اظهارنظرهای ترامپ در لندن و هشدار دولت بریتانیا برای خروج از اتحادیه اروپا بررسی شد

بریگزیت بی بریگزیت؟
محمدرضا ستاری
هنوز یک هفته از جنجال در دولت بریتانیا به واسطه استعفای دو وزیر کلیدی کابینه بر سر طرح خروج انگلیس از اتحادیه اروپا سپری نشده است که «ترزا می» در یادداشتی برای روزنامه میل آن ساندی هشدار داد: در صورت ادامه خط مشی کنونی بر سر خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، ممکن است طرح بریگزیت هیچگاه اجرایی نشود.
نخست وزیر بریتانیا در طول هفته‌های گذشته نیز بر سر خروج از اتحادیه اروپا که قرار است اسفند ماه سال جاری به صورت رسمی اجرایی شود، طرح‌های خاص خود را در نظر داشته و حتی هفته پیش در کابینه برای همکاری با اروپا با هیات دولت به توافق رسیده بود. امری که پس از گذشت دو روز به واسطه آنچه گفته می‌شود بریتانیا را در قبال اروپا در موضع ضعف قرار می‌دهد باعث شد تا وزیر بریگزیت و وزیر خارجه انگلیس از ادامه همکاری با دولت استعفا دهند.


چنین مساله‌ای باعث شد تا دولت «ترزا می» که پیش از آن نیز تحت فشار فزآینده‌ای قرار داشت، در یک بحران سیاسی قرار بگیرد. امری که احتمال دارد با توجه به دودستگی شدید در کابینه منجر به سقوط احتمالی خانم «می» شود. با این حال او در تازه‌ترین اظهارنظر خود گفت که تمامی دغدغه‌های هم حزبی‌هایش را درک می‌کند، اما آنها تاکنون هیچ پیشنهاد عملی جایگزینی برای مخالفت‌های‏شان ارائه نداده‌اند.
«ترزا می» و وزرای همسوی او موافق ایجاد منطقه‌ آزاد تجاری با اروپا هستند و مخالفانش معقتدند در صورت چنین توافقی انگلیس همچنان به بازار مشترک اروپا وابسته خواهد شد و این امر باعث می‌شود که اتحادیه اروپا در روند مذاکرات با دولت بریتانیا خواسته‌های جدیدی را مطرح کنند که به نفع کشور نباشد.
تا به اینجای کار هم بر سر میزان مبلغی که انگلیس باید برای خروج از اتحادیه اروپا بپردازد توافقی جدی وجود ندارد. برخی آن را تا میزان 50 میلیارد یورو ذکر کرده‌اند و معقتدند با توجه به تعهداتی که انگلیس در پروژه‌های مشترک با اروپا دارد، چنین مبلغی باید از سوی لندن پرداخت شود.
ترامپ به نخست وزیر انگلیس چه گفت؟
تمامی این مسائل و هشدار نخست وزیر بریتانیا مبنی بر احتمال لغو بریگزیت در حالی صورت می‌گیرد که دونالد ترامپ در سفر خود به انگلیس طی مصاحبه‌ای جنجالی با روزنامه سان به شدت از نخست وزیر انتقاد کرده و گفته بود که راهبرد خانم می برای خروج از اتحادیه اروپا ممکن است به تجارت میان واشنگتن و لندن خاتمه دهد و او به رای دهندگان خود پشت کرده است.
ترامپ همچنین در بحبوحه جدال در کابینه انگلیس به وضوح از بوریس جانسون وزیر خارجه مستعفی انگلیس حمایت کرده و گفته بود که او یک بخت برزگ برای تصدی مقام نخست وزیری است. هر چند ترامپ طی روزهای بعد که در انگلیس به سر می‌برد مقداری موضع اولیه خود را تعدیل کرد و گفت هر کاری که می‌خواهید انجام دهید ولی مطمئن باشید که به تجارت میان آمریکا و انگلیس لطمه‌ای وارد نمی‌شود؛ اما در تازه‌ترین اظهارنظرش طی مصاحبه با پیرس مورگان اظهار داشت: بریگزیت انتخاب آنهاست. من تنها یک پیشنهاد به خانم «می» دادم و فکر می‌کنم که از این طریق می‌توان یک توافق تجاری عالی با انگلیسی‌ها داشت.
