برجام نقطه تعادل خود را ازدست داده است

گروه‌سیاسی- هنگامی که رییس‌جمهور آمریکا اعلام کرد از برجام خارج می‌شود برخی از تحلیلگران در تفسیر این شرایط عنوان کردند که زمان زورآزمایی سیاست‌های اروپا در قبال آمریکا فرارسیده و حالا اروپایی‌ها برای حفظ توافق‌ هسته‌ای که آن را به عنوان بزرگترین دستاورد خود در دهه‌های اخیر می‌دانند باید تلاش‌ها را افزایش ‌دهند‌. در مقابل این تفکر عده‌ای نیز بدبینانه بر این باور بودند که برجام بدون آمریکا قادر به تنفس در فضای ‌بین‌الملل نیست و ایران باید به دنبال راهکاری جدی برای مقابله با تحریم‌های مجدد این کشور باشد‌ اما مقامات اروپایی پیش از این اقدام دونالد ترامپ رییس‌جمهور آمریکا به ایران توصیه کرده‌ بودند در صورت خروج این کشور از توافق هسته‌ای مقامات کشورمان به سرعت اقدام مشابه انجام ندهد و به اروپایی‌هایی فرصت بدهند تا آنها تلاش‌ خود را برای تغییر شرایط انجام دهند‌. مقامات سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان نیز برای حفظ این توافق و حفظ منافع اقتصادی خود با ایران گام‌های موثری برداشتند و با به‌کارگیری اهرم‌های فشار علیه آمریکا تلاش کردند تا مانع از خروج شرکت‌های بزرگ اقتصادی دنیا از ایران شوند‌ اما حالا بسیاری از شرکت‌های بزرگ اقتصادی فعالیت‌های خود را در ایران متوقف کرده‌اند و منافع اقتصادی کشورمان هم به خطر افتاده است‌. به نظر می‌رسد راهکارهای اروپایی‌ها برای نجات برجام راهی از پیش نبرده است‌. تا پیش از این نیز مقامات کشورمان امیدوار بودند که پروژه «برجام بدون آمریکا» بتواند به راه خود ادامه دهد اما سخنان مسوولان وزارت امور خارجه نشان می‌دهد توافق هسته‌ای حال و روز مساعدی ندارد و چندان نمی‌توان به ادامه آن امیدوار بود‌. با این حال دستگاه دیپلماسی ایران آخرین تلاش‌های خود را به کار بسته و به اروپا فرصت داده است تا در زمان باقی‌مانده بسته‌های پیشنهادی خود را مطرح کند‌. عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان در گفت‌و‌گو با یورونیوز گفت: در کنفرانس مربوط به ایران گفتم، برجام در ‌ای‌سی‌یو است چرا که مهم‌ترین نقطه تعادل خود را از دست داده است‌. نقطه تعادل آن خروج آمریکا از برجام است‌. حال اگر اروپا و دیگر امضاکنندگان برجام می‌خواهند این توافق هسته‌ای را حفظ کنند باید فداکاری بیشتر کنند و خصوصا عدم حضور آمریکا و تحریم‌های دوباره این کشور علیه ایران را جبران کنند‌. وی در موضوع هسته‌ای در بروکسل ادامه داد: برجام و تحریم‌ها هیچ‌گاه نمی‌توانند درکنار هم بنشینند‌. اغلب مردم ایران امروز به اروپا هم اطمینانی ندارند و اروپا برای کسب اطمینان این مردم باید تلاش کند‌. ایرانی‌ها می‌گویند خروج آمریکا‌ از برجام تنها بازی پلیس بد و پلیس خوب است‌. نقش پلیس خوب‌ را اروپا بازی می‌کند‌. عراقچی درباره خواسته‌های ایران از اروپا گفت: آنچه که برای ما اهمیت دارد اجرای کامل و تمام‌عیار برجام است‌. برای ما اهمیتی ندارد چگونه اروپا قصد دارد برجام را حفظ کند و تحریم‌های آمریکا را دور بزند‌. آنچه که برای ما اهمیت دارد حضور و ماندگاری شرکت‌های اروپایی در ایران است‌. آنچه که برای ما اهمیت دارد فروش نفت خام است‌. ما می‌خواهیم که پول‌ها به راحتی به حساب ما واریز شود‌. به گفته وی، باید یک ارتباط بین‌بانکی بین ما و اروپا باشد‌. این موضوع با اروپایی‌هاست تا راه اصلی را پیدا کنند‌. عراقچی گفت که ایران حاضر است برای یافتن راه‌حل و بسته‌های اروپا برای حفظ برجام به اروپا کمک کند‌.
عضو تیم مذاکره‌کننده توافق هسته‌ای ایران گفت: چشم‌انداز روشن و مثبتی برای ادامه مذاکرات با اروپا برای حفظ برجام وجود ندارد، اما همانگونه که ایران فداکاری‌های زیادی برای حفظ برجام کرده است اروپا نیز دست به فداکاری بزند‌. وی گفت: انتظار ایران به‌سر آمده است و احتمال خروج ایران از برجام در هفته‌های آینده وجود دارد‌. نمی‌توانم بگویم چشم‌انداز ادامه مذاکرات با اروپا روشن و مشخص است و می‌تواند ما را به دستیابی یک بسته مشترک برای حفظ برجام رهنمون کند‌. ما همچنان منتظر و امیدواریم بسته پیشنهادی اروپایی‌ها مورد رضایت ایران باشد تا ایران از برجام خارج نشود‌.
همچنین سیدعباس عراقچی در ادامه تلاش‌های خود برای حفظ این توافق روز گذشته به مسکو سفر کرد تا با سرگئی ریابکوف همتای روس خود درباره آخرین وضعیت برجام پس از خروج آمریکا گفت‌و گو و دیدار کند. در این دیدار ضرورت مقابله با تبعات خروج آمریکا از برجام و تامین خواسته‌ها و مطالبات بحق جمهوری اسلامی ایران مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت. با وجود همه این اقدامات باید منتظر ماند و دید آیا اروپا در زمان باقی مانده بسته ویژه‌ای برای جلوگیری از خروج ایران از این توافق بین‌المللی پیشنهاد می‌دهد یا نه؟