روزنامه وطن امروز
1397/03/13
خروس دم تکان داد
فرانسوی‌ها در ماه‌های منتهی به خروج آمریکا از برجام بارها مواضع مشترک خود با آمریکا علیه سیاست‌های منطقه‌ای و همین‌طور برنامه دفاع موشکی ایران را اعلام کرده بودند. با این حال اما آنها این را هم می‌گفتند که می‌توان با حفظ برجام و عدم خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران، تهران را مجبور به انجام مذاکرات و دادن امتیاز درباره برنامه دفاع موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای کرد. به گزارش «وطن‌امروز»، پس از خروج آمریکا از برجام نیز این کشور که به نوعی محوریت تروئیکای اروپایی حاضر در برجام را در بیان مواضع این کشورها در قبال توافق بر عهده دارد، ضمن بیان هم‌نظری با سیاست‌های آمریکا اعلام کرد آنها خواهان حفظ توافق هسته‌ای با ایران هستند، البته باید نگرانی‌های مشترک آنها و آمریکا درباره برنامه دفاع موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای ایران نیز برطرف شود. در ایران نیز مقامات جمهوری اسلامی خواستار ارائه تضمین برای ماندن در برجام شدند. ایران از اروپا خواست ظرف مدت 60 روز تضمین‌های لازم برای عدم اجرای تحریم‌های آمریکا توسط شرکت‌ها و موسسات مالی اروپایی را به تهران ارائه دهد. اروپایی‌ها نیز طی این مدت رفتار و مواضع کج‌دار و مریزی درباره ارائه تضمین‌ها مطرح کردند. با این وجود اما رهبر انقلاب اخیرا در دیدار کارگزاران نظام رسما اعلام کردند باید تکلیف برجام مشخص شود و در صورت عدم دریافت تضمین، ایران غنی‌سازی 20 درصد را آغاز خواهد کرد. این هشدار رهبر انقلاب این پیام را به غرب مخابره کرد که جمهوری اسلامی هرگز موضوع برجام و توافق هسته‌ای را به مذاکرات منطقه‌ای گره نخواهد زد. در جریان سفر «امانوئل مکرون» به روسیه نیز رئیس‌جمهور فرانسه اعلام کرد اولویت برای کشورش حفظ برجام است اما فرانسه تمایل دارد مذاکرات منطقه‌ای و موشکی را نیز همزمان دنبال کند. مکرون حتی گفت در این‌باره با حسن روحانی نیز به یک مفاهمه رسیده است. اظهارات مکرون با استقبال «ولادیمیر پوتین» مواجه نشد و رئیس‌جمهور روسیه گفت ابتدا باید برجام تعیین تکلیف شود و ایده مذاکره درباره سایر موضوعات باید بعد از اتمام دوره‌های زمانی برجام یعنی پس از 2025 مطرح شود. تا اینجا، فضای مربوط به مناسبات ایران و اروپا درباره برجام مشخص بوده است. اروپا از یک‌سو هم‌نظری خود با آمریکا درباره اعمال فشار بر ایران برای محدود کردن برنامه دفاعی ایران و عقب راندن ایران از سیاست‌های منطقه‌ای خود را در چند نوبت اعلام کرده بود و از سوی دیگر خواستار حفظ برجام و رسیدگی به مسائل موشکی و منطقه‌ای در قالب یک توافق جانبی دیگر بود. از آن طرف در آمریکا اما مقامات کاخ‌سفید اعلام کرده و می‌کنند تنها حاضر به مذاکره برای یک توافق گسترده در حوزه‌های هسته‌ای، موشکی و منطقه‌ای هستند؛ برای همین موضوع آنها از برجام خارج شدند. این موضع آمریکا حالا به نظر می‌رسد به مرور به اروپایی‌ها نیز سرایت کرده است، به گونه‌ای که طی روزهای اخیر گفته شده امانوئل مکرون در سفر اخیر خود به سن‌پترزبورگ به پوتین گفته است فرانسه خواستار خروج از برجام و آغاز مذاکرات همه‌جانبه