روزنامه مردم سالاری
1397/05/14
چشم انداز مبهم روابط تهران و ریاض
گروه سیاسی: روابط ایران و عربستان همچنان تیره است و کارشناسان نقطه روشنی در ازسرگیری این روابط نمیبینند. در حال حاضر نه تنها عربستان بیشترین خصومت را علیه ایران دارد، بلکه در زمینه اعمال شدیدترین تحریمهای اقتصادی آمریکا علیه ایران از هیچ تلاشی فروگذار نکرده است. سعودیها خشم خود از ایران را پنهان نمیکنند و جمهوری اسلامی ایران را عامل شکستهایشان در منطقه میدانند؛ عربستان با تحمل شکست در عراق، سوریه، لبنان و همچنین شکستهای ائتلاف عربی به رهبری این کشور در جنگ علیه یمن، شرایط وانفسایی را تجربه میکند. از طرف دیگر تا زمانی که ترامپ رئیس جمهوری آمریکاست احتمال عادی شدن روابط ایران و عربستان نه تنها بسیار کم است بلکه بعید به نظر میرسد.سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز در تایید ادامه خصومت عربستان علیه ایران روز گذشته در گفتوگو با خبرگزاری پانا با اشاره به اینکه مقصر اصلی اتفاقاتی که در منطقه افتاده و نیافتاده است ما نیستم و به کرات اعلام کردهایم که با کشورهای منطقه و حتی عربستان حاضر به گفتوگو هستیم گفت: به تمام کشورهایی که در مذاکرات خود اعلام آمادگی کردند که به عنوان میانجی میان ما و عربستان ایفای نقش کنند پاسخ منفی ندادیم و همواره گفتهایم که ما آماده هستیم، اما از عربستانی که میشناسیم بعید است که چنین تمایلی داشته باشد. با این وجود، اما چندی پیش رئیس جمهور روحانی در همایش روسای نمایندگیهای جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور گفت: «ما خواستار برقراری رابطه خوب با دنیا هستیم. ایران سرزمین علم، تجارت و دانش جهانی بوده است. امروز فرصتی بوجود آمده تا روابط خود را با همسایگانمان بیش از پیش گسترش دهیم. حتی اگر همسایهای مانند عربستان هم از لجاجتها و اقدامات خود دست برداشت و نسبت به روابط اظهار تمایل کرد، باید اختلافات را حل کرده و دوستی را برقرار کنیم. در مورد امارات و بحرین نیز اینگونه است و ما در شرایط جدید بدنبال اصلاح روابط با این کشورها هستیم.»
سخنان روحانی را برخی پیام مثبتی از ایران به سوی کشورهای عربی تلقی کردند. در حالی که جملاتی که رئیسجمهور از آن استفاده کرده است همراه با شرط و شروط برای همسایگان جنوبی است. در این سخنان روحانی تاکید کرده است که «حتی اگر همسایهای مانند عربستان هم از لجاجتها و اقدامات خود دست برداشت و نسبت به روابط اظهار تمایل کرد، باید اختلافات را حل کرده و دوستی را برقرار کنیم.» این تاکید بر دست برداشتن از لجاجت سعودی ها نشان میدهد که ایران همچنان بر مواضع خود استوار است و اگر قرار به برقراری روابط باشد این عربستان است که باید رویکرد خود در منطقه را تغییر دهد.
از سوی دیگر این موضع گیری را میتوان راهکار تازهای از سوی رئیسجمهور روحانی در قبال سیاستهای منطقهای ترامپ در برابر ایران دانست. به اعتقاد برخی کارشناسان روحانی از این طریق کوشیده است تا با فراهمکردن مقدمات یارگیریهای جدید منطقهای، بستر لازم را برای فائقآمدن بر اجماع و ائتلافی که آمریکا و متحدین منطقهایاش بدان میاندیشند، بهوجود آورد.
