ناشران تهران با حاشیه‌های فراوان به استقبال چهاردهیمن دوره انتخابات اتحادیه‌‌شان می‌روند

گروکشی‌هایی برای قدرت ؟
گروه فرهنگ - در حالی که کمتر از دو هفته تا برگزاری چهاردهمین دوره انتخابات اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران باقی مانده است، کمشکش‌ها، دعواها و افشاگری‌های اعضای این اتحادیه به بالاترین حد خود رسیده است؛ افشاگری‌های زدوبندهای انتخاباتی تا مطرح شدن مدیر نشر چشمه به عنوان پشت‌پرده همه این اتفاقات. اما سوال مهم این است که در صورت صحت ادعاهای مطرح‌شده، چرا تا پیش این از افراد مطلع، موارد مطرح‌شده را رسانه‌ای نکرده‌اند؟
اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، یکی از قدیمی‌ترین اتحادیه‌های فعال کشور است که در سال 1337 تاسیس شد. 13 دوره است که این اتحادیه با برگزاری انتخابات (هر 4 سال یک‌بار) تلاش می‌کند تا با مشارکت دیگر ناشران و کتابفروشان هرچه بهتر و بیشتر به برطرف کردن مشکلات افراد این صنف بپردازد. حالا قرار است چهاردهمین دوره انتخابات اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، هفتم بهمن ماه در محل اتحادیه برگزار شود. اما در حالی که دیگر چیزی به برگزاری انتخابات نمانده، حواشی پیرامون آن به شدت بالا گرفته است.
اردیبهشت ‌ماه فراخوان انتخابات اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در اردیبهشت ماه منتشر شد. حدود 1000 داوطلب به عنوان نامزد، ثبت‌نام کردند. بنا بر گفته‌های جواد رسولی، مدیر اجرایی اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، ابلاغیه برگزاری این دوره از انتخابات، 12 دی ماه از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت در اختیار اتحادیه قرار گرفت. از تعداد ثبت‌نام‌کنندگان، در مجموع 35 نفر برای هیئت مدیره و 9 نفر برای بازرسی تایید شدند که در نهایت، پس از برگزاری انتخابات 7 نفر برای عضویت هیئت مدیره و یک عضو بازرس انتخاب خواهند شد. بر اساس حکم صریح قانون، عضویت افراد در هیئت مدیره بیش از دو دوره متوالی و یا چهار دوره متناوب ممنوع است و انتخابات هر چهار سال یک‌بار برگزار می‌شود.


روز بعد از اعلام اسامی نامزدها، 7 نفر یعنی‌ یحیی دهقانی، محمدرضا توکل صدیقی، فتح‌الله فروغی، مسعود پایدار، سیدعباس حسینی‌نیک، عبدالعظیم فریدون و فرهاد تیمورزاده در اعتراض به آنچه «حق وتو تصمیمات هیئت‌مدیره اتحادیه از سوی رئیس هیئت‌مدیره» عنوان کرده‌اند، از انتخابات اتحادیه انصراف دادند. در بخشی از بیانیه این افراد آمده است: «در دو سال اول این دوره، وظایف قانونی و راهبردی اتحادیه با وفاق نسبی درون هیئت‌مدیره، مصوب و اجرا شد. گاه تعارضاتی نمایان می‌شد اما دو سال طول کشید تا نقطه‌عطفی در همکاری‌های هیئت‌مدیره پدید آید. رئیس هیئت‌مدیره و دو عضو دیگر با تداوم همکاری اتحادیه و تشکل‌های نشر در مدیریت نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مخالفت کردند‌ در حالی که اکثریت هیئت‌مدیره به این همکاری‌ها رای مثبت دادند. رئیس هیئت‌مدیره با بزرگ‌نمایی و انتقال اختلاف‌نظرها به بیرون از هیئت‌مدیره، موجب شد برخی از اعضای شاخص صنف که در حلقه اول ارتباط با رئیس قرار داشتند در نقطه مقابل پویایی اتحادیه قرار گیرند.
به حاشیه راندن هیئت‌مدیره و تنزل جایگاه آن در برابر رئیس هیئت‌مدیره، کار را به جایی رساند که آقای رئیس، صریحا از «حق وتو» تصمیمات هیئت‌مدیره سخن راند.
اعلام «حق وتو» تصمیمات هیئت‌مدیره اتحادیه از سوی رئیس هیئت‌مدیره که به گفته او از حمایت‌های افراد و نهادهای بالادستی‌اش برخوردار است، نقطه‌عطفی تامل‌برانگیز در تاریخ این اتحادیه است.
