نگاهی به حضور ورزشکاران در سینما،تئاتر و تلویزیون؛

گروه فرهنگ و هنر- سینما این روزها دوران پر فراز و نشیبی را سپری می‌کند. فروش اکران عید نتوانست رکورد سال گذشته را بشکند و بیم آن می‌رود که سینما امسال فروش قابل قبولی نداشته باشد. در این بین حضور فوتبالیست سابق و بازیگر فعلی در بین بازیگران فیلم‌ پر‌فروش اکران عید، باز بحثی تکراری را وارد جامعه هنری کرد. آیا حضور این تازه واردان برای سینما خوب است یا خیر.
پژمان جمشیدی در حالی یکی از سه بازیگر اصلی فیلم قاسم‌خانی شد که دو فیلم دیگرش یعنی «پنجاه کیلو آلبالو» و «آتش بس» فروش خوبی در گیشه داشت. این روند باعث شد حضور جمشیدی به عنوان بازیگر در سینما استمرار داشته باشد حضوری که همواره با انتقاد بازیگران قدیمی سینما و تئاتر همراه بوده است. وقتی به کارنامه بازیگری جمشیدی نگاهی می‌اندازیم او ‌ طی سه سال، 13 تئاتر روی صحنه برده است؛ نمایش‌هایی که اغلب در سالن‌های معتبر پایتخت اجرا شده است.
جمشید مشایخی که این روزها حضور پر‌رنگی در رویدادهای هنری دارد، در افتتاح نمایش «آدم، آدم است» به کارگردانی حبیب دانش با یادآوری خاطره‌ای از دوران جوانی‌اش گفت: «در دهه40، حدود سال45 یا 46 بود که تجربه تئاتری در پاریس برگزار می‌شد و ما هم شرکت کردیم. خانم بازیگری به اسم آینا مارین را که ایتالیایی بود و ما فیلم‌هایی که از او به ایران می‌آمد، دیده بودیم و به‌طورکلی خانم زیبایی نبود، دیدیم. ما در حال تمرین روی صحنه بودیم که این خانم همراه جوانی بسیار زیبا به سالن آمد و ابتدا به نظرم از نزدیک حتی از فیلم‌هایش هم زشت‌تر بود! من به مرحوم جمشید لایق که همراهم بود گفتم ایتالیا این‌همه هنرمند زیبا دارد، چرا در نمایشی که قرار است دو نفر عاشق هم شوند، چنین بازیگری را برای بازی انتخاب کرده‌اند که زیبایی ندارد؟! کمی از بازی آینا مارین گذشت و من حرفم را پس گرفتم و به جمشید لایق گفتم فکر می‌کنم این خوشگل‌ترین زن دنیاست! دلیلش هنر این زن بود. اجازه دهید باهنرمان زیبا شویم نه اینکه یک فوتبالیست و بسکتبالیست را به خاطر پول روی صحنه تئاتر بیاوریم. این ازنظر من خیانت به تئاتر است»
در همین رابطه قطب‌الدین صادقی از بازیگران کهنه‌کار تئاتر در مراسم تشییع خسرو شجاع‌زاده گفته بود:


«خسرو 20 سال پیش مرد، با جلوگیری از خلاقیت‌هایش. زمانی که مانع راه شکوفایی شخصیت و درآمدزایی شما می‌شوند، بحران خانوادگی شکل می‌گیرد. ادای احترام ما در اینجا به یک قربانی فرهنگی است. سینما پیش از اینکه محل چشم‌رنگی‌ها و فوتبالیست‌ها باشد، محل هنرآفرینی خسرو بود.»
عزیز اصلی سوپر‌استار فوتبالیست
اگر نگاهی به تاریخچه سینما در ایران بیندازیم خواهیم دید حضور فوتبالیست‌ها بر پرده نقره‌ای مختص سالیان گذشته نیست.
در این بین حضور دروازه‌بان تیم ملی فوتبال ایران در فیلم‌های فارسی دهه 40 اولین حضور ستاره‌های فوتبال در سینماست.
