روزنامه جهان صنعت
1397/05/14
فیلترینگ همچنان استارت آپ ها را قربانی می کند
صبا رضایی- یکی از مشکلات اصلی کسبوکارهای مجازی این روزها فیلترینگ است. فعالان استارت‌آپ‌ها و کسبوکارهای مجازی هزینه می‌کنند، انرژی صرف می‌کنند و تلاش می‌کنند تا یک کسب‌و‌کار مجازی راه‌اندازی کرده و آن را توسعه دهند، سپس یک نهاد دولتی سلیقه‌ای عمل کرده و آن را فیلتر می‌کند! به قول بسیاری از کاربران فضای مجازی، اگر در هر کشوری این را تعریف کنی به سرعت به شما اقامت می‌دهند. همین امر نیز موجب شده بسیاری به فکر مهاجرت باشند. دلیل شکست کسبوکارهای مجازی نه تحریم است و نه مشکلات با دیگر کشورها. دلیل اصلی آن در همین ایران و همین دولت است؛ با اینکه هیات دولت مصوب کرده دولت نباید هیچ کسب‌و‌کار و هیچ نرم‌افزاری را فیلتر کند اما نهادهای دولتی هر یک ساز خود را می‌زنند و به خاطر مجوزهایی که هنوز برای کسبوکارهای اینترنتی تعریف نشده‌اند و قوانینی که هنوز با شفافیت لازم وجود ندارد، استارت‌آپ‌ها را فیلتر می‌کنند. در این میان استارت‌آپ‌های فعال در زمینه گردشگری به دلیل مجوزهای تعریف‌نشده و استارت‌آپ‌های فعال در حوزه تبلیغات به دلیل ایراد‌تراشی‌های وزارت ارشاد بیشترین قربانی را در راه فیلترینگ داده‌اند.بسیاری از فعالان کسبوکارهای مجازی عنوان می‌کنند که اگر یک خبر در سایت یا نرم‌افزار خود منتشر کنند وزارت ارشاد آنها را ملزم به دریافت مجوز خبرگزاری و نشر خبر می‌کند! اگر بخواهند تبلیغاتی در سایت خود بگذارند وزارت ارشاد اعلام می‌کند باید مجوز کانون تبلیغاتی را که مربوط به بیلبوردهای تبلیغاتی است دریافت کنند. در گردشگری نیز اگر حتی صحبت از فروش بلیت در استارت‌آپ‌ها به میان آید سازمان میراث فرهنگی الزام می‌کند که باید مجوز بند الف دریافت شود حتی اگر حوزه فعالیت کسب‌و‌کار مربوطه فروش بلیت نباشد. حتی نهادهای دولتی نیز مجوزی برای کسبوکارهای اینترنتی تعریف نکرده‌اند اما راه فیلتر کردن را خوب می‌دانند.
نابودی کسبوکارهای نوپا
حتی استارت‌آپ‌هایی که نگرانی بابت فیلترینگ ندارند نیز آن را محکوم می‌کنند و معتقدند فیلترینگ می‌تواند نابودی استارت‌آپ‌ها را به همراه داشته باشد.
وحید قلی‌زاده، مسوول فروش شرکت اخبار رسمی در گفت‌و‌گو با «جهان صنعت» اظهار کرد: ما نگرانی از فیلترینگ نداریم چراکه مجوزهای لازم را دارا هستیم. با این همه فیلترینگ کسبوکارها بسیار اشتباه است، به ویژه برای شرکت‌هایی که در حال رشد بوده یا به تازگی احداث شده‌اند با فیلترینگ نابود می‌شوند یا در شرایط بسیار دشواری قرار می‌گیرند.
او افزود: با این اقدام به جای کمک و حمایت در راستای پیشبرد اهداف استارت‌آپ‌ها، آنها در مسیر اخذ مجوز و روند طولانی بوروکراسی اداری می‌افتند. این امر برای صنعت و اقتصاد کشور بسیار مضر است.
حرف و عمل دولت تفاوت دارد
یکی از حوزه‌هایی که قربانیان بسیاری در حوزه فیلترینگ داشته است، استارت‌آپ‌های گردشگری بوده‌اند. دولت از یک سو اعلام می‌کند قصد دارد از صنعت گردشگری حمایت کند و از سویی دیگر کسبوکارهای مجازی گردشگری را فیلتر می‌کند. حرف و عمل دولت در این حوزه نیز زمین تا آسمان تفاوت دارد.