با شواهد موجود، پیش‌بینی ما از انتخابات آتی اتحادیه، تکرار وضعیت زیان‌آور موجود، تقابل و فرسایش اتحادیه خواهد بود. از این رو ما امضا‌کنندگان این نامه، برای پرهیز از تشدید خصومت و بازتولید فضای ناسالم انتخاباتی و مصلحت صنف، انصراف خود را از نامزدی چهاردهمین دوره هیئت‌مدیره اتحادیه اعلام می‌کنیم و امیدواریم در اولین فرصت درباره موارد یادشده با اعضای صنف همفکری و چاره‌جویی کنیم».
دو روز پس از این بیانیه، یعنی 15 دی‌ ماه، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان در بیانیه‌ای دیگر‌ نسبت به موارد مطرح شده توسط هفت نامزد انصراف‌ ‌داده‌ واکنش نشان داد. در بخشی از متنی که با امضای محمود آموزگار، مهدی فخری‌زاده و هومان حسن‌پور منتشر شده، آمده است: «‌آنچه مسبوق به سابقه است و طبیعی به نظر می‌رسد انصراف برخی نامزدها است. اما انصراف گروهی و ترک صحنه رقابت انتخاباتی ظاهرا سابقه‌ای در تاریخ انتخابات اتحادیه نداشته است. اخیرا گروه هفت‌نفره که پنج تن از ایشان مسئولیت عضویت هیئت‌مدیره و بازرس دوره فعلی را به عهده دارند، مدعی انصراف از نامزدی شده و در ادامه برخوردهای غیرمنصفانه و تبلیغاتی خود ضمن آنکه کلیه امور مثبت انجام‌شده در این دوره را به حساب خود منظور کرده‌اند تمام کاستی‌ها را نیز متوجه اقلیت سه‌نفره هیئت‌مدیره دانسته‌اند، حال آنکه هیچ‌یک از ایشان مسئولیت اجرایی مستقیم در اداره امور اتحادیه نداشته‌اند.
بیانیه صادره نادرست، موهن و بعضا دارای مصادیق مجرمانه است و اقتضا دارد که در زمان لازم به همه موارد آن پاسخ داده شود. ولی با توجه به شرایط حساس کنونی و اهمیت انتخابات پیش رو در برخورد با مشکلات صنفی همان‌گونه که علی‌رغم همه سنگ‌اندازی‌ها در دو سال گذشته مانع توقف امور اجرایی اتحادیه شدیم، بر خود واجب می‌دانیم که از حواشی پرهیز کرده و برگزاری انتخابات با مشارکت حداکثری را وجهه همت خود قرار دهیم».
10 روز پس از انتشار این بیانیه، آن هفت‌نفر در نشستی از دلایل انصراف خود گفتند. محمد‌رضا توکل صدیقی، مدیر نشر محراب قلم و نایب رئیس فعلی اتحادیه‌ گفت: «با مطرح شدن مسئله انتخابات در اردیبهشت ماه امسال ما تصمیم گرفتیم در آن ثبت‌نام کنیم، با این امید که شاید کاندیداهایی را ببینیم که بتوانند هیئت‌مدیره‌ای را شکل دهند که لااقل از بیرون تاثیرپذیر نباشد، اما اتفاقاتی که در ۵-۴ ماه اخیر به شکلی شدیدتر رخ داد ما را به این نتیجه رساند که ماندن در این رقابت و ورود به چنین هیئت‌مدیره‌ای مشکلی را حل نکرده و به نفع صنف نخواهد بود، در نتیجه به منظور ایجاد آرامش در صنف، تصمیم گرفتیم».