با ایران در حوزه‌های هسته‌ای، موشکی و منطقه‌ای است؛ این یعنی همان موضع مشخص و رسمی آمریکا. بر اساس این گزارش، خبرگزاری روسی «ایتارتاس» به نقل از «یک منبع بلندپایه در وزارت خارجه فرانسه» که با روزنامه «ایزوستیا» گفت‌وگو کرده، نوشته است پاریس آماده آغاز مذاکرات جهانی با تهران بر سر یک توافق جدید بعد از خروج آمریکا از برجام است. به گزارش فارس، روزنامه «ایزوستیا» (نقل‌شده در ایتارتاس) نوشته کمیته امور خارجی، دفاعی و نیروی مسلح سنای فرانسه این موضوع را تأیید و اضافه کرده پاریس احتمال امضای توافقی جدید با ایران و خروج از «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) را بررسی می‌کند. این روزنامه نوشته رئیس‌جمهور فرانسه در جریان دیدار اخیرش با رئیس‌جمهور روسیه با او درباره حفظ برجام و در عین حال، تدوین سندی جدید که به امضای همه طرف‌های توافق، از جمله آمریکا برسد رایزنی کرده است. مکرون در دیدار با «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا هم این موضوع را مطرح کرده است. به نوشته روزنامه روسی، سند جدید باید تمام موارد اضافه بر موضوع هسته‌ای را که محل نگرانی مشارکت‌کنندگان در توافق است شامل شود. منبع مورد استناد ایزوستیا می‌گوید: «علاوه بر موضوع سلاح‌های هسته‌ای ما درباره فعالیت‌های ایران در حوزه موشک‌های بالستیک و حضور نظامی روزافزون آن در خاورمیانه هم نگرانی داریم؛ به همین دلیل است که مایل به آغاز یک فرآیند مذاکره جهانی و جامع با تهران هستیم». این منبع اضافه کرد: «می‌خواهیم ایران این را درک کرده و بپذیرد که لازم است با یکدیگر عمل کنیم». یک منبع در سنای فرانسه هم ضمن تأیید این موضوع گفته امانوئل مکرون به دنبال گرد هم آوردن طرف‌های فعلی و سابق برجام دور میز مذاکره و تلاش برای حصول یک توافق جدید و «اصلاح‌شده» با تهران است. «رابرت دل پیچیا» معاون کمیته امور خارجه، دفاعی و نیروهای مسلح سنای فرانسه گفت: «هدف رئیس‌جمهور این است که فرانسه ممکن است از توافق جدید با ایران خارج شود اما فقط به این دلیل که مذاکراتی بر سر سند جدید و کامل‌تر را آغاز کند».فرار از تضمین
گزارش روزنامه روسی درباره تمایل فرانسه برای خروج از برجام از آن جهت قابل تامل است که کاخ الیزه در یک سال اخیر به دفعات اشتراک نظرهای خود با کاخ سفید علیه جمهوری اسلامی ایران را اعلام کرده است. اینکه حالا مقامات فرانسوی نسبت به خروج از برجام و فشار بر ایران برای مذاکره درباره سایر موضوعات ابراز تمایل کرده‌اند نشان می‌دهد آنها در خفا نیز نسخه ترامپ برای مقابله با ایران را پذیرفته‌اند. از سوی دیگر حتی اگر فرانسوی‌ها حاضر به علنی کردن این مطالبه خود نشوند اما این واقعیت را علنی کرده‌اند که ایده مقابله اروپا با آمریکا بر سر تحریم‌های ایران شانس بسیار پایینی دارد، بنابراین انتظار برای گرفتن تضمین از اروپا برای مقابله با آمریکا و عدم اجرای تحریم‌های آمریکا، انتظاری است که به نظر می‌رسد سرانجام خوشایندی برای دولت حسن روحانی نداشته باشد. شاید اظهارات ندامت‌گونه برخی بانیان و حامیان برجام طی روزهای اخیر به خاطر این باشد که آنها نیز این دورنمای غیر روشن را رؤیت کرده‌اند.
سایر اخبار این روزنامه
