روزنامه آفتاب یزد
1397/04/25
سکه روانی شده!
روز گذشته در شرایطی نام سلاطین سکه از سوی قوه‌قضائیه اعلام شد که قیمت آن به شکل سینوسی شده و با انتشار هر خبری، سکه واکنش نشان می‌دهد. ناظران می‌گویند دلالان به دلیل جلوگیری از زیان خود اجازه نمی‌دهند قیمت سکه رو به کاهش باشدآفتاب یزد- گروه اقتصادی: در حالیکه طی روزهای اخیر شاهد نزولی شدن قیمت طلا و سکه بودیم و بسیاری از مردم به تداوم این روند خوش‌بین شده بودند، دو روز پیش (شنبه ۲۳تیرماه ۱۳۹۷) قیمت سکه با یک جهش ۱۷۳هزارتومانی مجددا به کانال دو میلیون و ۸۹۶هزار تومان بازگشت. این افزایش قیمت در شرایطی اتفاق افتاد که از روز جمعه ۲۲ تیرماه روند کاهش قیمت طلا آغاز شده بود. به باور برخی تحلیلگران، این کاهش قیمت که کمترین میزان طی هفته گذشته بود، در اثر تقویت ارزش دلار به دلیل کاسته شدن از تنش‌های تجاری و تقاضا برای طلا به دنبال احتمال افزایش نرخ بهره در آمریکا اتفاق افتاد. در این راستا قیمت تمام سکه طرح جدید به دو میلیون و ۶۹۳ هزار تومان سقوط کرد. این روال تا ۲۳ تیرماه ادامه داشت و هر چند‌اندکی بالاتر رفت، اما همچنان سکه حول محور دو میلیون و ۷۰۰ هزار تومان فروخته می‌شد.
در چنین شرایطی، این گونه به نظر می‌رسد که تاثیر برخی عوامل بیرونی که شامل انتشار اخبار یا بروز رویدادهایی خاص است، در تعیین قیمت طلا و سکه نقش آفرینی می‌کند. در این گزارش به بررسی این احتمال پرداخته شده است.
پیش‌بینی کاهش قیمت سکه
کاهش قیمت طلا تا اواسط روز شنبه در شرایطی صورت گرفت که محمد کشتی آرای، عضو هیئت‌مدیره اتحادیه طلا و جواهر همچنان معتقد به وجود حباب در قیمت سکه بوده و همان روز اعلام کرد: «به دلیل کاهش قیمت جهانی سکه و طلا در هفته گذشته، قیمت هر قطعه سکه در بازار ایران نیز ۱۷۰ تا ۱۸۰ هزار تومان افت کرد. اما قیمت سکه همچنان حباب دارد و این کاهش قیمت طی روزهای اخیر تنها بخشی از حباب سکه را از بین برده است. پیش‌بینی میشود این حباب طی روزهای آینده به حداقل خود برسد.»
افزایش چشمگیر و ناگهانی بهای سکه
این اتفاق تا ظهر روز شنبه ۲۳ تیرماه تداوم داشت اما دقیقا از اواسط روز، روال افزایش قیمت سکه در کمال ناباوری آغاز شد. به طوری‌که قیمت تمام سکه طرح جدید در ساعت 11:40 به دو میلیون و ۷۱۳ هزار تومان، در ساعت ۳۰:۱۴ به دو میلیون و ۷۸۰ هزارتومان، در ساعت ۱۰:۱۷ به دو میلیون و ۸۳۵ هزار تومان، در ساعت ۱۰:۱۸ به دو میلیون و ۸۳۸ هزار تومان و در ساعت ۱۰:۱۹ به دو میلیون و ۸۶۵ هزار تومان رسید.
این افزایش قیمت هر چند اتفاق تازه‌ای طی ماه‌های اخیر نبود، اما باعث ناامیدی بسیاری از مردم و فعالان اقتصادی شد و موج امیدواری‌اندکی را که دیری نپایید، از میان برد.
FATF اثرگذار بود؟
تنها رویداد قابل تاملی که در روز شنبه اتفاق افتاد و می‌توان آن را مسبب بروز این افزایش بهای سکه دانست، رد کردن FATF توسط شواری نگهبان بود.
درست در میانه روز ۲۳ تیرماه، خبری منتشر شد که مطابق آن، شورای نگهبان FATF را مغایر با قانون اساسی اعلام کرد.
براین اساس، سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرد: «اعضای شورای نگهبان صرفنظر از ایرادات ماهیتی مصوبه اصلاح قانون مبارزه با پولشویی که جزو مصوبات چهارگانه موسوم به FATF است، اعلام کردند با توجه به اینکه لایحه قضائی است و باید از سوی قوه قضائیه اعلام و ارجاع شود، آن را مغایر با قانون اساسی تشخیص دادند.»
