روزنامه همدلی
1397/04/20
ترامپ از هم‌پیمانانش خواسته دور نفت ایران خط بکشند؛ جهان در واهمه حذف نفت ایران و افزایش قیمت‌ها
سنگ دیوانهکارشناسان اقتصادی بر این باور هستند دود خروج امریکا از برجام در چشم مصرف‌کنندگان می‌رود
همدلی| فاطمه آقایی‌فرد: بعد از خروج ترامپ از برجام، ماجرای نفت ایران، سوژه داغی برای رسانه‌های داخلی و خارجی شده است. ساده که نیست، ایران با تولید حدود 3 میلیون و 800 هزار بشکه در روز، سومین کشور بزرگ صادرکننده نفت در جهان است و حالا اگر آنطورکه رئیس‌جمهوری آمریکا گفته، بخواهد از حلقه صادرکنندگان انرژی به بیرون رانده شود، معلوم نیست وضعیت عرضه و تقاضا به کجا ختم خواهد شد.
جدا از اینکه اقتصاد وابسته به نفت ایران در صورت تحریم‌ها تا چه اندازه از این اتفاق ضربه می‌خورد، به باور بسیاری از کارشناسان، بزرگترین مصرف‌کنندگان نفتی، مهمترین قربانیان بازی سختی هستند که سوت آغاز آن را ترامپ به صدا درآورده است.
همین حالا که هنوز چهارماهی تا زمان اعمال تحریم‌ها زمان باقی مانده است، مصرف‌کنندگان نفتی، کاسه چه کنم چه کنم، به دست گرفته‌اند و از رسیدن نرخ انرژی به کانال 80 دلاری دلهره دارند، چه برسد به روزی‌که یکی از مهمترین عرضه‌کننده‌های نفت در جهان، از رده خارج شود؛ که در این‌صورت بر اساس پیش‌بینی‌ها، قیمت‌ها حتما از 100 دلار فراتر هم خواهد رفت. سوال مهمی که در این باره می‌توان مطرح کرد آن است که کدام کشور توان تولید نفت به اندازه ایران را دارد و خلاء ناشی از خروج کشور از حوزه صادرات، توسط کدام یک از صادرکنندگان پر خواهد شد؟ روسیه، عربستان یا آمریکا؟ پاسخ این پرسش را حتی بسیاری از تحلیلگران باتجربه انرژی هم نمی‌دانند و معلوم نیست در آینده وضعیت انرژی با این بازی‌ها به کجا برسد.
حالا سرنوشت نفت ایران در بازارهای جهانی آنچنان کشورهای مصرف‌کننده و به موازاتش رسانه‌های خارجی را درگیر کرده است که خبرهای داغ نفتی در بلومبرگ و رویترز هر روز رژه می‌روند. انگار کار بیخ پیدا کرده و فشار بر تولید کننده و مصرف کننده از سوی آمریکا، همه معادلات نفتی‌ها را بر هم ریخته است. بر اساس گزارش روز گذشته بلومبرگ، ترامپ از همه کشورهای هم پیمانش خواسته تا پیش از آغاز تحریم‌ها، یعنی قبل از چهارم نوامبر، نیز دور خرید انرژی از ایران را خط بکشند. هرچند به باور بسیاری از تحلیلگران نفت، با افزایش بهای انرژی و احتمال رسیدن آن به 300 دلار، حتما کشورهای مصرف‌کننده پادرمیانی کرده و به نفع خودشان هم که شده، از آمریکا می‌خواهند تا فشارها علیه ایران را کاهش دهد، اما به هر حال هنوز تهدیدها به قوت خود باقی هستند و با همه حمایت‌هایی که اروپایی‌ها از ادامه فروش نفت ایران به بازارهای بین‌المللی می‌کنند، نگرانی از بابت افزایش قیمت در پی بالا رفتن تهدیدهای ایالات متهده، هنوز هم وجود دارد.