مسلما کشورهای عربی منطقه به ویژه عربستان در مقطع زمانی جاری، بیشترین دشمنیها را علیه ایران دارند و اگر بنسلمان بر تخت پادشاهی عربستان سعودی بنشیند ضد ایرانیترین پادشاه عربستان خواهد بود، اما کارشناسان منطقهای معتقد هستند که نشانههای فراوانی وجود دارد که همسایگان جنوبی ایران نگران شرایط پیش رو باشند و چشم امید به حمایتهای احتمالی واشنگتن ندوزند. به اعتقاد این کارشناسان واقعیت این است که بیش از آنکه جمهوری اسلامی ایران درصدد گسترش روابط با همسایگان جنوبیاش باشد، این همسایگان جنوبی هستند که مترصد دریافت نشانههای مثبتی از جانب ایران هستند؛ بنابراین تاکید روحانی بر ضرورت گسترش روابط با این کشورها، ضمن آنکه پیوندهای ائتلاف ضدایرانی را سستتر میکند، روزنههایی را نیز برای بازگشت این کشورها از مواضع خصمانهشان علیه ایران باز میگذارد.
به اعتقاد کارشناسان شاید قبل از هرچیز، عدم مداخله رژیمهای غربی و رژیم صهیونیستی، مهمترین فاکتور برای بهبود روابط ایران و اعراب باشد. بعد از آن باید به مواضع مستقل و مبتنی بر منافع ملی دولتهای عربی در اتخاذ سیاست خارجی اندیشید؛ موضوعی که مدتهای مدیدی است به فراموشی سپرده شده و جای خود را به سرسپردگی و سیاستهای دیکتهشده و زیانبار داده است. عامل یا فاکتور سوم، کوشش جمعی کشورهای منطقه برای ورود به عرصه یک همکاری همهجانبه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است که براساس اعتماد متقابل، تحقق پیدا
خواهد کرد.
دفتر حفظ منافع ایران در عربستان
در این میان اما صحبتهای «بهرام قاسمی» در خصوص دفتر حافظ منافع ایران در عربستان را میتوان مثبت دانست. به گفته وی تیم کنسولی 10 نفره ایران برای انجام امور کنسولی راهی حج شده است. به گفته قاسمی ایران تمایل داشت که این تیم در سفارت کار خود را انجام دهد، اما در نهایت تصمیم بر این شد که در بعثه اقدام کنند.
قاسمی سوئیس را حافظ منافع ایران در عربستان معرفی کرد و گفت: براساس توافقی که هشت ماه پیش با سوئیس داشتیم قرار شد که سوئیس به عنوان حافظ منافع ایران در عربستان فعال شود. تا دو سه هفته پیش هم ویزای اسامی که خیلی وقت پیش اعلام کرده بودیم صادر نشده است، اما ظرف یکی دو هفته گذشته گشایشی ایجاد شده که فکر میکنم علائمی وجود دارد که دفتر حافظ منافع باز و فعال میشود.
به گزارش خبرگزاری فارس، قرار است «محمد علیبک» رئیس اداره عمان و یمن وزارت امور خارجه کشورمان عهدهدار سرپرستی دفتر حفاظت منافع جمهوری اسلامی ایران در جده شود. وی که پیش از این رئیس اداره خلیج فارس وزارت خارجه بوده مدتی، نفر دوم و سرپرست سفارت جمهوری اسلامی ایران در مسقط نیز بوده است.
سایر اخبار این روزنامه
غفلت از رکن چهارم دموکراسي چرا؟
خبر
مشروطه، نقطه آغاز تحولات تاثیرگذار
وزیر خارجه کره شمالی در راه تهران
قوه قضاییه با جدیت و قاطعیت با مفسدان اقتصادی برخورد کند
تسلیت دستیار رییس جمهور به عبدالفتاح سلطانی
ایجاد حساب یکپارچه برای ۸۵ هزار مدرسه در کشور
کمدیها هم حریف عطاران نمیشوند
ادامه جنگ و جدل ترامپ و رسانههای آمریکا
چشم انداز مبهم روابط تهران و ریاض
دلایل شخصی پشت استیضاح ربیعی است
خشم مردم علیه بغداد
متاسفانه ابعاد شخصیت استاد میرزابابا مطهری نژاد درسطح کشور ناشناخته ماند
سیاستهای جدید ارزی