قمار بزرگ

آفتاب یزد- گروه سیاسی: می‌گویند نخستین گام در شبه جزیره کره برداشته شد، دونالد ترامپ و کیم جونگ اون مقابل دوربین ده‌ها شبکه تلویزیونی ایستادند و دست دوستی دادند برای تغییر شرایط و گذشته ای پر از خصومت. همین دیدار فارغ از نتایج مذاکرات در آینده به اندازه کافی اتفاقی بزرگ در تاریخ روابط بین الملل است. خبرنگار تلویزیون ان بی سی از سنگاپور در چند کلمه بهترین توصیف را از این دیدار داشت و گفت: «این لحظه ای تاریخی است حتی مهم نیست چه اتفاقی اینجا رخ دهد.» مسیر پیچیده و پرپیچ و خمی آغاز شده است وقتی ترامپ و اون رو در روی هم می‌نشینند از اعتماد، از همکاری و از صلح می‌گویند.(!) یک سال پیش ترامپ و اون در شدیدترین تقابل میان دو کشور طی چند دهه اخیر قرار گرفته بودند تا جایی که صحبت از جنگ هسته ای میان این دو نزدیک و نزدیک تر شد. ترامپ در یکی از سخنان خود در واکنش به تهدیدات کره‌شمالی خطاب به کیم جونگ اون گفته بود:«مرد موشکی ماموریت قتل خودش و رژیمش را برعهده گرفته است.» اما فعلا باید این نوع ادبیات را فراموش کرد چرا که همین دیروز ترامپ گفت که اون دوستی نزدیک و مردی با استعداد است. حالا هر دو طرف می‌خواهند شرایط تغییر کند. کره‌شمالی شدیدترین تحریم‌های بین المللی را تجربه می‌کند؛ تحریم‌هایی که تازه نیستند اما این بار و در دوره ترامپ یک تفاوت عمده داشتند. از زمانی که پیونگ یانگ تحریم شده بود همواره چین به عنوان همسایه و حامی آنها تلاش کرده بود تحریم‌ها را دور بزند و همین راه تنفسی را برای کیم جونگ اون باقی گذاشته بود. اما دونالد ترامپ با پکن اتمام حجت کرد که نباید تحریم‌ها را دور بزند. این موضوع درحالی که چین با آمریکا چالش‌های مختلفی بر سر توافقات تجاری دارد موجب شد تا مقامات چینی بر سر پیونگ یانگ با آمریکا سازش کنند. سرانجام بازی‌های المپیک زمستانی در کره‌جنوبی فرصتی شد تا پیونگ یانگ به دنبال تجدید روابط خود با سئول و در نهایت واشنگتن شود. حالا همه طرف‌ها می‌خواهند از خصومتی به عمر حدود 70 سال خلاص شوند. سنگاپور می‌تواند در تاریخ ماندگار شود چرا که دیروز میزبان دیدار تاریخی اون و ترامپ بود. مذاکره در بالاترین سطح انجام شد تا هرکدام تکلیف خود را بدانند، تا مسئولیت مذاکره کنندگان مشخص شود و نتیجه هرچه که هست قابل اجرا شدن باشد. این از جمله فوایدی است که کارشناسان درباره دیدار ترامپ و اون می‌گویند. یک سند هم دیروز امضا شد. تعهد کره‌شمالی به خلع سلاح هسته ای. امری که می‌تواند شبه جزیره کره را وارد دوران جدیدی کند و البته فاکتورهای جدیدی در جهان رقم بخورد. نکته جالب آنکه درحالی که بسیاری از شبکه‌های تلویزیونی جهان این دیدار را به طور زنده پوشش می‌دادند اما در تلویزیون کره‌شمالی هیچ برنامه‌ای به طور زنده پخش نشد. هرچند بعد از ساعاتی اخبار مربوط به این دیدار به طور گسترده ای در تلویزیون و رسانه‌های این کشور پوشش داده شد.

