آغاز عصر تازه در شبه‌جزیره

سرانجام لحظه تاریخی دیدار دو دشمن دیرینه فرا رسید. رهبران دو کشور ایالات متحده آمریکا و کره‌شمالی ساعت ۹ بامداد دیروز به وقت محلی در جزیره سنتوسای سنگاپور با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند. این نخستین بار است که یک رهبر کره‌شمالی با رییس‌جمهوری‌ از آمریکا که در مسند قدرت است، دیدار می‌کند. بسیاری این رویداد تاریخی را با فروریختن دیوار برلین در سال ۱۹۸۹ میلادی که اروپا را تغییر داد، مقایسه می‌کنند. با آغاز این دیدار دلار به بالاترین میزان سه هفته‌ای خود جهش کرد درحالی‌که بازارهای سهام آسیا متلاطم شد.
دونالد ترامپ که پس از پایان اجلاس گروه 7 در کانادا، راهی سنگاپور شده بود، صبح دیروز تحت تدابیر شدید امنیتی با کیم جونگ اون پشت درهای بسته در مورد پاره‌ای مسایل اختلافی گفت‌وگو کرد.
از آغاز اختلاف جدی بین آمریکا و کره‌شمالی چند دهه می‌گذرد و ترامپ و کیم نخستین رهبران دو کشورند که با هدف حل‌وفصل مسالمت‌آمیز اختلافات پشت میز مذاکره نشستند. البته رسیدن به این مرحله با فراز و فرودهایی همراه بوده، از تحقیر و توهین رهبران دو کشور به یکدیگر گرفته تا امیدواری به حل اختلاف کهنه و رویای ایجاد صلح و ثبات در شبه‌جزیره کره. در هیچ دولتی در آمریکا به این شدت رهبر کره‌شمالی با ادبیات تحقیر‌آمیز و خصمانه مواجه نشده بود. در مقابل طی عمر یک سال و نیم دولت ترامپ، مقامات کره‌شمالی بارها آمریکا و جزایر آن را تهدید به حمله موشکی کرده‌اند.
در کنار تهدیدات علنی، آمریکا قطعنامه‌های متعددی را از طریق شورای امنیت سازمان ملل بر کره‌شمالی تحمیل کرد؛ روندی که در دولت ترامپ بیش از پیش شدت گرفت. رییس‌جمهور آمریکا تشدید فشارهای دولت خود بر کره‌شمالی را تاثیرگذار بر تصمیم کیم و زمینه‌ساز استقبال وی از گفت‌وگو با ترامپ می‌داند. این در حالی است که مقامات پیونگ‌یانگ تغییر زمان و ضرورت گسترش مناسبات با جهان را دلیل روی آوردن خود به فرآیند مذاکرات می‌دانند.


پس از سفرهای مخفیانه مایک پمپئو در سمت ریاست سازمان سیا و پیش از تکیه بر کرسی وزارت امور خارجه به کره‌شمالی و مذاکرات با مقامات پیونگ‌یانگ، سرانجام بهبود نسبی در روابط کره‌شمالی و دشمنان این کشور ایجاد شد. در کمتر از یک ماه روسای جمهور‌ کره‌شمالی و جنوبی دو بار با یکدیگر دیدار داشتند که مقدمه‌ای برای گفت‌وگوی رو‌در‌روی ترامپ و کیم بود.
رهبر کره‌شمالی و رییس‌جمهور آمریکا وقتی برای نخستین بار با هم چشم در چشم شدند، در حالی‌که پرچم‌های هر دو کشور پشت سرشان ردیف شده بود، به سمت یکدیگر رفتند و با هم دست دادند.
کیم با لبخندی بر لب خطاب به ترامپ گفت: «از دیدن شما خوشوقتم‌ آقای رییس‌جمهور‌.» ترامپ نیز در مقابل با چهره‌ای جدی روی شانه کیم زد‌ و با او دست داد. کیم جونگ اون و دونالد ترامپ سپس شانه به شانه چندین قدم در کنار هم برداشتند و ترامپ در حالی که لبخندی دوستانه بر لب داشت، چندین کلمه با کیم صحبت کرد.
رییس‌جمهور‌ آمریکا اندکی بعد در مقابل دوربین‌های خبرنگاران که لحظه به لحظه این دیدار تاریخی را به صورت زنده گزارش می‌کردند، گفت: «ما رابطه‌ای فوق‌العاده خواهیم داشت.»