حمیدرضا اشجع مدیر کسب‌و‌کار عتیق‌گشت در گفت‌و‌گو با «جهان صنعت» اظهار کرد: متاسفانه فیلترینگ یکی از نگرانی‌های اصلی فعالان و دارندگان استارت‌آپ‌های گردشگری به شمار می‌رود و دلیل آن نیز نبود قانون شفاف در این زمینه است. در شرایط کنونی قانونی برای استارت‌آپ‌ها و فعالیت‌های مجازی و آنلاین گردشگری وجود ندارد و به همین روی فعالیت‌های مختلفی که انجام میشود نه قانونی است و نه غیر‌قانونی.
او افزود: در این میان راحت‌ترین کار برای دولت آن است که کسبوکارهای اینترنتی گردشگری را فیلتر کند و این مساله چالش‌ها و نگرانی‌های بسیاری را برای فعالان مجازی گردشگری به همراه داشته است.
دولت نبایدعامل فیلترینگ باشد
با اینکه در هیات دولت تصویب شده دولت نباید عامل فیلترینگ کسبوکارهای مجازی باشد اما نهادهای مختلف به جان کسبوکارهای اینترنتی افتاده و مدام در حال فیلتر کردن آنها هستند.
محمدرضا نصراللهی، مشاور حقوقی و تخصصی اتحادیه صنفی کسبوکارهای مجازی در گفت و گو با «جهان صنعت» اظهار کرد: متاسفانه سازمان‌های دولتی در حال فیلتر کردن کسبوکارهای مجازی هستند. البته محمد‌جواد آذری‌جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در چند جلسه خصوصی مطرح کرد که دولتی‌ها در زمینه فیلترینگ هیچ اقدامی نمی‌کنند و در هیات دولت تصویب شده که دولت عامل فیلتر نباشد اما طی چند هفته اخیر شاهد بوده‌ایم که دولت عامل فیلتر بوده است.
او افزود: هواپیمایی کل کشور و وزارت ارشاد چندین نامه برای فیلتر کردن استارت‌آپ‌ها نوشته و به ارگان‌های مختلف ارسال کرده‌اند. با این همه نهاد مقررات‌‌زدایی که در وزارت دادگستری مستقر به شمار می‌رود تمام مجوزهایی که در حوزه کسبوکارهای مجازی در صنعت گردشگری تعریف شده بود را معلق و اعلام کرد مجوز تی نماد معنایی نداشته و غیر‌قانونی است و سازمان گردشگری نیز حق ندارد مجوز جدیدی تعریف کند. متاسفانه این سازمان، فرآیند خود را به وزارت ارشاد، سازمان هواپیمایی کشور و دیگر نهادهای کشور سرایت داده است.
نصراللهی در ادامه بیان کرد: اگر به سایت ایران‌مجوز مراجعه کنید 1587 مجوز از سوی نهادهای دولتی صادر میشود. اگر قرار باشد برای هر فعالیت مشابه در فضای مجازی نیز مجوز جدیدی صادر کنند، مجوزهای کشور ما به بیش از 3000 مورد می‌رسد و این وحشتناک است. در ایران کسبوکارهای نوپایی راه‌اندازی شده‌اند که دستگاه‌های دولتی هیچ مجوزی برای آنها ندارند و کج سلیقگی برخی از مسوولان در دستگاه‌های دولتی مشکلات بسیاری را برای کسبوکارهای مجازی ایجاد می‌کند.
او گفت: به عنوان مثال سازمان هواپیمایی کل کشور اعلام می‌کند هر کسی قصد دارد بلیت بفروشد در فضای مجازی مکلف است مجوز بند الف را اخذ کند، در این میان سایت‌هایی وجود دارند که بلیت نمی‌فروشند اما به آژانس‌های مسافرتی خدمات ارائه می‌کنند، به این دلیل که درباره بلیت نیز در سایت‌های آنها صحبت میشود.
سازمان میراث فرهنگی نامه زده که باید این سایت‌ها فیلتر شوند، مدیر سایت به سازمان میراث فرهنگی مراجعه کرده و می‌گوید مجوز بند الف برای فروش بلیت است اما ما خدمات فروش بلیت ارائه نمی‌دهیم. باز هم سازمان میراث فرهنگی مصر است که باید مجوز بند الف اخذ شود تا ادامه فعالیت سایت مربوطه ممکن شود. مشاور حقوقی و تخصصی کسبوکارهای اینترنتی تاکید کرد: در این میان خلا بزرگی وجود دارد؛ از یک سو سازمان‌ها و نهادهای دولتی فعالان کسبوکارهای اینترنتی را مکلف می‌کنند که مجوز بگیرند از سوی دیگر خودشان مجوزی برای آنها تعریف نکرده‌اند که صادر کنند! فعالان کسبوکارهای اینترنتی که قشر جوان جامعه را تشکیل می‌دهند از کره مریخ نیامده‌اند. آنها ایرانی هستند، کسب‌و‌کارهایی راه انداخته‌اند و فعالیت می‌کنند. اگر نهادها نمی‌توانند برای استارت‌آپ‌ها مجوزی تعریف کنند باید آن را به اتحادیه کسبوکارهای مجازی بسپارند تا این نهاد به کسبوکارهای مجازی مجوز فعالیت دهد.