مفاد توافق آمریکا و کره‌شمالی
ترامپ و اون تبادل نظری جامع و عمیق درباره مسائل مربوط به روابط آمریکا و کره‌شمالی داشتند. ترامپ به ارائه تضمین‌های امنیتی به کره‌شمالی متعهد شد و اون نیز بر تعهد قاطع و کامل خود بر خلع سلاح کامل هسته‌ای شبه جزیره کره تاکید کرد. ترامپ و اون با تاکید بر این نکته که برقراری روابط جدید میان آمریکا و کره‌شمالی به صلح و رفاه در شبه جزیره کره و جهان مرتبط است و با درک این نکته که اعتمادسازی میان دو طرف می‌تواند روند خلع سلاح هسته‌ای را گسترش دهد اعلام می‌دارند: ۱- آمریکا و جمهوری دموکراتیک خلق کره متعهد به ایجاد روابط جدیدی میان آمریکا – جمهوری دموکراتیک خلق کره مطابق با میل مردم دو کشور برای صلح و موفقیت می‌شوند. ۲- آمریکا و جمهوری دموکراتیک خلق کره تلاش‌های مشترکی را برای ایجاد یک نظام صلح پایدار و باثبات در شبه جزیره کره آغاز می‌کنند. ۳- جمهوری دموکراتیک خلق کره با تاکید مجدد بر بیانیه ۲۷ آوریل ۲۰۱۸ پانمونجوم متعهد به تلاش در جهت خلع سلاح هسته‌ای کامل شبه جزیره کره می‌شود. ۴- آمریکا و جمهوری دموکراتیک خلق کره متعهد می‌شوند که اجساد باقی مانده سربازان آمریکایی کشته شده در جنگ کره را از جمله با استرداد گروهی که تاکنون شناسایی شده‌اند، حل و فصل کنند.



توصیف ترامپ از اون
بعد از امضای این توافق رئیس جمهور آمریکا به میان خبرنگاران آمد. دونالد ترامپ، ضمن توصیف کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی به عنوان "دوستی نزدیک" گفت:«امروز روزی تاریخی است. من از همه کسانی که برای امروز تلاش کردند و از کیم جونگ اون به خاطر این گام تشکر می‌کنم. دیدار من و کیم دیداری بی‌سابقه بود. ما در این دیدار مستقیم همدیگر را شناختیم و آماده آغاز تاریخی جدید و نگارش صفحه‌ای تازه در روابط آمریکا و کره‌شمالی هستیم.» ترامپ گفت: «کره‌شمالی برای خلع سلاح هسته‌ای و آغاز روابط جدید آماده است. ما در مقابلمان فرصتی استثنایی داریم و به جهان یادآور می‌شوم که پکیج جدیدی از صلح داریم.» او افزود: «کیم جونگ اون در این دیدار بر تعهدش برای خلع کامل سلاح در شبه جزیره کره تاکید کرد و این مسئله امری قابل تحقق است. ما مسئله‌ای که سال‌ها بدون حل باقی مانده بود، حل کردیم. مردم کره‌شمالی و کره‌جنوبی در این مسیر سهم بسزایی دارند. امروز روز و لحظه‌ای عظیم و تاریخی و بشارت‌گر آینده‌ای روشن است.» ترامپ همچنین اعلام کرد: «رهبر جوان کره‌شمالی برای نابودی پایگاه‌های موشک‌های بالستیک این کشور متعهد شده است.» رئیس‌جمهور آمریکا گفت:«ما مسیری را آغاز می‌کنیم که برای ما و همه جهان حائز اهمیت است.» ترامپ همچنین تاکید کرد:«تحریم‌های کشورش علیه کره‌شمالی تا خلع سلاح هسته‌ای این کشور ادامه خواهد داشت.» در همین حال رئیس‌جمهور آمریکا گفت که به رهبر کره‌شمالی ویدئویی درباره فرصت‌های تاریخی این دیدار داده است. در این ویدئو که قبل از آغاز کنفرانس خبری ترامپ برای خبرنگاران به نمایش درآمد تصاویری از جنگنده‌ها و توپ‌های جنگی به نمایش در آمد و گوینده اظهار می‌داشت دو راه بیشتر وجود ندارد، حرکت به جلو یا عقبگرد و سپس با تصاویری از رهبران دو کشور همراه بود. ترامپ گفت که این ویدئو را به اون و مردمش هدیه کرده است. به گفته وی در این ویدئو آینده کره‌شمالی و پیشرفت‌های این کشور در