روزنامه ایران
1397/03/24
جام جهانی؛ فرصت گفت‌وگو برای صلح
نعمت‌الله فاضلیانسانشناس، دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی
و مطالعات فرهنگی
مسابقات جام جهانی فوتبال یکی از شناخته شده‌ترین مؤلفه‌های زندگی جهان وطنانه امروز ما است. المپیک و مسابقات جام جهانی به عنوان آیینی جهانی این توانایی را دارند تا نماد یا نشانه‌ای بارز و همگانی از «موقعیت زیست جهان وطنانه» همه ملت‌ها باشد. آیین فرهنگی جام جهانی زبان یا مجموعه گسترده‌ای از دال‌ها و نشانه‌هایی است که ما از طریق آن با یکدیگر در درون ملت‌ها و میان ملت‌ها سخن می‌گوییم.
ظاهر این زبان ساده است؛ مسابقه. همه ملت‌ها و تیم‌های ورزشی‌شان در این آیین جهانی شرکت می‌کنند تا از طریق نوعی رقابت انسانی، اخلاقی، مسالمت جویانه و قاعده‌مند، توانایی‌های انسانی خود را ارتقا داده و جهانی در صلح و آرامش را شکل دهند. تشکیل «جامعه صلح» از طریق «رقابت دوستانه» مهم‌ترین وجه این جشن‌ها یا آیین‌های فرهنگی و ورزشی است. ملت‌ها در این آیین‌ها ضمن رقابت با یکدیگر و تلاش برای ربودن گوی سبقت، تلاش می‌کنند تا به یکدیگر نشان دهند که صلح، دوستی و با هم بودن ضرورت اکنون جهان ماست. این آیین‌های فرهنگی و ورزشی زبانی برای گفت‌وگوی میان ملت‌ها و بین آنهاست، گفت‌وگویی که طی آن ما بتوانیم از طریق نشانه‌هایی که طرح می‌کنیم و براساس قواعد اخلاقی و انسانی پذیرفته شده، ضمن ارتقای شایستگی‌های خود، ارزش‌های اخلاقی والا و مشترک میان ملت‌ها را نیز ارتقا ببخشیم.
مسابقات جام جهانی و تمام آیین‌های ورزشی منطقه‌ای، بینالمللی و جهانی به نوعی یادآوری و تداعی ضرورت و درعین حال «امکان زیست مشترک» ما در جهان امروز است. ما اکنون در لحظه‌ای این جام جهانی را آغاز می‌کنیم که صحنه جهان نمایشی متضاد را به رخ کشیده است، صحنه‌ای که در آن دونالد ترامپ با سیاست‌های یکجانبه و یکسویه خود تلاش می‌کند قدرت امپراطوری ایالات متحده امریکا را بر ملت‌ها به اشکال گوناگون اثبات و سیطره اقتصادی، سیاسی و نظامی‌اش را نشان دهد. این تعارض و تضاد یعنی تضاد میان جام جهانی به عنوان جام جهان‌نمای صلح و رقابت امپراطوری امریکا و تلاش آن برای تثبیت سیطره همه‌جانبه‌اش بر سرنوشت ملت‌ها، بیان کننده ضرورت و اهمیت خاصی در این لحظه است.
اکنون که ما مردم ایران یکی از شرکت کنندگان در جام جهانی هستیم، فرصت اجتماعی و بینالمللی در اختیار داریم تا نشان دهیم در این لحظه تاریخ، برای «صلح و دوستی جهانی» مبارزه می‌کنیم و تاریخ چند هزار ساله این کشور نیز بیان کننده این است که همواره همنشینی با فرهنگ‌ها، ملت‌ها و جوامع مختلف را بر جنگ و رقابت منفی ترجیح داده است.
ما اگرچه در تاریخ چند هزار ساله‌مان بیش از 1300 سال یکی از امپراطوری‌های بزرگ جهانی بوده‌ایم، اما تاریخ ما گواهی است از همنشینی، صلح و مدارا و تسامح در برابر فرهنگ‌ها، ملت‌ها و گروه‌ها با زبان‌ها، دین‌ها، نژادها و ویژگی‌های متفاوت و متضاد.