گذشته از عوامل بروز این تصمیم، سوال اینجاست که آیا واقعا انتشار این خبر دلیل اصلی افزایش چشمگیر و یکباره قیمت سکه در بازار شده است؟ و آیا اگر اینگونه است، چگونه میشود که رویدادهای سیاسی و اقتصادی کشور بلافاصله به‌گوش بازار می‌رسد و عاملی برای ایجاد حباب یا سایر پیامدهای احتمالی میشود؟
نبض بازار در دست معامله گران است؟
در چنین شرایطی، این گونه به نظر می‌رسد که گویی نبض بازار و اقتصاد ایران در دست افرادی است که اخبار حوزه‌های گوناگون کشور را به‌صورت مداوم پیگیری و رصد می‌کنند و به محض مشاهده کوچک‌ترین تغییری با قدرت تمام به افزایش یا کاهش بهای سکه و طلا مبادرت می‌ورزند!
به گفته برخی فعالان اقتصادی، این پدیده یک جوسازی است که توسط معامله گران صورت می‌گیرد. در چنین وضعیتی همچنان عدم‌نظارت بر بازار ازسوی نهادهای مسئول به شدت و بیش از هر زمان دیگری به چشم می‌خورد.
همه اینها در حالی است که بعضی از تحلیلگران معتقدند، علت افزایش قیمت سکه و طلا چندان نیز به رد کردن FATF ارتباط ندارد و به این دلیل است که معامله گران پس از قطع روند کاهش ارز و سکه در انتهای هفته گذشته تصور کردند قیمت‌ها به کف رسیده و در نتیجه موقعیت خرید گرفتند.
روند نزولی قیمت جهانی طلا
از سوی دیگر، افزایش قیمت‌های روز شنبه در شرایطی اتفاق افتاد که موسسه سرمایه‌گذاری «اسکاتیا موکاتا» اعلام کرد که روند نزولی قیمت طلا کاملا موقتی خواهد بود. تحلیلگران این بانک بر این باورند که طلا وارد یک روند نزولی قیمت دائمی نشده و سرمایه‌گذاران بین‌المللی نباید بابت کاهش قیمت طلا در هفته‌های اخیر نگران باشند.
اما این همه در حالی است که دقیقا مطابق وضعیت قیمت جهانی طلا و معیارهای بین‌المللی نمی‌بایست طی دو روز گذشته در کشورمان شاهد افزایش قیمت این فلز می‌بودیم.
افزایشی عجیب بعد از کاهشی موقتی
از سوی دیگر طبق آمارهای رسمی، قیمت سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در ساعت 10:40 روز یکشنبه ۲۴ تیرماه به دو میلیون و ۹۰۵ هزارتومان، در ساعت ۲۰:۱۱ به دو میلیون و ۹۱۰ هزار تومان و در ساعت 14:30 به دو میلیون و ۹۳۰ هزار تومان افزایش یافت.
برخی کارشناسان در این راستا معتقدند که این افزایش قیمت سکه توسط دلالان برای جلوگیری از زیان صورت گرفته است. به باور آنها، با وجود اینکه ۲۶ تیر موعد تحویل سکه‌های پیش فروش شده در سررسید سه ماهه است و احتمالا با ورود بالغ بر ۶۶۰ هزار سکه جدید به بازار، قیمت سکه کاهش می‌یابد، اما دلالان و سفته بازان در این بازار بیکار ننشسته و بار دیگر قیمت‌ها را به شکل مصنوعی بالا برده‌اند تا با ورود سکه‌های جدید متضرر نشوند.
شایعات سکه را گران کرد؟
این همه در حالی است که رئیس اتحادیه فروشندگان و تولیدکنندگان طلا و جواهر دلیل عمده این افزایش قیمت را شایعات مطرح می‌کند. ابراهیم محمدولی روز گذشته در این پیوند اظهار کرد: «علت افزایش قیمت سکه شایعات مطرح شده درخصوص پولشویی است. اگر به تعهدات درست عمل شود در کوتاه‌مدت در کاهش قیمت اثرگذار است، در غیر این صورت هم قیمت‌ها افزایش خواهد داشت و هم نوسانات و شدت چالش‌ها بیشتر میشود. این روزها حرف و حدیث و شایعات در بحث ارز و سکه مطرح میشود و زمزمه‌هایی در بحث پولشویی شده که باعث افزایش قیمت‌ها شده است. برای اینکه در بازار و اقتصادمان آرامش ایجاد شود، نباید اصلا این شایعات به وجود آید و امیدواریم بازار به آرامش اولیه برگردد.»
رئیس اتحادیه فروشندگان و تولیدکنندگان طلا و جواهر با بیان اینکه هراونس طلای جهانی ۱۲۴۲ دلار است، گفت: «در قیمت طلای داخلی با قیمت جهانی خیلی فاصله نداریم. فقط شدت فاصله بین سکه و طلا وجود دارد. عرضه و تقاضا هم روی بازار سکه اثرگذار است و از طرفی بحث تحریم‌هاست که روز به روز نزدیک‌تر میشود و افراد هم ممکن است حرف‌هایی را بیان کنند که در بحث طلا و ارز اثرگذار باشد.»
