اتحاد ایران، ونزوئلا و عراق علیه عربستان

گروه انرژی‌- در آستانه نشست اوپک حدس و گمان‌ها در مورد اینکه عربستان و روسیه برای جلوگیری از اخلال عرضه به دلیل تحریم خرید نفت ایران و ونزوئلا از خواست آمریکا تبعیت کنند و محدودیت‌های تولید را کاهش دهند‌، تقویت شده است و این موضوع خشم برخی اعضای اوپک را برانگیخته که چرا عربستان پیش از اشاره به افزایش احتمالی تولید اوپک با آنها مشورت نمی‌کند، آنها این تصمیم یکجانبه را مردود دانسته و با این شرایط به نظر می‌رسد نشست 22 ژوئن (اول تیر) اوپک در حال تبدیل شدن به یک جدال است.
در اوایل هفته گذشته دولت آمریکا از عربستان خواست به منظور جلوگیری از افزایش قیمت‌ها تولید نفت را افزایش دهد و در این میان ریاض و روسیه بدون اینکه در ابتدا با اعضای اوپک مشورت کنند، آمادگی خود برای تبعیت از این خواسته را اعلام کردند تا هرگونه کمبود عرضه ناشی از سقوط تولید ونزوئلا و تحریم‌های آمریکا علیه ایران جبران شود.
این در حالی است برخی تحلیلگران معتقدند، یک میلیون بشکه نفت در روز که تصور می‌شود با بازگشت تحریم‌ها از بازار خارج شود، ممکن است در عمل خارج نشود، زیرا در تجربه گذشته تحریم‌ها، آمریکا و اتحادیه اروپا هر دو نفت ایران را تحریم کرده بودند، اما این بار واشنگتن در تحریم نفت ایران تنهاست‌ کشورهای اروپایی امضاکننده برجام به وضوح نشان داده‌اند که از برجام خارج نخواهند شد.
بر همین اساس هدف از این افزایش تولید پیش از آنکه جبران کمبود عرضه باشد، ضربه زدن به ایران است، آخرین باری که دولت آمریکا اوپک را برای افزایش عرضه تحت فشار قرارداده بود نیز هدف، ضربه زدن به ایران بود.


از طرفی بر مبنای اساسنامه اوپک، تصمیمات اوپک باید به تایید همه اعضا برسد تا رسمیت یابد اما چنانچه کشوری بر‌خلاف تصمیم نهایی اوپک عمل کند، هیچ تنبیهی برای آن در نظر گرفته نمی‌شود مانند کاری که اعضای عرب اوپک در دهه ۸۰ میلادی، روزهای تحریم و .. به کرات انجام دادند و با افزایش تولید خود و تخطی از سهمیه‌شان، با دلایل سیاسی و اقتصادی، اقدام به اشباع بازارهای نفت کردند.
در همین حال جبار اللعیبی وزیر نفت عراق گفته است‌: «سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و هم‌پیمانان غیراوپک آن نباید تسلیم فشارها برای افزایش تولید برای خنثی کردن اختلال عرضه شوند.»
به گزارش بلومبرگ‌، عراق که دومین تولیدکننده بزرگ نفت در اوپک به شمار می‌آید، بیان کرده است: «سیاست کاهش تولید اوپک هنوز به هدف خود دست نیافته است و قیمت نفت همچنان پایین‌تر از سطح مطلوب است.» با مخالفت با برنامه‌های عربستان، عراق نیز موضعی مشابه ایران و ونزوئلا در نظر گرفته است و اکنون سه کشور از پنج کشور موسس اوپک، با افزایش تولید نفت این سازمان مخالف هستند. وزیر نفت عراق، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «تولیدکنندگان نفت عضو و غیرعضو اوپک هنوز به مجموع اهداف خود نرسیده‌اند؛ عراق تصمیم‌های یکجانبه اتخاذ شده از سوی برخی تولیدکنندگان را که با بقیه مشورت نمی‌کنند، رد می‌کند.»
او افزود: «ما نباید درباره نیاز بازار به نفت بیشتر در مقطع کنونی بزرگنمایی کنیم. این مساله می‌تواند آسیب بزرگی به بازارهای جهانی وارد کند.»
در همین راستا ‌حسین کاظم‌پور‌ نماینده ایران در هیات عامل اوپک نیز هفته گذشته در این مورد به رویترز گفته بود: «مسخره و حیرت‌انگیز است که ببینیم تشکیلاتی از واشنگتن می‌آیند به عربستان تا (از این کشور بخواهند) افت صادرات نفت ایران و ونزوئلا به دلیل تحریم‌های غیرقانونی این کشور را جایگزین کند.» او معتقد است اوپک به آسانی تسلیم خواست واشنگتن نمی‌شود. هیچ‌یک از اعضای اوپک علیه دو عضو موسس این سازمان اقدام نمی‌کنند. کاظم‌پور همچنین گفته بود: «آمریکا این سیاست را دفعه پیش علیه ایران استفاده کرد‌ اما قیمت‌های نفت به 140 دلار در هر بشکه رسید.» به اعتقاد نماینده ایران در اوپک، اوپک چنین حقارتی را نمی‌پذیرد؛ چقدر کسی باید متکبر و نادان باشد که نتواند تاریخ 60 سال گذشته همکاری میان اعضای اوپک را بفهمد.
از سویی به گفته وزیر نفت قطر اوپک با وجود محدود شدن میزان عرضه به بازار و رشد اخیر قیمت‌های نفت که ناشی از رویدادهای ژئوپلیتیکی بوده، ممکن است همچنان همکاری خود با شرکای غیراوپک برای مدیریت عرضه را ادامه دهد.
سادا که در زمان مذاکره درباره توافق کاهش تولید در سال ۲۰۱۶ رییس اوپک بود، درباره اینکه آیا اوپک باید در دیدار وین درباره یک استراتژی خروج مذاکره کند، اظهارنظر نکرد‌ اما توافق کاهش تولید را در کاهش ذخایر سازمان توسعه و همکاری اقتصادی موثر خواند. زمانی که توافق کاهش تولید اوپک و غیراوپک در ژانویه سال ۲۰۱۷ به اجرا درآمد، میزان ذخایر این سازمان ۳۴۰ میلیون بشکه بالای متوسط پنج ساله بود و از آن زمان تقریبا به نزدیک متوسط پنج ساله رسیده است.
وزیر نفت قطر معتقد است این توافق به خوبی موثر واقع شده و مطمئنا فرصت خوبی برای گسترش آن و ارتقای همکاری با کشورهایی که در ثبات بازار نفت در جهت منافع همه و اقتصاد جهان مشارکت کرده‌اند، وجود دارد.
او گفت: «وزرای اوپک در نشست آینده خود شرایط بازار را بازبینی خواهند کرد و تصمیمی که گرفته خواهد شد ثبات کوتاه‌مدت و بلندمدت بازار را در نظر می‌گیرد.»
اوپک قرار است ۲۲ ژوئن (اول تیر) در وین برای بازبینی پیمان کاهش تولید به میزان 8/1 میلیون بشکه در روز با تولیدکنندگان غیراوپک شامل روسیه دیدار کند و باید دید در صد و هفتاد و چهارمین نشست عادی وزرای نفت و انرژی اوپک چه تصمیمی گرفته خواهد شد.