روزنامه ابتکار
1397/03/28
نا هماهنگی در پذیرش پناهجویان چالشی بر دیگر چالش‌های کشورهای اروپایی می افزاید؟
زخم کهنه اروپا سر باز کردمحمدرضا ستاری
پس از چالش بریگزیت، تنش‌های تروریستی، ظهور و بروز جریانات راست افراطی، بحران سیاسی در آلمان و ایتالیا، موج استقلال خواهی از اسکاتلند تا کاتالونیا و آغاز جنگ تجاری میان اروپا و آمریکا، یک زخم قدیمی در اروپا می‌رود تا مجدداً سر باز کند. بحران مهاجران!
بحرانی که از ابتدای آغاز انقلاب‌های عربی در خاورمیانه کلید خورد و پس از دامنه‌دار شدن بحران و جنگ داخلی در سوریه، دامن اروپایی‌ها را گرفت. در آن زمان آلمان سردمدار حمایت از مهاجران خاورمیانه بود در حالی که دولت‌های اروپایی درگیر یک چالش اقتصادی عمیق بودند. همین امر سبب شد تا با پیوند خوردن موج مهاجران به مسائل تروریستی در اروپا، اقبال کم نظیری نسبت به جریان‌های پوپولیستی و راست افراطی در اروپا از سوی مردم صورت بگیرد. در این راستا و پس از عبور این بحران از فرانسه که با پیروزی امانوئل ماکرون تا حدودی مهار شد، این امر همچنان مانند آتش زیر خاکستر فعال است. جوامع اروپایی حالا از لهستان گرفته تا اتریش، هلند، آلمان و ایتالیا درگیر چالش جریان و احزاب راست‌گرای افراطی شده‌اند. این امر با تشکیل دولت محافظه‌کار سباستین کورتز در اتریش سرآغاز روندی شد تا در آلمان حزب «آلترناتیو برای آلمان» برای نخستین بار پس از جنگ جهانی دوم صاحب کرسی در پارلمان این کشور شود.پس از این ماجرا و همزمان با برگزاری انتخابات چالش برانگیز در ایتالیا، این کشور با روی کار آمدن دو حزب راست‌گرا، اکنون دولتی پوپولیستی دیگری پس از اتریش در اروپا را تجربه می‌کند.
چالش‌های مهاجران برای اروپا
همزمان با این اتفاقات که ضربات مهلکی را بر پیکره همگرایی اروپایی وارد ساخته است، شروع جنگ تجاری میان غرب و آمریکا که با اعمال تعرفه‌های سنگین فولاد و آلومینیوم توسط دولت ترامپ به راه افتاد، وضعیت را به گونه‌ای برای اتحادیه اروپا رقم زده است که دولت‌های ملی در چارچوب این اتحادیه اکنون علاوه بر مشکل و چالش حفظ همگرایی اروپایی به عنوان مبنای اقتصاد و امنیت قاره سبز، درگیر بحران سیاسی و رویارویی با جریانات تندروی اجتماعی- سیاسی شوند.
پس از اتمام جنگ سرد در اوایل دهه 1990 میلادی، رویکرد سنتی به امنیت بین‌الملل که عمدتاً بر پایه ملاحظات نظامی بنا شده بود، تغییر یافت و تعریف امنیتی جدید بر پایه تهدیدات بالقوه چند وجهی ارائه شد. در این میان بحران مهاجرت در اروپا یکی از پیچیده‌ترین بحران‌ها پس از جنگ جهانی دوم بود به طوریکه این معضل با پیوند خوردن به امنیت اجتماعی، اقتصادی و عمومی یک خطر واقعی و عینی برای جوامع غربی به شمار می‌رود. به زعم کارشناسان این موج گسترده از مهاجرت، طیف مختلفی از پیامدها را برای جامعه اروپایی در بر داشته که نمونه‌هایی از آن عبارتند از: تشدید بحران اقتصادی، احیای ناسیونالیسم پرخاشگرانه، پیدایش و قدرت‌گیری احزاب دست راستی، تغییر صورت‌بندی‌های سنتی همگرایی اجتماعی، تغییر کانون تنش‌های قومی، تغییر موازنه جمعیت، تحت تاثیر قرار گرفتن انسجام و امنیت اجتماعی.
در این رابطه شهریار رحیم‌لی کارشناس روابط بین‌الملل طی مقاله‌ای در نشریه پژوهش ملل معتقد است که ساده‌ترین راه فعلاً برای مواجهه با چنین چالشی سخت‌تر کردن سیاست‌های مهاجرتی و امنیت مرزی است، امری که مدافعان بیشتری در اروپای شرقی به ویژه مجارستان دارد. راه حل دوم که تکمیل کننده گزینه اول است، حل کردن مشکل پناهجویان در خاورمیانه و اقدام مسئولانه‌تر کشورهای متمول عربی در برخورد با بی‌خانمان‌های این منطقه است. دراین میان غرب و اروپا تاکنون با پیگیری منافع ملی در کشورهای بحران زده سوریه و عراق، بیشتر سیاست هرج و مرج را دنبال کرده و حال با دامن‌گیر شدن این بحران در جوامع‌شان نسبت به تغییر این سیاست متقاعد شده‌اند. امری که اکنون نیز به صورت کامل و با پیگیری منافع سیاسی همچنان مغفول واقع شده و می‌رود تا با تنش زایی در روابط کشورهای اروپایی، بار دیگری بر دوش این نهاد بیاندازد.