یحیی دهقانی از اعضای هیئت‌مدیره اتحادیه و مدیر نشر مبتکران نیز گفت: «سه سال است که در هیئت‌مدیره اتحادیه با تنش روبه‌رو هستیم و کار برای همه سخت شده است. فضا به سمت اتهام و توهین‌زنی رفته است و حرف‌هایی مطرح می‌شود که در ۶۰ سال عمر اتحادیه سابقه نداشته است. یا باید به امید اینکه افرادی که بتوان به راحتی در کنار آنها منافع صنف را پیش برد شرکت می‌کردیم و اینکه با دیدن لیست فعلی و اطمینان به اینکه از این جمع هیئت‌مدیره‌ای که بتوان با آن به تفاهمی دست یافت خارج نمی‌شود از انتخابات کناره‌گیری می‌کردیم. ما در دو سال اخیر به این نتیجه رسیدیم که جمعی در خارج از اتحادیه می‌خواهند بر آن حاکم شوند و چون نمی‌توانند در اتحادیه و انتخابات آن شرکت کنند، گروهی را به داخل انتخابات و هیئت‌مدیره می‌فرستند و حمایت می‌کنند. ما نمی‌توانیم این دخالت از بیرون را تحمل کنیم آن هم در تشکلی که سا‌ل‌ها است با همکاری و همفکری صنف نشر به راهش ادامه می‌دهد». البته از این گفته‌ها مشخص نیست دقیقا چه کسانی و با چه نیتی می‌خواهند بر اتحادیه حاکم شوند. سید‌عباس حسینی‌نیک مدیر نشر مجد و بازرس فعلی اتحادیه ناشران هم در این نشست درباره پشت‌پرده مدیریت صنف نشر گفت: «طبق قانون کشور ما هر کسی که با مجوز وزارت ارشاد اقدام به تولید کتاب می‌کند، ناشر است. ناشران هم با هم اختلافی ندارند، منافع مشترکی میان همه آنها وجود دارد. چگونه است که دوستانی به این مسئله دامن می‌زنند که ناشران عمومی منافعی دارند که ناشران تخصصی مثلا دانشگاهی ندارند. این در حالی است که ناشران تخصصی به طور معمول بیشتر از ناشران عمومی با موضوعاتی مانند ممیزی گرفتار هستند و تازه مانند ناشران عمومی کتاب های تعبیر خواب و فالگیری هم چاپ نمی‌کنند. دعوا از جایی شروع می‌شود که عده‌ای واردکننده کتاب خارجی از ارشاد مجوز نشر می‌گیرند. در اتحادیه‌ها وارد می‌شوند و اتفاقاتی را رقم می‌زنند». در این میان، از حسن کیائیان مدیر فعلی نشر چشمه به‌عنوان پشت‌پرده تمام اتفاقات یاد شد. احد رضایی، مدیر شرکت ویژه نشر و عضو انجمن ناشران بین‌المللی پس از این نشست، به موارد مطرح‌شده‌ واکنش نشان داد و به مهر گفت: «‌ورود کتاب‌های خارجی ظاهرا به بغضی در گلوی بعضی‌ها تبدیل شده است. آقای حسینی‌نیک در سخنانش در نشست خبری گفت که هر کسی که با مجوز وزارت ارشاد، اقدام به تولید کتاب می‌کند، ناشر است. بعضی از اعضای انجمن ناشران بین‌الملل از‌جمله شرکت ویژه نشر، سال‌هاست از وزارت ارشاد مجوز دارند و کتاب چاپ می‌کنند. شرکتی مثل ویژه نشر، مجوز ترجمه‌هایش را از ناشران بین‌المللی خریداری می‌کند و جزو معدود ناشرانی است که کتاب هایی درباره صنعت نشر چاپ کرده است. یکی از کتاب‌هایی هم که دراین‌باره چاپ کردیم، باعث شد آقای حسینی‌نیک در خانه کتاب در جلسه نقدش حضور یافته و از مشفقان ما باشد. پس مشخص است که ویژه‌ نشر و رضایی به عنوان مدیرعاملش، با مجوز وزارت ارشاد‌ کار می‌کند. مانند انتشارات مجد که در اتحادیه ناشران حضور دارد. حالا اگر دوستان می‌خواهند اسمش را واردکننده کتاب یا هرچیز دیگری بگذارند، عیبی ندارد. یکی از کارهای این شرکت، واردات کتاب است. پس با ورود کتاب به کشور، به کسی ظلمی نشده و فاجعه‌ای هم رقم نخورده که ایشان‌ چنین حمله‌هایی را ترتیب می‌دهند. از طرف دیگر می‌گویند چند واردکننده کتاب وجود دارد که این‌ها یارانه کتاب را تغییر می‌دهند. خب اگر این واردکننده‌ها این ‌همه قوی هستند و چنین می‌کنند و چنان، که باید به حال مملکت گریه کرد که چند وارد کننده به زعم ایشان این کار را می‌کنند»! او در بخش دیگری گفت: «خواهشی که من دارم این است که اگر دوستان با آقای آموزگار به عنوان رئیس اتحادیه مشکلات دارند، این مشکلات را به کتاب‌های خارجی مرتبط نکنند و روی سر ایشان نکوبند. خواهش دیگرم این است اگر هر اشکالی درباره کتاب‌های خارجی دارند، مثلا اگر خدای‌نکرده سوءاستفاده‌ای یا گران‌فروشی‌ای شده، شکایت کنند تا دادگاه تشکیل شود و برای یک دفعه هم که شده، به این مشکلات خاتمه داده شود». به دلیل روشن نبودن زوایای مختلف این نزاع‌‌های صنفی، هنوز مشخص نیست که انصراف گروهی، در راستای حمایت از نشر کشور است یا تنها دعوایی است صنفی‌ برای کسب امتیازات بیشتر. بنابراین به نظر می‌رسد که باید صحبت‌های اشخاص دیگر را نیز در این زمینه شنید تا به نتیجه بهتری رسید.
سایر اخبار این روزنامه