رهبر کره‌شمالی نیز گفت مسیر دیدار با رییس‌جمهور‌ آمریکا راحت نبود‌ و اضافه کرد: «اقدامات و تعصبات قدیمی علیه ما کار کرده‌اند. اما ما از پس همه آنها برآمدیم و حالا اینجا هستیم.»
ترامپ و کیم سپس پشت درهای بسته با یکدیگر گفت‌وگو کردند. این مذاکره حدود ۴۵ دقیقه و تنها با حضور دو مترجم و بدون همراهی مشاوران هر دو طرف صورت گرفت. پیش از آن منتقدان نسبت به این دیدار که نخستین نشست رهبران دو کشور بوده و در آن هیچ شاهدی حضور نداشته و صحبت‌های دو طرف پروتکل نمی‌شوند، هشدار داده و آن را خطرناک ارزیابی کرده بودند.
ترامپ بعد در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت این مذاکره خصوصی بسیار خوب پیش رفته و بر رابطه‌ای فوق‌العاده تاکید کرد. بعد از آن کیم و ترامپ همراه با مشاوران‌شان بر سر میز بزرگی نشستند تا به این ترتیب مذاکرات رو‌در‌رویی که از ماه‌ها پیش بحث و خبر در مورد آن جریان داشت، آغاز شود. مایک پومپئو وزیر خارجه آمریکا، جان بولتون مشاور امنیت ملی و جان کلی رییس کارکنان کاخ سفید در کنار ترامپ حضور داشتند. در سمت دیگر میز گروهی از مشاوران از جمله کیم یونگ چول رییس پیشین سرویس‌های اطلاعاتی کره‌شمالی رهبر این کشور را همراهی می‌کردند. ترامپ و اون در پایان مذاکرات خود در سنگاپور یک سند جامع مشترک امضا کردند.
جزییات سند توافق‌شده
جزییات سند جامع امضا شده توسط ترامپ و کیم به خبرگزاری‌ها درز پیدا کرده است. این سند شامل چهار بند است. ترامپ به ارائه ضمانت‌های امنیتی به رهبر کره‌شمالی و کیم نیز به خلع سلاح کامل اتمی متعهد شده‌اند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه یکی از موارد این سند تعهد کیم جونگ اون به خلع سلاح کامل اتمی شبه‌جزیره کره است. رویترز نیز متن این سند جامع را که شامل چهار بند می‌شود، منتشر کرده است.
بند نخست ایالات متحده آمریکا و جمهوری دموکراتیک خلق کره متعهد به ایجاد روابطی جدید با توجه به تمایل شهروندان هر دو کشور برای صلح و رفاه هستند.
بند دوم؛ ایالات متحده آمریکا و جمهوری دموکراتیک خلق کره برای ایجاد یک رژیم صلح پایدار و ماندگار در شبه‌جزیره کره تلاش خواهند کرد.
بند سوم: ضمن تایید اعلامیه پانمونجوم به تاریخ ۲۷ آوریل ۲۰۱۸، جمهوری دموکراتیک خلق کره، متعهد می‌شود تا در جهت خلع سلاح کامل اتمی شبه‌جزیره کره کار کند.
بند چهارم: ایالات متحده آمریکا و جمهوری دموکراتیک خلق کره متعهد به بازیابی و بازگرداندندن بقایای افراد مفقود شده از جنگ کره از جمله بازگرداندن فوری افرادی شده‌اند که هویت‌شان مشخص شده است.
ایالات متحده آمریکا و کره‌شمالی همچنین متعهد شده‌اند که برای پیاده‌سازی نتایج اجلاس تاریخی سنگاپور مذاکرات را توسط مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا و یک مقام عالی‌رتبه کره‌شمالی در اولین فرصت پیش ببرند. در این سند همچنین ذکر شده رییس‌جمهور‌ آمریکا متعهد می‌شود تا تضمین‌های امنیتی را برای جمهوری دموکراتیک خلق کره فراهم آورد. در مقابل نیز کیم جونگ اون بر تعهد راسخ و غیرقابل تردید خود برای خلع سلاح کامل اتمی شبه‌جزیره کره تاکید کرده است.
