلاح ماده 2 طرح ساماندهی بازار خودرو پس از چند ساعت باعث شد که سایر مواد نیز متاثر شوند، به همین دلیل و برای جلوگیری از اتلاف وقت بهتر است کل طرح به کمیسیون ارجاع شود تا اصلاحات لازم در آن صورت بگیرد.» براساس این گزارش بهرام پارسایی، طرح یک فوریتی فوق برای «ساماندهی بازار خودرو» ضمن تشکر از پیشنهاد لاریجانی اظهار کرد: « تقاضا دارم پس از اصلاح مواد طرح ساماندهی بازار خودرو در کمیسیون صنایع، این طرح نخستین دستوری باشد که در صحن مجلس بررسی می‏شود. همچنین کمیسیون صنایع از نظرات کارشناسی نمایندگان پیشنهاد دهنده و کارشناسان مرکز پژوهش‏های مجلس نیز در جلسات خود استفاده کند.» گفتنی است کمیسیون مربوطه باید ظرف مدت یک ماه اصلاحات لازم را انجام داده و به صحن علنی اعلام کند.
تلاش برای ساماندهی بازار خودرو
پارسایی معتقد است بررسی طرح «ساماندهی بازار خودرو» می‌تواند تا حدود زیادی بازار نابسامان موجود را به ثبات برساند. او در گفت وگو با «ابتکار» بیان کرد: «پرونده خودروسازان در کمیسیون اصل 90 بیش از یک سال است که مفتوح است و با توجه به شرایط فعلی که خودروسازان به هر شکلی که می‌خواهند خودروی‌شان را پیش فروش و یا قیمت گذاری می‌کنند لازم دیدیم که کمیسیون از جایگاه نظارتی خود به این موضوع ورود کند.» این نماینده اصلاح طلب مجلس دهم ادامه داد: «برای خودروسازها اگر تدبیری نشود نه فقط افرادی که خودرو پیش خرید کرده‏اند بلکه پیش فروش‏هایی که هنوز زمان تحویل‏شان نرسیده است، دچار مشکل می‏شوند و به جمع معترضان فعلی که چندصد هزارنفری هستند و زمان تحویل خودروی‏شان گذشته است، اضافه می‏شوند.» نماینده مردم شیراز در مجلس تصریح کرد: «یک گروه دیگر هم بعد از آنها ثبت نام کرده‏اند که در آینده به معترضین اضافه می‏شوند. با این وضعیت مدیریت و زیان‌ده بودن خودروسازی، اگر مدیریت صحیحی انجام نشود، سهام‌داران هم به معترضین اضافه خواهند شد و سهام‌داران خودرو خیلی گسترده تر از خریداران خودرو و قطعه سازان هستند و در این صورت مشکلات زیادی به وجود خواهد آمد.»
پارسایی همچنین ضمن انتقاد به وضعیت فعلی تاکید دارد: «خودروسازان نتوانستند طی یک سال گذشته به تعهدات‏شان عمل کنند. آنها ۲۰ هزار میلیارد تومان به قطعه سازان بدهکار هستند، ۳۰ هزار میلیارد تومان بدهی بانکی دارند و ۱۵ هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارند و در کنار اینها هزاران میلیارد خودرو پیش فروش کرده‌اند و نتوانسته اند به تعهدات‏شان عمل کنند.»
پارسایی با اشاره به آماری که در این رابطه اعلام کرده است، به «ابتکار» گفت: «مستندات آماری که ارائه داده‏ام، در این رابطه وجود دارند و احساس می‏کنم اگرتدبیری نشود، شرایط بدی در زمینه خودروسازی پیش رو خواهیم داشت. اینکه پیشنهاد شده 4 هزار میلیارد تومان دیگر علاوه بر بدهی ریالی 800 میلیون دلار، تسهیلات ارزی به آنها داده شود، کلاه به کلاه کردن دولت و مجلس است و منطقی ندارد.»
