صنعت و معدن از ارز دولتی بی‌نصیب ماندند

«جهان صنعت»- پس از کش و قوس‌های فراوان در چند روز اخیر‌ در خصوص ارز تخصیصی به واردکنندگان کالا، بانک مرکزی فهرست بخشی از دریافت‌کنندگان ارز به نرخ رسمی را منتشر کرد. بر این اساس در این فهرست بلند بالا اسامی تمامی شرکت‌های دریافت‌کننده ارز ۴۲۰۰ تومانی به همراه کالاهای وارداتی مشخص شده است که تنها با یک نگاه، می‌توان به عمق فاجعه پی برد. شرکتی باهویت کشاورزی توانست خودرو وارد کند، تیم فوتبالی با ارز کشور لاستیک خودرو وارد می‌کند، خودروساز چای وارد می‌کند و شرکت خوراک دام و طیور موبایل وارد می‌کند‌. این روش نشان از نظارت کامل بر بخش واردات و حمایت از تولید کشور است که در نوع خود بی‌سابقه است‌! در این روز‌های بحرانی، صنعت و معدن که نیاز به حمایت‌های دولت است و همواره با هر تغییر و تحول دستخوش بحران تازه می‌شود، این بار با انتشار لیست کالاهای وارداتی با ارز دولتی دیگر هیچ جای بهانه‌ای برای دولت نیست. نگاهی واقع‌گرایانه به نقش، جایگاه و سیاست‌های دولت در کنار بازخوانی واقعیت‌های بحران‌زده صنعت و معدن کشور، سندی بر واهی بودن ادعای دولت است که با فرافکنی مسوولیتش در زمینه حمایت از صنعت و معدن کشور، سایر بخش‌ها را متهم می‌کند. پر شدن جای خالی کالاهای مورد نیاز توسعه صنعت با کالاهای غیر‌ضروری نشان از بی‌تفاوت دولت به اوضاع و احوال صنایع کشور دارد. این در حالی است که بخش‌های صنعت و معدن کشور در انتظار واردات ماشین‌آلات و ادوات صنعتی هستند.
فساد حاصل مدیریت غلط
با توجه به ضعف نظارت و مدیریت بر واردات که حاصل آن تنها پرورش فساد و رانت را در اقتصاد نشان می‌دهد احمد شریفی، دبیر انجمن سنگ ایران‌ در همین رابطه در گفت‌وگو با «جهان صنعت» تاثیر واردات بی‌قید و شرط کالاهای غیرضروری بر صنعت و به ویژه بخش معدن کشور را چنین گفت: نوسانات نرخ ارز نیز مانند دیگر صنایع بر ما اثر‌گذار بوده است. دبیر انجمن سنگ ایران با گلایه از ا‌ینکه صنعت و تولید برای توسعه نیازمند لوازم و ادوات به روز دنیاست گفت: متاسفانه در پی اعلام لیست کالاهای وارداتی با ارز 4200 تومانی جای خالی ماشین‌آلات صنعتی به ویژه در بخش معدن خالی بود. به نظر می‌رسد این موضوع با توجه به رانت واردات هیچ اهمیتی برای دولتمردان نداشته است. شریفی با تا‌کید بر اینکه باتوجه به شرایط فعلی صنعت و تولید در کشور دولت می‌تواند به راحتی با تثبیت نرخ ارز برای کالاهای اساسی مانند غذا و دارو از یک سو و از طرف دیگر برای خروج از رکود اقتصادی و توسعه صنعت با اختصاص ارز رسمی به این بخش‌ها جهت تامین مواد اولیه و ادوات لازم تحولی جدی در اقتصاد ایجاد کند ادامه داد: در این صورت است که می‌توان امیدوار بود دولت در جهت مبارزه با رانت عزم جدی داشته است. البته ما با صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی صحبت کردیم و در تلاشیم تسهیلات ارزی برای واردات ماشین‌آلات و تجهیزات معادن با ارز ۴۲۰۰ تومان دریافت کنیم ولی تا‌کنون این مهم انجام نشده است و طبق وعده وزیر امید‌وار هستیم در اسرع وقت محقق شود. وی در ادامه سخنانش به سامانه نیما و روند فعالیت آن نیز اشاره کرد و گفت: نظرات مختلفی نسبت به ضعف سامانه نیما وجود دارد‌ اما اعتقاد بنده این است که بزرگ‌ترین اشتباه تاریخی در بخش کنترل و جابه‌جایی ارز در ایران رخ داده است‌ زیرا باید از ابتدا منشا و مقصد درآمدها و ارزآوری حاصل از صادرات در کشور کنترل و مشخص می‌شد و نرخ را بازار کنترل می‌کرد تا از خروج ارز از کشور جلوگیری شود. به گفته وی، در واقع عدم کنترل باعث شد بخش زیادی از ارز کشور خارج شود.