محمدولی در پاسخ به اینکه آیا افزایش تقاضا از
روز شنبه باعث افزایش قیمت سکه شده است، گفت: «افزایش تقاضا اثرگذاری جزئی دارد اما در روزهای اخیر علت اصلی افزایش قیمت طلا افزایش تقاضا نبوده است. ممکن است افراد حضور پیدا کنند و بخواهند به صورت‌های خاصی سکه و طلاهای آب‌شده خریداری و سرمایه خود را از مملکت خارج کنند، اما اینکه افراد مصرف‌کننده مراجعه کرده و تقاضای سکه داشته باشند، بعید است و ظواهر این را نشان نمی‌دهد. نمی‌شود با وضعیت موجود قیمت‌ها را پیش‌بینی کرد. اگر همین روالی که در یکی دو روز اخیر بوده ادامه پیدا کند، ممکن است افزایش قیمت داشته باشیم اما اگر نوسانات آرامش پیدا کند، ممکن است کاهش قیمت داشته باشیم.»
کمیسیون اقتصادی مجلس از اظهارنظر
خودداری کرد!
درپی شنیدن اظهارنظرهای متفاوت بر آن شدیم تا علت این افزایش ناگهانی قیمت سکه را از کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی جویا شویم. متاسفانه مطابق روال همیشگی، تقریبا هیچ‌یک از آنها پاسخگوی تماس خبرنگار ما نبودند و تنها توانستیم با یکی از اعضای این کمیسیون گفت‌وگو کنیم، هر چند نهایتا نتیجه‌ای حاصل نشد. سید تقی کبیری، نماینده خوی در مجلس و عضو کمیسیون اقتصادی درباره علت افزایش قیمت سکه به آفتاب یزد گفت: «من از اظهارنظر در این رابطه خودداری می‌کنم!»
اژه‌ای موقتا سکه را ارزان کرد
اما از سوی دیگر ظاهرا باز هم انتشار یک خبر منجر به تغییر فضا و قیمت طلا و سکه شد. روال افزایش قیمت سکه که تا حدود ساعت ۱۵ روزگذشته ادامه داشت، پس از انتشار اظهارات سخنگوی قوه قضائیه سیر نزولی به خود گرفت.
غلامحسین محسنی اژه‌ای با اشاره به خرید و فروش مبالغ بالای ارز و سکه توسط برخی افراد حقیقی در بازار گفت: «از پایان سال گذشته تحقیقات میدانی شد و افرادی شناخته شدند که بدون داشتن صرافی، مبالغ بالایی خرید و فروش ارز و سکه دارند یا حتی خروج ارز از کشور داشتند. آنها می‌گویند با هماهنگی بانک مرکزی ارز خرید و فروش می‌شده و احیاناً خروج ارز داشته‌اند. مشخص نیست این ارتباطات سالم بوده یا مبالغ ارز کجا می‌رفته و آیا دولت این سیاست را قبول داشته؟ در سال ۹۱ و ۹۲ نیز افرادی دستگیر شدند و حکم علیه آنان صادر شد.
نام سلاطین سکه فاش شد
اژه‌ای با افشای نام سلاطین سکه گفت: «یکی از این افراد به نام حمید مظلومین و پسرش محمدرضا آن موقع حکم قضایی گرفتند، بانک مرکزی آن زمان اعلام کرد اینها با هماهنگی ما فعالیت می‌کردند و دلار را ما به آنها داده ایم. الان اینها دوباره بازداشت شده‌اند. الان بحث این است که بانک مرکزی درخواست کرده برخی بازداشت‌شدگان آزاد شوند. یک متهم می‌گوید در ۳۰ مورد و هر مورد بین چهار تا هفت میلیون دلار از بانک مرکزی ارز گرفته و توزیع کرده است. به پلیس گفتم شما مستقل مصاحبه نکنید تا سوتفاهم پیش نیاید. مردم فکر کردند از متهم دو تن سکه گرفته‌اند ولی واقعیت این است که از متهم و فرزندش سکه‌ای نگرفته‌اند ولی اسناد نشان می‌دهد آنها بیش از دو تن سکه خرید و فروش کرده‌اند و این سکه‌ها موجود نیست.»
این در حالی بود که ظاهرا این تسکین موقتی بود و مجددا قیمت سکه افزایش یافت تا ماجرای سینوسی سکه به روال خود ادامه دهد.
به هر روی، آنچه که مسلم است، در شرایط کنونی اقتصاد ایران، اثر مستقیم انتشار هر خبر و اظهارنظر مرتبط یا غیرمرتبط بر افزایش یا کاهش قیمت طلا یا ارز، ما را بیش از پیش به بیراهه هدایت خواهد کرد. نکته قابل توجه در این میان این است که کلیه این تاثیرات موقتی هستند و پس از چند ساعت یا چند روز از بین می‌روند. اما در نهایت ظاهرا افرادی هستند که نتیجه هر چه باشد، به منافع خود دست می‌یابند!
