ائتلاف امنیتی جدید در شرق

ادیب- روسیه از نشست اطلاعاتی چهارجانبه با حضور سران سرویس‌های اطلاعاتی ایران، روسیه، چین و پاکستان خبر داد، اما هنوز مقامات ایران، پاکستان و چین درباره این موضوع اظهارنظری نکرده اند؛ اگر این خبر صحت داشته باشد، باید تصریح کرد که ائتلاف سیاسی کشورهای موسوم به محور شرق، اکنون پس از تجربه مشارکت ایران و روسیه در بحران سوریه، به سطح یک ائتلاف امنیتی فراگیرتر رسیده است. به نوشته خبرگزاری روسی «تاس»، نشست مورد اشاره این مقام روس، روز سه‌شنبه در شهر اسلام‌آباد پاکستان برگزار شده است. ناریشکین رئیس سرویس اطلاعات خارجی روسیه نماینده مسکو در این دیدار بوده است. به گزارش فارس ایوانف مسئول رسانه‌ای رئیس سرویس اطلاعاتی روسیه درباره این جلسه گفت: «در این نشست مباحث بر خطرات ناشی از پا گرفتن داعش در اراضی افغانستان، متمرکز بود.» به گفته او در این نشست تفاهم شد تا کشورهای عضو ائتلاف گام هایی برای جلوگیری از سرایت داعش به افغانستان بردارند. افزایش نگرانی های 4 کشور همزمان با انتقال داعش به افغانستان  این نشست چند روز پس از آن برگزار شد که «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا در سفری از پیش اعلام‌نشده وارد کابل، پایتخت افغانستان شد. ایران و روسیه بارها هشدار داده اند که آمریکا در تلاش برای پیاده کردن نیروهای داعش در افغانستان است. در هفته ها و ماه های اخیر دیدارهای دوجانبه مکرری بین مقامات امنیتی و نظامی 4 کشور ایران، پاکستان، روسیه و چین انجام شده و مقامات این کشورها به ویژه ایران و روسیه از انتقال داعش به خاک افغانستان و نقش آمریکا در این موضوع سخن گفته بودند.  اردیبهشت امسال شنیده هایی مبنی بر انتقال ابوبکر بغدادی به خاک افغانستان مطرح شد. در این بین موضوع تشکیل یک ائتلاف برای مبارزه با تروریسم از سال 95 در رسانه های افغانستانی و پاکستانی مطرح شد. در آن زمان سخن از حضور چین، پاکستان و روسیه در این ائتلاف بود، اما نام ایران در بین این کشورها دیده نمی شد. رونمایی از نام 4 کشور حاضر در این ائتلاف فروردین امسال رخ داد؛ جایی که کمال خرازی رئیس شورای راهبردی سیاست خارجی کشورمان در خلال سفر به پاکستان، بدون توضیح بیشتری گفته بود: «پیشنهاد همکاری بین چهار کشور ایران، پاکستان، چین و روسیه در زمینه های امنیتی و اقتصادی که از سوی پاکستان مطرح شده قابل بررسی است و می تواند تاثیر راهبردی چشمگیری را بر امنیت و توسعه اقتصادی منطقه داشته باشد.» اشاره ای که به تازگی شمخانی به هدف مشترک تهران و کابل کرده بود  در این ماه ها مراودات و رفت و آمدهای عالی ترین مقامات امنیتی ایران، پاکستان و افغانستان طی دو سال گذشته شدت گرفته است. به شکلی شمخانی بارها مهمان یا میزبان همتایان خود از این دو کشور بود. از جمله دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در سفر دو ماه پیش سپهبد طارق شاه بهرامی، وزیر دفاع افغانستان به تهران، انهدام کامل گروه های تروریستی حاضر در افغانستان را هدف مشترک تهران و کابل اعلام کرد. همه پیشنهادهای ائتلافی ایران به چین و روسیه ایران تجربه یک ائتلاف مشترک را در منطقه داراست؛ ائتلافی که با حضور ایران، روسیه، عراق و سوریه در 3 سطح سیاسی، امنیتی و نظامی تشکیل شد و  به از بین بردن شجره خبیثه حاکمیت داعش در منطقه منجر شد. بعدها با گسترده شدن مرحله سیاسی حل مسئله