خیز عربستان برای تصاحب سهم ایران از بازار نفت

گروه انرژی‌- عربستان که در دو سال گذشته‌ ائتلافی از تولید‌کنندگان بزرگ را برای محدود کردن عرضه هدایت کرده است اکنون و در آستانه نشست اوپک افزایش تولید خود را آغاز کرده است و به دنبال غصب بازار نفت ایران پس از خروج ترامپ از برجام است که نگاهی به پیشینه بازی این کشور در زمین آمریکا نشان می‌دهد سعودی‌ها در این حوزه‌، با تمام توان وارد میدان می‌شوند.
به گزارش وال استریت ژورنال، تولید افزوده شده میزان قابل توجهی در مقایسه با مجموع تولید عربستان سعودی نیست.این افزایش تولید ممکن است روند رشد قیمت‌ها که ماه گذشته در بازار بین‌المللی به بالای ۸۰ دلار در هر بشکه صعود کرده بودند و اخیرا ملایم شده‌اند را مهار کند.
ریاض در حالی به در‌خواست آمریکا برای جبران کاهش احتمالی عرضه نفت ایران خواستار افزایش یک میلیون بشکه‌ای تولید اوپک شده است که در دوره نخست تحریم‌های شدید علیه نفت ایران نیز به همراه قطر‌، امارات‌، عراق و روسیه توانستند بخشی از بازار ایران را تصاحب کنند که البته پس از برجام، این بازارها دوباره احیا‌ شدند.در این میان عربستان باز هم اعلام کرده است مشکلی برای جبران کاهش عرضه نفت ایران ندارد و از سوی دیگر آمریکا خواستار افزایش یک میلیون بشکه‌ای تولید اوپک شده است که این موضوع نشان می‌دهد کاخ سفید قصد دارد با برگه عربستان و حتی امارات، ضربه نهایی را به ایران وارد سازد.
در همین راستا خالد الفالح، وزیر صنعت، معدن و انرژی عربستان گفته است: در واکنش به احتمال کاهش حجم نفت خام ایران‌ در بازارهای بین‌المللی پس از خروج رییس‌جمهور آمریکا از توافق هسته‌ای ما آماده افزایش تولید نفت هستیم. ما با بزرگ‌ترین تولید‌کنندگان در داخل و خارج اوپک و با بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان همکاری خواهیم کرد تا کمبودها را به پایین‌ترین حد برسانیم.


البته همدستان عربستان هم ساکت نماندند و وزیر انرژی امارات متحده عربی اعلام کرده است: تولیدکنندگان اوپک ظرفیت کافی را برای رفع هر گونه اختلال در صادرات نفت ایران به دلیل تحریم‌های جدید آمریکا دارند و این مساله نگرانی اصلی این گروه نیست.
سهیل بن محمد المزروعی گفته است برای نخستین بار نیست که یک عضو اوپک با تحریم مواجه می‌شود و این گروه ظرفیت ذخیره کافی برای جبران بشکه‌های از دست رفته را دارد.
این در حالی است که بر مبنای اساسنامه اوپک، تصمیمات اوپک باید به تایید همه اعضا برسد تا رسمیت یابد اما چنانچه کشوری بر‌خلاف تصمیم نهایی اوپک عمل کند، هیچ تنبیهی برای آن در نظر گرفته نمی‌شود مانند کاری که اعضای عرب اوپک در دهه ۸۰ میلادی، روزهای تحریم و... به کرات انجام دادند و با افزایش تولید خود و تخطی از سهمیه شان، با دلایل سیاسی و اقتصادی، اقدام به اشباع بازارهای نفت کردند.