صورت توافق با خلع سلاح به نمایش درآمده و این ویدئو خالی از تفسیرهای فنی بوده و به صورت مختصر نشان می‌داد کره‌شمالی در صورت موافقت به چه آینده‌ای خواهد رسید. او گفت: «معتقدم کیم جونگ اون از این ویدئو خوشش آمد.» در ادامه کنفرانس خبری، رئیس جمهوری آمریکا در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا در مذاکرات امروز مسئله حقوق بشر نیز مطرح شد یا نه، اظهار داشت:«درباره پرونده حقوق بشر نیز با کیم جونگ اون گفت‌وگو کردیم، پیش از این، تمرکز ما موضوع برنامه هسته‌ای بود اما اکنون مسئله حقوق بشر مطرح است و ما در زمان مناسب گام‌های بیشتری در این مسیر برخواهیم داشت.» او همچنین عنوان داشت که به مانورهای نظامی آمریکا و کره‌جنوبی خاتمه خواهد داد، چرا که به این ترتیب آمریکا می‌تواند از هزینه مبالغ هنگفتی جلوگیری کند. رئیس جمهوری آمریکا با این حال گفت:«با کیم جونگ اون درباره حضور نیروهای آمریکایی در کره‌جنوبی صحبتی نکردیم و نیروهایمان را برای تضمین امنیت کره‌جنوبی خارج نمی‌کنیم.» ترامپ همچنین از رهبر کره‌شمالی به خاطر برداشتن اولین گام جهت یک آینده جدید و روشن برای مردمش تشکر کرد.

نویسندگان تاریخ جدید
ترامپ گفت که آماده آغاز تاریخی جدید و نوشتن فصلی جدید در روابط دو کشور است. وی تاکید کرد:«گذشته هیچ وقت آینده را تعریف نمی‌کند.» به گفته رئیس جمهوری آمریکا "اون یک مرد بسیار باهوش و شخصیتی بسیار بزرگ و با استعداد است." وی همچنین گفت که اون دعوتش برای سفر به آمریکا در سریع‌ترین زمان ممکن را پذیرفته است و به زودی با یکدیگر درباره نتایج نشست امروز گفت‌وگو می‌کنند. ترامپ در این کنفرانس خبری همچنین از دانشجوی آمریکایی که در کره‌شمالی دستگیر شد و پس از استرداد به آمریکا به دلایل آسیب‌های وارده در زندان‌های کره‌شمالی جان باخت، یاد کرد و گفت:«بدون مرگ "اوتو وارمبیر" این دیدار رخ نمی‌داد. باید بگویم که خون اوتو به هدر نرفته است.» رئیس جمهوری آمریکا همچنین در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران درباره جدول زمانی خلع سلاح هسته‌ای کره‌شمالی گفت: «ما تحریم‌ها را متوقف نمی‌کنیم. خلع سلاح هسته‌ای زمانی طولانی می‌برد اما ما خیلی زود و در آینده بسیار نزدیک این روند را تحت نظر ناظران بین‌المللی شروع می‌کنیم و پس از خلع کامل سلاح هسته‌ای در شبه جزیره کره، تحریم‌ها لغو می‌شود. او همچنین در پاسخ به یکی از خبرنگارانی که پرسید فرق سند فعلی امضا شده میان دو کشور با اقدامات انجام شده توسط روسای جمهور پیشین آمریکا درباره کره‌شمالی چیست، گفت: در حال حاضر دولت، وزیر امور خارجه، ‌افراد و همه امور با گذشته فرق کرده است. اولویت‌های ما هم با اولویت‌های روسای جمهور قبلی تفاوت دارد؛ همانطور که ما مشکل کره‌شمالی را که به بزرگترین بحران تبدیل شده بود به این راحتی حل کردیم. ترامپ به پرونده هسته‌ای ایران و خروج کشورش از برجام نیز اشاره کرده و با ادعاهای واهی و مغرضانه گفته از نظر او ایران کشوری است که با حضورش در سوریه و منطقه مشکلاتی را به وجود آورده است. او گفت: «الان معتقدم که تحریم‌های به شدت جدی علیه ایران اوضاع را تغییر می‌دهد.» درباره امکان آغاز روابط دیپلماتیک و تبادل سفرا میان آمریکا و کره‌شمالی نیز ترامپ گفت: «این مسئله در آینده انجام خواهد شد اما پیش از آن