بدون زنان می بازیم

سه شنبه‌شب گذشته تصویری با عنوان «با هم قهرمانیم» و «یک ملت، یک ضربان»،روی یکی از بزرگ‌ترین بيلبوردهای شهر تهران در میدان ولیعصر اكران شد که در آن مردان ایرانی با لباس هایی از قومیت های مختلف درحال شادی برای تشویق و حمایت اعضای تیم ملی ایران بودند. از اولین ساعت های صبح روز چهارشنبه وقتی که تصویر این بیلبورد در رسانه ها منتشر شد، سیل انتقادها و اعتراض ها به تفکری که زنان ایرانی را در این بیلبورد و در میان مردم و ملت ایران نادیده گرفته بود، روانه شبکه های اجتماعی شد. این در حالی است که بعد از پيروزي انقلاب تاکنون، زنان نتوانسته اند روی سکوی استادیوم ها در کنار مردان، تیم محبوب‌شان را تشویق کنند و با وجود تمام تلاش ها، همواره درهای استادیوم ها روي زنان بسته مانده بود. حالا بعد از ورزشگاه ها نوبت به بیلبوردهای شهری رسیده تا حضور زنان به عنوان حامی تیم فوتبال ایران در جام جهانی 2018 روسیه نادیده گرفته شود. این در حالی است که در سال هاي اخير در بسياري از ميادين ورزشي، حضور زنان و دختران در رشته هاي مختلف افتخار‌آفرين بوده و در آخرين آن‌ها، دختران تیم ملی فوتسال ایران در رقابت های قهرماني آسيا افتخار آفريدند و هیچ تصویری در صدا و سیما اكران نشد.
بيلبوردها در انحصار مردان!
مینو مرتاضی، فعال حقوق زنان در گفت و گو با «قانون» با اشاره به اینکه زنان نیمی از جمعیت این کشور هستند و پا به پای آن‌ها در جامعه حضور دارند، گفت: « این دیوارنگار، پرده از نگرش انحصار طلبانه مردانه دیوارنگاران میدان ولیعصر برمي‌دارد. نگرشی که بیانگر این واقعیت است که آن‌ها با تلاش بسیار ظاهرا از نابرابری های قومیتی و زبانی گذر کرده اند اما همچنان پایبند و اسیر تعصبات و تبعیض‌های جنسیتی باقی مانده اند». مرتاضی به صاحبان خلق کننده این اثر و کسانی که مجور نصب آن را داده اند، یادآوری می‌کند که زنان از اعضای این ملت و مردم هستند که می‌توانند نقش موثری در برد و باخت ها و قهرمانی های ملی و میهنی داشت باشند». او در ادامه می گوید:« این دیوارنگاره با تقسیم ظالمانه ، تفکیک تبعیض آمیزی را میان ملت انجام داده که زنان مصرف کننده اند و مردان قهرمان. در واقع مردان را در مقام سوژه و عامل برد و قهرمانی در میدان ولیعصر به رخ می کشد و زنان در مقام ابژه و ابزار مصرف برای قهرمان تعریف می کند. به این ترتیب در روز روشن تصویر بسیار تیر و تاری از موقعیت و وضعیت زنان در جمهوری اسلامی به بینندگان ارائه می دهد».
او در ادامه با بیان اینکه چه خوب می‌شد اگر این قبیل دیواره نگاری ها با درک موقعیت و منافع ملی با پرهیز از تبعض های جنسیتی بر تابلو های تبلیغاتی جا خوش می‌کردند، گفت:« کاش به جای مأیوس كردن ملت و مردم، با ارائه تصاویر عاری از تبعیض های جنسیتی، مردم را به دور انداختن نگرش های کهنه و تاریخ مصرف گذشته امیدوار كنند».


ناديده گرفتن سهم زنان
یکی از کاربران فضای مجازی با کنایه به این تصویر نوشته است:« هنوز فضا برای حضور زنان در بیلبوردها فراهم نشده است»؛ گویا اراده ای عظیم برای نادیده گرفتن و حضور نداشتن زنان در کنار مردان برای تماشای مسابقات فوتبال وجود دارد که در این بیلبورد به تصویر کشده شده است. نمی‌شود این را انکار کرد که زنان هم از شادی کردن در کنار مردان در این سرزمین خوشحال می شوند، همان طور که در کنار آن‌ها در مصیبت ها و مشقت های ملی حضور داشته‌اند و دارند. زهرا صدراعظم نوری، عضو شورای شهر تهران در گفت و گو با «قانون» می گوید:« اینکه شهروندان دختر و زن در این تصویر نیاورده شده ، نشان دهند تفکری است که در تار وپود آن وجود دارد». او این نگرش به زنان را یک‌سویه اعلام می کند و ادامه می دهد: «چرا در چنين مواقعي 50 درصد جامعه را می بینند و می‌شناسند و برای‌شان هویت قائل می‌شوند و 50 درصد دیگر را نمی‌بینند؟ باید با این تفکر برخورد کرد چون در واقع این توهین به زنان است». صدراعظم نوری حضور زنان و مردان ایرانی را در کنار هم برای تعریف جامعه ایرانی لازم و ملزوم هم می داند و می‌گوید:« شهروندان کشور از زن و مرد، قوم ها و مذاهب مختلف در این کشور در کنار هم زندگی می کنند و باید آن‌ها را در کنار هم متحد کرد. این تحجر تفکر گروهی را نشان می‌دهد که این را طراحی کردند و روي بزرگ‌ترین بیلبورد شهر تهران نصب کردند».
