روزنامه اعتماد
1397/04/27
محمدرضا پورابراهيمي رييس كميسيون اقتصادي مجلس: مشكل تيم اقتصادي اين‌است كه همه ژنرالند
عليرضا كيانپور
چندروز بيشتر به پايان تعطيلات دو هفته‌اي مجلس باقي نمانده و در حالي كه پيش از آغاز تعطيلات، يكي، دو استيضاح وزراي اقتصادي دولت در نوبت بررسي صحن علني مجلس قرار گرفته بود، زمزمه‌هايي درمورد احتمال ترميم كابينه از سوي رييس‌جمهور نيز به گوش مي‌رسيد؛ زمزمه‌هايي كه حالا بعد از حدود دو هفته همچنان در حد همان زمزمه باقي مانده و اين‌طور كه پيداست فعلا خبري از عزل و نصب وزرا نيست. با اين حساب چندان دور از انتظار نخواهد بود كه با آغاز به كار مجلس، آن چند استيضاح نوبت به نوبت در دستوركار نمايندگان مجلس قرار گيرند و اين در حالي است كه اكثر نمايندگان، حتي برخي متقاضيان اين استيضاح‌ها بارها تاكيد كرده‌اند كه اولويت‌شان اين است كه رييس‌جمهور خود باني تغييرات و ترميم كابينه باشد. محمدرضا پورابراهيمي، رييس كميسيون اقتصادي مجلس كه پيش از تعطيلات به‌همراه غلامرضا تاجگردون، رييس كميسيون برنامه و بودجه مجلس در نامه‌اي خطاب به رييس‌جمهور خواستار ترميم كابينه شده بود نيز همچنان بر اين اولويت تاكيد دارد. اين نماينده اصولگراي مجلس اما معتقد است ايجاد هماهنگي در ميان وزراي اقتصادي دولت حتي از اعمال تغييرات در تركيب كابينه نيز مهم‌تر است و به همين دليل، تغيير يكي، دو وزير را راهگشا نمي‌داند؛ بلكه معتقد است بايد كل تيم اقتصادي دولت تغيير كند.
بحث ترميم كابينه از مدتي پيش مطرح است. به نظر شما انگيزه اصلي متقاضيان اين تغييرات چيست؟ چرا تنها چندماه پس از تشكيل دولت، اين مطالبه به بحث اصلي كشور تبديل شده است؟
متاسفانه هم‌اكنون وضعيت تيم اقتصادي دولت به‌گونه‌اي است كه برخي از اعضا عملا توانمندي لازم را براي پيشبرد برنامه‌هايي كه بايد در شرايط خاص فعلي اجرا شود، ندارند. مي‌دانيم كه شرايط فعلي به‌نوعي جنگ اقتصادي است و بعضي از اعضاي كابينه به‌خصوص در تيم اقتصادي دولت توانايي لازم براي آرايش مناسب و جنگي براي مقابله با اين وضعيت و تحريم‌هايي كه در آستانه مواجهه با آن قرار داريم را ندارند و به نظر مي‌رسد اعمال تغييراتي در اين تركيب ضروري است. از طرفي شخص آقاي رييس‌جمهور و همچنين آقاي واعظي، رييس‌دفتر رييس‌جمهور نيز به اين مهم اشاره كرده و گفتند كه به به‌كارگيري نيروهاي جوان و كارآمد در شرايط فعلي اعتقاد دارند و معتقدند افرادي كه در زمان تشكيل كابينه براي تصدي وزارتخانه‌هاي مختلف به مجلس معرفي شدند، براي شرايط صلح انتخاب شده بودند. در نتيجه باتوجه به تغيير شرايط لازم است نيروهايي ديگر به‌كار گرفته شوند. هرچند كه ما از روز اول هم مي‌گفتيم كه شرايط جنگي حاكم است اما به هر ترتيب، اكنون اين شرايط تشديد شده است.
