بهره‌وری سیاسی از تاسیس شهرک‌های صنعتی

امیر واعظی‌آشتیانی* - آنچه در صنعت کشور می‌گذرد، بی‌شباهت به سوءمدیریت دردناکی نیست که در بخش‌های دیگر حاکم است‌‌. حال آنکه این آشفتگی و در‌هم‌ریختگی در صنعت کشور مشهودتر و آسیب‌زننده‌تر از بخش‌های دیگر است‌‌. درایت و اندیشه‌‌ورزی در صنعت کشور مشهود نیست چراکه صنعت به سیاست آلوده شده و این آلودگی منجر به تصمیم‌گیری‌های اشتباه می‌شود‌‌.
تاسیس شهرک‌های صنعتی نیز مانند دیگر بخش‌های صنعت کشور دستمایه تبلیغات و بهره‌وری‌های سیاسی شده است‌‌. نمایندگان مجلس تلاش می‌کنند تا مجوز ساخت شهرک‌های صنعتی را برای حوزه انتخابی خود اخذ کنند تا به این شیوه این حس را القا کنند که در مسیر توسعه و رشد اقتصادی و صنعتی قدم برداشته و همه تلاش خود را به منظور کاهش بیکاری و مشکلات اقتصادی کرده‌اند‌.
تجربه شخصی بنده در جایگاه معاون وزیر صنعت و ریاست شهرک‌های صنعتی این موضوع را روشن کرد که نمایندگان مجلس از هیچ تلاشی از جمله لابی‌گری‌های متعدد فروگذار نمی‌کنند و تلاش‌شان بر آن است که حتی به قیمت آنکه صرفا کلنگ‌زنی یک زمین به نام شهرک صنعتی انجام شود از آن بهره‌وری کنند‌‌. این موضوع در حالی است که شهرک‌های صنعتی نباید آغاز به کار کنند مگر زمانی که صفر تا 100 مسیر توسعه آنها مورد بررسی کامل قرار گرفته باشد‌.
امروز تعداد قابل توجهی شهرک صنعتی فاقد زیرساخت‌های لازم در کشور وجود دارد که اغلب به بهانه‌های سیاسی افتتاح شده‌اند و نیازمند هزینه‌هایی گزاف به منظور توسعه و بهره‌وری هستند‌‌. در چنین شرایطی دلیلی برای تاسیس شهرک‌های صنعتی جدید با هزینه‌هایی گزاف وجود ندارد‌‌.


ساخت شهرک‌های صنعتی نیازمند آمایش سرزمینی و جانمایی‌های علمی بر اساس مطالعات ریشه‌ای است‌‌. نکته مهم آن است که هر صنعت در یک منطقه خاص قابل پیگیری است و نمی‌توان همه صنایع را بی‌هیچ پشتوانه علمی و دانش کافی در مناطق مختلف جغرافیایی تاسیس کرد‌‌. پتانسیل زمینه‌های بومی، محلی، راه‌های مناطق و نگاه به آموزش علمی و فاکتورهای دیگر به ما کمک می‌کند که آیا ایجاد شهرک‌های صنعتی جدید منطقی است یا خیر‌.
آخرین بررسی‌ها بیانگر آن است که بخش قابل توجهی از شهرک‌های صنعتی کمتر از 50 درصد امکانات زیرساختی لازم را به خود اختصاص داده‌اند و این گروه نیازمند توجه بیشتر است‌‌. بر اساس چنین شرایطی دیگر نیاز به کلنگ‌زنی‌های مستمر نیست و باید به‌طور جدی شرایط شهرک‌های صنعتی را به نقطه مطلوب نزدیک کنیم‌‌.
علاوه بر تصمیم‌گیری‌های سیاسی نمایندگان مجلس مبنی بر تاسیس شهرک‌های صنعتی گاهی دولت تصمیم می‌گیرد در مناطق مرزی شهرک‌های مشترکی را افتتاح کند که هدف اصلی آن توسعه روابط دوجانبه با کشورهای همسایه است‌‌.
اما باید پذیرفت این موضوعات را نمی‌توان صرفا با معاهدات بین‌المللی پیش برد و نیازمند تحلیل‌های تخصصی صنعتی و سیاسی به شکل توامان است‌‌. افق، هدف و آینده ساخت شهرک‌های صنعتی باید تعریف شود و در همین مسیر اگر معاهده‌ای هم بسته می‌شود نیازمند همه‌جانبه و آینده‌نگر باشد‌‌. سازمان شهرک‌های صنعتی در تعامل با دیگر سازمان‌های مرتبط باید همه مراحل ساخت شهرک‌های صنعتی را مورد موشکافی قرار دهد و تصمیم نهایی را بر این اساس اتخاذ کند‌‌.
*مدیرعامل سابق شهرک‌های صنعتی
v.ashtiani37i@yahoo.com