عزیز اصلی به دلیل چهره‌اش توانست در هشت فیلم آن سال‌ها حاضر شود و اغلب نقش‌های منفی را بازی کند. ساموئل خاچیکیان کارگردان فقید سینمای ایران در مورد حضور اصلی در پرده سینما گفته بود:
«او چهره‌ای سینمایی داشت. من هم خیلی به فوتبال علاقه داشتم. زمانی که تیم رومانی به ایران آمد، تیم ایران در نیمه اول سه یا چهار گل خورد، دروازه‌بان ما بیاتی بود ولی نیمه دوم عزیز اصلی درون دروازه قرار گرفت. من به او پیغام دادم اگر گل نخورد از او در فیلم بعدی‌ام استفاده می‌کنم. او هم با شیرجه‌های معروفش کاری کرد که ایران در نیمه دوم گل نخورد و من هم به قولم وفا کردم و در فیلم «بی‌عشق هرگز» به او بازی دادم.»‌
پرسپولیس و استقلال، پرورشگاه فوتبالیست- بازیگران
بازیکنان تیم‌های بزرگ پایتخت بیشتر از باقی فوتبالیست‌ها به حضور در سینما علاقه نشان داده‌اند؛ لیست عریض و طویلی که نام بسیاری از ستاره‌های دهه‌های 70 و 80 فوتبالیست‌های مشهور را شامل می‌شود. از این بین می‌توان به جواد زرینچه، علی انصاریان، نیما نکیسا، آرش برهانی، کریم باقری، حمید استیلی، علی پروین، آتیلا حجازی و حتی خداداد عزیزی اشاره کرد.
حتی فوتبالیست‌ها بعد از فوت‌شان نیز سوژه خوبی برای ساخت فیلم‌های سینمایی و مستند هستند. ناصر حجازی، دروازه‌بان محبوب آبی‌ها جزو این افراد است. مستند ناصر حجازی که سال گذشته اکران شد تماشاگران بسیاری را به سینما کشاند. اما حجازی به خاطر شخصیت و چهره‌اش در زمان حیات هم با پیشنهاد‌های متنوعی رو‌به‌رو می‌شد.
او در مورد پیشنهاد بازی در فیلمی از ایرج قادری گفته بود: «آخرین پیشنهاد حضور در سینما از ایرج قادری‌ برای اولین فیلم پس از شروع به کار دوباره‌اش بود ‌که از من خواست در فیلمی ساخته او جلوی دوربین بروم ولی من این پیشنهاد را رد کردم. از راه ورزش به شهرت رسیده بودم.
اسم و رسمی برای خودم به هم زده بودم و دیگر نیازی نداشتم بخواهم از راه سینما معروف و بزرگ شوم. شاید به خاطر چهره‌ام می‌توانستم اسم در کنم ولی این کار برایم وسوسه‌کننده نبود.
دست آخر هم برای اینکه قادری قبولم نکند، به او پیشنهاد دستمزد یکصد میلیونی دادم. او هم از پیشنهادش منصرف شد.»
حضور فوتبالیست‌های خارجی در سینما
اریک کانتونا، نامی مشهور برای علاقه‌مندان به منچستر‌یونایتد است؛ فوتبالیستی که با رفتاری مخصوص به خودش و چهره‌ای منحصر به فرد طرفداران بسیاری داشت. خیلی از فوتبال دوستان کانتونا را با آن لگد معروفش به تماشاگری که به او فحش داده بود، می‌شناسند. مجموعه رفتارهای کانتونا باعث شد او پس از اتمام فوتبالش به سینما کشیده شود. او در سینما در چند فیلم بازی کرد و توانست آنجا نیز قابل قبول باشد.
نخستین باری که اریک مقابل دوربین به ایفای نقش پرداخت سال 95 میلادی یعنی 19 سال پیش بود. پس از آن در 25 فیلم سینمایی و سریال تلویزیونی دیگر به ایفای نقش پرداخت تا اکنون در 48 سالگی هنرپیشه‌ای حرفه‌ای باشد. اریک کانتونا در سال‌های اخیر حتی به جشنواره فیلم کن نیز دعوت شده است. «پادشاه اریک» که زمانی در چمن سبز جادو می‌کرد، اکنون در شمایل یک هنرپیشه بر پرده نقره‌ای سینما و صفحه تلویزیون خوش می‌درخشد. آخرین فیلم سینمایی که کانتونا در آن به ایفای نقش پرداخت «تو و شب» نام داشت. تمام فیلم‌هایی که کانتونا در آن بازی کرده است، محصول کشور فرانسه هستند. «تاوان»، «تو و شب»، «رزهای سنگی»، «کلاس 92»، «فیلم فرانسوی»، «الیزابت» و... از کارهای سینمایی او هستند.
