روزنامه ابتکار
1397/04/06
«ابتکار» از سفر غیرمنتظره وزیر دفاع آمریکا به افغانستان و رد پیشنهاد آتش‌بس از سوی طالبان را بررسی می‌کند
به نام صلح، به کام طالبانمحمدرضا ستاری
پس از آغاز عملیات بهاره گروه طالبان در افغانستان که در مهمترین اقدام آن بخش‌هایی از ایالت فراه توسط این گروه تصرف شد، دولت وحدت ملی افغانستان در اقدامی کم سابقه و با استفاده از فرصت عید فطر، آتش‌بسی سه روز با طالبان را اعلام کرد. این آتش‌بس که با استقبال داخلی و همچنین بین‌المللی روبرو شد، سبب عزم تازه‌ای در دولت افغانستان برای تمدید آن گشت، به طوریکه اشرف غنی رئیس جمهوری افغانستان علاوه بر تمدید 10 روزه یک پیشنهاد آتش بس یکساله را به گروه طالبان ارائه داد.
هر چند این دو پیشنهاد بعدی با مخالفت طالبان روبرو شد و پس از آن طی حملاتی از جمله در باغدیس ده‌ها تن از نیروهای امنیتی و شهروندان معمولی افغانستان کشته شدند، اما باز هم دولت و شورای ریش‌سفیدان افغانستان بر سر پیشنهاد خود اصرار دارند، به طوریکه بعضی ریش سفیدان محلی تاکید کردند، هر چند ایجاد آتش‌بس در سراسر کشور ممکن نیست، اما باید این روند در مناطقی که قابلیت دارند، اجرایی شود. مردم افغانستان از جدال نیروهای دولتی و طالبان خسته شده و مشتاق پذیرش آتش‌بس و دست کشیدن از کشتار در دو سو هستند. این امر با پیوند خوردن به حرکت یک کاروان صلح دیگر به سمت کابل نشان می‌دهد که مردم و جامعه مدنی افغانستان نیز تا چه میزان دولت را برای حمایت از این آتش‌بس حمایت می‌کنند.
سفر همزمان مقامات ارشد آمریکا و انگلیس به کابل
در همین رابطه و با رقم خوردن تحولات کم سابقه میان دولت و طالبان، طی دو روز گذشته دو اتفاق مهم دیگر نیز در این کشور صورت گرفت. نخستین رویداد سفر بوریس جانسون وزیر امور خارجه انگلیس به کابل و دیدارش با اشرف غنی بود. وی پس از دیدار با مقامات افغانستان طی بیانیه‌ای اعلام کرد که دولت برای برقراری صلح در کشور اقداماتی قابل ملاحظه صورت داده و با توجه به رویکرد سیاسی این روند، لندن برای حمایت از فرایند صلح انگیزه‌های زیادی پیدا کرده است. پس از این دیدار، روز گذشته جیمز متیس وزیر دفاع آمریکا که در مسیر حرکت خود به چین، به صورت غیرمنتظره وارد کابل شد از علاقه‌مندی طالبان به صلح با مقامات افغانستان سخن گفت. متیس علت سفر خود را علاوه بر دیدار از نیروهای آمریکایی، بررسی فرایند صلح میان دولت و طالبان اعلام کرد و افزود که آمریکا نشانه‌هایی را دریافت کرده که از آمادگی برخی گروه‌ها در داخل طالبان برای وارد شدن به مذاکرات صلح احتمالی با دولت کابل خبر می‌دهد.
هر چند یک ماه قبل طالبان طی بیانیه‌ای پیشنهاد مذاکرات مستقیم میان این گروه و واشنگتن را مطرح کرده بود، اما متیس در کابل تصریح کرد که قصد داریم افغانستانی‌ها رهبری این روند را برعهده داشته باشند، چرا که اکنون پیروزی نظامی مطرح نیست، بلکه مقصود رسیدن به یک آشتی سیاسی است.
طالبان، مشروعیت و بی‌اعتنایی !
تمامی این تحولات در حالی صورت می‌گیرد که گروه طالبان روز گذشته از طریق ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی خود، پیشنهاد صلح را رد کرده و از فعالین مدنی و ریش‌سفیدان کشور خواسته تا به این شعارها بی‌توجه باشند. طالبان معتقد است که تمامی این مسائل به عنوان بازیچه دست آمریکا و نیروهای خارجی عمل کرد و هدف این است تا مجاهدان سلاح بر زمین گذاشته و دولت دست نشانده خارجی‌ها را به رسمیت بشناسد.
اصولاً نیروهای طالبان تاکید دارند که دولت افغانستان را به عنوان عامل بیگانه به رسمیت نمی‌شناسد و گفته میشود که میان برخی از رهبران طالبان این تفکر وجود دارد که مذاکره با دولت به معنی مشروعیت بخشیدن به آن خواهد بود. این در حالی است که اکنون دولت وحدت ملی، علاوه بر چالش‌های امنیتی، دچار تنش‌های ساختاری، قومی، اقتصادی و بحران سیاسی است. چند ماه قبل شاهد بودیم که دو والی افغانستان با بی اعتنایی به دولت، از تحویل پست خود به افراد منتخب کابل خودداری کردند.
