دولتمرد يا سياستمدار

جيمز فريمن كلارك، الهيات‌شناس امريكايي كه در قرن نوزدهم مي‌زيست معتقد بود كه تفاوت سياستمدار و دولتمرد در اين است كه «سياستمدار فردي است كه براي انتخاب آينده فكر مي‌كند اما دولتمرد كسي است كه براي نسل آينده مي‌ا‌نديشد.» اين گزاره‌اي است كه تقريبا در همه كشورها كاربرد دارد و از جمله در كشور ما. اما كاربرد آن بستگي به شرايط سياسي و اقتصادي هر كشور دارد، ‌بنا بر اين سوالي كه مي‌توان بر اين اساس طرح كرد اين است كه ...
كشور ما در حال حاضر بيشتر به كدام فرد نياز دارد، ‌دولتمرد يا سياستمدار؟ اجازه دهيد كه به اوضاع سياسي و اقتصادي كشور از منظر ديگري نگاه بيندازيم. پيش از خروج امريكا از برجام پيش‌بيني نهادهاي معتبر اقتصادي جهان از قبيل صندوق بين‌المللي پول از رشد اقتصادي ايران حدود 4.5 درصد بود اما پس از خروج پيش‌بيني‌هاي داخلي از اين پارامتر به سختي به 3 درصد مي‌رسد. نرخ تورم پيش از خروج همچنان تك‌رقمي برآورد مي‌شد اما پس از خروج دو رقمي پيش‌بيني مي‌شود كه از هم‌اكنون نشانه‌هاي آن را مي‌بينيم. در طبقه‌بندي ريسك سازمان همكاري و توسعه اقتصادي يا همان OECD كه براي سرمايه‌گذاران اروپايي رده‌بندي‌هاي كشوري آن حكم مقدس دارد، برآورد مي‌شد كه نرخ ريسك ايران اگر از 5 به 4 ارتقا نمي‌يابد لااقل در همان نرخ 5 باقي مي‌ماند اما آخرين برآورد، ايران را به نرخ 6 از 7 تنزل داد، يعني يك نرخ بدتر كرد. درگيري‌هاي منطقه‌اي هم همچنان باعث شده است كه ايران در سيبل سياسي منطقه باقي بماند كه از لحاظ اقتصاد سياسي چندان خوشايند نيست. اين چهار نشانه حاكي از آن است كه طعم اوضاع آنچنان شيرين نيست و به احتمال خيلي زياد به سمت تلخي خواهد رفت، مگر آنكه يك اتفاق در ميان جناح‌هاي سياسي كشور رخ دهد و آن اينكه رفتارهاي كنشگران بيش از آنكه بنابر تعريف بالا سياستمدارانه باشد، دولتمردانه باشد. يكي از رفتارهاي دولتمردانه مي‌تواند اين باشد كه در اين شرايط خاص كه ايران تحت شديدترين فشارها قرار دارد نهادها و سازمان‌هاي حكومتي كه مديران و رييسان آن از طرف رييس دولت انتخاب نمي‌شوند به جاي آنكه سر ستيز داشته باشند «مداراگونه» با دولت برخورد كنند و حتي همياري داشته باشند. براي مثال، ‌سال گذشته كه دولت درگير حذف يارانه خانواده‌هاي پردرآمد بود و طبق قانون مي‌خواست يارانه را به اقشار ضعيف و آسيب‌پذير اختصاص دهد و به‌شدت تحت فشار بود، پرويز فتاح، رييس كميته امداد امام خميني(ره) آمادگي خود را براي پذيرش مسووليت حذف يارانه اعلام كرد. در واقع اين يك رفتار سياستمدارانه نبوده و نيست بلكه يك رفتار دولتمردانه است، رفتاري كه به تبع، آثار آن را در انتخابات آينده نمي‌توان يافت بلكه در نسل آينده نمودار خواهد شد. اكنون كشور نيازمند رفتارهاي دولتمردانه‌اي از اين نوع است كه كمك بشود تا كشور از اين پيچ تاريخي عبور كند.