تدبیر ایران برای مقابله با آمریکا
با این وجود بیژن زنگنه مهره خود را در این صفحه شطرنج با ارسال نامه‌ای به سهیل محمد المزروعی، وزیر انرژی و صنعت امارات و رییس دوره‌ای کنفرانس سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) تکان داد و با اشاره به تحمیل تحریم یکجانبه و غیرقانونی ایالات متحده آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران که ناقض توافق‌های بین‌المللی است و همچنین با اشاره به «ماده ۲» اساسنامه اوپک که به حمایت از منافع هر یک یا همه کشورهای عضو تاکید دارد، خواستار گنجاندن دستور کار جداگانه‌ای در کنفرانس آتی اوپک تحت عنوان «حمایت اجلاس وزرای اوپک از اعضایی که تحت تحریم‌های غیرقانونی، یکجانبه و فرامرزی قرار می‌گیرند» شده است.
او در این نامه تاکید کرده است: چنانچه در نتیجه اعمال این تحریم‌ها، سهم جمهوری اسلامی ایران از بازار نفت کاهش یابد، پس از رفع محدودیت‌های غیرقانونی اعمال شده، ایران در اسرع وقت به سطح تولید عادی خود بازخواهد گشت و هیچ‌گونه محدودیتی را در این باره نخواهد پذیرفت.
زنگنه با اشاره به اظهارنظر برخی اعضای اوپک در روزهای اخیر متذکر شده است که هیچ کشوری سخنگوی اوپک نیست و تصمیم‌های سازمان تنها با اجماع همه اعضای آن اخذ می‌شود.
همچنین نماینده ایران در هیات عامل اوپک، تلاش آمریکا برای وادار کردن عربستان به افزایش تولید را محکوم و اعلام کرد که اوپک از این خواسته آمریکا پیروی نمی‌کند.
اوپک از آمریکا دستور نمی‌گیرد
حسین کاظم‌پور‌اردبیلی، نماینده ایران در هیات عامل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در گفت‌وگو با رویترز اعلام کرد: درخواست آمریکا از عربستان برای افزایش تولید نفت با هدف جبران افت تولید ایران، بهت‌آور است و اوپک از این درخواست پیروی نمی‌کند. این بهت‌آور است که شاهد ارسال دستورالعمل از واشنگتن برای عربستان باشیم که تلاش کند کمبود صادرات نفت ایران به دلیل تحریم‌های غیرقانونی آنها ضد جمهوری اسلامی ایران و ونزوئلا را جبران کند. هیچ کس در اوپک ضد دو عضو بنیانگذار این سازمان عمل نمی‌کند. آمریکا پیشتر این کار را ضد ایران امتحان کرد اما قیمت نفت به ۱۴۰ دلار برای هر بشکه رسید.
کاظم‌پوراردبیلی با بیان اینکه اوپک در مخالفت با درخواست آمریکا متحد خواهد شد، گفت: اوپک چنین تحقیری را نمی‌پذیرد. یک فرد چقدر باید متکبر و جاهل باشد که یک تاریخچه ۶۰ ساله همکاری میان رقبا را تحقیر کند. ما باید با هم زندگی کنیم، نمی‌توانیم جغرافیا را تغییر دهیم‌ اما باید تاریخی بهتر بسازیم.
در همین حال یک منبع نفتی آگاه در منطقه خلیج فارس به رویترز گفته است: همه گزینه‌ها روی میز است و تصمیم برای افزایش تولید ممکن است در ژوئن که نشست بعدی اوپک برای بازبینی سیاست تولید خود برگزار می‌شود گرفته شود‌ اما هنوز درباره اینکه این گروه چه میزان لازم است از محدودیت عرضه خود بکاهد تصمیمی گرفته نشده است.
یک منبع دیگر نیز گفته است: اوپک و متحدانش ممکن است تصمیم بگیرند پایبندی بالای خود به توافق کاهش تولید را کمتر کنند. پایبندی اوپک به توافق کاهش تولید در آوریل به ۱۶۶ درصد رسید که به معنای کاهش تولید بالاتر از سطح هدف‌گذاری شده بوده است.
به هر سو باید دید در صد و هفتاد و چهارمین نشست عادی وزرای نفت و انرژی اوپک‌، نشستی که می‌توان گفت سرنوشت نفت ایران به آن گره خورده است چه تصمیمی گرفته خواهد شد .
این نشست ۲۲ ژوئن (جمعه، یکم تیرماه) در وین اتریش برگزار می‌شود.