مردم امسال با حذف برخی کالاهای گران از سفره بلندترین شب سال، بازهم دل به شادی‌های سنتی دادند

یلدای خندان با سفره‌های کوچکتر
همدلی| فاطمه آقایی‌فرد: یلدای خندان با سفره‌های کوچکتر در راه است. گویی در میان هیاهوی رقابت خودرو، مسکن، دلار و سکه برای گرانی، حالا دیگر این آجیل‌ها و میوه‌های زمستانی هستند که از هفته‌های گذشته تاکنون پای خود را به سرخط اخبار شبکه‌های مجازی و روزنامه‌های کاغذی بازکرده‌اند. میوه‌های دست‌چین ایرانی و خارجی خوش‌رنگ‌تر از همیشه خودشان را زیر سلفون‌های شیشه‌ای پنهان کرده‌اند و جلای دلبرانه‌شان دل هر رهگذری را می‎‌برد، اما بارکد قیمتی روی هر یک از این میوه‌ها، کمتر کسی را خریدار می‌کند. قیمت میوه‌ها از سه هزار و 500 تا 12هزار تومان متنوع است و در برخی از مناطق شهر نرخ‌های بالاتری روی میوه‌ها درجه شده است.
یلدای 98 اما درست بعد از یک تحول بزرگ اقتصادی در حال رسیدن است و گویی افزایش قیمت بنزین، بازار خوراکی‌های امسال را با حساسیت بیشتری متوجه نگاه‌ها کرده. کنجکاوند تا بدانند امسال با این همه خبر تلخ اقتصادی، در بازار میوه و تره‌بار یلدا چه خبر است و جای کدام یک از میوه‌ها و خوراکی‌ها در سفره‌های یلدایی سبز خواهد بود؟ اگرچه حالا چند وقتی می‌شود که سایه گرانی به بسیاری از بازارها رسیده، اما اینکه یلدا چه بهانه‌ای به دست فروشندگان می‌دهد تا با یک دلیل بهتر بر طبل این گرانی‌ها بکوبند سوالی است که در ذهن بسیاری از مردم وجود دارد. چند وقت پیش وزیر صمت گفته بود که برای کنترل قیمت‌ها بعد از افزایش قیمت بنزین تا می‌تواند نظارت‌ها را افزایش می‌دهد و حالا هفته‌هاست که مسئولان برای جلوگیری از رسیدن گرانی‌‎ها به شب یلدا، مدام از تشدید نظارت‌هایشان بر بازار سخن می‌گویند، اما با این همه گویی در آن سوی شهر هنوز هستند فروشندگانی که آواز گرانی را به گوش کوچه و خیابان تجریش می‌رسانند. هر چه که هست، نگاهی به وضعیت سبد خرید اقشار متوسط و ضعیف و حتی نگاهی به قیمت تنقلاتی که به رسم هر ساله در سفره‌های این شب طولانی جای می‌گیرد، حکایت متفاوتی را نسبت به سال‌های گذشته روایت می‌کند؛ قصه‌ای از کوچکتر شدن سفره‌ها در بلندترین شب سال. چرا که بر اساس برآوردها، امسال قیمت هر سبد یلدا (شامل آجیل، شیرینی، انار، هندوانه، سیب درختی و پرتقال) برای یک خانواده چهار نفره حداقل ۹۸ هزارتومان تمام می‌شود. یک حساب سرانگشتی نشان می‌دهد برای خرید 300 گرم آجیل حدود 30 هزار تومان، دو کیلوگرم هندوانه شش هزارتومان (که البته وزن هر هندوانه حداقل ۴-۵ کیلوست)، یک کیلوگرم شیرینی تر ۳۵ هزارتومان، یک کیلوگرم انار هشت هزارتومان، یک کیلوگرم سیب درختی حدود هفت هزارتومان و یک کیلوگرم پرتقال شش هزارتومان در شب یلدا باید پرداخت که در مجموع قیمت یک سبد یلدا حداقل ۹۸ هزارتومان تمام می‌شود. البته هزینه خرید مواد مورد نیاز برای تهیه شام هم در خوشبینانه‌ترین حالت 100 هزار تومان برای یک خانواده چهار نفره تمام می‌شود.
نگاهی به قیمت میوه، آجیل و شیرینی در مناطق مختلف


بازار خوراکی‌ها و تنقلات زمستانی در حالی داغ شده که گزارش‌های رسمی و غیر رسمی از کوچکتر شدن سفره‌های یلدای امسال نسبت به سال‌های گذشته خبر می‌دهند. در میان تنقلات، به نظر می‌رسد که آجیل و خشکبار در صدر گرانی‌ها جای گرفته‌اند، بطوریکه پسته در مناطق مختلف پایتخت با قیمت کیلویی 230 تا 250 هزار تومان به فروش می‌رسد.
انواع خشکبار هم در آستانه بلند‌ترین شب سال نرخ بالایی دارند به طوری که هرکیلوگرم آجیل شب یلدا ۱۲۰ هزار تومان و آجیل چهار مغز ۱۸۰ تا ۲۲۰ هزار تومان به فروش می‌رسد. این در حالی است که رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار به ایسنا اینطور گفته است: «قیمت آجیل نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد کمتر شده‌ و برای شب یلدا قیمت هر کیلوگرم از این محصول به طور میانگین ۷۰ هزار تا ۱۰۰ هزار تومان است». با این همه قیمت‌ آجیل در بازار کمی بالاتر از نرخ‌های مصوبی است که از زبان رئیس اتحادیه آجیل و خشکار به گوش می‌رسد. بر همین اساس، قیمت انواع پسته اکبری و آحمد آقایی در محدوده ۱۷۰ هزار تومان تا ۲۲۰ هزار تومان، تخمه کدو ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان، بادام هندی ۱۸۰ هزار تومان تا ۲۰۰ هزار تومان، فندوق ۶۸ هزار تومان و برگه زرد آلو ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.