برای زنده ماندن معدن نیازمند ماشین‌آلات هستیم


شهناز نوایی، ریس کمیته بانوان معدنکار خانه معدن ایران در گفت‌و‌گو با «جهان صنعت» با بیان اینکه صنعت کشور نیازمند ورود تکنولوژی است گفت: در این حالت می‌توانیم به توسعه بخش‌های صنعت و معدن کشور دست یابیم. امروز ضعف در بخش معدن تنها به دلیل نبود ماشین‌آلات مورد نیاز این بخش است و همین موضوع روند توسعه را کند کرده است. وی با بیان اینکه عوامل مختلفی از سیاست‌های صادرات و واردات گرفته تا مشکلات مدیریتی به خصوص در راس سیاستگذاری حوزه معدن چشم‌انداز خوشایندی را برای این بخش در آینده پیش‌روی ما نمی‌‌گذارد، معتقد است این احتمال وجود دارد که در صورت وضع موجود تا 30 درصد معادن کوچک تعطیل شوند، ادامه داد‌: در این برهه از زمان دولت می‌تواند با حمایت‌های خود از بخش معدن از این بحران جلوگیری کند. تخصیص ارز رسمی جهت واردات مواد اولیه و ماشین‌آلات صنعتی یکی از اولویت‌هایی است که متاسفانه به آن توجه نمی‌شود. از سوی دیگر معادنی وجود دارند که شاید بخش عمده معادن کشور را به لحاظ عددی تشکیل دهند و آن معادن کوچک و متوسط هستند که به نظر می‌رسد از قیمت ارز متاثر شده و در مواردی حتی کارشان به تعطیلی کشیده است. وی افزود: مسوول مستقیم تعطیلی‌هایی که در معدن اتفاق خواهد افتاد و بیکاری‌هایی که به وجود خواهد آمد دولت و مجلس هستند چراکه هر دو می‌توانند از این مساله جلوگیری کنند در حالی که تاکنون در این زمینه کم‌کاری صورت گرفته است. نوایی در ادامه با توجه به شرایط موجود در بخش معدن گفت: یکی از مشکلات اساسی معادن تامین ماشین‌آلات معدنی است به گونه‌ای که در پنج سال گذشته قیمت ماشین‌آلات راه‌سازی و معدنی شش تا هفت برابر افزایش پیدا کرده است و این رقم حتی با در نظر گرفتن حقوق ورودی و تعرفه‌های گمرکی از میزان تورم و افزایش نرخ ارز نیز بالاتر است. رییس کمیته بانوان معدنکار خانه معدن ایران با بیان اینکه تصمیمات یک‌شبه در حوزه ارزی این مشکلات را افزایش داده است، اظهار کرد: از نظر اقتصادی باید بگویم حتی نرخ ۴۲۰۰ تومان اعلام شده از سوی دولت برای دلار برای بخش معدن به خصوص تولیدکنندگان‌ کوچک و متوسط زیاد است.
سیاستگذاران درکی واقعی از شرایط داشته باشند
بهرام شکوری، رییس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران در رابطه با شرایط ارزی و وضعیت فعلی معدن پیشتر بیان کرد: کوچک‌ترین تغییری در نرخ ارز، هزینه‌های جاری‌ یا قیمت محصول می‌تواند برنامه‌ریزی فعال معدنی را مختل کرده و سرمایه‌گذاری بلند‌مدت وی را دستخوش آسیب کند. به گفته وی نبود نرخ مشخص و در دسترس ارز و نوسانات پردامنه آن، امکان حضور در بازار بین‌المللی را از فعال معدنی سلب کرده و ریسک آن را به شدت افزایش می‌دهد. همچنین این معضل‌ ممکن است در بلند‌مدت موجب از دست رفتن بازار صادراتی محصول معدنی و تصرف آن توسط رقبای منطقه‌ای شود. وی گفت: در چنین شرایطی لازم است سیاستگذاران درکی واقعی از شرایط سخت کاری در فضای عدم ثبات متغیرهای اقتصادی داشته باشند‌ چراکه در این شرایط است که صنعت و معدن برای توسعه نیازمند تکنولوژی و ماشین‌آلات صنعتی است.
