15 خرداد 1342؛ طلیعه نهضت امام(ره)

قیام خونین 15 خرداد سال 1342 را می توان سرآغاز نهضت اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی(ره)، علیه رژیم پهلوی دانست. این قیام زمانی رخ داد که رژیم پهلوی در اوج قدرت قرار داشت. حمایت غرب از محمدرضاپهلوی، در گسترده ترین شکل ممکن، ادامه داشت و نظامیان رژیم، با پول حاصل از نفت، تجهیز شده بودند. سازمان های امنیتی شاه، با همکاری سیا و سپس موساد، ظاهراً همه چیز را زیر نظر داشتند. با این حال، قیام 15 خرداد، برای سازمان های امنیتی شاه، خیزشی غیرقابل پیش بینی و غافلگیرکننده بود. شاه که پس از برگزاری رفراندوم به اصطلاح انقلاب سفید، در 6 بهمن ماه 1341، با مخالفت جدی علما و در رأس آن ها، حضرت امام خمینی(ره)، روبه رو شده بود، تلاش کرد با حمله به مدرسه فیضیه و به شهادت رساندن طلاب آن، از مخالفان خود زهر چشم بگیرد؛ اما امام(ره) شخصیتی نبود که میدان مبارزه در راه دین و اعتقاد را خالی بگذارد. حدود دو ماه بعد، در 13 خردادماه 1342، همزمان با عاشورای حسینی، سخنرانی پرشور امام(ره)، مرحله ای نوین از مبارزات مردم مسلمان ایران را علیه استبداد و خودکامگی رژیم پهلوی، رقم زد. در همین سخنرانی پرشور بود که حضرت امام(ره)، طی سخنانی، به بیان شرایط ناگوار حاکم بر جامعه و وابستگی رژیم شاه به آمریکا و رژیم صهیونیستی پرداختند و گفتند:« آقا مـن به شما نصیحت مـی کنـم، ای آقای شـاه! ای جنـاب شاه! مـن به تو نصیحت می کـنم؛ دسـت بـردار از این کارها، آقا اغـفـال می کنند تو را؛ مـن مـیل ندارم کـه یـک روز، اگر بـخـواهـند تـو بـروی، همه شکر کـنند... اگر دیکـته می دهند دسـتت و می گـویند بخـوان، در اطـرافـش فکـر کـن.... نصـیحت مرا بـشـنـو... ربط ما بـیـن شـاه و اسرائیل چیست که سازمان امنیت مـی‌گـوید از اسرائـیـل حرف نزنـیـد ... مگر شاه اسـرائـیلـی است؟» واکنش شاه به این اعتراضات، کشتار مردم بی دفاع بود. هزاران نفر از تظاهرکنندگان در تهران و دیگر نقاط به شهادت رسیدند. گروهی از مردم ورامین، که کفن پوش به سمت تهران در حرکت بودند، توسط نظامیان رژیم قتل عام شدند. شاه گمان می کرد با قتل عام مردم و تبعید حضرت امام(ره)، می تواند مقاومت مردم را در هم بشکند؛ اما قیام 15 خرداد، به نماد مبارزه علیه رژیم پهلوی تبدیل شده بود.