دونالد ترامپ در جریان امضای این سند گفت که کار برای اجرای مفاد این سند به زودی و با سرعت زیاد آغاز خواهد شد. رییس‌جمهور آمریکا تاکید کرد که این سند یک توافق کامل است و همه چیز را در‌بر می‌گیرد. گفته شده این سند از سه بخش اصلی تشکیل شده که جزییات آن به زودی در اختیار رسانه‌ها قرار خواهد گرفت. گفته شده تضمین‌های امنیتی آمریکا به کره‌شمالی و نیز تعهد پیونگ‌یانگ به خلع سلاح هسته‌ای در این سند قید شده است.
دونالد ترامپ پس از امضای این توافقنامه گفت: «به آنچه به دست آورده‌ایم افتخار می‌کنیم. آنچه امضا شد توافقنامه کاملی است که به زودی جزییات آن در اختیار همگان قرار می‌گیرد.»
کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی نیز پس از امضای توافقنامه با ترامپ رو به خبرنگاران گفت: «دیداری تاریخی داشتیم و به مرحله جدیدی پا گذاشتیم و جهان شاهد تغییری گسترده خواهد بود.»
هنگام امضای سند، در کنار ترامپ مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا ایستاده بود اما در طرف مقابل خواهر کیم جونگ اون او را در زمان امضای این سند تاریخی همراهی می‌کرد. خواهر رهبر کره‌شمالی در ایجاد فضایی که در نهایت به امضای این توافق انجامید نقشی پررنگ داشت و این همراهی می‌تواند به نوعی اشاره به این نقش ویژه باشد.
ترامپ نیز رو به خبرنگاران گفت: «وارد روابطی استثنایی و خاص با کره‌شمالی شده‌ایم و امید داریم که بتوانیم خطر سلاح‌های هسته‌ای که به طور جدی جهان را تهدید می‌کرد از سر جامعه جهانی برداریم. زمان خوبی را با هم گذراندیم. دیدار و توافق‌ها بیش از انتظارها بود و باید گفت دیداری موفق داشتیم.»
پس از امضای توافقنامه، ترامپ و اون در همان محلی که در آغاز مذاکرات و در مقابل پرچم‌های دو کشور عکس یادگاری گرفته بودند حاضر شدند و به صورت جسته گریخته به برخی سوالات خبرنگاران پاسخ دادند. قرار است وزرای خارجه دو کشور نیز دیداری برای پیگیری اجرای این توافق داشته باشند.
ترامپ در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران که از محتوای توافق و نیز مساله خلع سلاح هسته‌ای کره‌شمالی سوال کرد گفت: «مطمئنا خلع سلاح انجام خواهد شد و روند خلع سلاح هسته‌ای کره‌شمالی خیلی سریع و به زودی آغاز خواهد شد.»
او همچنین در پاسخ به خبرنگار دیگری که فریاد زد آیا با اون دیدار دیگری انجام خواهد شد و او به آمریکا می‌آید گفت: «این دیدار منجر به دیدارهای بیشتر بیشتر و بیشتر خواهد شد. دیدارها افتخاری برای من است، افتخاری بزرگ. بله یقینا دیدار خواهیم داشت و حتما از او برای سفر به آمریکا و دیدار در کاخ سفید دعوت می‌کنم.»
پس از سخنان کوتاه ترامپ در جواب خبرنگاران آنها بار دیگر خوش و بشی انجام دادند که پس از آن رهبر کره‌شمالی به سرعت و پیش از ترامپ صحنه را ترک کرد و به همراه تیم همراهش از محل خارج شد.‌
استقبال کره‌جنوبی و چین
وزیر خارجه چین هم گفت پکن از برگزاری دیدار میان ترامپ و کیم استقبال و حمایت می‌کند و امیدوار است که دو کشور بتوانند به اجماعی اصولی برای خلع‌سلاح اتمی دست پیدا کنند. وانگ در گفت‌وگو با خبرنگاران همچنین اضافه کرد: «در عین حال وجود یک ساز و کار صلح‌آمیز برای شبه‌جزیره کره ضرورت دارد تا نگرانی‌های معقول امنیتی کره‌شمالی حل و فصل شود.»
رهبران کره‌جنوبی، ژاپن و مالزی نیز از دیدار ترامپ و کیم اظهار خرسندی کرده‌اند. مون جائه این، رییس‌جمهور‌ کره‌جنوبی گفت: ‌دوشنبه شب گذشته به سختی چشم بر هم گذاشته‌ و نسبت به خلع سلاح کامل اتمی و برقراری صلح ابراز امیدواری کرد.
