روند تضعیف پول ملی را متوقف کنید

غلامرضا کیامهر - پول ملی ما مدت‌هاست روزگار مصیبت‌بار و تحقیرآمیزی را می‌گذراند. کار تضعیف و کاهش قدرت خرید پول ملی ما به جایی رسیده که این روزها حتی کارگران مهاجر افغان مقیم ایران هم می‌گویند به دلیل کاهش ارزش ریال در برابر افغانی یعنی پول ملی کشور جنگ‌زده خودشان، دیگر کار کردن در ایران برایشان صرفه ندارد و ترجیح می‌دهند برای کسب‌و‌کار و درآمد به جای دیگری بروند یا به افغانستان خودشان باز‌گردند. حکایت پول ملی ما حکایت آدم مجهول‌الهویه نیمه‌جانی است که در بیابان تشنه و گرسنه به حال خود رها شده و هر کس که از کنارش می‌گذرد، لگدی بر پیکر نیمه‌جان او می‌زند.
نقش آن رهگذران را دولت‌هایی که از سال‌های دهه 70 به این سو در کشور بر سر کار آمده‌اند برای پول ملی به حال خود رها شده ما ایفا کرده‌اند تا امروز که در سال دوم عمر دولت دوازدهم شاهد رکورد‌شکنی و تضعیف و کاهش ارزش پول ملی خود در برابر دلار و سایر ارزهای معتبر جهانی هستیم؛ واقعه‌ای که ترکش‌های آن علاوه بر وضعیت معیشت مردم تمام کسب‌و‌کارها، صنعت و تولید و تجارت خارجی ما را مورد اصابت قرار داده و می‌رود تا در سال حمایت از کالای ایرانی باقی مانده تولیدات ایرانی را هم به سرنوشت ارج و آزمایش و خودکار بیک و دیگر کالاهایی که در نتیجه سوءتدبیرها و نوسان‌های توقف‌ناپذیر ارزی از صحنه محو شده‌اند، دچار کند. امروز دیگر کمتر صنعتگر و تولیدکننده‌ای حاضر است ریسک اعتماد کردن به قول و وعده‌های دولت و بانک مرکزی را در ارتباط با سامان یافتن بازار ارز بپذیرد.
چه همه به چشم خود مشاهده کرده‌اند که هیچ یک از وعده‌هایی که از آخرین ماه‌های سال گذشته در خصوص فرونشستن التهاب‌های بازار ارز و ترکیدن حباب قیمت‌ها داده می‌شد، نه‌تنها عملی نشده که امروز به دست آوردن سهمیه ارزی با نرخ 4200 تومان ساخته دولت‌‌ برای هر صنعتگر و تولیدکننده‌ای به آسانی امکان‌پذیر نیست و او باید بخشی از نیازهای ارزی خود را از بازار آزادی که حالا تحت نظارت‌های پلیسی قرار گرفته با نرخ‌هایی چندبرابر نرخ‌های یک سال پیش تهیه کند یا به سراغ پدیده من‌درآوردی جدیدی به نام بازار ثانویه که خود نوعی بازار آزاد به رسمیت شناخته شده است، برود. در غیر این صورت باید عطای تولید را به لقایش ببخشد، کرکره واحد تولیدی خود را پایین بکشد و تا روشن شدن تکلیف نهایی بازار ارز، تولید محصول را متوقف کند اما از نظر دولتی‌ها و بانک مرکزی وضعیت بازار ارز از هر جهت رو به راه است و هر تولیدکننده و واردکننده‌ای به راحتی به سهمیه ارزی دولتی دسترسی دارد و بازار ثانویه هم که نیازهای ارزی سایر فعالان اقتصادی را تامین می‌کند و در نهایت روی کاغذ افزایش نرخ ارز هیچ تاثیری بر افزایش هزینه زندگی مردم و قیمت کالاهای مصرفی نداشته و بازار عرضه و تقاضا در نهایت آرامش به سر می‌برد با واقعیت‌هایی که هم مردم در سبد هزینه زندگی این روزهای خود و هم اکثریت فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان محروم از رانت‌های دولتی در عرصه عمل احساس و لمس می‌کنند، به عبارتی، خوش‌بینی‌هایی که دولتی‌ها درباره بازار ارز ابراز می‌دارند، فاصله‌ای عمیق دارد. افزایش افسارگسیخته نرخ ارز که معنای واقعی آن چیزی جز به حضیض ذلت کشیده شدن پول ملی ما نیست، افزایش نجومی قیمت بسیاری از کالاهای سرمایه‌ای مانند خودرو را به دنبال داشته است به طوری که شرکت‌های بیمه ناچار شده‌اند بیمه‌نامه بدنه خودرو را با صدور الحاقیه تا حدود دوبرابر افزایش دهند. مشابه این وضعیت را در ارتباط با افزایش شدید قیمت قطعات یدکی خودروها، لوازم برقی خانگی و بسیاری از دیگر کالاهای موردنیاز عموم مردم که با دلار وارد می‌شود، می‌توان مشاهده کرد. افزایش نجومی قیمت‌ها تحت تاثیر چند برابر شدن نرخ ارز جو روانی لازم را برای شروع دور تازه‌ای از رکود و جهش نرخ تورم که خطرناک‌ترین وضعیت برای اقتصاد هر کشور است، در جامعه ایجاد کرده و می‌رود با ادامه آن تمامی رشته‌های اقدامات ضد‌تورمی دولت یازدهم را به یکباره پنبه کند.
اینکه داشتن سیاست‌های ارزی اشتباه و نادرست بانک مرکزی و کاهش دستوری نرخ سود بانکی یا رانت‌خواران حرفه‌ای ارزی این مصیبت را بر سر ارزش پول ملی و بازار ارز ما آورده‌اند تا مردم، تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی که بار این مصیبت را بر دوش بکشند حائز اهمیت چندانی نیست، آنها تنها یک چیز از دولت و مسوولان بانک مرکزی انتظار دارند و آن، این است که با اقدامات‌ ضربتی و با استفاده از ابزارهای اقتصادی این بار سنگین و کمرشکن را از روی دوش نحیف آنها بردارند و اجازه دهند همه مردم از هر قشر و گروهی که هستند مدتی دور از تنش‌ها و دلهره‌های اقتصادی و معیشتی زندگی کنند و بیشتر از این شاهد ذلت، سرافکندگی و سقوط ارزش پول ملی خود که برخلاف بعضی از مسوولان و اقتصاددانان برایشان به اندازه پرچم ملی عزیز و محترم است، نباشند.
Kiamehr_gh@yahoo.com