در فروشگاهی در محدوده جنت‌آباد، هر کیلوگرم آجیل شب یلدا ۱۲۸ هزار تومان، بادام هندی ۲۰۰ هزار تومان، کشمش سبز ۴۸ هزار تومان، برگه زرد آلود ۷۸ هزار تومان، پسته اکبری ۲۴۰ هزار تومان، پسته احمد آقایی ۱۹۲ هزار تومان، آجیل چهار مغز ۲۱۰ هزار تومان، تخم کدوی گوشتی ۶۰ هزار تومان، و تخم کدوی ریز ۱۲۰ هزار تومان به فروی می‌رسد.
در فروشگاهی در خیابان فاطمی نیز نرخ هر کیلوگرم آجیل شب یلدا شامل پسته، بادام، منقا، بادام هندی، فندوق، توت انجیر، مویز، کرنبری، برگه هلو، برگه زرد آرود و باسلوق ۱۲۰هزار تومان به فروش می‌رسد؛ نرخ هر کیلوگرم آجیل چهار مغز نیز ۲۲۰ هزار تومان است.
در این فروشگاه هر کیلوگرم بادام هندی ۱۹۰هزار تومان، مغز بادام ۱۶۰ هزار تومان، توت خشک اعلا ۲۰۰ هزار تومان، انجیرپرک ممتاز ۲۰۰ هزار تومان و برگ زرد آلو ۱۴۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.
در فروشگاهی در محدوه میدان شهدا هر کیلوگرم آجیل شب یلدا ۶۰ هزار تومان، آجیل چهار مغز ۱۸۵ هزار تومان، خرمای پیارم ۷۸ هزار تومان، تخم کدوی گوشتی ۵۸ هزار تومان، بادام زمینی آستانه ۵۴ هزار تومان، کشمش سبز ۳۷ هزار تومان، مویز ۶۴ هزار تومان، بادان هندی۱۷۹ هزار تومان، انجیر۱۴۵ هزار تومان، تخمه جابونی ۴۸ هزار تومان، پسته احمد آقایی ۱۷۰ هزار تومان و آجیل شیرین ۱۳۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.
در فروشگاه در تجریش نیز هر کیلوگرم آجیل شب یلدا ۱۲۰ هزار تومان، آجیل چهار مغز ۱۹۰ هزار تومان، باسلوق ۳۸ هزار تومان، تخم کدوی گوشتی ۷۰ هزار تومان، برگه زرد آلود۶۰ هزار تومان، پسته احمد آقایی ۱۹۰ هزار تومان، مغز گرودی ایرانی ۱۸۰ تومان، بادام هندی ۲۰۰ هزار تومان، توت ۱۰۰ هزار تومان، انجیر خشک ۱۱۰ هزار تومان و بادام زمینی آستانه ۷۰ هزار تومان به فروش میرسد.
«بازار شیرینی در ثبات است و افزایش قیمتی در شش ماه دوم سال پیش بینی نمی‌شود»، این آخرین اظهارنظر رئیس اتحادیه شیرینی و شکلات است که در اوایل پاییز همین امسال در رسانه‌ها پیچید. آن‌روزها علی بهره‌مند در گفت‌وگو با رسانه‌ها بر این نکته تاکید کرده بود که نرخ شیرینی و شکلات مدت‌هاست که مصوب شده و در شب یلدا شاهد افزایش قیمتی نخواهیم بود».
بهره‌مند در همان روزها بود که قیمت مصوب نرخ شیرینی‌های پر فروش را این چنین اعلام کرد : قیمت هر کیلوگرم شیرینی‌تر ۳۵ هزار تومان، دانمارکی ۲۸ هزار تومان، زبان ۲۸ هزار تومان، پاپیون ۲۸ هزار تومان، کیک یزدی ۲۱ هزار تومان تعیین شده است. حالا نگاهی به قیمت شیرینی و شکلات در آستانه شب یلدا نشان می‌دهد که نرخ‌های اعلام شده تفاوت چندانی با قیمت‌های مندرج بر روی شیرینی‌جات در قنادی‌های شهر ندارد. بیشتر میوه‌‎ها با متوسط قیمت هشت هزار تومان به فروش می‌رسند. بطوریکه انار با نرخ پنج تا نه هزار تومان، پرتقال جنوب و شمال با قیمت چهار تا شش هزار تومان و هندوانه از دو هزار و 500 تا چهار هزار تومان به ازای هر کیلوگرم به فروش می‌رسد.
هر چه که هست، با روند افزایش قیمت کالاها در بازار، توان خرید مردم بسیار پایین آمده است و با قرارگیری در آستانه یلدا، کالاهای مخصوص این شب نیز با افزایش قیمت چند برابری و بیشتر از قبل روبرو شده‌اند حالا بلندترین شب سال با افزایش قیمت کالا گویی به بیشتر به شب یلدای پولدارها شبیه است. اما با این همه بسیاری از دهک‌های درآمدی پایین که قدرت خرید کافی ندارند در این‌روزها با حداقل‌ها سعی می‌کنند تا بلندترین شب سال را هر طور شده جشن بگیرند.