نخست‌وزیر جدید مالزی نیز که برای دیداری رسمی به توکیو سفر کرده، گفت: «امیدوارم هر دو طرف این حقیقت را بپذیرند که در مذاکرات، اگر انتظار رسیدن به نتیجه‌ای خوب را دارند، باید آمادگی کوتاه آمدن در برخی موارد را داشته باشند.»
ترامپ در کنفرانس خبری: هیچ امتیازی ندادیم
رییس‌جمهور آمریکا دیروز در کنفرانسی مطبوعاتی در پی دیدار تاریخی‌اش با رهبر کره‌شمالی اعلام کرد: «کیم جونگ اون برای خلع سلاح کامل هسته‌ای و از بین بردن پایگاه‌های موشک‌های بالستیک متعهد شده است.»
به گزارش رویترز، دونالد ترامپ در جمع خبرنگاران ضمن توصیف کیم جونگ اون به عنوان دوستی نزدیک گفت: «امروز، روزی تاریخی است. من از همه کسانی که برای امروز تلاش کردند و از کیم جونگ اون به خاطر این گام تشکر می‌کنم. دیدار من و کیم بی‌سابقه بود. ما در این دیدار مستقیم همدیگر را شناختیم و آماده آغاز تاریخی جدید و نگارش صفحه‌ای تازه در روابط آمریکا و کره‌شمالی هستیم.» ترامپ گفت: «کره‌شمالی برای خلع سلاح هسته‌ای و آغاز روابط جدید آماده است. ما در مقابل‌مان فرصتی استثنایی داریم و به جهان یادآور می‌شوم که پکیج جدیدی از صلح داریم.»
وی افزود: «کیم جونگ اون در این دیدار بر تعهدش برای خلع کامل سلاح در شبه‌جزیره کره تاکید کرد و این مساله امری قابل تحقق است. ما مساله‌ای که سال‌ها بدون حل باقی مانده بود، حل کردیم. مردم کره‌شمالی و کره‌جنوبی در این مسیر سهم بسزایی دارند. امروز روز و لحظه‌ای عظیم و تاریخی و بشارت‌گر آینده‌ای روشن است.»
ترامپ همچنین اعلام کرد که رهبر جوان کره‌شمالی برای نابودی پایگاه‌های موشک‌های بالستیک این کشور متعهد شده است. رییس‌جمهور آمریکا گفت: «ما مسیری را آغاز می‌کنیم که برای ما و همه جهان حائز اهمیت است.»
ترامپ همچنین تاکید کرد که تحریم‌های کشورش علیه کره‌شمالی تا خلع سلاح هسته‌ای این کشور ادامه خواهد داشت. در همین حال رییس‌جمهور آمریکا گفت که به رهبر کره‌شمالی ویدئویی درباره فرصت‌های تاریخی این دیدار داده است. در این ویدوئو که قبل از آغاز کنفرانس خبری ترامپ برای خبرنگاران به نمایش درآمد تصاویری از جنگنده‌ها و توپ‌های جنگی به نمایش در آمد و گوینده اظهار می‌کرد دو راه بیشتر وجود ندارد، حرکت به جلو یا عقبگرد و سپس با تصاویری از رهبران دو کشور همراه بود. ترامپ گفت که این ویدئو را به اون و مردمش هدیه کرده است.
در ادامه کنفرانس خبری، رییس‌جمهور‌ آمریکا در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا در این مذاکرات مساله حقوق بشر نیز مطرح شد یا نه، اظهار کرد: «درباره پرونده حقوق بشر نیز با کیم جونگ اون گفت‌وگو کردیم، پیش از این تمرکز ما موضوع برنامه هسته‌ای بود اما اکنون مساله حقوق بشر مطرح است و ما در زمان مناسب گام‌های بیشتری در این مسیر برخواهیم داشت.»
وی همچنین عنوان کرد که به مانورهای نظامی آمریکا و کره‌جنوبی خاتمه خواهد داد، چرا که به این ترتیب آمریکا می‌تواند از هزینه مبالغ هنگفتی جلوگیری کند. رییس‌جمهور‌ آمریکا با این حال گفت: «با کیم جونگ اون درباره حضور نیروهای آمریکایی در کره‌جنوبی صحبتی نکردیم و نیروهایمان را برای تضمین امنیت کره‌جنوبی خارج نمی‌کنیم.»