اقداماتی برای انجام دادن وجود دارد. رئیس‌جمهور آمریکا با اشاره به اظهارات برخی از مسئولان و رسانه‌های داخلی و خارجی مبنی بر اینکه ترامپ امتیاز زیادی برای دیدار با اون داد،‌ گفت:«من باید بگویم که هیچ امتیازی ندادم. ما برای این دیدار شاهد تلاش‌های زیادی از سوی تیم خود بودیم. ما هیچ امتیازی ندادیم بلکه به امتیازهایی از جمله تعهد برای خلع سلاح هسته‌ای دست پیدا کردیم که دستاوردی عظیم است.» ترامپ همچنین بر تعهد کره‌شمالی برای بازگرداندن باقیمانده اجساد سربازان کشته‌ شده آمریکایی در جنگ کره پرداخت و ادامه گفت:«به رسانه‌ها و کسانی که مدعی‌اند رئیس‌جمهور امتیازات زیادی برای این دیدار داده یادآور می‌شوم، قبلا مرتب شاهد آزمایش‌های هسته‌ای و موشکی بودیم اما ماه‌هاست که خبری از این آزمایش‌ها نیست. کره‌شمالی قرار است پایگاه‌های هسته‌ای را تعطیل کند و این مسئله در آینده‌ای نزدیک اتفاق می‌افتد. کیم برای نابودی مراکز آزمایش موتورهای موشکی متعهد شده است.»

واکنش‌ها از سئول تا لندن
این توافق با واکنش‌هایی نیز همراه شده است. مون جائه این، رییس‌جمهوری کره‌جنوبی گفت‌: «من شب گذشته نخوابیدم. من و ملت کره‌جنوبی صادقانه امید داریم که نشست جاری موفقیت‌آمیز باشد و فصلی جدید در خلع سلاح هسته‌ای کامل، تحقق صلح و ایجاد روابطی جدید میان کره‌شمالی، کره‌جنوبی و آمریکا رقم بزند.» او تصریح کرد:«با این حال موفقیت این نشست تنها آغاز یک فرآیند طولانی در راستای خلع سلاح کره‌شمالی و ایجاد صلح پایدار در شبه‌جزیره کره خواهد بود.» در همین حال چین به عنوان مهمترین متحد کره‌شمالی نیز از روند مذاکرات ابراز رضایت کرد. وانگ یی، وزیر امور خارجه چین به خبرنگاران گفت:«امیدواریم رهبران ارشد دو کشور بتوانند مداخلات را دفع، اعتماد دوجانبه ایجاد و بر اختلافات غلبه کرده و بتوانند به سازشی اولیه درباره ارتقا و دستیابی به خلع سلاح هسته‌ای در شبه جزیره کره دست یابند و به ارتقا و ایجاد یک مکانیزم صلح برای این شبه جزیره کمک کنند.» ژاپن دیگر کشور حاضر در منطقه شرق آسیا است که روابط آنها با پیونگ یانگ به شدت تیره و تار است اما آنها نیز به مذاکره ترامپ-اون امیدوارند. در همین حال شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن گفت:«توکیو از امضای سند پس از نشست آمریکا – کره‌شمالی حمایت می‌کند و آن را گامی به سوی راه‌حل جامع مسائل مختلف می‌داند.» شینزو آبه به خبرنگاران گفت:«این حقیقت که کیم جونگ اون تعهدش را از طریق امضای سندی برای خلع سلاح هسته‌ای کامل تایید کرده است، گامی رو به جلو برای راه‌حل جامع درباره مسائل مختلف است و ما از آن استقبال می‌کنیم.» نخست وزیر ژاپن همچنین گفت: «با رئیس‌جمهوری آمریکا درباره این نشست تلفنی گفت‌وگو خواهد کرد و از او بابت مطرح کردن مسئله ربایش اتباع ژاپنی در کره‌شمالی تشکر می‌کند.» سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در این باره اظهار داشت: «برگزاری نشست رئیس‌جمهوری آمریکا و رهبر کره‌شمالی امری مثبت بود.» در ایران هم سخنگوی دولت به این دیدار واکشن نشان داد. محمد باقر نوبخت گفت:«نمی‌دانم رهبر کره‌شمالی دارد با چه کسی مذاکره می‌کند؟ این شخص نماینده فهیم آمریکا نیست، امیدواریم خود ملت آمریکا فکری برای او بکند که آدم‌های کوچکی در جاهای بزرگی قرار گرفته‌اند.»