چه کسی ضربه می‌خورد؟
کشورهای هم پیمان با آمریکا این‌روزها برای کاهش خرید نفت از ایران، حسابی تحت فشار هستند. تلاش اروپایی‌ها برای ادامه مراودات نفتی با ایران به کنار، سوال اینجاست، اگر ترامپ بتواند ایران را از رده صادرکنندگان نفتی خارج کند و تنگه هرمز در پاسخ به این ماجرا بسته شود، چه کسی در این میان قربانی اصلی است؛ اگرچه این‌ها همه فرضیاتی بیش نیستند، اما بلومبرگ بر اساس نموداری، میزان واردات نفت از ایران را تحلیل کرده است که با تحلیل آن می‌توان فهیمد کدام کشور ضربه بزرگی می‌خورد؟ نمودار منتشر شده در این سایت آمریکایی نشان می‌دهد که از سال 2013 تا 2018، میزان فروش نفت ایران به کشورهای اروپایی افزایش یافته و در نهایت به دو میلیون و 400 هزار بشکه در روز رسیده است. ژاپن؛ سومین مصرف کننده نفتی ایران، با واردات 140 هزار بشکه در روز از خاورمیانه، در 6 ماه نخست سال جاری میلادی، بر اساس این تحلیل بزرگترین ضربه را از این بازی خواهد خورد. بد نیست بدانید که میزان صادرات نفت به این کشور نسبت به سال 2015، 32 درصد افزایش یافته که به‌نظر می‌رسد وابستگی ژاپن به انرژی خاورمیانه را بیشتر کرده است. این در حالی است که کره جنوبی، رفته رفته، حدود 30 درصد از واردات نفتی از ایران را کاهش داده است و تایوان نیز در مقابل خربد نفت از ایران را 11 هزار بشکه در روز نسبت به سه سال گذشته افزایش داده است. حالا که ترامپ از این کشورها خواسته تا خرید انرژی از ایران را حتی زودتر از آبان ماه سال جاری تحریم کنند، به‌نظر می‌رسد تصمیم چین و هند نیز به عنوان مهمترین وارد کنندگان نفت از ایران، سرنوشت ساز خواهد بود. بر اساس گزارش بلومبرگ، این دو کشور در مجموع یک میلیون و 400 هزار بشکه نفت در روز از ایران طی سه ماه گذشته وارد کرده‌اند که حالا مهره‌های اصلی بازی نفتی ترامپ و ایران هستند و حذف یکی از آنها، می‌تواند وضعیت عرضه و تقاضا را تحت تاثیر قرار دهد. چین هنوز در حال مذاکره با آمریکا درباره خرید نفت از ایران است و هنوز کسی نمی‌داند زمستان امسال هم چینی‌ها مشتریان نفتی ایران خواهند بود یا خیر؟ اما آنطور که گزارشات نشان می‌دهد، سخنگوی وزارت خارجه چین اعلام کرده که پکن قصد ندارد با واشنگتن برای توقف واردات نفت از ایران همکاری کند. در این میان کره جنوبی و ژاپن در تلاش هستند تا با حفظ روابط خود با آمریکا، منافع نفتی خود با ایران را به خطر نیندازند و هر دو طرف را داشته باشند.
با این همه بلومبرگ در انتهای این گزارش می‌نویسد، خیلی بعید است که آمریکا بتواند صادرات نفت ایران را به صفر برساند. با نهایت تلاش ایالات متحده برای اعمال تحریم‌های نفتی علیه ایران، این کشور در بدترین حالت 800 هزار تا یک میلیون بشکه در روز نفت خام به بازارهای جهانی کمتر وارد خواهد کرد و هیچ گاه صادرات از ایران به صفر نخواهد رسید.
کدام کشورها پای نفت ایران ایستاده‌اند؟
بسیاری از مشتریان نفت ایران با وجود تهدیدها و تلاش‌های آمریکا در راستای حذف نفت ایران از بازارهای جهانی همچنان پای نفت ایران ایستاده و حمایت خود را از صادرات نفت ایران اعلام کرده‌اند.
به گزارش ایسنا، سرنوشت نفت ایران در روزهای اخیر همواره در صدر لیست اخبار جهانی ایستاده است. درحالی که ترامپ از طرق مختلف سعی در حذف نفت ایران از بازارهای جهانی و جایگزین کردن نفت عربستان، روسیه و حتی نفت تولیدی خود با نفت ایران دارد، صادرات ایران همچنان ادامه دارد و به گفته بیژن زنگنه، وزیر نفت تاکنون تغییر عمده‌ای در مقدار تولید و صادرات نفت ایران حاصل نشده است و ایران در قبال اقدام‌های آمریکا، برنامه‌های خود را پیش خواهد برد.
حمایت پنج قدرت جهان از نفت ایران
این اتفاق درحالی رخ داده است که ترامپ از مشتریان ایران خواسته بود خرید نفت از ایران را تا آبان ماه به صفر برسانند که البته با مخالفت بسیاری از کشورها رو به رو شد. حدود یک هفته بعد از تصمیم ترامپ پنج کشور حاضر در توافق برجام در بیانیه‌ای مشترک در وین از ادامه فروش نفت و گاز ایران در بازارهای جهانی حمایت کردند.
پنج کشور باقیمانده در توافق هسته‌ای با ایران، روز ۱۵ تیرماه اعلام کردند که با وجود تهدید ناشی از تحریم‌های آمریکا پس از خروج آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، آنها از حق ایران برای صادرات نفت و گاز حمایت می‌کنند.سه قدرت اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) به همراه روسیه و چین در بیانیه‌ای مشترک به همراه ایران اعلام کردند که پنج کشور حاضر در توافق هسته‌ای، به همکاری اقتصادی با ایران از جمله ادامه صادرات نفت و گاز و دیگر محصولات انرژی متعهد می‌مانند.
تحریم بی اثر آمریکا علیه نفت ایران
در این راستا یکی از مدیران ارشد شرکت ساینوپک چین نیز اعلام کرد که تحریم‌های آمریکا ضد ایران، تاثیری بر واردات نفت چین از ایران نخواهد داشت. به گفته وی پالایشگران چینی برای خرید نفت از ایران، از نفتکش‌هایی استفاده می‌کنند که تعاملی با آمریکا ندارند بنابراین، با وجود تصمیم آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها ضد ایران، واردات نفت چین از ایران آسیبی نخواهد دید. این مدیر ساینوپک همچنین اعلام کرد که در صورتی که دولت چین برای واردات نفت از آمریکا تعرفه ۲۵ درصدی وضع کند، پالایشگران چینی خرید نفت از ایالات متحده را متوقف می‌کنند.