امروز ما جام جهانی را در لحظه‌ای تجربه می‌کنیم که ملت و جامعه ایران بیش از تمام جوامع دیگر در معرض هجوم و سیطره امپراطوری ایالات متحده قرار گرفته است. این لحظه که فشارهای اقتصادی امریکا نوعی جنگ تمام عیار را در برابر ما قرار داده است، لحظه‌ای است که مردم از گروه‌های مختلف به نوعی تلاش می‌کنند تا نشان دهند ایران عزیز را دوست می‌دارند و برای پایداری و ماندگاری آن مبارزه می‌کنند و از هر فرصت و امکانی استفاده می‌کنند تا عشق و علاقه خود به این تاریخ و فرهنگ را به جهان نشان دهند و با صدایی بلند، فریاد صلح و دوستی را به تمام مردم دنیا ابراز کنند. جام جهانی در لحظه ای خاص از تاریخ ما اکنون آغاز میشود، لحظه‌ای که جنگ اقتصادی و جنگ سیاسی در منطقه خاورمیانه و در سطح جهانی در حال فوران و آتش آن در حال شعله گرفتن است.
اکنون مردم ما با دین‌ها، زبان‌ها، تاریخ‌ها و ویژگی‌های متفاوت خود فرصتی دارند تا با «زبانی جهانی»، با خود و دیگران سخن بگویند و ارزش‌هایی که در چند هزارسال زندگی و مبارزه به دست آورده‌اند، به دنیا نشان داده و به شیوه‌ای جهان وطنانه و امروزی با مردم جهان سخن بگویند و نشان دهند که این مردم نه تنها ایران، زادگاه، وطن و سرزمین خود را دوست می‌دارند، بلکه دوستدار همه ملت‌ها و فرهنگ‌ها و دین‌ها و زبان‌ها هستند و می‌خواهند در پرتو صلح جهانی با همه ملت‌ها زندگی کنند و از راه مسالمت‌آمیز با آنان مبادله، معادله، معاشرت و همزیستی انسانی و جهانی داشته باشند.
جام جهانی فرصتی است تا آذربایجانی‌ها، خوزستانی‌ها، مازندرانی‌ها و بلوچ‌ها و همه اقوام ایرانی به این بیندیشند که در این لحظه چگونه می‌توانند از این موقعیت بسیار دشوار سربلند بیرون آییم و نه تنها آینده امروز ایران را امیدبخش و سازنده بسازیم، بلکه کمک کنیم خاورمیانه و تمام جهان در نوعی صلح و آرامش زندگی کنند.
ما مانند همه ملت‌های دیگر باید تلاش کنیم تا به نوعی به همه سیاستمداران، جنگ طلبان، گروه‌ها و کسانی که منافع خود را در خشونت، افراط‌گری، ویرانگری و خون ریزی می‌دانند، نشان دهیم که راه‌های انسانی‌تر و بشردوستانه دیگری نیز برای رسیدن به منافع و زندگی جمعی وجود دارد. جام جهانی فرصت اجتماعی است برای تشکیل محفل‌ها و موقعیت‌های تفسیری که در آن درباره نقش و جایگاه ورزش، هنرها، دیپلماسی و دیگر فرصت‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی برای همزیستی و صلح، هم در سطح ملی و منطقه‌ای و جهانی با یکدیگر سخن بگوییم.
جام جهانی موقعیتی است که باید درد‌های مشترک را با هم در میان بگذاریم. این مسابقات برای این نیست که بتوانیم قدرت را به نمایش بگذاریم، بلکه فرصتی برای به نمایش گذاشتن فضیلت‌هاست. شاید در میان همه فضیلت‌های اجتماعی بالاتر، گفت‌وگو برای صلح و همزیستی میان مردم و ملت‌ها باشد. به امید اینکه جام جهانی ما را سرگرم نسازد بلکه هوشیار و بیدارتر کند و همه برای زندگی بهتر و عبور از این بحران، بیندیشیم و گفت‌وگو کنیم.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
