13 میلیارد دلار کالای غیر‌مجاز در سال 95 وارد شد؛

گروه بازرگانی- قاچاق یکی از معضلاتی به شمار می‌رود که سال‌هاست ضربه سنگینی به تولید و اشتغال کشور وارد کرده است اما با این حال به دلایلی که مشخص نیست و به نظر می‌رسد منافع برخی افراد در آن دخیل است، همچنان گروهی از قاچاقچیان در حال فعالیت هستند اما در سال‌جاری و با توجه به اینکه مقام معظم رهبری، سال جدید را سال «اقتصاد مقاومتی: تولید- اشتغال» نامگذاری کرده‌اند، به نظر می‌رسد که مسوولان مربوطه باید تلاش خود را در راستای مبارزه با قاچاق کالا در حجم گسترده افزایش داده و با منفعت طلبان برخورد کنند.
در این خصوص سخنگوی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز درباره اینکه چرا شاهد این حجم قاچاق هستیم و با آن برخورد نمی‌شود، گفت: این را از نمایندگان استان‌های مرزی که جلوی آن را باید بگیرند، پرسید اما می‌گویند نارضایتی ایجاد می‌شود در حالی که تولید از همین دو موضوع زمین خورده و از صرفه خارج شده است‌ اما نماینده مجلس رای خود را می‌بیند.
به گزارش فارس، وی تاکید کرد: استاندار می‌خواهد تا زمانی که مسوولیت دارد، صدای اعتراض از کسی بلند شود، این دو قلم به اشتغال کشور ضربه وارد کرده است. مسوولان محلی، مسوول رسیدگی به این موضوع هستند و ده‌‌ها بار شفاهی و کتبی به آنها اعلام کردیم که جلوی این مباحث گرفته شود.
دولت مسوول مبارزه با قاچاق


این مقام مسوول‌ تاکید کرد: این موضوع وظیفه دولت است، ما ستاد هستیم و یک نهاد فرابخشی حاکمیتی بنابراین مسوولان باید با آن برخورد کنند.
خورشیدی افزود: رسانه‌ها باید کمک کنند تا در سال‌جاری جلوی دو رویه ته‌لنجی و کولبری با شیوه کنونی که بیش از هفت میلیارد دلار قاچاق کالا را تشکیل می‌دهد، گرفته شود و اکنون یک لایحه در دولت و دو لایحه در این رابطه در مجلس است.
قاسم خورشیدی در مورد فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر مبارزه با قاچاق سازمان‌یافته در مرزهای ورودی کشور اظهار داشت: اولویت برای ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مقابله با قاچاق کلان و سازمان‌یافته است. تعداد باندهای قاچاق کشف‌شده توسط نیروی انتظامی 1200 مورد بوده که نسبت به سال 94 بیش از 93 درصد رشد داشته است.
سخنگوی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز با تاکید بر اینکه حجم قابل ملاحظه‌ای از کشفیات معطوف به کشف قاچاق کانتینری است، تصریح کرد: در سال گذشته پرونده 210 کانتینر لوازم دکوری و اسباب‌بازی، 100 کانتینر کاغذ دیواری، 103 کانتینر لوازم آشپزخانه، 57 کانتینر یخچال و 37 کانتینر لاستیک از مبادی رسمی وارد شد و براساس برآورد اطلاعات اولیه دستگاه‌های عضو ستاد، موضوع ماده 36 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، حدود 14 هزار میلیارد تومان مجموع کشفیات قاچاق در این سال است.
وی ادامه داد: این کشفیات اعم از ارز مکشوفه و کالاهای از دست‌رفته است که قاچاق آنها محرز شد، البته محل رسیدگی بخشی از کالاهای قاچاق مربوط به سال‌های 93 و 94 بوده که در سال 95 کشف و قاچاق آنها ثبت شد.
حجم قاچاق سال 95
این مقام مسوول با اشاره به اینکه کشفیات قاچاق سال گذشته برای ایران یک رکورد محسوب می‌شود، عنوان کرد: بیش از 25 درصد قاچاق در کشور کشف شده است که این رقم در سال 92 کمتر از یک درصد، سال 93 نسبت کشفیات به کل قاچاق سه درصد و سال 94 حدود 10 درصد بود و سال 95 از مرز 25 درصد گذشت.
