امريكا كمك به دفتر مبارزه با تروريسم سازمان ملل را قطع مي‌كند: تيشه به ريشه خود

ميثم سليماني
اگر به تاريخ بازگرديم، پس از جنگ جهاني اول و پيروزي متفقين بر قواي آلمان‌ها و امپراتوري عثماني جامعه جهاني شكل گرفت كه بنا بود نظم‌دهنده يك ساختار بين‌المللي باشد. اما سياست انزواگرايانه امريكا در دوره رييس‌جمهور وود رو ويلسون شرايط را به سمتي برد كه امريكا عضويت در جامعه جهاني را نپذيرفت تا همين اتفاق موجب شود نظم جديدي كه بنا بود جهان را به سمت صلح و ثبات سوق دهد دوام زيادي پيدا نكند و جهان در سال 1939 بار ديگر شاهد جنگ جهاني ديگري باشد. اما در سال 1945 نظم جديدي با حضور سازمان ملل متحد در جهان به وجود آمد كه امريكا نقش تعيين‌كننده‌اي در حفظ ساختار آن در طول 73 سال گذشته داشته است. امريكا به دليل حجم اقتصاد اين كشور بخش عمده‌اي از بودجه سازمان ملل و نهادهاي مرتبط با آن را تامين مي‌كند. چراكه در سازمان‌هاي بين‌المللي به طور معمول سهم بودجه‌اي هر كشور بر مبناي توليد ناخالص ملي هر كشور تعيين مي‌شود از همين رو امريكا بزرگ‌ترين تامين‌كننده بودجه نهادهاي بين‌المللي محسوب مي‌شود كه عضو آن است. اما حالا ايالات متحده تحت رهبري دونالد ترامپ در حال تيشه زدن به ريشه نظمي است كه امريكا در ايجاد و حفاظت از آن سهم عمده‌اي داشته است. پس از آنكه هفته گذشته ايالات متحده اعلام كرد از شوراي حقوق بشر سازمان ملل خارج مي‌شود حالا روز گذشته خبر رسيد كه اين كشور قصد دارد بودجه 2ميليون دلاري براي دفتر مبارزه با تروريسم سازمان ملل متحد را نيز متوقف و حضور خود در كنفرانس اين نهاد زير مجموعه سازمان ملل را محدود كند. به گزارش رويترز اين آخرين اقدام از سري تصميمات دولت دونالد ترامپ در خصوص تغيير ساختارهاي بين‌المللي است.
گفته مي‌شود كه چنين تصميمي به اين دليل صورت گرفته است كه رييس اين نهاد يك ديپلمات سابق روسيه است كه بيش از 30 سال تجربه كار دارد و اين نهاد بناست ميزبان نمايندگان بيش از 100 كشور جهان در خصوص مبارزه با تروريسم باشد. گفتني است، ولاديمير ورونكوف، رييس اين نهاد بين‌المللي است كه پيش از آن سمت نمايندگي روسيه در نهادهاي بين‌المللي را در وين برعهده داشته است. گفته مي‌شود كه ورونكوف براي حضور در اين نشست نيز تحت فشار كشور خود نيز قرار گرفته است و اكنون نيز امريكا به دليل حضور اين فرد در راس اين نهاد بين‌المللي بودجه آن را قطع مي‌كند. با اين حال دفتر او به درخواست براي اظهارنظر در اين زمينه پاسخ نداد. گفته مي‌شود ورونكوف اجازه حضور نهادهاي مدني در نشست سراسري اين نهاد بين‌المللي را نداده است و اين موضوع نيز تبديل به بهانه‌اي براي امريكا در راستاي قطع كمك خود شده است. دولت ولاديمير پوتين از سوي غرب متهم به مخالفت با نهادهاي مدني است و براي از بين بردن آن نيز تلاش مي‌كند و امريكا نيز قصد دارد ورونكوف را متهم به كار براي روس‌ها كند. يك مقام امريكايي كه نخواست نامش فاش شود به رويترز گفت كه ايالات متحده از يك سال پيش تاكنون آنتونيو گوترش و ورونكوف را به‌شدت تحت فشار گذاشته تا اجازه حضور اين نهادهاي غيردولتي در ساختار اين كنفرانس‌ها را صادر كنند چرا كه آنها مي‌توانند كمك‌ها و مشاركت‌هاي ارزشمندي داشته باشند و ايالات متحده نيز با تهديد بودجه‌اي خود به اين موضوع پاسخ داده است. اين مقام امريكايي تاكيد مي‌كند كه در خواست‌هاي ما چندان مورد توجه قرار نگرفته است و به نظر مي‌رسد ديدگاه‌هاي كشورهايي مانند سوريه، ونزوئلا، ايران و روسيه در اين زمينه مهم‌تر از كشورهايي است كه به گفته اين مقام در مبارزه با تروريسم فعاليت كرده‌اند. اما بايد يادآور شد كه نقش كشورهاي ديگر در مبارزه با تروريسم اگر بيشتر از امريكا نباشد كمتر نيست.
