اصلاح اصلاحات با دو فوریت!

آرمان- یاسمین طالقانی: اصلاح‌طلبان نیاز به بازسازی دارند؛ یکی از دلایل محبوبیت این طیف سیاسی مبرا ندانستن خودشان از اصلاح است و در بسیاری مواقع وقتی نقدی به جریان اصلاح‌طلب وارد می‌شود از انکار و پوشاندن آن خودداری کرده و به برنامه‌ریزی برای اصلاح می‌پردازند. اکنون اصلاح‌طلبانی در دولت، مجلس و شورای شهرحضور دارند که انتقاداتی متوجه آنهاست و برخی این انتقادات را زنگ خطری برای رویگردانی جامعه از اصلاح‌طلبان می‌دانند، اما بزرگان این جریان برخلاف طیف مقابل به‌جای پوشاندن اشتباه با مردم از دلایل کمبودها و خطاها سخن می‌گویند. آیا به راستی شاکله لیست امید مجلس اصلاح‌طلبی است و معیار حقیقی برای گنجاندن اسم افراد در این لیست چه بود؟ و هزاران سوال دیگر که فرد، حزب یا نهادی حاضر به پاسخگویی درباره آن نیست، اما در زمان انتقاد صدای ساکتین روزهای سازماندهی لیست امید بلند است. اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس دهم با لیستی به نام «امید» به عرصه رقابت آمدند و بخش زیادی از جامعه با توجه به اعتمادی که به اصلاح‌طلبان داشتند به همین لیست رأی دادند، اما پس از مدتی صداهای ناهماهنگ از فراکسیون امید مجلس به گوش رسید و حتی عنوان شد برخی از نمایندگان که با اعتبار لیست امید به مجلس راه پیدا کرده بودند، مسیری دیگر را انتخاب و حتی در فراکسیون‌های دیگر مجلس عضو شدند! وضعیت در دولت هم بهتر از مجلس نیست چنانکه برخی وزرا با ادعای اینکه در دایره اصلاح‌طلبی هستند به وزارت یا بخش‌های مهم دولت راه یافتند اما پس از آن رویکردی اتخاذ کردند که گویی با مفهوم اصلاح‌طلبی ناآشنا و غریبه هستند! ورود با ادعای اصلاح‌طلبی و رویکردی متناقض با اهداف این جریان سیاسی موضوعی نیست که از اذهان محو شود و در انتخابات‌های آتی نتایج تغییر رنگ‌ها عیان خواهد شد.
 نقد جریان اصلاح‌طلب در دهه‌های ۸۰ و ۹۰
این روزها مسئولان لیست‌های امید و تئوری‌پردازان این جریان درصدد یافتن ریشه عدم تعهد برخی هستند که با نام اصلاح‌طلب و یا از طریق لیست امید به دولت، مجلس و حتی شورای شهر راه یافتند، اما در مقام عمل نه تنها نتوانستند انتظارات را محقق کنند بلکه برخی مواقع‌ساز ناکوک زدند و در جبهه رقیب به خودنمایی پرداختند. برخی نقدها هم به گفته رئیس فراکسیون امید مجلس غیر منصفانه است. روز گذشته محمدرضا عارف با اشاره به عملکرد فراکسیون امید، این فراکسیون را یکی از تاثیرگذارترین فراکسیون‌های مجلس دانست و با انتقاد از تشکل‌های اصلاح‌طلب در عدم ارائه پیشنهاد و مشورت‌های کاربردی به فراکسیون امید گفت: انتظار از تشکل‌های اصلاح‌طلب این است که با فراکسیون امید ارتباط و همکاری‌های لازم را داشته باشند البته باید عملکرد فراکسیون امید با روش مطلوب‌تری به اطلاع افکار عمومی برسد و تصور می‌شود برخی نقدها به فراکسیون به دلیل بی‌اطلاعی از فعالیت‌های اصلاح‌طلبان مجلس باشد. محمدرضا عارف با اشاره به حمایت فراکسیون امید از دولت و با بیان اینکه برخی یادشان رفته که چگونه بر سرکار آمدند، گفت: وزرایی که مدعی اصلاح‌طلبی هستند هماهنگی مناسبی با فراکسیون امید ندارند و متاسفانه باید بگویم برخی دوستان اصلاح‌طلب که عهده‌دار سمتی می‌شوند