همچنین هند اعلام کرد تحریم‌های آمریکا را که تهدید کرده علیه کشورهایی که پس از چهارم نوامبر به خرید نفت ایران ادامه می‌دهند وضع خواهد کرد، به رسمیت نمی‌شناسد. سونجای سوتهیر، یکی از مقامات وزارت نفت هند گفت: هند تحریم‌های یک جانبه را به رسمیت نمی‌شناسد و تنها تحریم‌هایی را رعایت می‌کند که از سوی سازمان ملل متحد تصویب شده‌اند. ژاپن و کره جنوبی نیز برای پیشگیری از پیامدهای منفی تحریم‌های ضدایرانی آمریکا، با دولت ایالات متحده مذاکره می‌کنند.
یوشیهیده سوگا، دبیر هیئت دولت و سخنگوی دولت ژاپن، اعلام کرد ژاپن و آمریکا اکنون در حال مذاکره درباره بازگشت تحریم‌های آمریکا ضد ایران هستند. ما پیامد اقدام آمریکا را با دقت زیر نظر داریم و تمایل داریم با کشورهای درگیر، از جمله آمریکا، مذاکره کنیم تا هیچ پیامد منفی برای شرکت‌های ژاپنی ایجاد نشود.
یکی از مسئولان وزارت انرژی کره جنوبی نیز اعلام کرد دولت این کشور برای دریافت معافیت از تحریم‌های آمریکا، به مذاکره با واشنگتن ادامه می‌دهد.حتی خبری مبنی بر توقف واردات نفت ایران توسط کره منتشر شد که توسط سفارات این کشور تکذیب شد.
از سوی دیگر وزیر انرژی روسیه در واکنش به اخباری مبنی بر اعمال فشار آمریکا برای توقف صادرات نفت ایران، گفت: کشورش توافق با ایران برای واردات نفت خام در قبال کالا را از منظر حقوقی ارزیابی خواهد کرد. الکساندر نواک گفت: تفاهم نامه‌ای که با ایران در سال ۲۰۱۴ امضا کردیم، همچنان به قوت خود باقی است. توافق تهاتر نفت در برابر کالا از سال گذشته آغاز شد و روسیه و ایران توافق کردند ایران صادرات ۱۰۰ هزار بشکه در روز نفت به روسیه را در قبال دریافت کالاهای مختلف آغاز کند. امسال نواک درباره تمدید این مکانیسم به مدت پنج سال صحبت کرد.
نفت ایران جایگزین ندارد
این درحالی است که بسیاری از کارشناسان معتدند اوپک ظرفیت مازاد برای جایگزینی افت تولید نفت ایران را ندارد و رئیس جمهوری آمریکا باید سیاست خود را در قبال ایران تغییر دهد. هنگامی که تحریم‌هاعلیه ایران در ماه نوامبر اجرایی شوند، تولیدکنندگان نفت ظرفیت لازم برای جبران افت تولید این کشور را در اختیار ندارند. اگر ترامپ در توقف کامل صادرات نفت ایران موفق شود، تولیدکنندگان نفت باید عرضه روزانه ۲ میلیون و 800 هزار بشکه نفت ایران را جایگزین کنند. این حفره‌ای بزرگ است که پر کردن آن دشوار است.
اگر تولیدکنندگان نفت نتوانند این کار را انجام دهند، هزینه‌ها جهش می‌یابند. طبق اعلام بانک آمریکا- مریل لینچ، در صورت توقف کامل صادرات نفت ایران و ناتوانی عربستان از جبران این کاهش تولید، قیمت نفت به ۱۲۰ دلار برای هر بشکه می‌رسد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
محمد بسته‌نگار همراه صادق مهندس سحابی درگذشت
«همدلی» مانورهای احمد توکلی در برخورد با فساد و افشاگری را به بهانه نشست «فساد، معضل فراجناحی جمهوری اسلامی» ارزیابی کرد
ترامپ از هم‌پیمانانش خواسته دور نفت ایران خط بکشند؛ جهان در واهمه حذف نفت ایران و افزایش قیمت‌ها
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، برت کاوانا را به عنوان گزینه جایگزینی قاضی کندی در دادگاه عالی معرفی کرد
جهانگیری: آنهایی که ملت را غارت کردند ادب می‌کنیم
45 سال بعد از قتل خواننده انقلابی؛ قاتلان ویکتور خارا محکوم شدند
حسین احمدی‌نیاز دانستن حق مردم است
حلقه گمشده معضلات زیست‌محیطی ایران
محمد بسته‌نگار همراه صادق مهندس سحابی درگذشت
یک روز با دانشجویان بی‌پول در پارک لاله تهران؛ دوستیِ مردمانِ افغانستانی، کرد و تهرانی