اين اقدام را مي‌توان از جمله تلاش‌هاي دولت ترامپ براي فشار در راستاي تغيير در سازمان ملل به شمار مي‌آورد. هفته گذشته ايالات متحده از شوراي حقوق بشر سازمان ملل به دليل ديدگاه‌هاي ضد اسراييلي اين نهاد خارج شد و عملا صلاحيت اعضاي اين نهاد را زير سوال برد.


گفتني است دو جلسه افتتاحيه كنفرانس سراسري مبارزه با تروريسم سازمان ملل كه در روز پنجشنبه برگزار مي‌شود پشت درهاي بسته خواهد بود چرا كه بناست در اين نشست اطلاعات كشورها مورد ارزيابي و بررسي قرار گيرد و اجازه حضور رسانه‌ها و علاقه‌مندان داده نمي‌شود.
يكي از مقام‌هاي ارشد سازمان ملل نيز به شرط ناشناس ماندن به رويترز گفت: علت اصلي بسته بودن جلسات، احتمال مطرح شدن اطلاعات حساسي ميان سران سازمان‌هاي ضد تروريسم است. با اين حال ايالات متحده اعلام كرده است كه سطح حضور خود در اين نشست دوروزه را به‌شدت كاهش مي‌دهد. به گفته مقام‌هاي سازمان ملل تقريبا انتظار مي‌رود كه 120 كشور در كنار 100 گروه از نهادهاي مدني در اين نشست شركت مي‌كنند. وي افزود كه نزديك به 75 درصد از هيات‌هاي نمايندگي نمايندگان سران كشورها، معاونان و روساي آژانس‌هاي ضدتروريسم يا وزراي كشور در اين نشست حضور پيدا مي‌كنند. گفتني است، در اين نشست دوروزه بناست چشم‌انداز كلي براي آينده بررسي شود و در خصوص استراتژي‌هاي گذشته يك بازنگري صورت گيرد. ميروسلاو لايچاك، رييس مجمع عمومي سازمان ملل در خصوص اين نشست گفت: ما اگر در اين زمينه همكاري كنيم اين موضوع تبديل به فرصتي براي ما خواهد بود و اهداف مشترك ما را تعيين مي‌كند. به ما اجازه مي‌دهد اولويت‌بندي كنيم و يك چشم‌انداز كلي را براي آينده ترسيم كنيم. با اين وجود در حال حاضر به نظر مي‌رسد كه دولت دونالد ترامپ شيوه‌اي را در پيش گرفته تا ساختارشكني كند. اما شيوه و اقدام او براي تغيير ساختار به مانند فردي است كه روي شاخه‌اي نشسته است و ابتداي آن را مي‌برد. ماهيت ايالات متحده به ساختاري بستگي دارد كه آن را به وجود آورده است و هنگامي كه اين ساختار از بين برود ديگر امريكايي وجود نخواهد داشت كه اولويت اول امريكا باشد. سياست انزواگرايانه امريكا و ضربه زدن به نهادهاي بين‌المللي را بيش از امريكا جامعه جهاني خواهد ديد كه تاريخ، اين درس را به خوبي نشان داده است.