بکام نیز در طول سال‌های بازی‌اش قراردادهای بسیاری را برای بازی در تبلیغات تلویزیونی دریافت کرد. از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به قرارداد چند میلیون دلاری‌اش با پپسی اشاره کرد. البته نباید فراموش کنیم که بکام مانند دیگر دوستان برزیلی‌اش، در فیلم گل دو ظاهر شد که از آن می‌توان به عنوان تنها اثر سینمایی قابل ملاحظه‌اش یاد کرد. گفته می‌شود سال آینده در نخستین فیلم سینمایی‌اش به عنوان بازیگر حرفه‌ای ظاهر خواهد شد‌ در اثری با نام «سرویس مخفی» به کارگردانی ماتئو وان و با حضور بازیگرانی همچون ساموئل ال جکسون و مایکل کین.
پله هم برعکس دیگر ستاره زمان خودش، مارادونا، یکی از پرکارترین فوتبالیست‌های تاریخ است. حتی می‌توان گفت هیچ فوتبالیستی به اندازه پله در بخش‌های مختلف هنری، تجاری و سیاسی فعال نبوده است. به همین دلیل وقتی با کارنامه غیرفوتبالی او روبه‌رو می‌شویم، فهرست طولانی را می‌بینیم که گلچین کردن بین آنها کاری دشواری است. با این همه ادسون آرانتس دوناسیمنتو ملقب به پله به دلیل بازی در یک فیلم نام خودش را حتی در دنیای سینما هم جاودانه کرد. فیلم فرار به سوی پیروزی، محصول سال 81 میلادی همان اثر مورد نظر است.
کشتی‌گیران بازیگر
حضور ورزشکاران در سینما مختص فوتبالیست‌ها نیست. از بین کشتی‌گیران نیز می‌توانید نام‌های بسیاری را پیدا کنید که در کنار ورزش قهرمانی سرکی هم به سینما کشیده‌اند. مشهورترین‌شان محمد‌علی فردین است؛ بازیگری که در دهه‌های 40 و 50 سوپراستار سینمای ایران بود. فردین اما بعد از ورود جدی به سینما کشتی را رها کرد.
امامعلی حبیبی هم که دارنده مدال طلای کشتی جهان و المپیک بود، در فیلم ببر مازندران به کارگردانی ساموئل خاچیکیان بازی کرد. داستان فیلم، برداشتی از زندگی خود حبیبی بود. بعدها‌ هادی عامل بارها از این اسم در گزارش‌هایش استفاده کرد. امامعلی تا اواخر دهه 40 در فیلم‌های سینمایی جهنم سفید۳۴۷، آدم و حوا و فیلم رام کردن مرد وحشی بازی کرد.
حبیب‌الله بلور نیز از جمله کشتی‌گیرانی بود که راهش به سینما کشیده شد. مربی کشتی‌گیران بزرگی همچون تختی، حبیبی، موحد و فردین بعد از دوره‌ای خانه‌نشینی و کناره‌گیری از کشتی و دست و پنجه نرم کردن با مشکلات مالی به پیشنهاد شاگردش محمدعلی فردین وارد عالم بازیگری شد. تیم ملی کشتی آزاد ایران برای اولین بار با سرمربیگری بلور در مسابقات جهانی یوکوهاما 1961 به عنوان قهرمانی رسید.
حسین ملاقاسمی هم کشتی‌گیری بود که به خاطر شباهت چهره‌اش به جیم براون؛ بازیگر سیاهپوست آمریکایی، با فیلم مرد و نامرد وارد سینما شد. اما بعد‌ها با پذیرش نقش نوچه در فیلم «آقای لر به شهر می‌رود» از سینما خارج شد.