با اين حساب آيا فكر مي‌كنيد بهتر است اين تغييرات از جانب دولت انجام شود؟ آيا استيضاح وزرا در شرايط فعلي نمي‌تواند راهگشا باشد؟
ببينيد، پيشنهاد اول ما اين است كه دولت و شخص آقاي رييس‌جمهور راسا در اين راستا اقدام كند و اتفاقا در نامه‌اي كه پيش از تعطيلات مجلس به‌همراه آقاي تاجگردون، رييس كميسيون برنامه و بودجه مجلس خطاب به آقاي رييس‌جمهور نوشتيم نيز بر اين مهم تاكيد كرديم. در واقع اولويت ما اين است كه دولت راسا اقدام كند اما طبيعتا اگر ببينيم كه دولت در اين خصوص گام برنمي‌دارد، ما در مجلس از ابزارهايي كه در اختيار داريم، استفاده خواهيم كرد. ابزارهاي ما هم مشخص است و در مواردي مي‌توانيم به‌صورت مستقيم با موضوع درگير شويم و مثلا وزيري را استيضاح كنيم و در مواردي نيز قادر به ورود به موضوع به‌صورت غيرمستقيم هستيم و به عنوان مثال پيشنهادهايي براي اعمال تغييرات در رويكردها و روش‌هاي اجرايي ارايه كنيم و مواردي از اين دست. درمجموع تاكيد ما درخصوص ترميم كابينه دولت اين است كه رييس‌جمهور با استفاده از همين نيروها و همچنين به‌كارگيري افراد چابك و توانمند اين مهم را به انجام برساند.
احيانا رويكردها در تيم اقتصادي دولت را نادرست نمي‌دانيد؟ آيا فكر نمي‌كنيد كه لازم است دولت فارغ از بحث تغيير افراد، در رويكردها و روش‌هايش نيز تغييراتي اعمال كند؟
قطعا همين‌طور است. البته اگر افراد تغيير كنند، قاعدتا استراتژي‌ها نيز تغيير مي‌كند اما فارغ از آن، رويكرد كلان دولت نيز بايد متناسب با شرايط خاص فعلي تغيير كند؛ كمااينكه هم‌اكنون نيز شاهد اين تغيير رويه در عمل و كلام رييس‌جمهور و دولت هستيم. ما سخنان اخير آقاي روحاني در سوييس را به ياد داريم كه موضع‌گيري بسيار سفت و سخت و در عين حال مناسبي داشت. اين رويكرد جديد دولت است و طبيعتا لازم است افراد و اعضاي دولت نيز با اين رويكرد جديد همراه و همگام باشند. بنابراين پيشنهاد ما اين است كه آقاي رييس‌جمهور تيمي توانمند، منسجم و چابك، متناسب با اين رويكرد بچيند.
به‌طور كلي تاكيد عمده كارشناسان در بحث ترميم كابينه بر تيم اقتصادي دولت متمركز است. سوالم اين است كه كداميك از وزراتخانه‌ها، نهاد و سازمان‌هاي اقتصادي را در اولويت نخست تغيير مي‌بينيد؟
به نظر من، همه تيم اقتصادي دولت بايد تغيير كند!
آيا اين تغيير اساسي و يكباره شوك منفي ايجاد نمي‌كند؟ فكر نمي‌كنيد چنين تغييري به‌صورت يكباره و ناگهاني آسيب‌هايي به‌همراه داشته باشد و باعث شود كه به يكباره اقتصاد كشور دچار اختلال شود؟ آيا اساسا امكان اين تغيير اساسي وجود دارد؟
ببينيد، اينكه فكر كنيم اگر رييس‌جمهور بتواند مثلا با تغيير يك يا دو مدير ارشد يا وزير اقتصادي مشكلات فعلي را حل كند، چندان منطقي نيست. حداقل شخصا فكر مي‌كنم كه اين تغييرات جزئي قادر به حل مشكلات نخواهد بود. بنده اطلاع دارم كه به برخي نيروها پيشنهاد شده كه مثلا براي فلان پست برنامه‌ريزي و خود را آماده كنيد. اين گزينه نيز در پاسخ گفته كه به‌شرطي حاضر است مسووليت را بپذيرد كه فلان سازمان و بهمان وزارتخانه اقتصادي نيز با بنده هماهنگ باشد. بنابراين تغيير يك نفر نمي‌تواند چندان موثر باشد. البته بنا ندارم وارد مصاديق شده و از كسي نام ببرم. چراكه به محض اينكه نامي به ميان بيايد، شما متوجه همه‌چيز خواهيد شد.
همين الان هم چيزهايي دستگيرمان شده...
