جلال خوش چهره انتخاب سخت

پرسش کلیدی این است؛ ایران چگونه و با همراهی چه کسانی می‌تواند دربرابر سیاست‌های امریکا به‌طور موثر ایستادگی کند؟ آیا ائتلاف‌های تاکتیکی با برخی قدرت‌های جهانی از جمله اروپا و یا روسیه و چین، قادر است به سیاست‌های خصمانه امریکا مهار بزند؟
نتایج اجلاس جمعه گذشته در وین به گونه‌ای روشنگرانه پاسخ به پرسش بالاست. بیانیه پایانی اجلاس گروه 1+4 این مهم را محل تردید قرار داد که منافع بلند مدت هریک از اعضای گروه یاد شده بتواند تامین کننده مخالفت با امریکا باشد.
ایجاد یک ائتلاف موثر و پایدار باید براساس اهداف و ارزش‌های مشترک باشد. درحالیکه هریک از طرف‌ها با نگاه به منافع اصولی خود و به‌طرز مشروط، حاضر به قبول مشارکت در آنچه شده‌اند که اکنون به تلاش برای نجات و حفظ برجام شناخته می‌شود. واقعیت این است که اروپائیان به رغم همه مخالفت‌ها با سیاست‌های خودسرانه دونالد ترامپ از حیث استراتژیک براین باورند که یکجانبه‌گرایی امریکائیان، بخشی از نقش امنیتی منحصر به فرد این کشور به حساب می‌آید. از این‌رو اروپائیان همواره و اگرچه با اکراه، نقش برتر امریکا را به عنوان هزینه حمایت آن از خود در عرصه‌های مختلف پذیرفته‌اند. فراموش نباید کرد که اکنون میان اروپائیان به لحاظ سابقه رقابت‌های تاریخی میان خود و نیز خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، اتحاد سیاسی لازم برای مقاومت کامل مقابل امریکا وجود ندارد. علاوه براین، دولت‌های اروپایی نشان داده‌اند که هنوز نمی‌توانند وزنه قابل رقابت با اقتصاد امریکا باشند. در واقع هر دو عوامل بالا به شکلی همپوشاننده این احتمال را تقویت می‌کند که آنان را در برابر امریکا به عقب نشینی یا تن دادن به خواست‌های کلان واشنگتن وادارد. حتی چین که حالا وارد بزرگترین جنگ تجاری با امریکا شده نیز مرز معینی را در همراهی با ایران در مخالفت با سیاست‌های ضد برجامی امریکا پذیرفته است. هشدار این کشور درباره تهدید بسته شدن تنگه هرمز و نیز دخالت در چگونگی انتشار بیانیه پایانی اجلاس وزیران امور خارجه کشورهای گروه 1+4 نشان داد که ایران نمی‌تواند به پکن توجه و گرایشی بیش از آن کند که در وین از خود بروز داد. از سوی دیگر، همکاری عمیق‌تر با روسیه ممکن است در حال حاضر و به لحاظ استراتژیک مطلوب نشان دهد، اما تحریم‌های غرب علیه این کشور در پی ماجرای اوکراین نشان داد که روسیه فاقد امکانات و بنیه اقتصادی لازم برای تکیه زدن به آن در موقعیت تشدید بحران است. نشانه‌ها در تنش‌زدایی میان مسکو و دولتمردان تندرو کاخ سفید حاکی از تمایل روسیه به کاهش مشاجرات با واشنگتن به ویژه در منطقه خاورمیانه است. مطلوب روسیه، تشدید بحران در تنگه هرمز در خدمت به منافع اقتصادی خود است. جالب‌تر اینکه روس‌ها پیش از شروع تحریم‌های نفتی امریکا علیه ایران، روزانه دویست هزار بشکه به تولید نفت خود افزوده‌اند. دولت آلمان با تکیه بر توانایی اقتصادی خود تا حدودی متفاوت از دیگران در قبال ایران رفتار کرده است اما در مجموع، اجلاس جمعه گذشته وین نشان داد که قدرت‌های چهارگانه گروه 1+4 یا آمادگی مشاجره کامل با امریکا را درباره برجام ندارند و یا مکمل خواست‌های واشنگتن از ایران درباره برجام هستند. اروپا و امریکا در مطالبات خود از ایران دچار اختلاف اصولی نیستند. اختلاف در نوع نگرش آنان به ایران و تفاوت ارزیابی آنان از این کشور است. بنابراین اختلاف میان اروپا و امریکا به دامنه واکنش‌ها دراین‌باره مربوط می‌شود. به تبع آن چین و روسیه نیز از منظر منافع خود به دامنه اختلاف‌ها می‌نگرند.
لازم است ایران با نگاه به واقعیت‌های جاری در صحنه بین‌الملل، توقعات خود را از گروه 1+4 براساس امکانات بسنجد و اتکای خود را بیش از همه در داخل قرار دهد. مشروعیت مواضع ایران در جامعه جهانی نیز باید قادر باشد منافع جامع بین‌الملل را بازتاب دهد.
سایر اخبار این روزنامه
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست: اشتباهات مهندسی در سد گتوند عامل شوری آب خوزستان است «ابتکار» دلایل متهم شدن جریان اصلاح‌طلب به محافظه‌کاری را بررسی می‌کند کندی اصلاحات در ایستگاه محافظه‌کاری؟ اجرای پروژه «سی» به دلیل همراهی با وضعیت معیشتی مردم لغو شد حمایت به روش همایون یا کلهر؟ جلال خوش چهره انتخاب سخت رد پای انتقال آب کارون به کشورهای همسایه در رسانه‌های عربی همچنان به چشم می‌خورد «ابتکار» از ترافیک استیضاح‌ وزرا در مجلس گزارش می‌دهد موج‌سواری با رمز مطالبات مردمی «ابتکار» از ابعاد فسادزای سیاست‌های ارزی دولت از زمستان 96 تا به امروز گزارش می‌دهد نظام سیاسی ترکیه از دیروز به صورت رسمی و با ادای سوگند اردوغان تغییر کرد نظام جدید حکومتی با رئیس قدیمی «ریدلی اسکات» از فیلم «تمام پول‌های جهان» می‌گوید ماجراهای پشت پرده نفت و یک باج‌گیری عظیم با استعفای وزرای خارجه و بریگزیت دو دستگی در دولت بریتانیا عمیق‌تر شد زلزله بریگزیت و پایه‌های لرزان دولت «ترزا می» محسن غرویان: تصمیم‌گیری درباره حجاب توریست‌ها را بر عهده خودشان بگذاریم سخنگوی شورای نگهبان: ایرادات شکلی دو لایحه از لوایح چهارگانه FATF را به مجلس ارسال کردیم محسن رهامی: مشکلات اقتصادی به دلیل عدم توانایی مدیران در حل معضلات است