روزنامه خراسان

غم ویرانگر یا اندوه سازنده؟

 بیش از یک دهه از پخش برنامه تلویزیونی پر بیننده «ماه عسل» که در طول ماه مبارک رمضان و در لحظات قبل افطار مهمان خانه های مردم می شود، می گذرد. با توجه به حجم وسیع بینندگان و بار عاطفی و هیجانی این برنامه لازم است که تحلیل های روان شناختی و جامعه شناسی از جنبه های مختلفی تاثیرات چنین مجموعه هایی را نقد و بررسی کنند. در این مقاله به تاثیرات مثبت و منفی روان شناختی این برنامه می پردازیم و همچنین نکاتی را برای بینندگان باهوش مشخص و در نهایت توصیه می کنیم که چه کسانی باید این برنامه را ببینند و دیدن این برنامه برای چه افرادی مناسب نیست.     برگ برنده «ماه عسل»   قبل از هر چیز باید مشخص کنیم که چرا این برنامه تا این حد مخاطب جذب کرده است. عوامل زیادی از جمله زمان پخش مناسب، زنده بودن برنامه و کیفیت فنی و ظاهر مجری آن یعنی «احسان علیخانی» بر موفقیت این برنامه موثر است ولی مهم ترین برگ برنده این برنامه تمرکز بر هیجانات و عواطف انسانی و به طور وسیع هیجانات منفی است. ما ایرانیان از لحاظ روان شناسی فرهنگی مردمی هیجانی محسوب می شویم و هر برنامه ای که بتواند به خوبی غم یا شادی ما را تحریک کند، بیننده بیشتری خواهد داشت یا مخاطب بیشتری جذب خواهد کرد.
 
به جای غمگین شدن، اندوهگین شوید
بگذارید در ابتدا به تفاوت دو مفهوم مهم غم و اندوه بپردازیم. غم یک هیجان منفی است و بیشتر با ناراحتی و غصه پیوند می خورد و از مشخصه های اختلالات افسردگی است و هرچه تلویزیون بیشتر بر ترویج این نوع هیجان اقدام کند، تاثیرات مخرب شدیدی بر پیکره جامعه وارد می کند. متاسفانه برنامه ماه عسل در مواقعی با تمرکز بیش از حد در نمایش زنده بر لحظات غم بار و سیاه مردم، باعث افزایش احتمال بروز ناراحتی و افسردگی در جامعه می شود. جامعه غمگین نه تنها در روان شناسی پدیده ای منفی است بلکه در ادبیات فرهنگی و مذهبی ما هم بسیار نکوهیده است. مفهوم دیگری که باید به آن بپردازیم مفهوم اندوه است. اندوه با غم و غصه متفاوت است. اندوه همان غم ناب است که افراد را به فکر فرو می برد، آگاهی را افزایش می دهد و در نهایت باعث رشد شخصیت و نشاط قلبی می شود. در ادبیات عرفانی و مذهبی ما هم به ملال و اندوهی که در نهایت به شادی منجر می شود، سفارش شده است.
  آثار تماشای مسیر موفقیت مهمانان ماه عسل بسیاری از داستان های مردم در برنامه ماه عسل با یک اندوه عمیق شروع می شود و در مسیر سلوک در نهایت به رستگاری و شادی می رسد. مردم با دیدن این روایت های معنوی می توانند به فکر فرو روند؛ در احوالات خود تعمق کنند و داستان زندگی خود را از زاویه ای جدید نگاه کنند. از طرف دیگر مفهوم روایت در روان شناسی بحث جدید و مهمی است که برای درمان ناملایمات ذهنی و روانی مردم نقش قابل توجهی دارد. دیدن روایت های زنده مردم در برنامه ماه عسل این امکان را فراهم می کند که افراد به طور پدیدارشناسانه ای با مسائل مطرح شده توسط مهمان های برنامه روبه رو شوند و چه از لحظات موفقیت و چه شکست آن ها درس بگیرند و بتوانند روایتی تازه برای زندگی شخصی خود بنویسند.   بیننده باهوش ماه عسل کیست؟ بیننده باهوش این برنامه پرمخاطب، درگیر غم نمی شود ولی اندوهگین می شود. این یعنی که فرد غرق در لحظات غم بار و سطحی برنامه نمی شود و به عمق موضوع توجه می کند، به فکر فرو می رود و سعی می کند درس بگیرد. البته افراد باهوش هم با دیدن لحظه های غمناک هموطنان خود ناراحت می شوند حتی ممکن است گریه هم بکنند اما توجه اصلی آن ها به این نکته است که مهمان های برنامه ماه عسل چگونه با مشکلات خود مبارزه کرده اند، چه چیز باعث تغییر آن ها شده است. در نهایت، افراد اگر درگیر هیجانات منفی این گونه برنامه ها که جنبه تبلیغاتی دارند، نشوند و به معانی مستتر آن توجه کنند هم از لحاظ روان شناختی موجب رشد شخصیتی خود می شوند و هم از معرفت و بینشی که به دست آورده اند به طور قلبی خوشحال می شوند و به آرامش روانی می رسند.   ماه عسل مفید است یا مخرب؟ با توجه به همه نکات مطرح شده تا این جای مطلب، نمی توان گفت برنامه ماه عسل به طور قطع مفید یا مخرب است. مسلما ایرادهای منفی و نکات مثبت زیادی در این برنامه تلویزیونی وجود دارد ولی باید چشم ها را شست و جور دیگر دید. به عنوان یک روان شناس توصیه می کنم اگر احساس می کنید بعد از دیدن این برنامه تغییری در شما ایجاد نشده و فقط چشمان تان خیس شده، کانال تلویزیون را عوض کنید ولی اگر بعد از دیدن این برنامه چشمان تان نمناک شده ولی حس درونی خوبی از افزایش آگاهی دارید، آثار منفی برنامه بر شما اثر نکرده است. بنابراین باز هم فردا شب پای این برنامه بنشینید و دوباره از دیدن آن لذت ببرید.  
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
غم ویرانگر یا اندوه سازنده؟ هوا نداری! دستور رهبر انقلاب به رئیس قوه قضاییه در پی جنایت در یکی از مدارس تهران پایان معمای عامل انفجار حزب جمهوری اسلامی؟ امکان سوخت گیری و پرداخت همزمان با یک کارت در جایگاه ها، به زودی شائبه تقلب نوروزیان جانشین حسینی در استانداری خراسان رضوی شد نبود قلبی که به درد نیامد... توافق ضد تحریمی ایران و هند بی سابقه ترین آلودگی هوا در مشهد نقدهای صریح دختر دانشجو، هشتگ «اوج دموکراسی» و انتقاد از صدا و سیما و قوه قضاییه واکنش هنرمندان به افطاری روحانی و لطفا #لوکیشن نزن اعترافات عاملان قتل های گانگستری در مشهد عکس های تقلبی