هر چند جزئیات پیشنهاد ترامپ به نخست وزیر انگلیس همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، اما خود « ترزا می» در گفت و گویی اعلام کرد که رئیس جمهوری آمریکا به او گفته در روند رایزنی با اروپا برای بریگزیت به جای مذاکره با آنها از این اتحادیه شکایت کن! امری که نخست وزیر بریتانیا می‌گوید آن را نادیده گرفته است.
انگلیس همچنان یک واقعیت اقتصادی مهم برای اروپا است
دولت انگلیس قصد دارد برای خروج رسمی از اتحادیه اروپا که کمتر 9 ماه برای آن فرصت دارد با ایجاد یک منطقه آزاد تجاری، همچنان قدرت وضع تعرفه‌های مستقل از اروپا برای کالاهای خارجی را برای خود حفظ کند. آنها همچنین مایل هستند که آزادانه و با قوانین تجاری خود با سایر کشورهای جهان پیمان تجاری امضاء کنند و سیاست‌های مشترک کشاورزی و شیلات را با اروپا ترک کنند. از سوی دیگر در سند دولت بریتانیا آمده است، این کشور تردد آزادانه میان اتحادیه اروپا و خود را قطع می‌کند و پارلمان قوانین جدید مهاجرتی را تصویب خواهد کرد تا توسط آن معاهده جدیدی برای رفت و آمد میان کشورهای اتحادیه و بریتانیا صورت بگیرد.
با این حال ناظران معقتدند که با وجود طرح نخست وزیر بریتانیا برای سهولت و توافق با اروپا برای خروج از این اتحادیه، مواردی همچون دوران گذار تا انگلیس بتواند اقتصاد خود را با شرایط خارج از اتحادیه اروپا منطبق کند، مساله مرزهای ایرلند شمالی و جنوبی، حقوق شهروندان، دیوان دادگستری و بودجه اتحادیه اروپا همچنان از چالش‌های برزگ میان لندن و اروپا خواهد بود.
علاوه بر اینها بحث مراودات تجاری و نیز تعهداتی که انگلیس در پروژه‌های مشترک بر عهده دارد نیز مزید علت به منظور شکاف میان بریتانیا و اتحادیه اروپا خواهد بود. در همین راستا است که آنجل گوریا، دبیر کل سازمان همکاری و توسعه اقتصادی اروپا در مصاحبه با یورو نیوز معتقد است: بریتانیا همواره برای اروپا یک شریک تجاری مهم بوده است و به همین صورت یک واقعیت اقتصادی مهم برای کل منطقه باقی خواهد ماند. بریتانیا مانند دیگر اعضای اتحادیه اروپا، عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی است. وظیفه ما این است که در عین کم تنش کردن شرایط خروج، کاری کنیم که کم‌ترین اختلال نیز ایجاد شود. ما باید با واقعیت جدا شدن بریتانیا از اتحادیه اروپا مواجه شویم و به بهترین نحو آن‌را مدیریت کنیم. از سوی دیگر بریتانیا جایی نمی‌رود و مشخص کردن جایگاه و چگونگی ادامه دادن رابطه با این کشور از واقعیت‌های مهم آینده اقتصاد اروپا است. همچنین باید در نظر گرفت که یک دهه صرف دست و پنجه نرم کردن با عواقب بحران‌های اقتصادی شده است و هنوز عواقب آن وجود دارد. مشکل رشد نابرابری و سقوط اعتماد مردم به دولت‌های خود از جمله این عواقب بوده است.