زنگنه چگونه وزیری است که هم کار می کند و هم دشنام می خورد؟ چرچیل نفتی

بیژن زنگنه یک روز بعد از پایان اوپک و اقرار همه بر پیروزی وزیر نفت ایران، به استیضاح تهدید شد
همدلی| فرشته بهروزی‌نیک- سال 92، وقتی زمان رای اعتماد نمایندگان مردم در مجلس نهم به وزرای اقتصادی کابینه دولت یازدهم رسید، بیژن نامدار زنگنه جمله‌ای را بر زبان آورد که به خوبی حال و احوال این روزهایش را توصیف می‌کند. او خطاب به نمایندگانی که مخالف سکانداری او در وزارت نفت بودند گفت: «تصور نکنید با این رای اعتماد قرار است من را به هتل پنج ستاره بفرستید.»
این حرف را کسی می‌گوید که سال‌ها پیش در دولت‌های هفتم و هشتم به ریاست جمهوری سید محمد خاتمی؛ ۸ سال عهده‌دار وزارت نفت بود؛ به همین دلیل او بهتر از همه کسانی که این روزها او را به باد انتقاد گرفته‌ و عملکردش را در مقابل مواضع اوپک زیر سوال برده‌اند با پس کوچه های سیاست زده بازار جهانی نفت آشناست.
او بارها ثابت کرده که در این وانفسای دعوای کشورها بر سر پول طلای سیاه تنها منافع ملی را در نظر گرفته و بس. این اتفاق به خوبی از اظهار نظرهای وزیر نفت پیداست. بعد از نشست 174 اوپک، زمانی‌که روسیه و عربستان تصمیم به افزایش تولید نفت گرفتند، وقتی خبرنگاری از او پرسید ارزیابی او از اوضاع فعلی چیست، پاسخ داد:«ما توقع زیادی از هیچ کس نداریم. شما باید این جمله معروف چرچیل را هیچوقت فراموش نکنید. وقتی از او می پرسند شما چطور رفتید با روسیه که دشمن استراتژیک شما در جنگ جهانی دوم بود متحد شدید، پاسخ می دهد بریتانیا هیچ دوست و دشمن دائمی ندارد، فقط منافع ملی دائمی دارد.» این جمله چرچیل به کرات در عملکرد سکاندار وزارت نفت و رفتارش با کشورهای عضو و غیر عضو اوپک نمود پیدا کرده است، به باور بسیاری از تحلیلگران اقتصاد نفت، بیژن نامدار زنگنه یک ژنرال اهل گفت‌وگو است.


آنچه مشخص است، بعد از آنکه دیپلماسی هسته‌ای در ایران پیروز و برجام به سرانجام رسید، یک دیپلماسی نفتی در ایران آغاز شد. همان اتفاقی که کشورهای عضو و غیر عضو اوپک را به شدت عصبانی کرد. چرا که با همین دیپلماسی نفتی بود که ایران خیز بلندی برای بازپس‌گیری سهم خود از بازار جهانی نفت بردارد، میزان تولید نفت به 4 میلیون بشکه و صادرات نفت به 800 هزار بشکه در روز، یعنی به همان میزان پیش از تحریم‌ها بازگشت و به قول بسیاری از تحلیلگران جلوی سقوط اقتصاد ایران گرفته شد.
از سوی دیگر نکته‌ای که بسیاری از منتقدان مردان نفتی دولت یازدهم باید به آن توجه داشته باشند آن است، او در شرایطی در دولت یازدهم وزیر نفت ایران شد که ایران هشت سال زیر شدید ترین فشارها ناشی از تحریم‌های اقتصادی بود. حالا همان‌هایی هم که انتقاد می‌کنند چرا روسیه و عربستان توانستند میزان تولید نفتشان را یک میلیون بشکه در روز افزایش داده و عرصه را برای حضور ایران در بازار جهانی نفت تنگ کنند، باید در نظر داشته باشند که هنوز سایه تحریم و قلدری‌های امریکا بر سر اقتصاد ایران سنگینی می‌کند. اتفاقی که همچنان ریشه در سیاست‌های نادرست سیاسی و اقتصادی در دولت‌های نهم و دهم دارد. شاید مصداق روشن این گفته همان زمانی باشد که محمود احمدی نژاد قطعنامه شورای امنیت را کاغذ پاره خواند. همان کاغد پاره‌ای که حالا به دردسر اقتصاد ایران بدل شده است.
استیضاح زنگنه
تمام این واقعیت‌ها در حالی وجود دارد که در این گیرو دار تلاش زنگنه برای احقاق حقوق از دست رفته ایران برای بازپس گیری بازارهای از دست رفته، نمایندگان مجلس دهم در تلاش برای نبش قبر یک موضوع قدیمی و استیضاح زنگنه هستند. آنطور که عضو کمیسیون قضایی مجلس به خبرگزاری تسنیم گفته است: طرح استیضاح بیژن نامدار زنگنه در خصوص موضوع کرسنت در این کمیسیون در حال بررسی است.