شهرداري مسئول نيست!
این عضو شورای شهر تهران درباره اینکه نقش سازمان زیباسازی برای جلوگیری از نصب چنین بیلبوردهایی که ترویج دهنده تفکراتی است که حضور زن در جامعه را نادیده می گیرد، گفت:« بحثی در شهرداری و سازمان زیباسازی مطرح است که شرکتی بیلبوردی را اجاره می کند و اگر آن تبلیغ با ارزش ها منافات نداشته باشد، تایید و نصب می شود؛ در نهایت شهرداری چندان در محتوا و جزيیات آن چندان ورود نمی کند. موسسه اوج بهره بردار تابلو تبليغاتي واقع در ميدان وليعصر است كه فعالیت های هنری و فرهنگی برای شهرداری تهران انجام می دهد. بنابراین این ها آن بیلبورد را اجاره کرده اند و حالا هم باید خودشان پاسخگو باشند». صدراعظم نوری در نهایت شهرداری را به عنوان نهاد مجوز‌دهنده برای نصب این اثر می داند. این در حالي است که يكي از مسئولان روابط عمومی سازمان اوج در گفت و گو با «قانون» گفت: « این اثر به وسیله هنرمندان خانه طراحان انقلاب که زیرمجموعه سازمان اوج قرار دارد طراحی شده است و با مجوز سازمان زیباسازی شهر تهران روی بیلبورد میدان ولیعصر نصب شده است». در این رابطه عباس صانعی، مسئول خانه طراحان انقلاب اسلامی نیز در گفت و گو با «قانون» با اشاره به اینکه همواره مشکلاتی بر سر راه زنان ایرانی برای حضور در جامعه وجود دارد، گفت:«ما می‌خواستیم در این بیلبورد تبلیغاتی برای جام جهانی بگوییم که در تیم ملی ایران بازیکنانی با قومیت‌های مختلف ایرانی حضور دارند!» اما آنچه در تصویر روی بیلبورد دیده می شود، تصویری از مردان جامعه ایرانی است و نشانی از بازیکنان تیم ملی فوتبال در آن دیده نمی شود. او در پاسخ به این سوال که چرا در میان تماشاچیان ایرانی خانم ها در این بیلبورد نادیده گرفته شده اند، گفت: «خانم ها در این بیلبوردها به عنوان تماشاچی دیده نشده اند و تنها آقایان از قومیت های مختلف ملت ایران در این بیلبورد حضور دارند؛ البته این ماجرا به عمد نبوده است».
طرح تبليغي با تاييد شهرداري تهران اكران شده!
برزین ضرغامی، مدیر زیباسازی شهرداری تهران نیز با اشاره به اینکه متولی سیما و منظر شهری، سازمان زیباسازی شهرداری تهران است، به «قانون» گفت:« بیلبوردهای تبلیغاتی که در مکان های مختلف شهر نصب می‌شود تحت نظر سازمان زیباسازی شهرداری است. شهرداری تمام تبلیغات جام جهانی را در سطح شهر به مرور انجام خواهد داد». او در ادامه به بیان اینکه در تصویری که روي بیلبورد میدان ولیعصر (عج) نصب شده، سعی کرده ایم تا تیم ملی جمهوری اسلامی را شخصیت سازی کنیم و آن را روی بیلبورد نصب کنیم، گفت:«یعنی این مردان در لباس‌های اقوام مختلف نماینده تیم ملی هستند. این بیلبورد در اختیار سازمان اوج است». وضعيت مديريت تابلوهاي تبليغاتي تهران و محتواي اكران روي اين تابلوها همواره جزو موضوعات پر بحث مديريت شهري بوده است. در حالي كه سال گذشته به نقل از رييس سازمان زيباسازي شهرداري تهران اعلام شد كه تمامي تابلوهاي تبليغي در اختيار موسسه اوج باز پس گرفته شده، اكنون عنوان مي‌شود كه همچنان يك تابلو در ميدان مهم شهر در اختيار اين موسسه است و شهرداري تهران تابلو را اجاره داده و بر محتواي آن نظارتي ندارد. اين در حالي است كه روي ساير تابلوهاي تبليغاتي، شهرداري تهران در كنار ساير ارگان‌هاي متولي امور تبليغاتي اعمال نظر مستقيم مي‌كند. ناديده‌گرفتن سهم زنان در امور مختلف جامعه و بهره گيري از مشاركت حداكثري آن‌ها از موضوعاتي است كه سال‌ها مورد انتقاد بسياري از فعالان اجتماعي و حوزه زن بوده اما همچنان نگاه‌هاي يك سويه و حذف كننده زن، باعث مكدر شدن بسياري از اذهان مي شود. در چنين شرايطي لازم است آن‌ها كه در شعارها و تبليغات انتخاباتي همواره از حضور زنان در جامعه دفاع مي كنند و از سهم آن‌ها مايه مي گذارند، اكنون كه بحث حمايت همگاني از تيم ملي فوتبال است ، در قبال حذف يك سويه زنان در تبليغات حمايتي از فرزندان اين سرزمين، پاسخي روشن در قبال تناقض ميان حرف ها و عمل ها داشته باشند.