حالا نیز و با توجه به شرایط بغرنج کنونی خبر می‌رسد که اکلیل حکیمی وزیر دارایی افغانستان که از افراد نزدیک به اشرف غنی نیز محسوب میشود به ناگهان استعفا داده است. به همین واسطه است که رهبران طالبان معتقدند اکنون و با توجه به شرایط فعلی هرگونه مذاکره با دولت در جهت تقویت موضع کابل خواهد بود و موجب میشود که تا حدی فشار افکار عمومی از روی دولت برداشته شود.
گروه طالبان همچنین در تازه‌ترین واکنش خود اعلام کرده که به ادامه جنگ با دولت و حامیان داخلی و خارجی آن پایبند است و هرگونه پیشنهاد آتش‌بس را رد می‌کند. آنها همچنین فتوای علمای دینی افغانستان را مبنی بر حرام دانستن حملات انتحاری و بمب‌گذاری که برگ برنده‌ای برای دولت اشرف غنی برای تهییج افکار عمومی بود، رد کرده و اعلام کردند که در راهبرد جدید خود تلاش خواهند کرد تا به غیرنظامیان آسیب نرسد؛ هر چند که این امر در جنگ اجتناب‌ناپذیر است.
طالبان به دنبال چیست؟
نکته مهم در رد پیشنهاد آتش‌بس توسط طالبان در چند بعد قابل بررسی است. نخستین موضوع این است که با قوت گرفتن زمزمه‌های صلح میان دولت و طالبان در سال گذشته و تسری آن به درخواست مذاکره مستقیم با آمریکا، این گروه علاوه بر کسب مشروعیت، خود را به عنوان نیرویی به رسمیت شناخته شده در آینده تحولات افغانستان در نظر جامعه جهانی جا انداخته است. در نتیجه تا به اینجای کار یک پیروزی مهم سیاسی و میدانی نصیب طالبان شده است. از سوی دیگر هر چند در استراتژی امنیت ملی آمریکا در دولت ترامپ بر روی نابودی طالبان در عرض دو سال آینده تاکید شده، اما شواهد و آمارها در طول این 17 سال نشان می‌دهد که اگر قرار بود با کمک نیروهای خارجی، طالبان از بین برود، در همان اوایل کار و با شدت گرفتن کارزار جنگ این اتفاق روی می‌داد.
در نتیجه طالبان وجود داشته و در مناطقی از افغانستان نیز نفوذ خود را دارد، اما با توجه به شرایط امکان تشکیل دوباره امارت اسلامی را به صورت یکپارچه نخواهد داشت. بنابراین با علم به چالش‌ها و مشکلات دولت وحدت ملی بر همین رویه کج دار و مریز ادامه می‌دهد تا از این فرصت ضعف ساختاری در دولت افغانستان نهایت بهره را برده و با دست پر به پای میز مذاکرات احتمالی بنشیند. آنها در چنین شرایطی بر شدت عملیات‌ها خود خواهند افزود و با تاکتیک حمله و عقب‌نشینی علاوه بر نمایش قدرت، توان کسب امتیازات راهبردی را از نیروهای خارجی برای خود محفوظ می‌دارند. چرا که طالبان خواستار حضور رسمی در فرایند حاکمیت افغانستان است و بعید به نظر می‌رسد که این فرصت را از دست بدهد، اما با توجه به شرایط دولت تا حد ممکن از این ضعف استفاده کرده و به گرفتن امتیازات خاص مبادرت خواهد کرد.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» ازمصوبه الزام شهرداری برای تهیه سند ایمنی سرویس دانش‌آموزان گزارش می‌دهد
«ابتکار» از سفر غیرمنتظره وزیر دفاع آمریکا به افغانستان و رد پیشنهاد آتش‌بس از سوی طالبان را بررسی می‌کند
«ابتکار» ریشه‌ها و زمینه‌های طرح عدم کفایت رئیس‌جمهوری از سوی جریان‌های منتقد دولت را بررسی می‌کند
وزیر اقتصاد پس از یک سال در یک نشست خبری حاضر شد
مگر چه اتفاقی افتاده است؟
علیرضا صدقی
شاد؛ اما غمگین «ای کاش این کاش‌ها اقلیم داشت»
راه اندازی معاملات ارز در بورس تهران چه تاثیری بر بازار آشفته آن دارد؟
تیر ارزی دولت در تاریکی بازار
چرا اخبار شهرستان‌ها در میان خبرهای پایتخت گم می‌شوند؟
ایران فقط تهران نیست!
اهمیت سازمان پزشکی قانونی در رسیدگی قضایی
۳ سینماگر ایرانی عضو آکادمی اسکار شدند
آیین‌نامه برگزاری جشنواره تئاتر فجر منتشر شد