ابوالفضل ابوترابی نماینده مردم نجف‌آباد و عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار پارلمانی خبرگزاری تسنیم، از تقدیم طرح استیضاح بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت به هیئت رئیسه پارلمان خبر داد و گفته است : این طرح و با امضا 15 نماینده به هیئت‌رئیسه مجلس تقدیم شده است. به هرروی زنگنه به دور زدن تحریم‌های احتمالی امریکا علیه ایران امیدوار است. او می‌گوید راهی برای دور زدن تحریم‌ها پیدا خواهد کرد.
مشکلی با حذف تولید اضافی نفت از بازار نداریم
وزیر نفت کشورمان گفت تهران بعید می داند خریداران نفت ایران بتوانند برای ادامه خرید نفت از تهران از دولت آمریکا در برابر تحریم های واشنگتن معافیت دریافت کنند.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، بیژن زنگنه در مصاحبه اختصاصی با آنمری هوردن مجری بلومبرگ در وین به پرسش ها درباره توافق اخیر اوپک و مسائل دیگر پاسخ داد.شرح گفت و گو در پی می‌آید:
چرا ایران نظرش را تغییر داد و در نهایت با افزایش تولید نفت اوپک موافقت کرد؟
ما هیچ چیزی را تغییر ندادیم. من از همان ابتدا گفتم مشکلی با حذف تولید اضافی نفت از بازار نداریم، زیرا در اواخر سال 2016 موافقت کرده بودیم 1.2 میلیون بشکه در روز از میزان تولید نفت کلی اوپک کم کنیم و آن را میان کشورهایی که بیش از حد سهمیه نفت تولید می کنند تقسیم کنیم. سپس در ماه مه ما یک پایبندی 150 درصدی به توافق کاهش تولید داشتیم. این یعنی اینکه میزان پایبندی به توافق 50 درصد بیش از میزان تعیین شده برای کاهش تولید بود. ما قبلا توافق کرده بودیم 100 درصد به توافق کاهش تولید پایبند باشیم، نه بیشتر. حالا ما توافق کردیم قطعنامه قبلی خود در سال 2016 را مورد تایید و تاکید قرار دهیم و به کشورهایی که بیش از حد تعیین شده نفت تولید می کنند توصیه کنیم که تلاش کنند 100 درصد به توافق کاهش تولید پایبند باشند. البته این را باید بگویم که این به معنای آن نیست که برخی کشورها می توانند در هر سطحی که می خواهند نفت تولید کنند.
بنابراین این توصیه به کشورها به صورت انفرادی است، نه به کل اوپک؟
بله، اوپک در مجموع 100 درصد به توافق کاهش تولید پایبند بوده است اما هر کشوری باید به سهمیه خودش پایبند باشد، نه بیشتر از آن.
اما این به معنای وجود نفت بیشتر در بازار است. برخی کشورها آمده اند و ارقامی اعلام کرده اند، مانند 700 هزار ، 600 هزار بشکه در روز.
من معتقدم ما در داخل اوپک از جانب عربستان سعودی، قطر، و برخی کشورهای شاهد پایبندی بیش از حد هستیم. آنها می توانند بر میزان تولید نفت خود بیفزایند. ونزوئلا هم می تواند بر میزان تولید خود اضافه کند. ما مشکلی نداریم که آنها نفت بیشتری روانه بازار کنند.
بسیاری می گویند این یک پیروزی برای عربستان سعودی است. این کشور از طرف آمریکا برای این افزایش تولید، یا آن طور که شما می گویید برای کاستن از میزان کاهش تولید، تحت فشار بود. برداشت شما چیست؟ آیا فکر می کنید این یک پیروزی برای سعودی ها بود؟
آنها رسما چنین چیزی نگفتند. اما بر اساس گزارش هایی که ما دریافت می کنیم، فشارهایی بر اوپک و برخی کشورهای عضو اوپک وارد شده است. برای من عجیب است که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا بر برخی کشورهای عضو اوپک درباره میزان تولید نفت آنها فشار بیاورد و آنها را مثل ایران تحت تحریم قرار بدهد و در چنین موقعیتی از اوپک بخواهد اقدامش را در بازار اصلاح کند، زیرا من معتقدم رئیس جمهور ترامپ با این کار دارد بر خلاف بنیادهای بازار عمل می کند. او با این کار بر خلاف بنیادهای بازار آزاد عمل می کند و این حتی به نفع مصرف کنندگان نیز نیست. افزایش قیمت ها به سبب اقدام رئیس جمهور ترامپ به نفع مصرف کنندگان نیست.