نکته جالب آنکه درحالی که بسیاری از شبکه‌های تلویزیونی جهان این دیدار را به طور زنده پوشش می‌دادند اما در تلویزیون کره‌شمالی هیچ برنامه ای به طور زنده پخش نشد. هرچند بعد از ساعاتی اخبار مربوط به این دیدار به طور گسترده ای در تلویزیون و رسانه‌های این کشور پوشش داده شد.
بوریس جانسون، وزیر خارجه انگلیس هم گفت:«تعهد کره‌شمالی به خلع سلاح هسته‌ای نشانه‌ای است از اینکه رهبر این کشور در نهایت پس از دیدار با ترامپ پیام را دریافت کرده است.» در واکنشی دیگر به دیدار دیروز بازارهای اقتصادی نیز خودی نشان دادند. با افزایش امیدواری نسبت به حل و فصل بحران در شبه جزیره کره، بازارهای سهام در جهان افزایش یافتند و دلار به بالاترین سطح ۳ هفته اخیر رسید. شاخص دلار در برابر سبدی از ارزهای مهم جهانی ۰.۲ درصد افزایش یافت و هر دلار به ۱۱۰.۴۹ ین افزایش یافت. یورو نیز با وجود اظهارات مثبت مقامات دولت جدید ایتالیا مبنی بر باقی ماندن در منطقه یورو و برنامه ریزی برای کاهش بدهی، از بالاترین سطح ۳ هفته اخیر خود در برابر دلار عقب نشست و به ۱.۱۷۶۳ دلار رسید. همزمان با این تحولات دیپلماتیک آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم از آمادگی خود برای راستی آزمایی اقدامات پیونگ یانگ در بحث فنی خبر داد. یوکیا آمانیو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بیانیه‌ای گفت: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آماده انجام هرگونه فعالیت‌های بررسی و راستی آزمایی در جمهوری دموکراتیک خلق کره (کره‌شمالی) در صورت درخواست کشورهای مربوطه و تایید شورای حکام این آژانس است.
هر چند دیروز لنز دوربین‌های بسیاری به دنبال به تصویر کشیدن دیدار سران ایالات متحده و کره‌شمالی بودند با این حال پیچیدگی‌های سیاست مانع از این می‌شود که بتوان حکم قطعی داد آینده شبه جزیره کره در فردای این دیدار و نتایج آن چگونه پیش خواهد رفت. با این حال دونالد ترامپ یک گام دیگر برای تحقق یکی از وعده‌های دیگر انتخاباتی اش برداشت. او به عنوان یک تاجر بدون تردید علاقه مند خواهد بود که بعد از خلع سلاح آمریکایی‌ها به اقتصاد بکر کره‌شمالی وارد شوند و سرمایه گذاری کنند. دیروز در تاریخ روابط بین الملل به یادگار باقی خواهد ماند. همین دو روز پیش لینذی گراهام سناتور سرشناس آمریکایی گفته بود اگر مذاکره جواب ندهد به کره‌شمالی حمله می‌کنیم حالا باید دید روند این مذاکرات در نهایت به کجا خواهد رفت و از دیدار دیروز در تاریخ چگونه یاد خواهند کرد فعلا همه چیز در ویدیویی که ترامپ به اون نشان داده تا آخر به خوبی و خوشی پیش رفته است اما باید دید در میدان عمل وضعیت به چه شکل پیش خواهدرفت.
آیا ترامپی که به بدعهدی معروف شده است و مشخص شده سران دنیا با دیده تردید نسبت به گفته‌های او می‌نگرند می‌تواند بر عهد خود با رهبر کره‌شمالی باقی بماند؟ نباید فراموش کرد همین چند روز پیش او امضای خود را از بیانیه پایانی گروه 7 برداشت تا خشم متحدان خود را برانگیزد. از سوی دیگر، به نظر می‌رسد رهبر کره‌شمالی نیز وارد یک قمار بزرگ شده است. او در قبال از بین بردن تسلیحات اتمی‌اش تضمین امنیتی گرفته است. آیا این تضمین با توجه به خصوصیات رئیس‌جمهور ایالات متحده پایدار است؟ باید منتظر ماند تا پاسخ این سوالات مشخص شود.