عمیق شدن باتلاقی که خودروسازها ایجاد کرده‏اند
عضو هیئت رئیسه کمیسیون اصل 90 تاکید کرد: «با این روند، هر روز به دنبال عمیق کردن این باتلاق به وجود آمده هستیم. نتیجه آن هم امیدوارم تدبیر شود. چرا که اگر تدبیری در این باره نشود، بحرانی چند برابر بحران موسسات مالی و اعتباری را پیش رو خواهیم داشت و این بحران خیلی گسترده‏تر از آن خواهد بود.»
سخنگوی اصل 90 قانون اساسی با اشاره به اینکه «بازار خودرو به حال خود رها شده است و نیازمند نظارت جدی است»، تصریح کرد: «اگر فکر عاجلی برای وضعیت خودروسازی نشود، با توجه به تعهدات قبلی خودروسازان به مردم که هنوز تحقق پیدا نکرده است و تعهدات جدیدی که ایجاد می‌کنند، این نگرانی وجود دارد که مشکلی چندین برابر آن چه موسسات مالی و اعتباری به وجود آورده‏اند را ایجاد کند.»
طراح طرح یک فوریتی «ساماندهی بازار خودرو » با بیان اینکه «طبق تصمیم گیری صورت گرفته قرار است افزایش قیمت‏ها از اول شهریور اعمال شود»، به «ابتکار» گفت: «این در حالی است که افزایش قیمت باید با طی مراحل قانونی باشد و از زمان تصویب اجرایی شود. البته خودروسازان مدعی بودند که این اجازه با اذن سران قوا به آنها داده شده که افزایش قیمت خودرو را از اول شهریور ماه اجرایی کنند و کمیسیون این اجازه را از مدعیان مطالبه می‌کند درحالی‌که نظر حقوقی سازمان تعزیرات، سازمان بازرسی، شورای عالی رقابت و کارشناسان کمیسیون اصل ۹۰ این بود که این قیمت‌گذاری عطف به ماسبق نمی‏شود.»
پارسایی ادامه داد: «نهایتا قرار شد دستگاه‌های نظارتی و معاونت حقوقی رئیس جمهوری تا چند روز آینده نظر مکتوب خود را در این باره که آیا این قیمت‏گذاری طبق قانون عطف به ماسبق می شود یا نه، به کمیسیون اصل ۹۰ ارائه کنند تا تصمیم گیری نهایی در این باره انجام شود. آنچه در این جلسه مطرح شد این بود که شورای عالی رقابت، سازمان بازرسی، سازمان تعزیرات و کارشناسان کمیسیون معتقد بودند که قیمت‌گذاری نمی تواند شامل گذشته شود ولی در نهایت منتظر پاسخ مکتوب آنها هستیم.»
این عضو ارشد فراکسیون امید مجلس همچنین در پاسخ به این موضوع که قطعا دولت اجازه از بین رفتن و آسیب دیدن خودروسازان را نمی‏دهد، تصریح کرد: «پرداخت بدهی خودروسازان از سوی دولت اصرار بر اشتباه است و وقتی نحوه مدیریت ما در خودروسازی به این نحو است که خروجی آن بعد از 4 دهه انحصار در این صنعت است، خوشایند نیست و اصرار بر اشتباه قبل و تکرار این اشتباه است.»
سخنگوی کمیسیون اصل 90 قانون اساسی همچنین نسبت به کیفیت و قیمت و شیوه ارائه خودروها به افرادی که از طریق پیش فروش خودرو ثبت نام کرده‏اند، به «ابتکار» گفت: «نه کیفیت این خودروها قابل دفاع است، نه رقابت پذیری آن قابل دفاع است، نه کاهش مصرف سوخت آن قابل دفاع است، نه امنیت و نه تعهدش به مشتری قابل دفاع است. ولی اجازه داده می‏شود که مثل سایر شرکت‏های خودروسازی دنیا که محصولات خود را به صورت شرایطی پیش فروش می‏کنند، اقدام کنند.» نماینده مردم شیراز در خانه ملت تاکید کرد: «از این پیش فروش‏ها بالغ بر 25 هزار میلیارد تومان پول مردم دست‏شان است ولی همچنان می‏گوییم برای جلوگیری از آسیب رسیدن به خودروساز، همان سیاست غلط ادامه داشته باشد و معتقدم این کار فقط کلاه به کلاه کردن است و مسئولان باید در این رابطه پاسخگو باشند.»
