روزنامه جهان صنعت
1397/04/30
راه نجات از آمریکا میگذرد
فاطمه رحیمی- نظم تجاری به رهبری آمریکا در خطر است. اما هنوز امکان نجاتش وجود دارد. مقر سازمان تجارت جهانی در بانکهای ژنو زمانی به جامعه ملل تعلق داشت. آن بدنه بدسرنوشت به دلیل انزواگرایی آمریکا فلج شد. ساکن این ساختمان امروز هم مورد رحمت تصمیمات واشنگتن قرار میگیرد.ترامپ سازمان تجارت جهانی را دور میزند تا تعرفههایی را بر واردات فولاد و آلومینیوم، از متحدان آمریکا اعمال کند. دولت با شکایت از رفتارهای غیرمنصفانه کرسیهای شورای استیناف سازمان تجارت جهانی را بلوکه میکند و این مساله میتواند باعث از بین رفتن قابلیت آن در رسیدگی به پروندهها از سال 2019 به بعد شود. از همه بدتر این کشور وارد یک جنگ تجاری با چین شده است. هر دو طرف تعرفههایی را بر کالاهایی به ارزش دهها میلیارد دلار اعمال کردهاند و تهدید به تعرفههای بیشتر میکنند.
قرار بود سازمان تجارت جهانی اختلافات تجاری را مدیریت کند و مانع از اقدامات تلافیجویانه شود. امروز به نظر میرسد به یک تماشاچی وحشتزده تبدیل شده، در حالی که سیستمی که بر آن نظارت داشت، رو به فروپاشی است. تجار طرفدار تجارت آزاد حق دارند که عمیقا نگران باشند، اما هنوز حق ندارند ناامید شوند چراکه نمای کلی یک برنامه برای نجات سیستم قابل تشخیص است.
همانطور که میدانیم این پایان سازمان تجارت جهانی است، شاید با توجه به جنگ ترامپ این مساله به دو دلیل خیالی به نظر برسد؛ نخست اینکه این رییسجمهور تنها کسی نیست که سیاست تجاری آمریکا را تعیین میکند. اتحادیه اروپا و ژاپن با رابرت لایتیزر، نماینده تجاری آمریکا درباره اصلاح سازمان تجارت جهانی مذاکره کردهاند. سخنرانیهای دراز و شدیداللحن ترامپ به تیتر خبرها تبدیل میشود، اما لایتیزر میخواهد این سازمان بازسازی شود، نه اینکه به طور کامل رها شود. او میتواند از تهدیدهای ترامپ به عنوان یک اهرم برای توافق استفاده کند. آن را یک روند روتین پلیس خوب-پلیس بد در نظر بگیرید، گرچه طی آن پلیس بد درک اندکی از نقشی که به او اختصاص یافته، دارد.
مساله دوم اینکه کشوری که تمرکز بخش عمده خشم آمریکا بر آن معطوف است یعنی چین، باعث سوءظن عمیق در جاهای دیگر نیز میشود. چین از سال 2001 که به سازمان تجارت جهانی پیوست، آنطور که غرب انتظار داشت به سمت بازارها نچرخیده است. در عوض تجارت را چنان از شکل طبیعی خارج کرده که بزرگتر از اختلاف میان اقتصادهای بازار است که سازمان تجارت جهانی برای رسیدگی به آنها طراحی شده است.
اتحادیه اروپا و ژاپن همانند آمریکا خواهان محدود کردن سیاست بازرگانی چینی هستند، اما با توجه به کتاب قانون فعلی، مجبور کردن چین به پذیرش مسوولیت اقداماتش سخت خواهد بود. اصلاحاتی که اتحادیه اروپا، ژاپن و آمریکا از آن صحبت میکنند، میتواند شکافهای بسیاری را از بین ببرد، اما حتی خوش بینترین افراد هم میتوانند موانع موجود در مسیر این برنامه را تشخیص دهند. از همه مهمتر اینکه چرا چین باید با اصلاحاتی موافقت کند که مدل اقتصادی دولتی این کشور را به مخاطره میاندازد؟ به نفع چین است که نظم تجاری جهانی را حفظ کند. به طور کلی رسیدن به یک توافق جهانی که تمام 164 سازمان تجارت جهانی را پوشش دهد، نیز به شدت دشوار خواهد بود. آخرین دور مذاکرات تجارت جهانی به دلیل درخواست کشورهای در حال توسعهای مانند هند برای مهلت بیشتر به منظور حمایت از کشاورزان، متوقف شد. آخرین و بزرگترین مانع برای یک چانهزنی بزرگ، خود ترامپ است. این رییسجمهور از منتقدان اصلی سازمان تجارت جهانی است که باور دارد توافقهای دوجانبه منافع آمریکا را بهتر تامین میکنند. پیشبینی رفتار ترامپ سخت است. ممکن است او تصمیم به خروج از سازمان تجارت جهانی بگیرد. اگر اینچنین شود، سایر قدرتها نیز احتمالا به سمت ایجاد روابط و نوشتن قوانین خواهند رفت- نگاهی به توافق تجاری که اتحادیه اروپا و ژاپن طی هفته گذشته امضا کردند، بیاندازید. اما اگر لایتیزر بتواند توافقی را به ترامپ ارائه دهد که خوشایندش باشد، شاید سیستم تجارت جهانی نجات یابد. شاید حتی این سیستم ارتقا یابد.
سایر اخبار این روزنامه
با دعوت از نخبگان، اتاق فکر تشکیل دهید
رییس اتاق بازرگانی تاکید کرد؛
استقبال روسیه از همکاری با ایران در تامین هواپیمای جنگنده
معرفی طرح محصول جدید سایپا توسط متخصصان ایرانی
گرانی مرغ در دستور کار وزارت کشاورزی
ردیابی پول کثیف در برنامههای سینما و تلویزیون
دلیل اصلی سقوط «هواپیمای ATR تهران-یاسوج» اشتباهات مکرر و متعدد خلبان بود
نقد بر عملکرد دولتها در حل معضلات جامعه
مشکل اقتصاد ایران حل شد!
تکذیب!
مردم در انتظار شفافیت
گفت و گوی اختصاصی سخنگوی وزارت خارجه با جهان صنعت؛
آسیبشناسی «جهان صنعت» از ادامه قطع برق صنایع کشور:
نگاهی به نامه دلسوزانه امیر انتظام به سیدمحمد خاتمی از زندان اوین
راه نجات از آمریکا میگذرد
مرثیهای برای ارز مسافرتی
سفر نماینده پوتین به تهران زیر ذرهبین نیوزویک؛
بلومبرگ مطرح کرد:
با «قرار است» مشکلات حل نمیشود