ترامپ همچنین از رهبر کره‌شمالی به خاطر برداشتن اولین گام شجاعانه در جهت یک آینده جدید و روشن برای مردمش تشکر کرد. ترامپ گفت که آماده آغاز تاریخی جدید و نوشتن فصلی جدید در روابط دو کشور است. وی تاکید کرد: گذشته هیچ وقت آینده را تعریف نمی‌کند. به گفته رییس‌جمهور‌ آمریکا، اون یک مرد بسیار باهوش و شخصیتی بسیار بزرگ و با استعداد است. وی همچنین گفت که اون دعوتش برای سفر به آمریکا در سریع‌ترین زمان ممکن را پذیرفته است و به زودی با یکدیگر درباره نتایج این نشست گفت‌وگو می‌کنند.
ترامپ در این کنفرانس خبری همچنین از دانشجوی آمریکایی که در کره‌شمالی دستگیر شد و پس از استرداد به آمریکا به دلایل آسیب‌های وارده در زندان‌های کره‌شمالی جان باخت، یاد کرد و گفت: «بدون مرگ اوتو وارمبیر این دیدار رخ نمی‌داد. باید بگویم که خون اوتو به هدر نرفته است.»
رییس‌جمهور‌ آمریکا همچنین در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران درباره جدول زمانی خلع سلاح هسته‌ای کره‌شمالی گفت: «ما تحریم‌ها را متوقف نمی‌کنیم. خلع سلاح هسته‌ای زمان طولانی می‌برد، اما ما خیلی زود و در آینده بسیار نزدیک این روند را تحت نظر ناظران بین‌المللی شروع می‌کنیم و پس از خلع کامل سلاح هسته‌ای در شبه‌جزیره کره، تحریم‌ها لغو می‌شود.»
وی همچنین در پاسخ به یکی از خبرنگارانی که پرسید فرق سند فعلی امضا شده میان دو کشور با اقدامات انجام شده توسط روسای جمهور پیشین آمریکا درباره کره‌شمالی چیست، گفت: «در حال حاضر دولت، وزیر امور خارجه، ‌افراد و همه امور با گذشته فرق کرده است. اولویت‌های ما هم با اولویت‌های روسای جمهور قبلی تفاوت دارد؛ همانطور که ما مشکل کره‌شمالی را که به بزرگ‌ترین بحران تبدیل شده بود به این راحتی حل کردیم.»
ترامپ به پرونده هسته‌ای ایران و خروج کشورش از برجام نیز اشاره کرده و گفت، از نظر او ایران کشوری است که با دخالت‌هایش در سوریه و منطقه مشکلاتی را به وجود آورده است. وی گفت: «الان معتقدم که تحریم‌های به شدت جدی علیه ایران اوضاع را تغییر می‌دهد.»
درباره امکان آغاز روابط دیپلماتیک و تبادل سفرا میان آمریکا و کره‌شمالی نیز ترامپ گفت: «این مساله در آینده انجام خواهد شد، اما پیش از آن اقداماتی برای انجام دادن وجود دارد.»
رییس‌جمهور آمریکا با اشاره به اظهارات برخی از مسوولان و رسانه‌های داخلی و خارجی مبنی بر اینکه ترامپ امتیاز زیادی برای دیدار با اون داد،‌ گفت: «من باید بگویم که هیچ امتیازی ندادم. ما برای این دیدار شاهد تلاش‌های زیادی از سوی تیم خود بودیم. ما هیچ امتیازی ندادیم بلکه به امتیازهایی از جمله تعهد برای خلع سلاح هسته‌ای دست پیدا کردیم که دستاوردی عظیم است.»
ترامپ همچنین بر تعهد کره‌شمالی برای بازگرداندن باقیمانده اجساد سربازان کشته‌ شده آمریکایی در جنگ کره پرداخت و در ادامه گفت: «به رسانه‌ها و کسانی که مدعی‌اند رییس‌جمهور امتیازات زیادی برای این دیدار داده یادآور می‌شوم، قبلا مرتب شاهد آزمایش‌های هسته‌ای و موشکی بودیم اما ماه‌هاست که خبری از این آزمایش‌ها نیست. کره‌شمالی قرار است پایگاه‌های هسته‌ای را تعطیل کند و این مساله در آینده‌ای نزدیک اتفاق می‌افتد. کیم برای نابودی مراکز آزمایش موتورهای موشکی متعهد شده است.»