او در ادامه بیان کرد: به عنوان مثال ما یک شرکت حقوقی هستیم و یکی از اعضای ما مجوز مورد نیاز کانون وکلای دادگستری را دریافت کرده است بنابراین کانون وکلای دادگستری نمی‌تواند شکایت کند که این کسب‌و‌کار مجوز ندارد اما استارت‌آپ‌ها با بلاتکلیفی بسیاری در این زمینه دست و پنجه نرم می‌کنند. نهادها مجوزی ندارند که صادر کنند اما به دلیل عدم اخذ مجوز استارت‌آپ‌ها را به راحتی فیلتر می‌کنند.
دولت اعتقادی به پنجره واحد ندارد
نصراللهی در پاسخ به این پرسش که در تمام دنیا پنجره واحدی تعریف میشود تا کسبوکارها به راحتی مجوز دریافت کرده و به راه‌اندازی کسب‌و‌کار خود بپردازند اظهار کرد: در ایران برعکس دنیا عمل میشود. 1587 مجوز برای کسبوکارهای غیر‌مجازی وجود دارد و کسبوکارهای مجازی لزومی ندارد تمام این مجوزها را دریافت کنند.
وزارت ارشاد اعلام کرده که هرکسی می‌خواهد بنر تبلیغاتی بزند باید مجوز کانون تبلیغاتی دریافت کند در صورتی که مجوز کانون تبلیغاتی برای بیلبوردهاست و کسبوکارهای مجازی نباید آن‌را دریافت کنند. او افزود: اگر استارت‌آپی بخواهد خبری را منتشر کند وزارت ارشاد اعلام می‌کند باید مجوز خبرگزاری و نشر خبر دریافت کند! جالب اینجاست که هر نهاد و حوزه‌ای از ارگان‌های دولتی مجوز جداگانه‌ای صادر می‌کند اما هیچ کدام مجوزهای یکدیگر را قبول ندارند. برخی سایت‌ها برای فعالیت خود نیاز به 15 مجوز دارند. نصراللهی در پاسخ به این پرسش که دریافت هر مجوز چقدر زمان نیاز دارد بیان کرد: هر مجوز از سه ماه تا سه سال طول می‌کشد که صادر شود. این مشکلات در کسبوکارهای اینترنتی وجود دارد و هیچ نهادی کمک نمی‌کند. ما نگران امنیت کسبوکارها در شرایط کنونی هستیم.
سخن آخر
بر‌خلاف تمام دنیا در ایران به جای حمایت از کسبوکارهای اینترنتی بر سر راه آنها سنگ‌اندازی میشود و به صورت سلیقه‌ای فیلتر می‌شوند، در ایران کسبوکارهای اینترنتی با موانع مواجه می‌شوند و در دنیا راه برای گسترش و فعالیت آنها باز میشود.
سایر اخبار این روزنامه
هرچه مسوولان کمتر سخن بگویند، بهتر است
سرپرست معاونت سیاسی امنیتی استانداری البرز:
ماهیگیری از آب گل آلود
معاون ارزی بانک مرکزی برکنار شد
عدم توقف برنامه هسته‌ای کره‌شمالی
فیلترینگ همچنان استارت آپ ها را قربانی می کند
یکصدودوازدهمین سالگرد مشروطه خواهی در ایران
کالبد‌شکافی ماده پر اشکال 1041 قانون مدنی
در تکمیل پیشنهاد دکتر محسن رضایی!
لیست پرداختی ها در وزارت ارشاد خاک می خورد
تصویب سیاست های جدید ارزی
انتقاد کارشناسان از طولانی شدن ثبت‌سفارش و ترخیص کالا
دست‌های نامرئی در بورس
معمای کاهش عرضه خودرو زیر سایه افزایش تولید
استیضاح برای کارگران نان نمی‌شود
حراج کده مذاکره!
حراج کده مذاکره!
حراج کده مذاکره!