خورشیدی در پاسخ به این سوال که چه اقداماتی برای مبارزه جدی و رفع دغدغه قاچاق سازمان‌یافته وجود دارد، یادآور شد: نیروی انتظامی در 19 استان قرارگاه ویژه مبارزه با قاچاق و نیز وزارت اطلاعات ساختار ویژه مبارزه با قاچاق کالا و ارز را پیش‌بینی کرده است. همچنین در بحث حمل‌و‌نقل جاده‌ای و انبارها اقداماتی خوبی صورت گرفته و به این مباحث بسنده نشده است،‌ آنچه منجر به توان کشف قاچاق شده، معطوف به سامانه‌های الکترونیکی است. در حال حاضر، سامانه امور جامع گمرکی سامانه‌ای پیش‌رو، ظرفیت قابل ملاحظه‌ای را دراختیار قرار داده است.
سود کولبری در جیب قاچاقچیان
خورشیدی به موضوع کولبری اشاره کرد و گفت:‌ امروز کولبری برای معیشت مرزنشینان نیست، بلکه روشی برای دور زدن قانون توسط قاچاقچیان است و منفعت حداقلی برای کولبران دارد، 6/3 میلیارد دلار از قاچاق کالاهای نهایی مصرفی در سال 95 از طریق کولبری بوده است. نمی‌توان از قاچاقی که توسط کولبران به داخل کشور وارد می‌شود، چشم‌پوشی کرد. 90 درصد سود کولبری در جیب قاچاقچیان حرفه‌ای می‌رود و 10 درصد بین 61 هزار کولبر توزیع می‌شود.
قاچاق از مبادی رسمی سخت شد
سخنگوی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز با تاکید بر اینکه ورود قاچاق از مبادی رسمی سخت‌تر شده و به سبب ثبت داده‌ها و اطلاعات در سامانه قابل رهگیری است، افزود: با مدیریت ریسک صورت‌گرفته، ظرفیت کشف قاچاق افزایش یافته و سیستم نظارتی، رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است.
سامانه جامع انبارها عملیاتی است
وی در پاسخ به این سوال که بارنامه برخط و سامانه جامع انبارها چه میزان عملیاتی شده و آیا نیازهای حداکثری را پوشش می‌دهد، خاطرنشان کرد: در حال حاضر امکان رهگیری در سامانه انبارها وجود دارد و به شکل قابل ملاحظه‌ای ارتقا یافته است، این سامانه‌ها عملیاتی هستند، مثلا سه سال است، هیچ بارنامه‌ای جز در سامانه بارنامه آن هم به شیوه برخط صادر نمی‌شود.
خورشیدی افزود: سامانه انبارها نیز از لحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری عملیاتی شده است، بیش از 400 هزار انبار کشور در مبادی و مقاصد، ثبت و ضبط شده‌اند که از طریق شبکه (کاوا) این دو سامانه با یکدیگر پیوستگی دارند.
وظیفه‌شناسی دو دستگاه
خورشیدی در پاسخ به این سوال که اواخر سال گذشته، مسوولان انبارها مدعی شدند که دیگر کد رهگیری در اختیار گمرک قرار نخواهند داد، گفت: این موضوع اختلاف گمرک و وزارت صنعت بود که با تعامل بیشتر، هماهنگی ایجاد می‌شود. زمانی که قانون مبارزه با قاچاق کالا مطرح بود، وزرا و مسوولان نامه نوشتند و رسما اعلام کردند که نمی‌توانیم این مباحث را نمی‌توانیم اجرا کنیم اما اکنون به جایی رسیده‌ایم که هرکدام مدعی‌اند امور تجارت، بارنامه و انبار وظیفه من بوده و بر سر این موضوع دعوا است. گمرک ایجاد سامانه جامع انبارها و تجارت وظیفه خود می‌داند و وزارت صنعت نیز همین را می‌گوید. دیگر دعوا بر سر فرافکنی و شانه خالی کردن از مسوولیت نیست.
