دیپلماسی راهبردی برای توسعه روابط با عراق

تشکیل دولت و پارلمان جدید عراق همسو با اراده آحاد مردم برای ایجاد شرایط تثبیت کننده  و استفاده از ظرفیت های موجود -افق اثربخشی را در اتکا به رونق تولید و تجارت و بسط گستره های اقتصادی ایجاد کرده است که از منظر سیاسی بر پایه استقلال و هویت بخشی ملی و با نگاه به توسعه روابط با همسایگان دنبال می شود. ازسویی سال 2019 به نوعی آغاز فعالیت های بنیادین و اساسی کشور عراق برای توسعه اقتصادی است چراکه پیش بینی می شود عراق با ضریب 6.5 درصد بیشترین رشد تولید ناخالص داخلی را در خاورمیانه خواهد داشت . بسترسازی ها،ارتباطات عمیق بخش خصوصی دو کشور ،ریشه های فرهنگی و علاقه عمیق ایران و عراق به ویژه در شرایط جدید استقرار سیاسی دولت عراق موجب شده هم اکنون با صادرات حدود 10 میلیارد دلار کالای غیرنفتی و برق و گاز طی 10 ماه امسال از ایران به عراق نسبت به مدت مشابه سال قبل  رشدی بیش از 60 درصد ایجاد کند .برای اولین بار عراق به عنوان مقصد نخست هدف صادراتی ایران،جایگاه ویژه ای را درروابط تجاری بازرگانی  برخوردار شده  که در خور توجه است . این تصویر هدف گذاری شده براساس توافقات بالادستی  دو دولت ایران و عراق که برپایه منافع برد-برد دنبال می شود بر پنج محور متمرکز است: توانمندسازی، واقع گرایی، سازندگی، رقابت مندی، حفظ عزت . در این زمینه سفر پنج روزه دکتر ظریف وزیر امورخارجه کشورمان  در راس هیئت بلندپایه سیاسی اقتصادی و استقبال گسترده عراقی ها نشان دهنده عزم و اراده ملی برای پیاده سازی اهداف مشترک دو کشور است  هرچند امروز نظام جمهوری اسلامی ایران با تحریم های ظالمانه آمریکا با شرایط نابرابری مواجه است اما به نظر می رسد اجرای صحیح دیپلماسی راهبردی در منطقه با نگاه درست به روابط فیمابین، نقطه عطفی در عرصه بین المللی خواهد بود. دراین سفر مهم، برنامه ریزی برای «برجام موفق متناسب سازی شده با اوضاع  عراق» در دستور کار قرار گرفت که از سه منظر باید دنبال شود: 1-بازتعریف اهداف،اولویت ها،خط مشی ها با نگاه فضاسازی برای  فعالیت بخش خصوصی 2-تبیین سیاست های عمل گرایانه در شرایط پیش رو و اتخاذ استراتژی های متناسب 3-طراحی محتوای مناسب برای ارتقای قدرت اقتصادی ایران در عراق با تمرکز به انجام سرمایه گذاری ،اجماع و ظرفیت سازی بنابراین بارزترین پیام این سفر،توسعه روابط عالی اقتصادی ایران و عراق است  که نکاتی دراین مجال قابل تقریر است: مذاکرات سنگین و فشرده وزیر خارجه ایران با مقامات بلند پایه و گروه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی عراق تحکیم روابط گذشته و استمرار روابط آینده دو کشور برای توسعه است و قطعا هیچ مانع و بن بستی در توسعه روابط با همسایگان به ویژه عراق نخواهد بود . امکانات فراوان و منابع سرشار دو کشور به عنوان ثروت زمینی در کنار ثروت انسانی برای بالندگی اقتصادی مورد توجه است . حضور قوی منطقه ای در عراق در صورتی محقق خواهد شد که دو کشور امنیت خود را در گرو یکدیگر بدانند و بخش خصوصی به عنوان موتور محرکه ارتباطات عمل کند و گفت وگو  و همکاری اساس آن باشد . بهره برداری از فرصت پروژه های عمرانی و آبادانی عراق و حضور شرکت های ایرانی در انجام اقدامات فنی و مهندسی نقش تاثیرگذاری برروابط فیمابین خواهدداشت هم اکنون برآورد می شود 500 میلیارد دلار خسارت حاصل از گروه های تکفیری باشد که در همه مناطق عراق به ویژه  با اولویت استان های شمالی و غربی قابل توجه است . انجام تلاش های حرفه ای در حوزه همکاری، ایجاد و توسعه میادین مشترک نفتی،ارسال تجهیزات ،مطالعات فنی و ...فصل جدیدی در ایجاد رویه های توسعه ای است. استفاده از مدل های مشترک همکاری دو کشور برای امکان تولید با بخش دولتی  و غیر دولتی عراق احصای روش های نوین تامین مالی و تشکیل کارگروه های ترکیبی به منظور امکان تبادلات پولی با تاکید بر استفاده از پول های ملی دو کشور . توسعه شبکه برق سراسری و توجه به راه اندازی زیرساخت های عراق از اولویت های مهم است. تشکیل کنسرسیوم های منطقه ای و بین المللی در عراق توجه به رویکرد سرمایه گذاری شرکت های ایرانی برای حضور ماندگار در عراق ایجاد هلدینگ های اقتصادی با اولویت غذا،دارو،صنایع دانش پایه حضور شرکت های ایرانی در بستر مرکز دایم نمایشگاه های تخصصی ایران در عراق برای بازاریابی مستقیم ،تنظیم عقود تجاری و ارتباط مستمر با مصرف کنندگان و خریداران عمده اجتماع بزرگ اقتصادی ایران و عراق در بغداد با حضور نزدیک به 1000 فعال بازرگانی عراقی و مشارکت شرکت های ایرانی، همچنین برگزاری همایش های مشابه  دراین  سفر با حضور وزیر خارجه ایران و مقامات عراقی در سلیمانیه ،اربیل و کربلا پیام مهمی برای استمرار و تعمیق بنیان های همکاری اقتصادی دو کشور است. ایجاد مناطق صنعتی مشترک ، برندسازی و معتبرسازی انواع کالا و خدمات در قالب زنجیره سازی های تامین شبکه های پخش  و توزیع کالا برای کاهش تعرفه های گمرکی و کسر هزینه های تمام شده محصول اقدامی بزرگ و تحول بخش در افزایش تعاملات خواهد بود .