با رفتاری که تلقی عافیت‌طلبی و ماندگاری در قدرت به هر قیمتی می‌شود، عملکرد آنها بعضا به هیچ وجه با گفتمان اصلاح‌طلبی همخوانی ندارد. عارف با اشاره به فراز و نشیب‌های گفتمان اصلاح‌طلبی از بعد از دوم خرداد ۷۶، یادآور شد: بارها گفته‌ام که باید عملکرد جریان اصلاح‌طلب در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ نقد جدی شود و قداست افراد هم نباید مانع از نقد شود، باید به این سوال پاسخ داد که چرا دوم خرداد ۷۶ به تیر ۸۴ تبدیل شد؟ سهم افراد و جریانات در روی کار آمدن آقای احمدی‌نژاد چه بود؟ وی با اظهار گلایه از برخی اظهارنظرها در داخل خانواده اصلاحات که بعد از تشکیل فراکسیون امید نقدهای غیرمنصفانه به این فراکسیون مطرح کردند، تاکید کرد: در زمان انتخابات شوراها متاسفانه لیست‌های جعلی فراوانی در مقابل لیست اصلی اصلاح‌طلبان منتشر شد، اما تمامی اعضای لیست امید در تهران رأی آوردند. آیا این رأی‌آوری تصادفی است؟ ممکن است ضابطه‌ای که منجر به تشکیل لیست امید شوراها شد دارای اشکالاتی بوده که مطمئنا در انتخابات آینده اصلاح خواهد شد، اما هیچ‌کس نمی‌تواند مدعی شود هریک از اعضای این لیست نماینده یک فرد بودند.
 اصلاح‌طلبان خود را بازسازی کنند
عباس عبدی، از تئوریسین‌های جریان اصلاحات، از زاویه دیگری به موضوع نگاه می‌کند و می‌گوید: «مشارکت کردن یا نکردن در انتخابات ربطی به برانداز بودن یا نبودن، ندارد. برانداز بودن امری خشونت‌آمیز است که می‌خواهد ساختار را تغییر داده و یک ساختاری که چشم‌اندازی از آن وجود ندارد سر کار آورد و چیزی غیر از درگیری و خشونت نیز نتیجه‌ای نخواهد داشت. ما به لحاظ اصولی با آنها مخالف هستیم اما افراد می‌توانند اصلاح‌طلب باشند و در انتخابات شرکت نکنند. وی افزود: این دو ربطی به هم ندارد. البته اصل بر شرکت در انتخابات است، اما تا وقتی اصل است که بتواند حداقلی از اهداف خود را تامین کند. اگر قرار باشد هشتاد درصد مردم در انتخابات شرکت کنند باید نامزدهای موجود آن انتخابات، حداقل معرف پنجاه، شصت درصد جامعه باشند. نمی‌شود دو نامزد که اندکی با هم تفاوت دارند و معرف گروه کوچکی هستند را تنها نامزدهای انتخابات دانست. عبدی تصریح کرد: در مورد انتخابات مجلس نیز همین طور است. ضمن اینکه فرض کنیم با همین شرایط انتخابات برگزار شد و یک نماینده هم به مجلس فرستادیم اگر نتواند اهداف خود را پیش ببرد که فایده ندارد. این چه مجلسی که درست شده و جمعی که اصلا معلوم نیست چه درکی از مسائل دارند و هیچ‌گونه مسئولیت پذیری نیز ندارند، مانع قانون نویسی می‌شوند و یا کارهای دیگری که انجام می‌دهند. به نظر من از این پس انتخابات باید یک حداقلی از مضمون را داشته باشد و امکان ندارد که با وضعیت موجود انتخابات، کسی بتواند در پوشش اصلاح‌طلبی وارد انتخابات شود و حمایت مردم را جلب کند. عبدی می‌گوید: مردم حتی اگر از اصلاح‌طلب و اصولگراها نیز پشیمان شده باشند به جای دیگری مراجعه نمی‌کنند. زیرا در جای دیگری نیز افقی وجود ندارد. وی گفت: بنابراین اصلاح‌طلبان نباید خیلی نگران این شعار باشند. اگر خود را بازسازی کنند و از این تناقض‌هایی که گفتم بیرون بیایند، این امکان وجود دارد که ساخت قدرت به ایده‌های آنها روی خوش نشان دهد.