سید تقی کبیری، عضوهیئت رئیسه کمیسیون اقتصادی البته درباره دلیل ارجاع این طرح یک فوریتی به کمیسیون صنایع به «ابتکار» گفت: «چند ماده اولیه این طرح چند ساعت زمان صحن را به خود اختصاص داد و این نشان می دهد که باید این طرح به پختگی بیشتری برسد. به همین دلیل شخصا درباره ارجاع طرح مذکور به کمیسیون مربوطه برای اصلاح آن امضا جمع کردم و به نظر می‏رسد در حوزه خودرو باید با احتیاط بیشتری عمل کنیم.»
خودروسازی از انحصار خارج شود
او همچنین با انتقاد از عملکرد شرکت‏های خودروساز و افزایش قیمت بی ضابطه و عدم نظارت جدی بر عملکرد آنها بیان کرد: «ما یک بحث کلان سالانه داریم که خودروسازی در دست دوشرکت انحصاری است و مردم در قیمت و انتخاب خودروی خود هیچ نقشی ندارند و در بحث کیفیت هم دچار مشکل هستیم. بنابراین از این بعد نیازمند تغییراتی اساسی هستیم.»
عضو هیئت رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس به «ابتکار» گفت: «اگر بتوانیم مدیریت کنیم که هم صنعت را حفظ کنیم و هم کارگران و هم مطالبه مردم درباره بالابردن کیفیت خودرو را؛ پس می‏توانیم یک خودروی با کیفیت داشته باشیم که دلخواه مصرف‌کننده است و این امر مستلزم تقویت نظارت بر تولید خودرو است.» کبیری با اشاره به پیشنهادی که در این باره مطرح است، گفت: «پیشنهاد شد در کنار خودروهای فعلی واردات را آزاد کنیم و رقابت‏پذیری ایجاد کنیم تا شرکت‏های دیگر هم وارد میدان شوند و به اصطلاح قطب سوم راه بیندازیم تا باعث رقابت و تقویت کیفیت شود.»
نماینده مردم خوی در مجلس تاکید کرد: «اگر این روند را ایجاد کنیم، کیفیت خودروهای فعلی ارتقا پیدا می کند و به واسطه رقابت پذیر شدن راه برای ورود شرکت‏های دیگر فراهم می‏شود. البته هشدارهایی درباره شرایط فعلی داده می شود و ممکن است اتفاقاتی در آینده بیفتد که شرکت‏ها و صنعت ما را دچار مشکل کند. پس باید جلوی آن گرفته شود.»
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» از ارجاع طرح «ساماندهی بازار خودرو» به کمیسیون صنایع گزارش می‏دهد تیغ تیز «نظارت» بر گردن خودروسازان علیرضا صدقی کشتی طوفان‌زده مطبوعات گزارش «ابتکار» از راهکارها و پیشنهادهای تئوریسن‌های اصلاح‌طلب برای تحول در این جریان رئیس سازمان محیط زیست: نمی‌توانم از عملکرد محیط‌زیست دفاع کنم یک هفته پس از سفر ظریف به عراق در گفت‌وگو با دو نماینده مجلس بررسی شد بازسازی عراق؛ فرصتی ویژه برای بخش خصوصی ایران با ورود کمیسیون امنیت ملی به موضوع بحران آب «سند آب» تدوین می‌شود آب؛ تشنه مدیریت تلاش دوباره برای اجرای یک قانون معماری شهری که رعایت نمی‌شود امضاهای طلایی و نماهای شیشه‌ای معاون اول رئیس‌جمهوری: باید دامن جمهوری اسلامی را از فساد پاک کنیم دونالد ترامپ نامزد جایزه تمشک طلایی بدترین بازیگر مرد شد ترامپِ‌ رمبو! دبیر شورای عالی امنیت ملی: مذاکره با آمریکا بی‌فایده است هاشمی اگر قرار است نقد بشود چه بهتر که امروز این کار انجام شود