تاسف از جای خالی ماشین‌آلات صنعتی در لیست کالاهای وارد شده
سعید صمدی دبیر انجمن تولیدکنندگان زغال‌سنگ ایران نیز با اشاره به اقلام وارد شده به کشور و مقایسه با نیاز بخش صنعت کشور به ماشین‌آلات و ادوات صنعتی گفت: اولویت‌بندی خود فسادزاست اما سوال اینجاست که چرا بخش معدن در تخصیص ارز نادیده گرفته شده است. وی با تاکید بر اینکه مشاهده لیست اعلامی بانک مرکزی نشان می‌دهد هیچ‌کدام مواد اولیه برای کارخانجات وارد نکرده و بیشتر کالای نهایی را ثبت‌سفارش کرده‌اند، افزود: بخش معدن امروز نیازمند حمایت ویژه‌ای از سوی دولت است اما گویا این موضوع اصلا در دولت مورد توجه نیست. با مشاهده لیست اعلامی بانک مرکزی از شرکت‌های دریافت‌کننده ارز متوجه شدیم واردات بخارشوی، چای، نخود و لوبیا بر واردات لوکوموتیو که یکی از الزامات معادن زغال‌سنگ است اولویت دارد. وی با انتقاد از عدم تخصیص ارز 4200 تومانی به تجهیزات معادن زغال‌سنگ‌ اظهار داشت: در زمان ثبت‌سفارش کالاها برای دریافت ارز 4200 تومانی درخواست‌های متعددی برای واردات لوکوموتیو معادن مطرح کردیم اما مسوولان گفتند به این کالا ارز تخصیص نیافته و باید به کالاهای اضطراری ارز بدهیم. دبیر انجمن تولیدکنندگان زغال‌سنگ ایران با انتقاد از اینکه عامل اصلی حادثه معدن یورت زمستان نقص لوکوموتیو بود، تصریح کرد: در آن مقطع شعارهای مختلفی مبنی بر تجهیز معادن زغال‌سنگ مطرح شد. حتی قرار شد از محل حقوق دولتی ایمنی معادن زغال‌سنگ انجام شود اما متاسفانه هنوز یک ماسک در اختیار معادن زغال‌سنگ قرار نگرفته چه برسد به تجهیز ایمنی در این معادن. صمدی با اشاره به اینکه در تصمیم جدید دولت واردات تجهیزات معادن به ویژه معادن زغال‌سنگ در اولویت 3 قرار گرفته و حائز دریافت ارز دولتی نیست، گفت: واقعا نمی‌دانیم تصمیمات دولت براساس چه معیارهایی اعلام می‌شود.
غارتگران بیت‌المال
در همین رابطه نماینده مردم نیریز و استهبان با انتقاد از وضعیت نامناسب اقتصادی و تجاری گفت: تیم فوتبالی با ارز کشور لاستیک خودرو وارد می‌کند، خودروساز چای وارد می‌کند و شرکت خوراک دام و طیور موبایل وارد می‌کند. اصغر مسعودی در تذکر شفاهی جلسه علنی روز گذشته مجلس گفت: امروز که استکبار جهانی با قلدری نقض پیمان وارد معرکه شده، ملت بزرگ ایران اسلامی با همدلی و اتحاد و هوشیاری می‌تواند بر مشکلات غلبه کند. باید از دو‌دستگی پرهیز کنیم. به نصرت الهی ایمان داریم به شرطی که نااهلان مسوول نباشند. وی در تذکری به وزیر اقتصاد بیان کرد:‌ پول ملی ارزش ملی است. برای حفظ ارزش آن مردانه به میدان بیایید. تیم فوتبالی با ارز کشور لاستیک خودرو وارد می‌کند. خودروساز چای وارد می‌کند و شرکت خوراک دام و طیور موبایل وارد می‌کند. با تدبیر و عقل و منطق سازگاری ندارد. دستگاه‌های نظارتی و قضایی باید قاطعانه با غارتگران بیت‌المال برخورد کنند. مردم مشکل نان دارند و عده‌ای شبانه میلیاردر می‌شوند.