(با خنده) بله! شما كه زرنگ‌تر از اين حرف‌ها هستيد و اگر نگوييم هم متوجه مي‌شويد. درمجموع بحثم اين است كه تغيير يكي دو نفر تاثيرگذار نيست و اينكه مي‌گوييم بايد تغييري اساسي اتفاق بيفتد و همه تيم تغيير كند، به اين معني است كه تغييرات به‌نحوي باشد كه اعضاي تيم اقتصادي با يكديگر هماهنگ شوند.
كارشناسان معتقدند به عنوان مثال تا زماني كه ميان سازمان برنامه و بودجه، وزارت اقتصاد و بانك مركزي هماهنگي دروني وجود نداشته باشد، نمي‌توان به بهبود اوضاع اميدوار بود. آيا اكنون اين هماهنگي‌ها ديده مي‌شود؟
متاسفانه چندان هماهنگي در اين بخش و ديگر حوزه‌ها نمي‌بينيم. ببينيد يك تيم اقتصادي بايد پيش از هر چيز تيم باشد. شبيه به يك تيم فوتبال خوب. بگذاريد به بهانه جام جهاني مثال فوتبالي بزنيم. شما اگر تك‌ستاره‌هاي خوب داشته باشيد، نهايتا مي‌شويد آرژانتين و پرتغال. اما تيمي كه همراه و هماهنگ باشد، كار مي‌كند و مي‌شود ژاپن، كرواسي، كره‌جنوبي و ايران. اينها شايد به آن معني ستاره نداشته باشند اما با يكديگر هماهنگ هستند و در نتيجه موفق مي‌شوند.
در سال‌هاي گذشته، به‌خصوص در دو كابينه حسن روحاني بارها شاهد بوديم بعضي مديران توانمند به‌دليل برخي مسائل سياسي از حضور در دولت بازمانده‌اند. به عنوان مثال برخي گزينه‌ها همچون آقايان ويسه يا سينكي براي تصدي وزارت صنعت مطرح بودند اما به دلايل سياسي حضورشان در دولت محقق نشد. آيا در شرايط فعلي كه وضعيت خاصي حاكم است، امكان دارد خطوط قرمز كمرنگ‌تر شده و مسائل سياسي كنار روند تا مسير براي حضور اين افراد هموار شود؟
من نمي‌خواهم وارد مصاديق شوم. اين بحث را هم مطرح نكنيد كه مثلا نام آقاي ايكس را بياوريد و بعد بنويسيد پورابراهيمي در واكنش به احتمال حضور آن فرد چنين و چنان گفت. اما اعتقادم اين است كه هر كسي كه بتواند در قالب يك تيم هماهنگ مسووليت اداره امور را بپذيرد و با وجود همه ايرادها و اشكالاتي كه به‌صورت ساختاري داشته و داريم و نيز با وجود همه تحريم‌هاي گذشته، فعلي و آينده، اوضاع را مديريت كند، بايد وارد گود شود. ما معتقديم باوجود تمامي اين مشكلات مي‌توانيم اقتصاد كشور را در حد متوسط به بالا اداره كنيم. نمي‌گوييم مطلوب. ولي حرف‌مان اين است كه اداره امور در حد قابل‌قبول انجام‌پذير است. بنابراين اين موضوع در حيطه اختيار رييس‌جمهور است و هدف‌شان بايد اين باشد كه تيم اقتصادي فعلي را به تيمي چابك و هماهنگ تبديل كند و در اين مسير، هر مديري ازسوي آقاي رييس‌جمهور انتخاب مي‌شود، بايد گزينه‌هاي مرتبط با خود را درنظر داشته باشد.