برخورد دوگانه و افزایش چالش
همین امر که اکنون به عنوان چالشی مهم، بلای جان اروپایی‌ها شده است با پیگیری و ادامه چنین روندی به طور قطع بر دامنه آن نیز خواهد افزود . نگارنده در سال گذشته در پاریس به عینه شاهد نحوه برخورد با مهاجران خاورمیانه بودم. مهاجرانی که از ترس جان، خانه و کاشانه خود را رها کرده و به امید امنیت و با خطر کردن به اروپا رسیده‌اند، در خیابان‌ها با خانواده خود سرگردان هستند. یک خانواده چهار نفره سوری شامل پدر، همسر و دو فرزند دختر و پسر در کنار خیابان آنقدر درگیر بلاتکلیفی هستند که عاقبت ناچار به گدایی می‌شوند. زمانیکه این خانواده را در کنار خیابان مشاهده کردیم پدر خانواده که مشخص بود در کشورش از وضعیت اجتماعی متوسطی برخوردار بوده و شاید یک کارمند یا معلم است با حالتی بهت زده تنها به عابران می‌نگرد. حتی توان درخواست کمک نیز از آنها ندارد.
وقتی که از یک همراه از وضعیت چنین پناهجویانی جویا شدیم به صراحت گفت که دولت برای آنها هیچ کاری صورت نمی‌دهد، چرا که صرف کردن پول مالیات دهندگان منجر به نارضایتی آنها خواهد شد. در نتیجه این پناهجویان در چنین وضعیتی شاید ناچار باشند که به کشور خودشان بازگردند. تازه زمانی که شرح دادیم شاید آنها با گرفتار شدن به چنین مصیبتی ممکن است خوراک مناسبی برای جذب گروه‌های افراط‌گرا باشند، برق از چشم این همراه فرانسوی پرید. گویا تازه متوجه شد که ادامه چنین وضعیتی یک بمب ساعتی برای جوامع اروپایی است.
در اینجاست که برخورد دوگانه با پدیده‌های اجتماعی بر مبنای راهکارهای سیاسی جلوه خطرناک خود را نشان می‌دهد. بحران اجتماعی خاورمیانه وقتی به جای ریشه‌یابی دقیق و استفاده از ابزار اجتماعی از سوی کشورهای غربی با نسخه سیاسی مواجه میشود، هر چند باعث میشود که به طور موقت درمانی برای تنش‌ها و چالش‌ها پیدا شود اما به طور قطع و یقین در آینده‌ای نه چندان دور دامن همین سیاست‌گذاران را خواهد گرفت.
حالا با فراموش شدن نسبی بحران مهاجران در اروپا، پس از بروز چالش‌های مختلف، اکنون این بحران از زیر خاکستر برخواسته است. درست چند روز پیش بود که دولت راست‌گرای جدید ایتالیا با سوگیری نسبت به مهاجران با دولت فرانسه درگیر یک چالش شد.
با بسته شدن مرزهای ایتالیا به روی مهاجران که توسط دولت جدید ماتئو سالوینی قصد تغییر سیاست مهاجرتی این کشور را دارد، نخستین گروه از 629 پناهجویی که توسط کشتی آکواریوس در دریای مدیترانه نجات یافته بودند روز گذشته وارد بندر والنسیای اسپانیا شدند. اسپانیا در حالی حاضر به پذیرش این پناهجویان شد که کشورهای ایتالیا و مالت به کشتی آکواریوس اجازه پهلوگیری در بنادر خود ندادند. این تنش بر سر پذیرش پناهجویان آکواریوس نشان دهنده عدم هماهنگی کشورهای اروپایی در مقابل افرادی است که از جنگ و فقر به اروپا می گریزند، امری که هم اکنون با روبرو شدن اروپا با چالش‌های مختلف یک نتیجه ملموس و مشخص دارد؛ وحدت و همگرایی اروپایی بیش از پیش شکننده شده است.
سایر اخبار این روزنامه
چرا ارکستر سمفونیک و ترانه رسمی جام جهانی مورد استقبال ایرانیان قرار نگرفت؟
ترانه‌ای فوتبالی برای هیچکس
«ابتکار» از ماجرای خبر تجاوز به 41 دختر در سیستان‌‌و‌بلوچستان گزارش می‌دهد
چشم ایران نگران دختران ایرانشهر
کشورهای صنعتی دست در دست یکدیگر قصد مقابله با آمریکا را دارند
جهانبخش محبی نیا
راهبردهای دوگانه و مقصد یکسان
نا هماهنگی در پذیرش پناهجویان چالشی بر دیگر چالش‌های کشورهای اروپایی می افزاید؟
«ابتکار» از تفاوت‌های ماهوی نقدها و انتقادات به روحانی و کابینه‌اش گزارش می‌دهد
دو لبه قیچی نقد دولت
بانک‌ها از چرخه پرداخت ارز مسافرتی حذف می‌شوند؟
چالش جدید دلار برای مسافران
«ابتکار» از ساماندهی طرح آزادی تجمعات طبق اصل 27 قانون اساسی در مجلس و دولت گزارش می‌دهد
پوریا کاکاوند از تب فوتبالی این روزهای تئاتری‌ها به «ابتکار» می‌گوید
کار و زندگی‌مان را برای فوتبال تعطیل کرده‌ایم
«ابتکار» شانس موفقیت کمپین «نخریدن» کالاهای دچار گرانی را بررسی می‌کند
شما هم نمی‌خرید؟
فوتبال، شادى، آزادى، شکرگزارى
فراخوان و تغییر در وزارت نیرو
روشی معین، نتایجی نامعین