وی یادآور شد: البته مانعی هم ندارد، ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز به عنوان مرجع عالی، هماهنگی لازم را انجام داده و توافق قطعی صورت گرفت. تا زمانی که وزارت صنعت، نرم‌افزار و سخت‌افزار لازم را ایجاد کند، ارتباط از طریق گمرک فراهم باشد.
سامانه جامع تجارت تکمیل نیست
این مقام مسوول در پاسخ به این سوال که چرا با وجود گذشت سه سال از قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، سامانه جامع تجارت هنوز ماهیت نیافته و نمی‌تواند امور تجارت را کنترل و ساماندهی کند، اظهار‌داشت: این سامانه شکل گرفته‌ اما وزارت صمت برای ایجاد سخت‌افزار با حجم بالایی از دیتا مشکلات مالی دارد. فعلا ارتباطات، دستگاه مرتبط با تجارت، مستقیم با گمرک انجام می‌شود و بعد از تجهیز سامانه، سرویس دادن از طریق این وزارتخانه خواهد بود و ارتباط با گمرک قطع می‌شود‌ زیرا اکنون سازمان استاندارد مستقیما با گمرک در ارتباط است‌ اما طبق قانون، امور باید از طریق صمت باشد. مجوز زمان ثبت سفارش و حین ورود کالا، اکنون مستقیم دراختیار گمرک قرار می‌گیرد.
به گفته خورشیدی، با راه‌اندازی سامانه جامع تجارت، قاعدتا نظارت بیشتری صورت می‌گیرد و مسوولان این وزارتخانه قول دادند‌ نیمه نخست سال‌جاری، این سامانه را عملیاتی کنند‌ البته به آن معنا نیست که کار روی زمین مانده است‌ بلکه تکمیل آن در دستور کار است.
سخنگوی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در پاسخ به این سوال که وظیفه کدام دستگاه، راه‌اندازی سامانه مرتبط با تجارت است، اظهار داشت: از نظر قانون و آیین‌نامه مبارزه با قاچاق کالا و ارز، به گمرک اجازه داده شد تا زمان راه‌اندازی کامل سامانه جامع تجارت، به عملیات خود ادامه دهد‌ که این موضوع بر اساس مواد «5» و «6» آیین‌نامه قانون است‌ بنابراین قانون تکلیف این اختلاف را روشن کرده است.
وی با اشاره به اینکه در سال 93، 5/19 میلیارد دلار و سال 94 حدود 5/15 میلیارد دلار برآورد قاچاق صورت گرفته است، تصریح کرد: برای سال 95 برآوردها نشان می‌دهد که قاچاق بین 12 تا 13 میلیارد دلار باشد و براساس ماده 16 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، ستاد مسوول برآورد قاچاق است.
یک‌چهارم واردات کشور قاچاق است
خورشیدی با بیان اینکه برای کشوری که کل واردات آن از سال 95، 43 میلیارد دلار بوده، 10 میلیارد دلار قاچاق نیز حجم بزرگی محسوب می‌شود، خاطرنشان کرد: یک‌چهارم کل واردات کشور قاچاق است و حتما هر مسوول وظیفه‌شناسی به این مباحث توجه جدی دارد و این رقم عدد تکان‌دهنده‌ای است و مطالبه بحقی از سوی مقام معظم رهبری وجود دارد.
اقتصاد باید شفاف باشد
به گفته این مقام مسوول، تا زمانی که اقتصاد شفاف و شیشه‌ای و قابل رهگیری نداشته باشیم، نمی‌توان فساد اقتصادی از جمله قاچاق را به صفر نزدیک کرد. با بهره‌گیری از سامانه‌های الکترونیکی و قابل رهگیری بودن، رفتار فعالان اقتصادی و بازیگران عرصه اقتصاد، دولت و بخش‌خصوصی قابل رهگیری و پایش خواهد بود‌ که مثلا فلان کارمند چه اعمال و رفتاری دارد و دستگاه‌ها چه می‌کنند؟ طبق برنامه زمان‌بندی‌شده پنج ساله در سال 98 باید به نقطه مطلوب برسیم که قابل دوام باشد. نباید اجازه دهیم قاچاق برای قاچاقچیان مقرون به صرفه باشد.