متاسفانه هم‌اكنون در دولت اختلاف جدي در بحث سياستگذاري است، نه اجرا. به عنوان مثال فلان وزير مي‌گويد ارز تك‌نرخي را قبول دارم و وزير ديگر در تيم اقتصادي دولت مي‌گويد از اساس با اين روش مخالف است. اين دو سياست كاملا متضاد است. اين وضعيت حاكم است و بعد انتظار داريم كار جلو رود. مشخص است كه نمي‌شود. اينكه شما مي‌گوييد فلان مدير بيايد، مهم است اما حرفم اين است كه مهم‌تر از افراد، هماهنگي ميان افراد است. ضمنا بايد پذيرش‌ها واقعي و از بن دندان باشد، نه اينكه صرفا در حد حرف سياستي را بپذيرند و عمل نكنند. درواقع به همين دليل هم كه مي‌گويم بهتر است رييس‌جمهور راسا كابينه را ترميم كند، چرا كه اگر مجلس ورود كند، نهايتا مي‌خواهد يك يا دو وزير را استيضاح كند. درمجموع ايده‌آل ما اين است كه يك نفر با جان و دل وارد گود شده و تيمي همراه و هماهنگ ببندد و ما نيز از هر تيمي كه هماهنگ و منسجم باشد، تمام‌قد دفاع مي‌كنيم و به هيچ مساله حاشيه‌اي كار نداريم. بنابراين مهم راهبردهاي دولت است و مشكل اين است كه درحال حاضر در تيم اقتصادي دولت، فرماندهي كه بخواهد همه تيم را به خط كند، نداريم؟
فرمانده اقتصادي نداريم يا اجازه فعاليت به فرمانده اين تيم داده نمي‌شود؟
نخير، نداريم. فرمانده، يعني كسي فرمانده دل‌هاست. شبيه به جنگ نظامي كه ما شاهد بوديم يك جوان بيست و چند ساله فرمانده لشكر بود و مي‌شد شهيد همت و شهيد باكري و طوري امور را مديريت مي‌كرد كه ژنرال‌هاي ارتش را هم پشت لشكر به‌خط مي‌كرد. چراكه كل لشكر او را به فرماندهي قبول داشتند. به زور كه نمي‌شود فرماندهي كرد. متاسفانه در حال حاضر در تيم اقتصادي دولت همه ژنرال هستند.
يعني هيچ‌كدام از وزرا حاضر به پذيرش حرف و خواسته ديگران نيستند؟
بله! بايد يك نفر پرچمدار باشد و همه از او تبعيت كنند و مهم‌تر اينكه اين پرچمدار بايد پاسخگو نيز باشد. يعني اگر كارها خوب پيش رفت، از او تقدير كنند و اگر به مشكل خورد، از او سوال كنند. همه تيم هم با اين فرمانده همراه باشند. در اين شرايط است كه مي‌توانيم بر مشكلات فائق شويم.
بعضي وزراي تيم اقتصادي دولت توانايي كافي براي آرايش جنگي را ندارند
رييس‌جمهور هم معتقد است تركيب كابينه مناسب شرايط جنگي فعلي نيست
پيشنهادمان اين است كه رييس‌جمهور راسا نسبت به ترميم تيم اقتصادي اقدام كند
با تعويض وزراي اقتصادي استراتژي‌ها هم تغيير مي‌كند
همه تيم اقتصادي دولت بايد تغيير كند
خواسته گزينه‌هاي وزارتخانه‌ها اين است كه ديگر وزراي اقتصادي با آنها هماهنگ باشند
باوجود تمامي اين مشكلات مي‌توانيم اقتصاد كشور را در حد متوسط به بالا اداره كنيم
اختلاف جدي در دولت بحث سياستگذاري است، نه اجرا
تيم اقتصادي دولت فرمانده ندارد
با تغيير يكي، دو وزير اقتصادي مشكلات حل نمي‌شود
سایر اخبار این روزنامه
شورش دي‌ماه شورش فقرا نبود
اروپا حساب خود را از امريكا جدا مي‌كند؟
سياستمدارسوزي كرده‌ايم
نگاهي به آخرين اتهامات وارده به اصلاح‌طلبان : زمين سياست را « مين‌گذاري» نكنيد
محمدرضا پورابراهيمي رييس كميسيون اقتصادي مجلس: مشكل تيم اقتصادي اين‌است كه همه ژنرالند
وقت گفت‌و‌گو با امريكاي ضدترامپ است
دولتمرد يا سياستمدار
گاوميش‌ها معضل شهري نيستند جاذبه‌اي از فرهنگ و تمدن خوزستانند: يادگاري از كارون
جهانگيري به شركت‌هايي كه ايران را ترك مي‌كنند، تذكر داد : كارنامه خود را خراب نكنيد
وزير نيرو: بابت خاموشي‌ها از مردم عذرخواهي مي‌كنم
اهميت نشست هلسينكي
خوزستان را از نو بشناسيم
آينده ايران چه خواهد شد؟