سوریه، ترکیه هم به این ائتلاف اضافه شد. شاید با نگاه به همین تجربه مشترک بود که سرلشکر صفوی سال گذشته پیشنهاد افزوده شدن پاکستان را به ائتلاف منطقه ای با محوریت ایران مطرح کرد. دی ماه سال گذشته نیز علی لاریجانی در اجلاس رؤسای مجلس کشورهای ایران، روسیه، ترکیه، چین، پاکستان و افغانستان پیشنهاد کرد برای مقابله با تهدیدهای منطقه ای، ائتلافی بین این کشورها ایجاد شود. اکنون با گذر از این گمانه زنی ها و تحلیل باید منتظر ماند و دید نتایج نشستی که خبرگزاری تاس از آن خبرداده به چه تصمیم های عملیاتی منجر می شود و آیا می تواند ابعاد جدی تر از یک ائتلاف یا پیمان امنیتی در «شرق» را تقویت کند؟       فرا خبر بهترین فرصت برای یارگیری از پاکستان و چین  فاجعه ای که در 8 سال اخیر در سوریه رخ داده، به شکل گسترده ای منافع ایران و روسیه را در هم تنیده است. با این حال موضوعاتی مانند تهدیدهای امنیتی مشترک و همچنین تحریم های آمریکا علیه هر دو کشور زمینه همکاری های مشترک را ایجاد کرده است. با این حال همکاری دو کشور چین و پاکستان با ایران و ایجاد ائتلاف امنیتی در عالی ترین سطح کمی دور از انتظار بود. علت این امر را باید در اهمیت تهدیدی دانست که 4 کشور ایران، روسیه، چین و پاکستان را دور هم جمع کرده است. به نظر می رسد شرایط فعلی به جز تهدید مشترک، زمینه های دیگری هم برای تقویت همگرایی دو کشور چین و پاکستان با ایران به وجود آورده است؛ شکست ائتلاف سعودی از یک سو و افراطی گری این کشور در رفتارهای منطقه ای موجب جدا شدن پاکستان از این ائتلاف شده و از این لحاظ بهترین فرصت برای کشاندن پاکستان در تیم ایران است، همچنین زاویه سیاست های منطقه ای ترامپ با مبانی پاکستان تندتر شده به شکلی که سال گذشته رئیس جمهور آمریکا تلویحاً این کشور را به حمایت از تروریسم متهم کرده بود. از سویی دیگر جنگ تجاری ترامپ علیه چین و متنشج شدن روابط اقتصادی و سیاسی این دو کشور فرصت مغتنمی برای یارگیری از چین است.       خبر مرتبط
الاخبار: پاکستان با طرح ضدایرانی آمریکا مخالفت کرد  پایگاه لبنانی الاخبار فاش کرد که دولت پاکستان یک بار دیگر با طرح آمریکایی- سعودی- صهیونیستی برای تشکیل اتاق عملیات فرماندهی فعالیت‌های شورشی ضد ایران در مرزهای بلوچستان خود مخالفت کرد. به گزارش فارس، آمریکایی‌ها و سعودی‌ها تلاش دارند اتاق عملیات توطئه و تحریکات مرزی نظیر اتاق الموک در اردن و ترکیه را از مرزهای سوریه به ایران انتقال دهند تا شاید بتوانند از طریق ایجاد کانون‌های فرسایش توسط تحریک بلوچ‌های ایران، جنگ جدیدی را از اقلیم بلوچستان پاکستان ضد ایران به راه بیندازند. به نوشته مشرق اتاق الموک، اتاق عملیات نظامی بود که جز در صورت موجودیت آن در امان پایتخت اردن و انطاکیه در اسکندرون، امکان استمرار جنگ سوریه وجود نداشت. از دو هفته پیش تلاش می‌شود نسخه پاکستانی این اتاق عملیات نیز در مرزهای ایران تشکیل شود. بنا بر این گزارش آمریکایی ها تلاش دارند گروه‌های متمرکز در بخش پاکستانی اقلیم بلوچستان را به افزایش سطح عملیات جنگی خود در خاک ایران ترغیب کنند. در عین حال به نوشته الاخبار این نقشه با مخالفت پاکستان روبه رو شده است. به گزارش تسنیم  پاکستان طی 10 سال گذشته بارها درخواست‌های مشابهی را از سوی عربستان و آمریکا درباره استفاده از اقلیم بلوچستان برای عملیات ضد ایران دریافت ولی آن ها را رد کرده است.